________________
સ્થિતિબંધનું અલ્પબદુત્વ ગાથામાં સાસ્વાનાદિ ગુણ. માં અંતઃકોડાકોડીનો બંધ કહ્યો છે. પરંતુ એકેન્દ્રિયાદિ જીવો અંત:કોડાકોડી બંધ કરતા નથી. હીન જ કરે છે. છતાં તેઓને સાસ્વાદન ગુણસ્થાનક ક્વચિત હોવાથી વિવક્ષા કરી નથી.
સ્થિતિબંધનું અલ્પબદુત્વ जईलहुबंधो बायर, पज्जअसंखगुण सुहम पज्जा हिगो | . एसि अपज्जाण लहू, सुहमेअर अपज्जपज्जगुरु ॥४९॥ નર્ફ - યતિ
હિનો - વિશેષાધિક અર્થ :- યતિનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ સર્વથી થોડો હોય. તેનાથી બાદર પર્યાયા એકેન્દ્રિયનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ અસંખ્યાતગુણ હોય. અને તેનાથી સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તા એકેન્દ્રિયનો જ. વિશેષાધિક એ (બાદર અને સૂક્ષ્મ એકેન્દ્રિય) ના અપર્યાપાનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ તેથી વિશેષાધિક, તે થકી સૂક્ષ્મ અપર્યાપ્તા, બાદર અપર્યાપ્તા, સૂક્ષ્મ પર્યાપ્તા, અને બાદર પર્યાપ્તા એકેન્દ્રિયનો ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિબંધ અનુક્રમે વિશેષાધિક હોય છે. જો
હવે સ્થિતિબંધનું અલ્પબદુત્વ એકેન્દ્રિય આદિ જીવોને વિશે બતાવે છે.
જેમ વિશુદ્ધિ વધારે તેમ ન્યુન ન્યુન સ્થિતિ બાંધે અને જેમ સંક્લિષ્ટતા વધારે તેમ અધિક અધિક સ્થિતિ બાંધે. | સર્વ અલ્પસ્થિતિબંધ યતિનો જઘન્યસ્થિતિ બંધ હોય. યતિ એટલે સંયમીને ૬ થી ૧૦ ગુણસ્થાનક સુધી સ્થિતિબંધ થાય. અગ્યારમા આદિ ગુણસ્થાનકમાં કષાય ન હોવાથી સ્થિતિબંધ ન થાય.
(૧) સંયમીને જઘન્ય સ્થિતિબંધ લપકને હોય અને તે જ્ઞાનાવરણીય આદિનો અંતર્મુહૂર્ત હોય. તે સંયમીના જઘન્ય સ્થિતિબંધથી (૨) પ. બાદર એકેન્દ્રિયનો જઘન્ય સ્થિતિબંધ અસંખ્યગુણ હોય. કારણકે પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ ન્યૂન ૧/૭, ૨/૭ સાગરોપમ ઈત્યાદિ હોય. અને તે બંધ અંતર્મુહૂર્તથી અસંખ્ય ગુણો કહેવાય.
બાદર પર્યાપ્તા એકેન્દ્રિયના જઘન્ય સ્થિતિબંધથી (૩) પર્યાપ્તા સૂક્ષ્મ એકે. નો જઘન્ય સ્થિતિબંધ વિશેષાધિક એટલે પૂર્વના સ્થિતિબંધ કરતાં પછીનો સ્થિતિબંધ
78
