________________
११८
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम् इटा परस्य लोपः स्यादीटि परे । ( 'सिजलोप एकादेशे सिद्धो वाच्यः ) आतीत् । प्रातिष्टाम् ।
४४७ सिजभ्यस्तलिदिभ्यश्च ३ । ४ । १०६ । लिचोऽभ्यस्ताद्विदेश्च परस्य कित्सम्बन्धिनो झर्जुस् । आतिषुः आतीः । प्रातिएम् । आतिष्ट । आतिषम् । आतिष्व । आतिष्म । आतिष्यत् । षिध गत्याम्।।
४४८ ह्रस्वं लघु १ ! ४ । १० ।
४४६ संयोगे "गुरु १ । ४ । ११ । संयोगे परे हस्वं गुरु स्यात् ।
४५० दोघे च १ । ४ । १२ । गुरु स्यात्। ४५१ पुगन्तलघूपधस्य च ७ । ३। ८६ ।
पुगन्तस्य लघूपधस्य चाङ्गस्येको गुणः सार्वधातुकार्धधातुकयोः । (२५५) धात्वादेरिति सः। सेधति । "षत्वम् सिषेध ।
४५२ असंयोगाल्लिए किन १ । २।५।
असंयोगात् परोऽपिल्लिट कित् स्यात् । सिषिधतुः। सिषिधुः सिषेधिथ सिषिधथुः। सिषिध । सिषेध । सिषिधिव । सिषिधिम । सेधिता। सेधिप्यति ।
१-सिचः सकारलोपस्य ("इट ईटि ८।२। २८") पादिकरवेनाऽसिद्धस्वाद् “अकः सवस" इति दीर्घाऽप्राप्तिरिति-तदर्थमिदं वर्तिकम । १-यातीत्-प्रतधातोलुङ तिपि इतश्चेति ईकारलोपे च्लौ. सिचि अनुबन्धलोपे 'प्राडजादीनामिति पाटि माटश्चेति वृद्धौ 'प्रात सत्' 'प्रार्धधातुकस्येड् वलादेः' इति सस्य इटि तकारस्य च 'मस्तिसिचोऽपृक्त' इति ईटि अनुबन्धलोपे 'पात ई स ई त्' इति जाते ‘इट ईटि' सकारलोपे 'सिज्लोप एकादेशे सिद्धो वाच्यः' इति वात्तिकेन सिज्लोपस्यासिद्धत्वाभावा. सवर्णदीर्घ सिद्ध रूपम 'मातीतू' इति । ३-एकमात्रिकम् । ४--द्विमात्रिकम । ५ "आदेशप्रत्यययोः' इत्यनेन । ६-तेन न गुणः ।
४४७-सिच, अभ्यस्त और विद् से परे ङित्सम्बन्धी झि को जुस होता है। ४४८-हस्व की लघु संज्ञा होती है। ४४६-संयोग परे रहते ह्रस्व की गुरु संज्ञा होती है। ४५०-दीर्घ की गुरु संज्ञा होती है।
४५१-पुगन्त अङ्ग और लघूपध अङ्ग के अवयव इन को गुण होता है सार्वधातुक आधधातुक परे रहते।
४५२-असंयोग से परे पिभिन लिट् किट होता है।
