________________
વિનય-સૂત્ર
૭૭. જે મનુષ્ય ગુરુજનની આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તતો હોય, ગુરુજનની દેખરેખમાં રહેતો હોય-ગુરુકુળવાસી હોય, ગુરુજનનાં ઈંગિતોને એટલે સંતોને બરાબર સારી રીતે સમજતો હોય તથા કાર્યપ્રસંગે કરવામાં આવતા તેમના (ગુરુજનના) શારીરિક કે મૌખિક આકારોને બરાબર સારી રીતે સમજી લેતો હોય તે મનુષ્ય વિનીત-વિનય સંપન્ન કહેવાય છે.
(૭૮-૮૨) મહ વનાદિ કાળેહિં, સુવિળીદ્ ત્તિ વુન્નરૂં नयावत्ती अचवले, अमाई अकुऊहले ||७|
अप्पं च अहिक्खिवई, पबन्धं च न कुव्वई । मेत्तिजमाणो भयई, सुयं लद्धुं न मज्जई ॥८ नय पावपरिक्खेवी, न य मित्तेसु कुप्पई । अप्पियस्साऽवि मित्तस्स, रहे कल्लाण भासई || ९ ||
कलहडमरवज्जिए, बुद्धे अभिजाइए । હિશ્મિ કિમંતીને, સુવિળીણ્ ત્તિ મુખ્યરૂં શા
(377To 3To ??, nTo ?o -?3)
૭૮-૮૧. આ પંદર કારણોને લીધે મનુષ્ય સુવિનીત - વધારે સારી રીતે વિનયવાળો ગણાય છે.
૬૧
પહેલું, નમ્ર હોય એટલે ઉદ્ધત ન હોય, બીજું, અચપળ હોય, ત્રીજું, શઠતા-લુચ્ચાઈ-કપટ વિનાનો હોય એટલે કે સરળ હોય, ચોથું, કુતૂહલી ન હોય એટલે ગંભીર હોય, પાંચમું, કોઈનું અપમાન ભાગ્યે જ કરતો હોય, છ, જેને ક્રોધ આવ્યા પછી વધારે વખત ન ટકતો હોય અર્થાત્ જે જલદી શાંત થઈ જતો હોય, સાતમું, પોતા તરફ્ મિત્રભાવે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org