________________
સત્પદાદિપ્રરૂપણા અનેક જીવ - ઘનરાજ * ૧ લે – સર્વ લોક. * ૨ થી ૧૨ ૧૪ મે – la [વિવક્ષિત સમયે જે અસંખ્ય જીવો મરણ સમુઘાત કરતા હોય... તેમના બધાના દંડનું ભેગું ક્ષેત્ર પણ ત્રસનાડીની પહોળાઈ-જાડાઈની અપેક્ષાએ (૧ રાજની અપેક્ષાએ) અસંખ્યાતમા ભાગનું જ હોવાથી કુલ ક્ષેત્ર Cla] + ૧૩ મે - કેવલિસમુદ્રઘાતના ૪થા સમયે સર્વલોક. ૩/૫ સમયે દેશોનલોક... શેષકાળમાં la રાધનરાજથી સ્પર્શનાની વિચારણામાં નીચેના નિયમો લાગુ પડે છે –
(૧) સ્વસ્થાન કે પરસ્થાનનું ક્ષેત્ર તિથ્થઈમાં ૧ રાજ હોય તો સ્વસ્થાનથી પરસ્થાન વચ્ચેનું જેટલું અંતર હોય એટલી સ્પર્શના ઘનરાજથી આવે. દા.ત. છઠ્ઠી નરકમાંથી સાસ્વાદન લઈને જીવ તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થનાર હોય ત્યારે બીજા ગુણાઠાણાની સ્પર્શના પ રાજ આવે.
આમાં સ્વસ્થાન (છઠ્ઠી નરક) la ક્ષેત્રમાં છે. પણ પરસ્થાન વિષ્ણુલોક ૧ રાજ છે, અને બન્ને વચ્ચે પ રાજ અંતર છે. તેથી સ્પર્શના ૫ રાજ આવે.
(૨) સ્વસ્થાન-પરસ્થાન વચ્ચેનું અંતર ઘણું હોવા છતાં તે બન્ને તિથ્થઈમાં ૧ રાજનો અસંખ્યાતમો ભાગ હોય તો સ્પર્શના એa આવે. દા.ત. છઠ્ઠી નરકમાંથી સમ્યકત્વ લઈને મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થનારને એa સ્પર્શના આવે.
નરકગતિમાં સાતેય નરકમાં રહેઠાણનું ક્ષેત્ર લંબાઈ-પહોળાઈની અપેક્ષાએ એક તિર્યકુ પ્રતર રાજનો અસંખ્યાતમો ભાગ જ છે. સાતે ય પૃથ્વીમાં અસંખ્ય બહુભાગમાં નરકાવાસો નથી. એક અસંખ્યાતમો ભાગ જ નરકાવાસોથી રોકાયેલો છે.
નરકમાંથી ઉપર આવનારા જીવો બે રીતે આવે છે. (૧) પહેલાં ઉપર આવી પછી તિર્જી જાય. (૨) પહેલાં તિચ્છ જઈ પછી ઉપર આવે.
પ્રથમ રીતમાં જેટલા નરકાવાસો હોય એટલા પ્રમાણવાળા ઊભા દંડ થાય છે. કારણ કે તે તે નરકાવાસના દરેક ભાગમાંથી ભિન્ન ભિન્ન કાળે જીવોએ દંડ બહાર કાઢયો છે. છતાં આ બધા ઊભા દંડોનું તિર્જી ક્ષેત્ર રાજ/a જ હોય છે. એની ઊંચાઈ (છઠ્ઠી નરકથી મનુષ્યક્ષેત્ર) પ રાજ હોય છે. ત્યારબાદ તિચ્છલોકમાં આડા જવામાં લંબાઈ-પહોળાઈ વધવા છતાં ઊંચાઈ પંa જ રહેવાથી સ્પર્શના Ma જ આવે છે.
