________________
ભૂયસ્કારાદિ બંધનું સ્વરૂપ
तिय
ત્રણ
અવકિલો - અવસ્થિત બંધ
अप्पतरा અલ્પતર બંધ
અવત્તનો - અવકતવ્ય બંધ
અર્થ :- મૂળ પ્રકૃતિના આઠ, સાત, છ અને એક (એ ચાર) પ્રકૃતિના બંધસ્થાનને વિષે ત્રણ ભૂયસ્કાર બંધ હોય, અલ્પતર બંધ ત્રણ અને અવસ્થિત બંધ ચાર હોય છે. અવકતવ્ય બંધ નથી જ. ૫૨૨૫
મૂળ પયડીન – મૂળ પ્રકૃતિના ભૂરા - ભૂયસ્કાર બંધ હોય.
-
-
વિવરણ :- એકી સાથે બંધાતી પ્રકૃતિઓનો સમુહ તે બંધસ્થાનક કહેવાય.
મૂળ પ્રકૃતિના બંધસ્થાનક ૪ છે. ૮નું, ૭નું, ૬નું અને ૧નું. આયુષ્ય બાંધતો હોય ત્યારે ૧થી૭ (ત્રીજા વિના) ગુણઠાણે ૮નુ બંધસ્થાનક હોય. આયુષ્યના બંધકાળવિના ૧થી૯ ગુણ. સુધી ૭નું બંધસ્થાનક હોય. દશમે ગુણસ્થાનકે આયુષ્ય અને મોહનીય વિના ૬નું બંધસ્થાનક અને ૧૧થી૧૩ ગુણસ્થાનકે વેદનીય એકજ બાંધે ત્યારે ૧નું બંધસ્થાનક હોય.
મૂળ પ્રકૃતિના ૪ બંધસ્થાનકને વિષે ત્રણ ભૂયસ્કાર હોય. એકાદિ અધિક પ્રકૃતિનો બંધ થાય ત્યારે પ્રથમ સમયે ભૂયસ્કાર બને છે. ઉપશમ શ્રેણિમાં ૧૧મે ગુણસ્થાનકે ૧નો બંધ હોય ત્યાંથી પડીને ૧૦ મે ગુણસ્થાનકે આવે ત્યાં પહેલે સમયે ૬ના બંધનો પહેલો ભૂયસ્કાર, તે પછી અનુક્રમે પડતો ૯ મે ગુણસ્થાનકે આયુષ્ય વિના ૭ કર્મ બાંધે અથવા ભવક્ષયે કાળ કરી ચોથે ગુણઠાણે દેવભવમાં આયુષ્ય વિના ૭ કર્મ બાંધે ત્યારે પહેલે સમયે સાતના બંધનો બીજો ભૂયસ્કાર તે પછી જયારે આયુષ્ય બંધ કરે ત્યારે પહેલા સમયે આઠના બંધનો ત્રીજો યસ્કાર.
ત્રણ અલ્પતર હોય છે. એકાદિ પ્રકૃતિહીન બંધ કરે ત્યારે અલ્પતર થાય છે. આયુષ્ય બાંધતો હોય ત્યારે ૮નું બંધસ્થાનક હોય, આયુષ્ય બાંધી રહયા પછી સવિધ બંધક થાય ત્યારે પહેલા સમયે પહેલો અલ્પતર બંધ. તે સ×વિધ બંધક શ્રેણીએ ચઢતો ૧૦મે ગુણસ્થાનકે આવે ત્યારે મોહનીય વિના ૬ કર્મ બાંધે. ત્યાં પહેલા સમયે બીજો અલ્પતર બંધ. ત્યાંથી વળી ચઢતો અગ્યારમે અથવા બારમે ગુણસ્થાકે જાય ત્યારે એકવિધ બંધક થાય ત્યારે પહેલા સમયે ત્રીજો અલ્પતર
32
