________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ આપવું તેમજ તેઓનેકલેશ ઉત્પન્ન કરવો, એ ત્રણે પ્રકારે વધ કહેવાય છે. એ ત્રણ પ્રકારના જીવોના વધનો ત્યાગ કરવો તેનું નામ અભયદાન કહેવાય છે, જેપુરૂષો જીવોને અભયદાન આપે છે તે ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષ એ ચારે પ્રકારના પુરુષાર્થને આપે છે, કારણ કે વધથી બચાવેલો જીવ જો જીવે છે તો તેને ચારે પુરૂષાર્થો પ્રાપ્ત થઈ શકે છે, કારણ કે દરેક પ્રાણીને રાજય, સામ્રાજય, દેવરાજય કરતાં પણ જીવિતવ્ય વધારે પ્રિય હોય છે, અને તે જ કારણથી અશુચિમાં રહેલા કૃમિને, તેમજ સ્વર્ગમાં રહેલા ઇંદ્રને પણ, પ્રાણાપહારી ભય સરિખો છે, માટે સુબુદ્ધિવાળા જીવોએ નિરંત્તર સર્વ જગને ઇષ્ટ, એવા અભયદાનને વિષે અપ્રમત્તપણું ધારણ કરી, પ્રવર્તવું જોઇએ. અભયદાન આપવાથી, જીવ, મનોહર શરીરવાળો દીર્ધાયુષી આરોગ્યતાવાળો, રૂપસંપન્ન લાવણ્યતા યુક્ત અને શક્તિમાન થાય છે.
ધર્મોપગ્રહ દાનના ૧. દાયકશુદ્ધ ૨. ગ્રાહકશુદ્ધ ૩. દેવશુદ્ધ, ૪. કાળશુદ્ધ પ. ભાવશુદ્ધ એ પાંચ પ્રકાર થાય છે, તેમાં ન્યાયોપાર્જિત દ્રવ્યવાળો સારી બુદ્ધિવાળો, આસંસા વિનાનો જ્ઞાનવાન તેમજ આપીને પશ્ચાત્તાપ નહિ કરનારો જે દાન આપે છે તે દાયકશુદ્ધ દાન કહેવાય છે.આવું ચિત્ત, આવું વિત્ત અને આવું પાત્ર મને પ્રાપ્ત થયું તેથી હું કૃતાર્થ થયો છું, એવું જે માનનારો હોય તેદાયકશુદ્ધ દાન કહેવાય છે.
સાવદ્ય યોગથી વિરક્ત, ત્રણ ગારવથી રહિતને ત્રણ ગુપ્તિ નો ધારક, પાંચ સમિતિનું પાલન કરનાર, રાગ દ્વેષથી વર્જિત, નગરનિવાસસ્થાન, શરીર ઉપકરણાદિકમાં મમતા રહિત, અઢાર શીલાંગ રથને ધારણ કરનાર જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રરૂપ રત્નત્રયીને ધારણ કરનાર, ધીર સુવર્ણ અને લોહમાં સમાન દષ્ટિવાળો ધર્મધ્યાન શુકલધ્યાનમાં સ્થિત કરનાર ઉદરપૂર્તિમાત્ર આહારને ગ્રહણ કરનાર, હંમેશાશક્તિ પ્રમાણે નાના પ્રકારના તપ કરનાર, અખંડિતપણે સત્તર ભેદે સંયમનું પ્રતિપાલન કરનાર, એ અઢાર પ્રકારે બ્રહ્મચર્યને ધારણ
૭૫
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
