________________
સિદ્ધ
સત્પદાદિપ્રરૂપણા આપાડવી ૧૧ મે - અલ્પ. (૫૪) ૧૨/૧૪ - ૭ (દ્વિગુણ) (૧૦૮) ૮૯/૧૦ - V
(અલ્પબદુત્વમાં જે કહેવાય તે ઉત્કૃષ્ટપદે સમજવું. ૧૩ - s એટલે જે કાળે ૧૧ મે ૫૪ હોય એ સમયે ૧૨ મે ૭ - s ૧૦૮ હોય જ એવો નિયમ ન બાંધવો. પણ જ્યારે ૬ - s
૧૨મે ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યા પ્રવેશ પામે ત્યારે એ ૧૦૮ ૫ - a
જાણવા. એમ "જે સમયે જેટલા મોક્ષે જાય એ સમયે
એટલા કેવલી થાય જ ને તેથી અલ્પબહત્વમાં કહેલી ૨ - a
કેવલીની સંખ્યા જળવાઈ જ રહે” એવો નિયમ ન ૩ - s બાંધવો. આ કહેલી સંખ્યા ઉત્કૃષ્ટ હોય છે એટલું જ ૪ - a સમજવું. મધ્યમ સંખ્યામાં ફેરફાર થયા કરે..૧૨/૧૪
મે સંચિત થયેલા જીવોની ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યા શતપૃથકત્વ ૧ - A
જાણવી.) | (બીજા કરતા ત્રીજાવાળા 3, ને ત્રીજાવાળા કરતાં ચોથાવાળા a એમ પ્રાચીન કર્મગ્રન્થમાં સ્પષ્ટ છે. નવ્યકર્મગ્રન્થમાં પણ તેમજ છે. પણ અન્યત્ર માર્ગણાઓના અલ્પબદુત્વમાં, સાસ્વાદન કરતાં ઉપશમસમ્યકત્વી , તેના કરતાં મિશ્રદ્રષ્ટિ ૩, અને તેના કરતાં ક્ષાયોપ, સમ્યક્ત્વી a કહ્યા છે. ત્યાં પ્રાચીન ચોથા કર્મગ્રન્થની ૬૩મી ગાથાની શ્રી રામદેવગણીની વૃત્તિમાં જણાવ્યું છે કે – નં પુણ उवरि सासायणाहिंतो मिस्सा असंखगुणिया भणिया तं गंथंतरमएण સંમાવિનડ્ડા પખંડાગમમાં s નો પાઠ છે. માટે આમાં બે મત જાણવા. શાસ્ત્રોમાં લગભગ બધે પૂર્વપદથી ઉત્તરપદમાં વચ્ચે s ના અનેક પદ આવે તો છેલ્લું પદ પ્રથમ પદની અપેક્ષાએ પણ જ હોય, a ન થાય. તેથી શ્રી રામદેવગણીએ સાસ્વાદન કરતાં મિશ્રવાળા s કહ્યા છે, a નહીં. આ બન્ને મતમાંથી હેતુથી કોઈ નિર્ણય થઈ શકતો નથી. કારણ કે બીજાના કાળ કરતાં ત્રીજાનો કાળ s છે. જ્યારે બીજું પામવાની યોગ્યતાવાળા કરતાં ત્રીજું પામવાની યોગ્યતાવાળા a છે. તેથી કાળની પ્રધાનતાએ s ને સંક્રામક જીવોની અપેક્ષાએ ૩ હોય શકે. એટલે ત્રણ ગતિમાં બીજાવાળા કરતાં ત્રીજાવાળા માટે s ને 2 એમ બે મત જાણવા. મનુષ્યમાં તો અસંખ્યાતગુણ સંભવતા જ નથી.)
સંસારી જીવોના અનેક અપેક્ષાઓથી અનેક ભેદ પડે છે. પરંતુ અહીં સૂક્ષ્મ રીતે સમજવા માટે ગત્યાદિ માર્ગણાની અપેક્ષાએ ૧૭૪ ભેદ પાડવામાં આવે છે.
