________________
સામાનાધિકરણ્ય જણાતું હોય, તો તે બન્નેનાં (તે બન્નેથી જણાતાં પદાર્થોનાંસત્ત્વ અને અવક્તવ્યત્વનાં) કાલિક સામાનાધિકરણ્ય પૂર્વક દેશિક સામાનાધિકરણ્યને જણાવનારો નવો આઠમો પણ ભાંગો હોવો જ જોઈએ?
અનવસ્થા વિરહિતપણે, ભગવચન મરજાદા; ભાગા સાત જ સંપજે, નવિ ઊણાં નવિ જ્યાદા ૧૪
| | ભાંગા સાત જ હોય, એ નિયમ છે. વાર્તિક. સમાધાનઃ ત્રણ પદોથી અનવસ્થા રહિત ભાંગા બનાવો, તો વધુમાં વધુ સાત જ થાય. એટલે સપ્તભંગીનું બીજ “અનવસ્થા મુક્ત ભંગરચના મર્યાદાપૂર્વક સંભાવ્યમાન યાવ–સર્વ-ભાંગાની રચના” એ છે.
હવે, જો પ્રથમ-ચતુર્થના પદાર્થોમાં કાલિક સામાનાધિકરણ્યથી દૈશિક સામાનાધિકરણ્ય કહેનારો ભાંગો હોય, તો એ પણ ચાવજીવ્ય પર્વ” એ કહેવો જોઈએ. અને હવે, તેની સાથે ચતુર્થ ભંગ રૂપ અવક્તવ્યને અથવા કોઈપણ ભંગને (તે બન્નેના પદાર્થને) દેશિક અને કાલિક સામાનાધિકરણ્ય દ્વારા કહેવા રહ્યાં. એમાંય જ્યારે તે બન્નેને કાલિક સામાનાધિકરણ્યથી કહો, ત્યારે અવક્તવ્યત્વ આવવાથી વળી પાછો નવો ‘ચાવત્ર પર્વ ભાંગો રચાય. આ નવીન ભાંગાની સાથે વળી પાછાં બધાં'ય ભાંગાને દેશિક-કાલિક સામાનાધિકરણ્યથી કહેવાં રહ્યાં. આ રીતે અંતવિહીન અનવસ્થા ચાલે.
અનવસ્થાનાં ભયથી જ જેમ પ્રથમ-દ્વિતીયના દેશિક સામાનાધિકરણ્યથી બનેલો ત્રીજો ભંગ કહેવાય છે, તેમ પ્રથમ અને તૃતીયના અથવા દ્વિતીય અને તૃતીયનાદેશિક સામાનાધિકરણ્યથી રચાયેલો નવો ભંગ નથી કહેવાતો. અન્યથા, પ્રથમ તૃતીય કે દ્વિતીય તૃતીયનાં મિશ્રણથી થયેલા નવા ભાંગાની સાથે પ્રથમ વગેરેના દેશિક સામાનાધિકરણ્યથી નવો ભંગ રચાય. પછી નવીનની સાથે પ્રથમાદિના દેશિક સામાનાધિકરણ્યથી વળી પાછો નવો ભંગ રચાય. આમ, અહીં પણ નિરંતર અનવસ્થા પ્રવર્યા કરે.
વળી, પ્રથમ-તૃતીય કે દ્વિતીય-તૃતીયના મિશ્રણથી પુનરુક્તિદોષ પણ છે. જેમ કે, ૧લા-૩જાના મિશ્રણથી ચાર્ક્સવ ચાર્ક્સવ યાત્રાન્ચેવ’ આવો | સપ્તભંગી IIIIIIIII --"IlllllllIII
રાસ
