________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮ બે ફાડો થાય છે તેવા મગ, અડદ, ચણા આદિ કઠોળ પદાર્થોની દાળ તેનો લોટ વિગેરે નાખી ખાય છે.
ઇતિહાસ પુરાણમાં પણ કહેવું છે કે : गोरसं माषमध्येतु, मुद्गादिषु विशेषतः । भक्षमाणं भवेन्नूनं, मांसतुल्यं च सर्वदा ॥
ભાવાર્થ : ગોરસ (કાચું દૂધ, કાચું દહી, કાચી છાશ એ ત્રણે ઊનું કર્યા વિનાના) અડદ સાથે,વિશેષથી મગ આદિની સાથે ભક્ષણ કરવાથી નિરંતર માંસ સમાન થાય છે. તમામ પ્રકારના કઠોળ સાથે ગોરસ, કાચુ દૂધ, કાચું દહીં, કાચી છાશ ખાવાથી તે અન્ન માંસ તુલ્ય થાય છે, માટે તેનું ભક્ષણ જીવોએ કરવું નહિ. આવું લખાણ અન્ય દર્શનીયોનાગ્રંથોમાં છે. જૈન દર્શનમાં વિશેષ નિષેધ છે, ત્યારે ઘણા જૈનો વિશેષે કરી ઉપરોક્ત પ્રમાણે જ ભક્ષણ કરે છે. પરંતુ તેથી તેનીગતિ સારી થવી મુશ્કેલ છે, માટે સદ્ગતિના કામી જૈનોએ તે ત્યાગ કરવા લાયક છે. શીખંડના જમણમાં મગની, ચણાની, વાલની દાળ પહેલી ખાય છે, તે ન ખાવી જોઈએ. કાચી છાશ અને ખીચડી ખાય છે તે ન ખાવી જોઈએ. કઢીમાં ચણાનો લોટ નાખી શીખંડના ભોજન વખતે ભાત કઢી ખાય છે. ન ખાવા જોઇએ.કિં બહુના ? કઠોળની દાળ, કઠોળનો લોટ કાચા દૂધ,દહીં, છાશના સાથે તથા કઠોલના અન્નની સાથે કદાપિ કાળે ખાવા નહિ. '
૧૪ પુષ્પિભાત, વાશી અન્ન, દાળ, ભાત રોટલી વિગેરે, અને બે દિવસ વ્યતીત થએલું દહીં, કોહાઈ ગએલું અન્ન વિગેરે તથા ચલિત રસ, કાળ વ્યતીત કૅયેલી મીઠાઈ વિગેરે, તથા આમાં ગણાવ્યા ઉપરાંત હિંમ, કરા, બરફ, સર્વ પ્રકારે વિષ, કાચી માટી, મીઠું, તુચ્છ ફલ, બોળ અથાણું, બહુબીજ અને વેંગણ વિગેરે મળી બાવીશ અભક્ષ્યો થાય છે તેને ત્યાગ કરવા. भवति मद्यवशेन मनो भ्रमो, भजति कर्म मनो भ्रमतो यतः । व्रजति कर्मवशेन च दुर्गति, त्यजत मद्यमतस्त्रिविधेन भोः ॥१॥
M૧૬૨
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
