________________
૬૧
પૃથ્વીકાય માર્ગણા
કાચમાણા
પૃથ્વીકાય વગેરેના સૂક્ષ્મજીવો યદ્યપિ અગ્નિથી બળતા નથી. શસ્ત્રથી છેડાતાં નથી, છતાં પણ તેને નિરુપક્રમ આયુવાળા ન કહેવાય. કારણ કે આચારાંગ ચૂર્ણિમાં આવે છે કે સૂક્ષ્મજીવો બાદર દ્રવ્યથી ઉપઘાત નથી પામતાં, પરંતુ સૂક્ષ્મજીવોથી પરસ્પર ઉપઘાત પામે છે. તેથી તેને નિરુપક્રમ આયુવાળા ન કહેવાય. બીજાનો જેમ ઉપક્રમ લાગે તેમ પોતાની જાતે જ પોતાના આયુષ્યમાં ઉપક્રમ લાગે છે. અધ્યવસાય-વેદના-આહાર-આનપાન આ ૪ ઉપઘાત કારણો એમને પણ હોવાની શકયતા છે. તેથી સૂક્ષ્મજીવો નિરુપક્રમ આયુવાળા જ હોય તેમ ન કહેવાય. પૃથ્વીકાય અપકાય તેઉકાય વાઉકાય? સાધારણવન પ્રત્યેકવન વનસ્પતિ સામાન્ય ત્રસકાય = ૪૨ માર્ગણા.
પૃથ્વીકાય | સતાઘાપણા પૃથ્વીસામા, બાપૃથ્વી, બાપર્યા પૃથ્વી બા અપપૃથ્વી સૂપૃથ્વી સૂપર્યાપૃથ્વી સૂઅપર્યાપૃથ્વી. એમ ૭ માર્ગણાઓ છે. આ ૭માંથી પૃથ્વી સામા, બાપૃથ્વી અને બાપર્યાપૃથ્વીએમ ૩ માર્ગણામાં પ્રથમ-દ્વિતીય ગુણઠાણું મળે. શેષમાં માત્ર પહેલું ગુણ જ હોય.
* બાપર્યા પૃથ્વી – પ્રતર - અંગુલ/a * શેષ માં –અસં. લોક.
અનેક જીવ ઘનરાજ માર્ગણા
સ્વસ્થાન
સમુદૂધાત બાપૃથ્વી, બાઇઅપ પૃથ્વી Lla
સર્વલોક બાપર્યા પૃથ્વી
Lla શેષ ૪ સર્વલોક સર્વલોક ---
(૧) આ માર્ગણાના જીવો પ્રતિસમય અસંખ્યલોક જેટલા સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાય વગેરેમાં દરેકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, માટે સમુદ્યાતથી સર્વલોક મળે છે. પન્નવણા
Ua
