________________
ત્યાગીઓમાં પદવીનો મોહ ૦ ૯૭ ગરીબો અને તવંગરો રાતદિવસ તરતાં નાવડામાં ફરે; ને મંગળમુખી ગંધર્વ કન્યાઓના મધુર ગીતસ્વરો સાંભળે.
જળપટમાં પાકા રિયા આ પારથી પેલે પાર તરી જવાની હોડનો આનંદ લેતા હોય. આ અને આના જેવાં દૃશ્યો તો ગંગાતટે સાધારણ જ બની ગયેલાં હોય છે. બારેય મહિના વહેતું હોય એવું નાળું કે નદી જિંદગીમાં કદી નહિ જોયેલ યાત્રીઓ જ્યારે આવે ને ગંગાનું ઊંડાણ, તેનો વિસ્તાર, માઈલો લગી પથરાયેલાં તેના ઘાટો, ઘાટો ઉ૫૨ ઊભેલાં મોટાં મોટાં મંદિરો, તેમાંથી સંભળાતા ઘંટાનાદો, ઘાટો ઉપર બેસી સંધ્યાવંદન કરતા અને સંસ્કૃત પો લલકારતા બ્રાહ્મણો, પાણીમાં તરતા દીવાઓ આ બધું દૃશ્ય જુએ ત્યારે ગંગા પ્રત્યે તેમની શ્રદ્ધા કેવી ઊભરાય છે એ તો માત્ર દર્શનનો વિષય છે. વર્ણનનો વિષય નથી. ગ્રહણ આવે ને દૂર દૂરથી આવેલ લાખો યાત્રીઓનો મેળો જામે, મરવાની ૫૨વા કર્યા વિના મુક્તિપ્રદ ગંગાની હરીફાઈ ચાલે ને પૂર્વજોને સદ્ગતિ પહોંચાડવાનાં પંડાઓનાં પ્રલોભનો તેમજ વચ્ચે વચ્ચે ધાક-ધમકી અને ગુંડાબાજી એ બધું ગંગામાતાની ભક્તિમાંથી કેવી રીતે હજારો વર્ષ થયાં નિષ્પન્ન થયું છે અને ચાલ્યું આવે છે એનો ઇતિહાસ તથા માનસશાસ્ત્રીય ખુલાસો મને ગંગાતટના નિવાસે જ પૂરો પાડ્યો છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
