________________
૩૫. સમેતશિખરની યાત્રા કરી કલકત્તામાં
શ્રી જિનવિજયજીનું આમંત્રણ
મુનિશ્રી જિનવિજયજીનો પૂનાથી પત્ર આવ્યો કે તેઓ પૂનાના એક સંઘ સાથે સમેતશિખર આવે છે. મને તેમણે લખ્યું કે, તમે પણ સમેતશિખર આવો ને મને મળો કેમકે હું આ બાજુ પહેલવહેલો જ પ્રવાસ કરું છું ઇત્યાદિ. પ્રેસના કામની ને તે નિમિત્તે થતા મોટા ખર્ચની ચિંતાનો બોજો મન ઉપર હતો, પણ તેથીયે વધારે બોજો તો પ્રારંભેલ પ્રસ્તાવનાના લખાણમાં ભંગ પડવાનો હતો. ટાઢ કહે, મારું કામ ને હરસ કહે, મારું કામ. શરીર સાવ નંખાઈ ગયેલું, પણ મુનિજી સાથેનો મારો સંબંધ એવો કે હું એ કશાની પરવા કર્યા સિવાય સમેતશિખર માટે ઊપડી ગયો. વેશની ચર્ચા
મને યાદ છે કે તે વખતે પૂર્વ દેશની અને ખાસ કરી પહાડોની ઠંડીથી બચવા માટે અને પ્રવાસની સગવડ માટે એક મિત્રની સલાહથી મેં તેનો જ પાયજામો લીધો અને જિંદગીમાં પહેલી વાર પહેર્યો. પાયજામાને પહેરી ટ્રેનની અને ઈસરી સ્ટેશનથી પાર્શ્વનાથહિલ સુધીની બેલગાડી તેમજ પગપાળા મુસાફરી કર્યા પછી તેમજ પાયજામો, ચોરણી કે પાટલૂનના પોશાક સાથે ધોતિયાના પોશાકની સરખામણી કરતાં મને ચોક્કસ લાગ્યું છે કે ધોતિયું એ તો માત્ર દુકાન ઉપર બેસી નાણાંનો કે તેવો વહીવટ કરનાર વાણિયાશાહી સાથે ભલે મેળ ખાય. બાકી બીજી ગતિશીલ પ્રવૃત્તિઓ સાથે એનો કોઈ મેળ નથી. ઘણી વાર તે ઊલટું બંધનકારક પણ નીવડે છે. જોકે એ મુસાફરી પછી મારે પાયજામો પહેરવાના બે જ પ્રસંગો આવ્યા છે. એક તો ૧૯૩૧ના ડિસેમ્બરમાં અમદાવાદથી શાંતિનિકેતન ગયો ત્યારે રસ્તામાં પહેરવાનો અને બીજો પ્રસંગ ૧૯૩૮ના જૂનમાં એપેન્ડીસાઈટિસનું ઓપરેશન કરાવ્યું ત્યારે મુંબઈ હરકિશનદાસ હૉસ્પિટલમાં સાંપડેલો. આ બે પ્રસંગો સિવાય પાછળથી માત્ર ધોતિયું જ પહેરવાનું ચાલુ રહ્યું છે. છતાં ધોતિયાના પહેરવેશની નિરર્થક્તા નહિ તો અલ્યોપયોગિતાની બાબતમાં મને લેશ પણ સંદેહ નથી. હું એ પણ માનતો થયો છું કે ઘણાંખરાં કાર્યો અને પ્રવૃત્તિઓમાં બહેનો માટે પણ પંજાબની પેઠે લેંઘો જ વધારે સગવડકારક સિદ્ધ થઈ શકે. ઘણાખરા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org