________________
૧૨૬
ઉપદેશમાળા
* વ્યં વિત્ત ાનં, માવં પુરિસડિસેવળાઓ ૩ । नवि जाणइ अगीअत्थो, उस्सग्गववाइंयं चेव ॥४००|| जहठियदव्व न याणइ, सचित्तातित्तमीसियं चेव । कप्पाकप्पं च तहा, जुग्गं वा जस्स जं होई || ४०१ ।। जहठियखित्त न जाणइ, अद्धाणे जणवए अ जं भणियं । कालं पि अ नवि जाणइ, सुभिक्ख-दुभिक्ख जं कप्पं । ४०२।।
(૪૦૦) (ઉત્તરમાં,-) અગીતાર્થ દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ પુરુષ અને ‘પ્રતિસેવના'–નિષિદ્ધ આચરણને જાણતો નથી; તેમજ ઉત્સર્ગમાર્ગનું-અપવાદમાર્ગનું (અનુષ્ઠાન) ‘એવ’= તગત ગુણદોષને જાણતો નથી. (તેથી અજ્ઞાનતાથી વિપરીત વર્તી સાનુબંધ-કર્મબંધ કરી અનંત સંસારી થાય છે.)
(૪૦૧) (પૂર્વના દ્વાર ગાથાના પ્રત્યેક પદનો વિચારઃ અગીતાર્થ સાધુ) દ્રવ્યના વિષયમાં યથાસ્થિત દ્રવ્ય નથી જાણતો કે ‘આ દ્રવ્ય સચિત્ત છે ? કે અચિત્ત છે ? યા મિશ્ર છે ?' એમ ‘સાધુને કલ્પ્ય છે ? કે અકલ્પ્ય ?’ અથવા સાધુને યોગ્ય છે કે અયોગ્ય ? યા જસ્સ જં કોઈ ‘(ગ્લાન-બાળ-તપસી આદિ)ને શું પ્રાયોગ્ય છે ? (અગીતાર્થ આ કશું ન જાણે)
(૪૦૨) (અગીતાર્થ) યથાસ્થિત ક્ષેત્રને ન સમજે (કે સંયમને આ ઉપકારક છે ? કે અપકારક ? તથા વિહારના માર્ગમાં તેમજ (તે તે) ગામ-નગરાદિ દેશમાં જિનાગમે કર્તવ્ય તરીકે જે કહ્યું છે તે નથી જાણતો (એમ, યથાસ્થિત કાળને પણ નથી ઓળખતો કે સુકાળ-દુષ્કાળને યોગ્ય (વસ્તુ કે કરણીય) શું છે ?
