________________
ઉપદેશમાળા
जो नियमसीलतवसंजमेहिं, जुत्तो करेइ अप्पहियं । सो देवयं व पुज्जो, सीसे सिद्धत्थओ व्व जणे ||४५५|| सव्वो गुणेहिं गण्णो, गुणाहिअस्स जह लोहवीरस्स । संभंतमउडविडवो, सहस्सनयणो सययमेइ ||४५६ ||
૧૪૫
चोरिक्कवंचणाकूडकवड- परदारदारुणमइस्स 1 तस्स च्चिय तं अहियं पुणोऽवि वेरं जणो वहइ ||४५७||
રીતે હિત સાધીએ?’ તો એ બરાબર નથી, કેમકે અયોગ્યની કોઈ જન્મસિદ્ધ ખાણ નથી, કિન્તુ ગુણ હોય એ પૂજ્ય બને, ને ગુણો પ્રયત્ન સાધ્ય છે માટે ગુણોનો પ્રયત્ન કરો.)
(૪૫૫) વ્રત-નિયમ, શીલ, તપ, સંયમમી યુક્ત બની જે આત્મહિત સાધે છે, તે દેવની જેમ પૂજ્ય બને છે, (માંગલિક) સરસવની જેમ લોકમાં મસ્તકે ચડે છે. (તેની આજ્ઞા શિરોધાર્ય બને છે.)
(૪૫૬)સૌકોઈ (જ્ઞાનાદિ) ગુણોથી ગણનીય-પૂજનીયબને છે, જેમ ઉત્કટ (સત્ત્વાદિ) ગુણોએ કરીને લોકમાં (કર્મ-શત્રુને મારી હટાવના૨) વીર તરીકેપ્રસિદ્ધ (મહાવીરભગવાન)ની પાસે (અતિશય ભક્તિવશ) સંભ્રમથી હલી ઉઠેલા મુગટાગ્રવાળા શક્રેન્દ્ર સતત (વંદનાર્થે) આવ્યા કરતાં હતા. (ત્યારે ગુણહીનને ઊલટું છે; દા.ત.) (૪૫૭) ચોરી, ઠગબાજી, ફૂટવચન, કપટ (માનસિક શઠતા) ને ૫૨સ્ત્રીને વિષે ‘દારુણ’=પાપિષ્ઠ બુદ્ધિવાળાને એનું પોતાનું જ એ આચરણ (અહીં) અહિતકર થાય છે; અને ફરીથી પણ (પરલોકમાં) લોક એના પર ‘વૈર’=ગુસ્સાનો અધ્યવસાય વહન કરે છે. (‘આ પાપિષ્ટ છે. એનું મોઢું જોવાલાયક નથી' એવા આક્રોશ-વચન બોલે છે.)
