________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ આકરો તડકો જેમની નજીકનાં તપતો નથી તેઓની પાસે ટાળી શકાય નહિ એવું વિષયરૂપી અંધારૂં રૂડી રીતે ફેલાય છે. આળસરૂપી પીડાથી જેનાં જ્ઞાનચક્ષુ ઢંકાયા છે એવા જીવો કષ્ટ કરી નીચ રસ્તે ચાલી હિંસક પ્રાણિયોથી ભરપૂર નરકારણ્યમાં પડે છે. જેમ પૃથ્વી ઉપર સૂર્યચંદ્રના દર્શનથી આપણને વહાલી વસ્તુનો લાભ થાય છે, પરંતુ તેનું માહાભ્ય આપણે જાણી શકતા નથી. જેમ દહાડો તથા રાત તથા જાગૃત તથા નિદ્રા, તેમ સુખ તથા દુ:ખ જોવાથી સુકૃત તથા દુષ્કૃતનું ફળ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. શુદ્ધ રાક્ષસો સિંહ તથા સર્પાદિ પ્રાણીઓ પુણ્યવાન જીવને પીડા દેવાને લેશ પણ સમર્થ થતા નથી, એ જ ધર્મનું માહાભ્ય સર્વ સ્થળે પ્રકાશિત છે. ધર્મ કેવી પ્રબળ પ્રમાદને સર્વ પ્રકારે મૂકી દેવો જોઇએ છે, જયારે પ્રમાદથી ધર્મનો નાશ થાય છે ત્યારે શરીરમાં રોગ તથા બંધ ઇત્યાદિ પીડાઓ થાય છે માટે હે જીવો ! પુન્ય તથા પાપના પરિણામનો વિચાર કરી શુભની સિદ્ધિ થાય છે એવા ધર્મને
આ જગતમાં ધર્મ કારણ વિનાનો ભાઈ છે. જગત્વત્સલ પીડાને મટાડનાર અને કલ્યાણ કરનાર ધર્મ જ છે, તેથી તે ધર્મ બહુ ભક્તિથી સેવન કરવા લાયક છે. તે ધર્મરૂપી વૃક્ષની ચાર શાખાઓ છે તેમાં સુપાત્રને દાન દેવું તે પ્રથમ શાખા છે. અખંડ શીયલ પાળવું તે બીજી શાખા છે. સમગ્ર પ્રકારના વિઘ્નના ભયને નાશ કરનાર તપ કરવો તે ત્રીજી શાખા છે સંસારને છેદન કરનારી ભાવના ભાવવી તે ચોથી શાખા છે સિદ્ધગિરિ અને ગિરનાર આદિ તીર્થોની સેવા, દેવનું અર્ચન, સદગુરુની સેવાના અને પાપના સમૂહને નાશ કરનાર, પંચ પરમેષ્ટીના મંત્રપદનો જાપ, એ ધર્મરૂપ વૃક્ષની ચોટની શાખાના ફલોની ટીસીઓ છે, તેનું ફળ મોક્ષ છે, માટે સારા યોગની સેવનારૂપ શ્રેણી ઉપર ચડી, ઉત્કૃષ્ટ સમતાને અંતઃકરણમાં ધારિણી કરી, ઉદાર સ્તવનવડે ચિત્તરૂપ વાયરાના ધ્રુજવાથી રહિતપણે તે મોક્ષરૂપી ફળ ને હાથ કરી લેવું. હે ભવ્યો ! કુકર્મરૂપ શીકારી પ્રાણીઓથી આ કુલ, આ ભવરૂપી ક્રૂર જંગલમાં શરણરહિત સંસારી પ્રાણી, નરકાદિક ખરાબ ગતિયોમાં દુઃખ
૧૨૭
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
