________________
ઉપદેશમાળા
૧૬૭ सुज्झइ जई सुचरणो, सुज्झइ सुस्सावओऽवि गुणकलिओ।
ओसन्नचरणकरणो सुज्झइ संविग्गपक्खरूई ॥५१३॥ * संविग्गपक्खियाणं, लक्खणमेयं समासओ भणियं ।
ओसन्नचरणकरणाऽवि जेण कम्मं विसोहंति ॥५१४।। * सुद्धं सुसाहुधम्मं कहेइ, निंदइ य निययमायारं । सुतवस्सियाणं पुरओ, होइ य सव्वोमरायणीओ ।।५१५।।
(૫૧૩) (સાધુ-શ્રાવક માર્ગની જેમ ત્રીજો સંવિગ્ન પાક્ષિક માર્ગ પણ કાર્ય સાઘક છે તે કહે છે,-) દ્રઢ ચારિત્રવાળો મુનિ (સર્વકર્મમળ કલંક ધોવા દ્વારા) નિર્મળ થાય છે. (સમ્યક્તાદિ) ગુણોમાં દ્રઢ સુશ્રાવક પણ નિર્મળ થાય છે. (એમ) ચરણ-કરણ (મૂળ-ઉત્તરગુણ)માં શિથિલ પણ જો “સંવિગ્નપક્ષ-રુચિ' = મોક્ષાભિલાષી સુસાધુની આચરણાઓની રુચિવાળો (શુદ્ધ પ્રરૂપક) હોય, તો તે પણ નિર્મળ થાય છે. (ગાથામાં “સુઝઈ” પદ અનેકવાર આ ભેદ બતાવવા માટે છે કે મુનિને સાક્ષાત્ શુદ્ધિ, ને બાકી બેને પરંપરાએ.)
(૫૧૪) સંવિજ્ઞપાક્ષિક (“સંવિગ્ન =મોક્ષાભિલાષી સુસાધુવર્ગ ઉપર, “પક્ષ'=સુંદર બુદ્ધિવાળા)નું આ લક્ષણ (પછીની ગાથામાં કહેવાશે તે) ગણઘરાદિએ સંક્ષેપમાં બતાવ્યું છે કે જેના વડે (પ્રાણીઓ કર્મ પરતંત્રતાએ) “ઓસન્ન ચરણ કરણાવિ =શિથિલાચારી પ્રમાદી બનેલા છતાં ક્ષણે ક્ષણે જ્ઞાનાવરણાદિ) કર્મમલ ધોતા રહે છે.
(૫૧૫-૫૧૬) (સંવિજ્ઞપાક્ષિક) નિર્દોષ સાધુ ઘર્મની પ્રરૂપણા કરનારો હોય છે, અને પોતાના શિથિલ આચારની નિંદા-ધૃણા કરનારો હોય છે, તેથી પોતે “સુતવસિયાણં' = ઉત્તમ સાધુઓની આગળ (અર્થાતુ એમની વચ્ચે રહીને આજના દીક્ષિત
