________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ યોનીઓમાં ફરતા ફરતા દશ દષ્ટાંતે દુર્લભ મનુષ્યજન્મ સર્વથા પ્રકારે આશાને પુરવાવાળો કહેલો છે.
તેમાં પણ અનાર્ય દેશના બાહુલ્યપણાથી આર્ય દેશ દુર્લભ કહેલ છે. જેમ વૃક્ષોમાં કલ્પવૃક્ષ મણિઓમાં ચિંતામણિ દુર્લભ કહેલ છે તેમ આર્ય દેશની પ્રાપ્તિ પણ દુર્લભ, તેમાં પણ ધર્મ કર્મ સુકર્મ સુવંશની પ્રાપ્તિ થવી દુર્લભ છે, તેમાં પણ ગુરુમહારાજના પવિત્ર વાસ યુક્ત નગરને વિષે જન્મ થવો દુર્લભ છે, કારણકે ગુરુવાસથી, અભ્યાસની પ્રાપ્તિ લોકોને વિષ પ્રસિદ્ધિ પામેલ છે, તેમાં બુદ્ધિથી બૃહસ્પતિને પણ જીતનાર પરોપકારમાં રક્ત રહેનાર, શોભાવડે કરીને મહાન એવા ગુરુમહારાજની પ્રાપ્તિ અગણ્ય પુન્યોદયથી થાય છે, તેમાં પણ કટુતાવર્જિત અને અભૂત પંચેદ્રિયની પટુતાની પ્રાપ્તિ થવી દુર્લભ છે. તેમાં પણ કાનને વિષે અમૃતરસના પારણા સમાન ધર્મોપદેશનું શ્રવણ દુર્લભ છે. તેમાં પણ શ્રદ્ધાની પ્રાપ્તિ અત્યંત દુર્લભ છે, તેમાં પણ નિરામય કાયા, અક્ષય ધર્મકર્મને માટે થાય છે તેમાં પણ આલસ્યાદિકનો ત્યાગ દુર્લભ છે.
તેમાં પણ ધર્મરાજાની સેવામાં ૧૩ કાઠીયા આડા આવે છે. કિં બહુના? ભવસમુદ્રને તારનાર ધર્મ કર્મનું ફલ તો દૂર રહ્યું, પરંતુ ધર્મનો પક્ષપાત પણ દુઃખને વિષે સુખદાય છે.
( ઉપદેશ પંચાણમો)
જીવને શિખામણ આ મનુષ્ય જન્મ ચિંતામણિ રત્ન સમાન છે. તેને પામીને રે જીવ! પ્રમાદ ન કરે, પણ તેનો સારો ઉપયોગ કર.
લોકો અન્ન મારી અને સુવર્ણ કથન કરે છે, કારણ કે તેનું શરીર બનેલું છે, તેથી માટે રૂપવાળા ને માટી અને સુવર્ણ રૂપવાળાને સુવર્ણ બને છે. રે જીવ ! તું પૂર્ણ કલાભુત્ ચંદ્ર થયો, માટે તેના સમાન સુવ્રતોને
૨૪૦)
૨૪૦
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
