________________
૭૪
ઉપદેશમાળા कम्मेहिं वजसारोवमेहिं, जउनंदणो वि पडिबुद्धो । सुबहुं पि विसूरंतो, न तरइ अप्पक्खमं काउं ।।२५०।। वाससहस्सं पि जई, काऊणं संजमं सुविउलं पि । अंते किलिट्ठभावो, न विसुज्झइ कंडरीउव्व ।।२५१।। अप्पेण वि कालेणं, केइ जहागहियसीलसामण्णा । साहंति निययकज्जं, पुंडरियमहारिसि व्व जहा ।।२५२।।
(સુવર્ણમાં રજ ભળેલી હોય તેમ). (નિકાચનાથી) કમેં જીવને ખજુરી કર્યો (ગુંદરમાં ભળેલું ગુંદર દ્રવ્ય સાથે એકરસ બને તેમ); અને (ધૃષ્ટતાથી) મલિન કર્યો, (ધૂળવાળા શરીરની જેમ દા.ત. ૧૧-૧૨-૧૩ મે ગુણઠાણે) કર્મ-કલુષિત થવાનું કારણ જીવ તત્ત્વને જાણવા છતાં મોહોદયે મુંઝાય છે.
(૨૫૦) (કર્મ-વિટંબણા કેવી? કે નેમનાથ પ્રભુથી) સારી રીતે બોધ પામેલ યદુપુત્ર-વિષ્ણુ પણ સેંકડો વાર મનમાં ખેદ કરતાં છતાં વજસમાં કઠોર કર્મોથી આત્મકલ્યાણ કરવા (વિરતિ લેવા) શક્તિમાન ન થયા!
(૨૫૧) (ક્લિષ્ટ કર્મોની વિષમતા એવી છે કે) મુનિ એક હજાર વર્ષો સુધી અતિ દીર્ઘ ચારિત્ર પાળીને પણ અંતે (કર્મોદયથી) સંક્ષિણ પરિણામી થયેલો, કંડરીકની જેમ, શુદ્ધ પરિણામવાળો થતો નથી.
(૨પર) (ત્યારે ક્લિષ્ટ કર્મ ન હોય એવા મહા સત્ત્વશાળી) કેટલાક આત્માઓ જેવાં “શીલ'=મહાવ્રત સ્વીકાર્યા તે પ્રમાણે (યથાર્થરૂપમાં પાલન કરીને) પ્રાપ્ત શ્રમણપણાના હિસાબે અલ્પકાળમાં જ પુંડરિક મહર્ષિની જેમ પોતાના પ્રયોજનને સિદ્ધ કરે છે.
