________________
૨૩
ધર્મ-સૂત્ર ભૃગુએ પોતાના પુત્રોને સમજાવી પણ તેઓ તો એકના બે ન થયા અને દીક્ષા લેવાનો જ આગ્રહ કરવા લાગ્યા. છેવટે પિતાએ તેમને કહ્યું કે જેના નિર્વાણ માટે તમે વિચારો છો તે આત્મા જ કયાં છે? કોણે જોયો છે? આ રીતે છોકરાઓને તેમના સંકલ્પથી ચળાવવા ભૃગુએ નાસ્તિકવાદનો આશરો લઈ સમજાવવા માંડ્યું; પરંતુ પિતાની તમામ તકાળનો પુત્રોએ બરાબર જવાબ વાળતાં કહ્યું કે આ હિંસાવિધિપ્રધાન વેદોના અભ્યાસથી અમારું શું ભલું થવાનું છે? આ નામના બ્રાહ્મણોને જમાડીને પણ અમને શો ફાયદો થવાનો છે? મરી ગયેલો પિતા કયાં છે ? તેની જ ખબર નથી તો પછી તેને પિંડ કયાં પહોંચે ? (જુઓ મહાવીર વાણી અશરણસૂત્ર પદ્ય પાંચમું) છેવટે થાકીને પિતાએ અને માતાએ પોતાનાં અને સંતાનોને શ્રમણ થવાની સંમતિ આપી. જ્યારે પોતાના જુવાન પુત્રો જ શ્રમણ થવાની તૈયારી કરે છે ત્યારે પછી ભૃગુ પોતે અને તેની પત્ની જશા જે ઘરડાં ખંખ થઈ ગયાં છે તે હવે ગૃહસ્થાશ્રમમાં કેમ રહી શકે? એટલે લોકલાજે તે બન્ને પણ પત્રોની સાથે જ શ્રમણદીક્ષા લેવા તૈયાર થયાં. આમ આખુંય બ્રાહ્મણકુટુંબ શ્રમણદીક્ષા માટે તૈયાર થયું જાણીને અને તેમની પછવાડે બીજો કોઈ વારસ ન હોવાથી તેમની સંપત્તિનો, ઘરબારનો કબજો લેવા ત્યાં રાજા પોતે પોતાના કબજેદાર માણસો સાથે આવી પહોંચ્યો. એ વખતે રાણી કમલાવતી પોતાના પતિ રાજાને સમજાવે છે કે, રાજા! જે ધન-માલ અને ઘરબાર આ બ્રાહ્મણોએ વમી નાખ્યાં છે – છોડી દીધાં છે તેને લઈને ભૂંડા! તું કેટલુંક વધુ મેળવી શકીશ? તારી પાસે કયાં સંપત્તિ ઓછી છે? હે રાજા ! તૃષ્ણા તો અંત વિનાની છે. તેનો છેડો કદીય આવવાનો નથી. આમ કહેતાં કહેતાં રાણી છેવટે જે કહે છે તે જ આ દસમા પદ્યમાં કહેલું છે. આ સાંભળીને રાજાને પણ બોધ થયો એટલે આ છએ જણા-ઈષકાર રાજા, કમલાવતી રાણી, ભૃગુ, તેની પત્ની જશા અને તેના બે પુત્રો-એક સાથે દીક્ષા લઈ આત્મયની સાધનામાં લાગી ગયા. પ્રસ્તુત ધર્મસૂત્રમાં જે સાતમું અને આઠમું
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
