________________
SO
સઘળીય માર્ગણાઓ ઔદિયક ભાવે છે. આ ઔદિયક ભાવ જાતિનામ કર્મના ઉદયથી સમજવો. અન્યથા ઉદય અને ક્ષયોપશમ ભાવ સમજવો. કેમકે ઇન્દ્રિયનો ક્ષયોપશમ નિત્ય હોય છે. અને જાતિનામ કર્મનો ઉદય પણ છે. તેથી ઉદય અને ક્ષયોપશમ બન્ને પ્રધાન છે.
અથવા, મહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી મહરાજે કર્મપ્રકૃતિની વૃત્તિમાં જણાવ્યું છે એ મુજબ જાતિનામકર્મ ચૈતન્યના વિકાસનું નિયંત્રણ કરે છે. એકેન્દ્રિય નામકર્મનો ઉદય હોય એટલે પછી શરીર અંગુલ/a જેટલું હોય કે સાધિક ૧૦૦૦ યોજન હોય, ચૈતન્ય અમુક માત્રામાં સીમિત જ રહે છે. અને તેથી એનો જ્ઞાનવરણીયનો ક્ષયોપશમ અને વીર્યાન્તરાયનો ક્ષયોપશમ - કષાયના ઉદય વગેરે પણ અમુક માત્રામાં સીમિત રહે છે. જેમ દેવગતિનામકર્મનો ઉદય થાય એટલે એના પ્રભાવે અવધિ જ્ઞાનાવરણનો ક્ષયોપશમ થઈ જ જાય એમ પ્રસ્તુતમાં જાણવું. એટલે આ અપેક્ષાએ જાતિનામકર્મના ઉદયથી અમુક માત્રામાં ચૈતન્યનો વિકાસ... ને એના પ્રભાવે થયેલા જ્ઞાનાવરણના ક્ષયોપમાં તેટલી તેટલી ઇન્દ્રિયનો ક્ષયોપશમ અંતર્ગત હોય છે. માટે એકેન્દ્રિયપણું વગેરે જાતિનામકર્મના ઉદયથી થયેલ ઔયિકભાવ કહી શકાય.
પર્યા. ચઉરિન્દ્રિય
પર્યા૰ પંચેન્દ્રિય
પર્યા. બેઇન્દ્રિય
પર્યા તેઇન્દ્રિય
અપર્યા૰ પંચે
પંચે સામાન્ય
અપર્યા૰ ચઉરિન્દ્રિય
ચરિન્દ્રિય સામાન્ય
અપર્યા૰ તેઇન્દ્રિય
તેઇન્દ્રિય સામાન્ય
અપર્યા૰ બેઇન્દ્રિય
બેઇન્દ્રિય સામાન્ય
અલ્પ
V
V
V
a
V
V
V
V
V
V
V
પ્રતર
લોક
સિદ્ધો
બાદર પર્યા. એકેન્દ્રિય
બાદર અપર્યા૰ એકેન્દ્રિય
બાદર એકેન્દ્રિય
અપર્યા૰ સૂક્ષ્મ એકેન્દ્રિય
અપર્યા૰ એકેન્દ્રિય
સúદાદિપ્રરૂપણા
પર્યા
સૂક્ષ્મ
પર્યા એકેન્દ્રિય
એક સામાન્ય
એકેન્દ્રિય
a
a
A
A
a
V
a
V
S >
V
V
