________________
ચારિત્રમોહનીયની ઉપશમના કષાયની પ્રથમ સ્થિતિ અંતર્મુહૂર્તની રાખે છે. અને બાકીની ૧૯ પ્રકૃતિઓની પ્રથમ સ્થિતિ એક આવલિકા રાખે છે. ૨૧) ઉદયવતી પ્રકૃતિના પ્રથમ સ્થિતિના ત્રણવેદ અને ચાર કષાયના ઉદયકાળનું અલ્પબહુર્ત આ પ્રમાણે છે. સ્ત્રીવેદ અને નપુંસકવેદનો ઉદયકાળ સર્વથી અલ્પ અંતર્મુહૂર્ત (પરસ્પર સરખો) તેનાથી પુરુષવેદનો સંખ્યાતગુણ તેથી સં. ક્રોધ - માન - માયા અને લોભનો ઉદયકાળ વિશેષાધિક - વિશેષાધિક અંતર્મુહૂર્ત જાણવો. ૨૨) જો સંજવલન ક્રોધના ઉદયે શ્રેણિ આરંભે તો જ્યાં સુધી અપ્રત્યા. તથા પ્રત્યાખ્યાનાવરણનો ઉપશમ ન થાય ત્યાં સુધી સંજવલન ક્રોધનો ઉદય હોય છે... જો સંજવલન માનના ઉદયેશ્રેણિ આરંભે તો જ્યાં સુધી અપ્રત્યાખ્યાન, પ્રત્યાખ્યાન માનનો ઉપશમ ન થાય ત્યાં સુધી સંજ્વલન માનનો ઉદય હોય છે. જો સંજવલન માયાના ઉદયે શ્રેણિ આરંભે તો જ્યાં સુધી અપ્રત્યા. તથા પ્રત્યા. માયાનો ઉપશમ ન થાય ત્યાં સુધી સંજવલન માયાનો ઉદય હોય છે. અને સંજવલન લોભના ઉદયમાં વર્તતો જીવ જો શ્રેણિ પ્રારંભે તો જ્યાં સુધી અપ્રત્યા. પ્રત્યા. લોભનો ઉપશમ ન થાય ત્યાં સુધી બાદર સંજવલન લોભનો ઉદય હોય છે. ૨૩) સર્વ પ્રકૃતિનું અંતરકરણ નીચેની (પ્રથમ) સ્થિતિની અપેક્ષાએ વિષમ અને ઉપરની (બીજા) સ્થિતિની અપેક્ષાએ સમાન હોય છે. ૨૪) અંતરકરણની ક્રિયા એક સ્થિતિઘાતના કાળમાં પૂર્ણ થાય છે. ૨૫) અંતરકરણના દલિકનો પ્રક્ષેપ વિધિ - અંતકરણ કરતી વખતે – ૧) જેનો બંધ અને ઉદય બંને હોય તેના અંતરકરણના દલિયા પ્રથમ અને દ્વિતીય એમ બંને સ્થિતિમાં નાંખે છે. જેમ પુરુષવેદારુઢ શ્રેણી આરંભે તો તેના અંતરકરણના દલિયા બંને સ્થિતિમાં નાંખે ૨) જેનો માત્ર ઉદય હોય પણ બંધ ન હોય તેના અંતરકરણના દલિયા પ્રથમ સ્થિતિમાં નાખે છે જેમ નપું. અથવા સ્ત્રીવેદના ઉદયમાં વર્તતો જીવ શ્રેણિ આરંભે તો તેના અંતરકરણના દલિયા પ્રથમ સ્થિતિમાં નાંખે. ૩) જેનો માત્ર બંધ હોય પરંતુ ઉદય ન હોય તેના અંતરકરણના દલિયા બીજી
226
