Book Title: Laghu Siddhant Kaumudi Part 01
Author(s): Vishvanath Shastri, Nigamanand Shastri, Lakshminarayan Shastri
Publisher: Motilal Banrassidas Pvt Ltd
View full book text
________________
अजन्तपुल्लिङ्गाः एकविभक्तौ यानि सरूपाण्येव दृष्टानि तेषामेक एव शिष्यते ।
१२६ प्रथमयोः पूर्वसवण: ६।१।१०२ । अकः प्रथमाद्वितीययोरचि पूर्व सवर्णदीर्घ एकादेशः स्यात् । इति प्राप्ते१२७ नादिचि ६ । १।१०४।। आदिचि न पूर्व सवर्णदीर्घः। वृद्धिरेचि । 'रामौ । १२८ बहुषु बहुवचनम् १ । ४ । २१ । बहुत्वविवक्षायां बहुवचनं स्यात् ।
१२६ चुटू १।३।७। प्रत्ययाद्यौ 'चुटू इतौ स्तः। १३० विभक्तिश्च १ । ४ । १०४ । सुप्तिडौ विभक्तिसंझौ स्तः।
१३१ न विभक्तौ तुस्माः १।३।४। विभक्तिस्थास्तवर्ग-सकार-मकारा नेतः । इति सस्य नेत्त्वम् । रामा।
१३२ एकानं सम्बद्धिः २।३। ४६ । सम्बोधने प्रथमाया एकवचनं सम्बुद्धिसंझं स्यात् ।
१-रामः +मौ ३३ वृद्धिरेचि" इति वृद्धिः । २-धवर्गः (च छ ज म आ) टवर्गरच (ट ठ ड ढ णाः) इत्यर्थः।
१२६ अक् से प्रथमा-द्वितीया सम्बन्धी अच् परे रहते पूर्वसवर्ण दीर्घ एकादेश होता है। १२७-अवर्ण से इच् परे रहते पूर्वसवर्ण दीर्घ नहीं होता। १२८-बहुत्व की विवक्षा में बहुवचन होता है । १२६-प्रत्यय के आदि के चवर्ग और टवर्ग की इत्संज्ञा होती है। १३१-सुप और तिङ् की विभक्ति संशा होती है। १३१-विभक्ति के तवर्ग, सकार, मकार की इत्सब्जा नहीं होती। १३२-सम्बोधन में प्रथमा के एकवचन (स) की सम्बुद्धि संशा होती है।