________________
૧૩૬
ઉપદેશમાળા संपागडपडिसेवी, काएसु वएसु जो न उज्जमइ । पवयणपाडणपरमो, सम्मत्तं कोमलं तस्स ।।४२७।। चरणकरणपरिहीणो, जइ वि तवं चरइ सुटु अइगुरुअं । सो तिलं व किणंतो, कंसियबुद्धो मुणेयव्यो ।।४२८।। छज्जीवनिकायमहव्वयाण, परिपालणाइ जइधम्मो । जइ पुण ताइँ न रक्खइ, भणाहि को नाम सो धम्मो?।४२९||
(૪૨૭) (ચારિત્રહીનનું દર્શન નિરર્થક-) જે સાધુ સુપાગડ લોકના દેખતાં નિષિદ્ધને આચર્યા કરતો હોય, અને પૃથિવ્યાદિ ષકાયની રક્ષામાં તેમજ (અહિંસાદિ) મહાવ્રતોમાં જે ઉદ્યમ નથી કરતો, ને તેથી જ શાસનની લઘુતાપ્રધાન જીવન જીવતો હોય, તેનું સમ્યક્ત “કોમળ અર્થાત ફોફા જેવું છે.
(૪૨૮) (ચારિત્રહીનનો તપ કેવો? તો કે) ચરણ સિત્તરી કરણ-સિત્તરીનાં સંયમ વિનાનો જો કે (૪-૪ માસના ઉપવાસાદિ) સારા એવા અતિ કષ્ટમય તપ કરતો હોય તો ય તે “કંસિયા'=આરિસાથી માપીને તલ આપી માપ્યા વિના) તેલ ખરીદનાર મૂર્ખ ગામડિયા જેવો છે. સાધુ મૂર્ખ એટલા માટે કે બહુ અલ્પ લઈને ઘણું હારે છે. તે આ રીતે કે.) 0 (૪૨૯) સાધુધર્મ છ જવનિકાયની (રક્ષા) અને મહાવ્રતોના પાલનથી બને છે. (હવે) જો એનું પાલન-રક્ષણ ન કરે તો (હે શિષ્ય !) તું જ કહે કે એ કયો ધર્મ બને? (અર્થાતુ ધર્મરૂપ જ ન બને.).