________________
૧૯૩
મોક્ષમાર્ગ-સૂત્ર
ખાઈ પીને રાતો માતો થઈ પથારીમાં લંબાવ્યા કરે છે તથા શરીરની જ સાસૂફી માટે ચારે બાજુ દોડ્યા કરે છે, એટલે હાથ સાફ કરવા સારું, પગ સાફ કરવા સારુ, મુખ સાફ કરવા સારું, વાળ સાફ કરવા સારુ, કપડાં સાફ કરવા સારુ તથા સુંદર દેખાવા સારુ; એમ વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ માટે જ તલપાપડ થયા કરે છે તેવા શ્રમણને માટે જીવઅજીવનું જાણપણું કે બંધમોક્ષની સમજ હોવી ય ભારે દુર્લભ છે. તો પછી સુગતિની કે સિદ્ધ થવાની તો શી વાત ?
(३०२) तवोगुणपहाणस्स उज्जुमइखन्तिसंजमरयस्स ।
परीसहे जिणन्तस्स सुलहा सोग्गई तारिसगस्स ॥ २१ ॥ (૬૦ ૬૦ ૪, T૦ ૭-૨૭)
૩૦૨. જે શ્રમણની સાધના તપપ્રધાન છે, એટલે જે શ્રમણ સંકલ્પપૂર્વક મનને, વચનને અને શરીરને રાગદ્વેષોથી કોરાં રાખે છે અને એ જ સાધ્યની સિદ્ધિ માટે તમામ પ્રકારનો શ્રમ કરે છે, સરળ બુદ્ધિનો છે, ક્ષમાવાન છે અને નિરંતર સંયમને કેળવવામાં જ લક્ષ્યવંત છે તથા એમ સાધના કરતાં કરતાં જે કોઈ પરિષહો આવી પડે, વિઘ્નો આવી પડે તેના ઉપર સદા જય મેળવતો રહે છે - વિઘ્નોથી કદી પાછો હતો નથી તેવો જ શ્રમણ જીવઅજીવનો જાણ કહેવાય, બંધમોક્ષના સ્વરૂપને સમજનારો ગણાય અને એવા શ્રમણને માટે સિદ્ધ થવું કાંઈ કઠણ નથી; ઊલ્ટું ભારે સુલભ છે.
૧. જૈન પરંપરામાં એક એવી કલ્પના રૂઢ થયેલ છે કે પ્રવૃત્તિ માત્ર બંધનનું કારણ છે. આ કલ્પના જે અપેક્ષાએ નિરાધાર છે તે અપેક્ષા આ સૂત્રમાં ચર્ચેલ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
