________________
વિવિધ વિષય વિચારમાળા ભાગ-૮
(ઉપદેશએક્તાલીશમો.)
ધર્મરૂપી લ્પવૃક્ષ હે મહાનુભાવ ! જો તારે સુખની ઇચ્છા હોય તો ધર્મરૂપી કલ્પવૃક્ષનો આશ્રય કર, તે ધર્મરૂપી કલ્પવૃક્ષ કેવા પ્રકારનું છે, તે શાસ્ત્રકાર મહારાજા બતાવે છે.
જીવદયારૂપી જેનું બીજ છે, સારા વ્રતરૂપી જેનો કંદ છે, લજ્જારૂપી દ્રઢતંભ છે, દાન, શીયલ તપ, ભાવનારૂપી જેની મુખ્ય ચાર શાખાઓ છે.
આચાર, વિચાર, વિનયાદિક જેની સેંકડો પ્રશાખાઓ છે, સારી બુદ્ધિરૂપી જેની છાલ રહેલી છે.
વિવેકાદિક ગુણોનો સમૂહ જેના નવીન કુંપળાઓ છે, જીવાજીવાદિક તત્ત્વો, જિનપૂજાદિક, તથા બાર ભાવના આદિ વિવિધ પ્રકારના જેના પત્રો છે.
સારા કુળને વિષે જન્મ, સ્વર્ગાદિક સુખો રંગબેરંગી જેના પુષ્પો છે. અક્ષય સુખ જેમાં છે તેવા મોક્ષરૂપી ફળો રહેલા છે, જે પુન્યરૂપ કલ્પવૃક્ષની, મિત્ર, પુત્ર, સ્ત્રી, કલત્ર, સ્વજન, કુટુંબી માતા, પિતા, ધન, ધાન્ય વિગેરે ગૃહસ્થોને નિરંતર શીતલ છાંયા છે.
મનશુદ્ધિરૂપી પાણીના સમૂહથી જે પ્રતિદિન વૃદ્ધિ પામેલ છે.દીન, અનાથ, માનુષ્યોરૂપી, પક્ષીયોના જે આધાર ભૂત છે, જેના મનોહર ફળના આસ્વાદન કરનારા જીવોને, શાસ્ત્ર ક્ષેત્રરૂપી દોષ વર્જિત શુદ્ધ ભૂમિ રહેલી છે. | માટે ઉત્તમ જીવોએ દંભરહિત માનસને વિષે, આવા ધર્મરૂપી કલ્પવૃક્ષને સ્થાપન કરી નિરંતર ઉજજવલ ચિત્તે તેનું સેવન કરવું, તે જ આવકારદાયક છે.
(ઉપદેશ બેતાલીશમો)
સર્વશ્રેષ્ઠ ધર્મક્લા તમો બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય, શુદ્ર છો ? અગર ચાર પ્રકારના
૧૨૨
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
