________________
9 સર્વઘાતી દેશઘાતી પ્રકૃતિઓ છે સળંધારું = સર્વઘાતી
કાવેરા = આવરણો. અર્થ - કેવલયુગલના આચ્છાદનો બે (કેવલજ્ઞાનાવરણીય-કેવલદર્શનાવરણીય), પાંચ નિદ્રા, પહેલા બાર કષાયો અને મિથ્યાત્વ એ પ્રકારે (વીશ પ્રકૃતિ) સર્વઘાતી છે. ચાર જ્ઞાનના અને ત્રણ દર્શનના આવરણી તથા ૧૩ વિવરણ:- સર્વઘાતી - પોતાનાથી હણવાલાયક ગુણને સંપૂર્ણથી હણે તે અથવા જેનો ઉદય અને ક્ષયોપશમ સાથે ન જ હોઈ શકે (વિરોધી હોય) તે સર્વઘાતી પ્રકૃતિ કહેવાય છે તે ૨૦ પ્રકૃતિઓ છે. જ્ઞાના.ની ૧ કેવલજ્ઞાનાવરણીય. દર્શનાવરણીય-૬-કેવલદર્શનાવરણીયમ્પાંચ નિદ્રા. મોહ-૧૨ (૪ અનંતાનુબંધી," ૪-અપ્રત્યાખ્યાની, ૪- પ્રત્યાખ્યાની) કષાય+૧ મિથ્યાત્વમોહનીય.
અહીં સર્વઘાતી એટલે આત્માના ગુણને સંપૂર્ણ પણે હણે એમ ન કહેવું. એમ કહેવાથી આત્મા ગુણ રહિત થઈ જાય. માટે પોતાનાથી હણવા લાયક ગુણને સંપૂર્ણ પણે એમ જાણવું. દેશઘાતી - પોતાનાથી હણવાલાયક ગુણને દેશથી હણે જેનો ઉદય અને ક્ષયોપશમ સાથે હોઈ શકે (અવિરોધિ હોય) તે દેશઘાતી પ્રકૃતિ. કઈ પ્રકૃતિ કયા ગુણને હણે તે આ પ્રમાણે કેવળજ્ઞાનાવરણીય - કેવળજ્ઞાનને સંપૂર્ણપણે હણે તેથી સર્વથાતી. પાંચનિદ્રા - દર્શનાવરણીય કર્મના ક્ષયોપશમથી પ્રગટ થતી દર્શનલબ્ધિને સંપૂર્ણપણે હણે છે તેથી સર્વથાતી. ૧. અનંતાનુબંધી તે ચારિત્રમોહનીયની પ્રકૃતિ છે. અને ચારિત્ર ગુણને હણવાના વિષયવાળી છે. છતાં અનંતાનુબંધીના ઉદયથી મિથ્યાત્વનો ઉદય અવશ્ય થાય છે. તેથી મિથ્યાત્વની સહચારી હોવાથી સમ્યકત્વને હણનાર છે. તેમ કહયું છે. તેથી જ દર્શનમોહનીયની ત્રણ અને અનં.ચાર નું નામ દર્શન સપ્તક કહેવાય છે. ૨. કોઈ પણ સર્વઘાતી પ્રકૃતિ અત્માના ગુણને સંપૂર્ણ પણે હણી શકતી નથી. પરંતુ પોતાનાથી હણવા લાયક ગુણનેજ સંપૂર્ણ પણે હણે. જો ગુણ સંપૂર્ણ હણાય તો જીવ અજીવ પણું પામે. जइ पुण सो वि आवसिज्जा ता णं जीवो अजीवत्तणं पाविज्जा જો ગુણ સંપૂર્ણ અવરાય તો જીવ અજીવ પણ પામે. (નંદી અધ્યયન પત્ર-૧૯૫) सव्व जीवाणं पि य णं अक्खरस्स अणंतमो भागो निच्युधाडिओ चिट्ठइ
