________________
કેવલિસમુદઘાત
ચિત્ર નં. ૧
3:
}પૂ. પ/
11 JUN 1
પહેલો સમય
બીજો સમય-શરીરની ત્રીજો સમય-મંથાન.. શરીર પ્રમાણ જાડાઈ જેટલી જાડાઈ ધરાવતું
પૂર્વ-પશ્ચિમ કપાટમાંથી જાડાઈ-પહોળાઈ ભિન્ન ભિન્ન ઊંચાઈએ
ઉત્તર-દક્ષિણ આત્મપ્રદેશો
નીકળવાથી થયેલો મંથાન. ધરાવતો
ભિન્ન ભિન્સ પહોળાઈ બંને બાજુ (૪)-(૪) લખેલ ક્ષેત્ર ૧૪ રાજ ઊંચો દંડ વાળું ૧૪ રાજ ઊંચું કપાટ વ્યાપ્ત થવાનું બાકી છે.
જે Lla જેટલું છે. આ ક્ષેત્ર તથા નિકૂટ ૪થા
સમયે ભરાય છે. આમાં ત્રીજા સમયનો આકાર જોઈએ તો એ કાંઈ છાશને વલોવનાર રવૈયા જેવો નથી. તેથી મન્થાન એટલે રવૈયો એવો અર્થ કરી ઊભા ૪ પાંખિયા જેવો આકાર ત્રીજા સમયે થાય એવી કલ્પના સાચી નથી. પણ આ પ્રક્રિયા કર્મોને મથી નાખે છે માટે મન્થાન કહેવાય છે. બાકી ઊભા ૪ પાંખિયાનું તો ક્ષેત્ર la થાય, દેશોન લોક નહીં એ જાણવું. બીજા સમયે પૂર્વ-પશ્ચિમ થયેલા કપાટમાંથી ત્રીજા સમયે ઉત્તર-દક્ષિણમાં આત્મપ્રદેશો બહાર નીકળે છે અને લોકાન્ત સુધી જાય છે. એટલે માત્ર ૪ પાંખિયા જેટલા જ ક્ષેત્રમાં આત્મપ્રદેશો ફેલાય અને શેષમાં નહીં એમ કહી શકાય નહીં. વળી, બીજા સમયે થયેલા કપાટની પૂર્વ-પશ્ચિમ લંબાઈ સંપૂર્ણ વ્યાસ જેટલી હોતી નથી. (જો તિર્યપ્રતરના મધ્યભાગમાં રહીને સમુદ્દાત કરે તો જ સંપૂર્ણ વ્યાસ જેટલી લંબાઈ મળે.) એટલે કે ત્રીજા સમયે મન્થાન કરતી વખતે ઉત્તર-દક્ષિણમાં આત્મપ્રદેશોને લંબાવે છે ત્યારે આત્મપ્રદેશો ઋજુગતિથી વિસ્તરતા હોવાથી ચિત્રમાં દર્શાવ્યા મુજબના બંને બાજુએ થોડો થોડો ભાગ આત્મપ્રદેશોથી વ્યાપ્ત થવાનો બાકી રહે છે જેને ૪થા સમયે પૂરે છે. આ આંતરપૂરણ કહેવાય છે. સંપૂર્ણ લોકવ્યાપી થવાની આ પ્રક્રિયા દરમ્યાન આત્માના ૮ રુચકપ્રદેશો લોકના ૮ ચકપ્રદેશો પર ગોઠવાઈ જાય એ જાણવું.
લોકમધ્યમાં આવી લોકના આઠ રુચક પ્રદેશો પર પોતાના આત્માના ૮ ચકપ્રદેશો ગોઠવીને જ કેવલિસમુદ્રનો પ્રારંભ કરે... એમ દિગંબરો માને છે.
