Book Title: Jambudwip Pragnaptisutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू० १२ महापद्मह्रदस्वरूपनिरूपणम्
११३ सोलस पंचुत्तरे जोयणसए पंच य एग्णवीसहभाए जोयणस्स उत्तराभिमुही पधएणं गंता महया घडगुहब्बत्तिएणं मुत्तावलिहारसंठिएणं साइरेग दुजोयणसइएणं पवारणं पवडइ' हरिकान्ता महानदी प्रव्यूढा सती पोडशपश्चोत्तराणि योजनशतानि पञ्च च एकोनविंशतिभागान् योजनस्य उत्तराभिमुखीपर्वतेन गत्वा महापटमुखप्रवृत्तकेन मुक्तावलिहारसंस्थितेन सातिरेक द्वि योजनशतिकेन प्रपातेन-प्रवाहेण प्रपतति, 'हरिकता महाणई-जओ पवडइ एत्थ णं महं एगा जिन्मिया पन्नत्ता, दो जोयणाई आयामेणं पणवीसं जोयणाई विक्खंभेणं अद्धं जोयणं वाहल्लेणं मगरमुडविउट्ठसठाणसंठिया सचरयणामई अच्छा' हरिकान्ता महानदी यतः प्रपतति, अत्र खल्लु महती एका जिदिका-तदाकार वरतुविशेषः प्रज्ञप्ता, द्वे योजने आयामेन पञ्चविंशति योजनानि विष्कम्भेण, अर्द्ध योजनं वाहल्येन, मकरमुख विवृतसंस्थानसंस्थिता सर्वरत्नमयी मुही पव्वएणं गंता महया घटमुहपवत्तिएणं मुत्तावलिहारसंठिएणं साइरेग दु जोयणसइएणं पवारण पवडइ) उस महापद्भद्रह के उत्तरदिग्वर्ती तोरण द्वारसे हरिकान्ता नामकी महानदी निकली है यह नदी १६०५, योजन पर्वत के ऊपर से उत्तर की ओर जाकर वडे जोर शोरके साथ अपने घट के सुख से विनिर्गत जल प्रवाह के तुल्य प्रवाह से कि जिसका आकार मुक्तावलि के हारके जैसा है
और जो कुछ अधिक दो सौ योजन प्रमाणपरिमित है हरिकान्तपातकुण्ड में गिरती हैं (हरिकता महाणई जमओ पवडई-एत्थ णं एगा महं जिमिआ पणत्ता) यह हरिकान्ता महानदी जहां से हरिकान्तप्रपातकुण्डमें गिरती है वहां एक बहुत बडी ज़िहिका-नाली है-(दोजोयणाई आयामेणं पणवीसं जोयणाई विखं. भेणं अद्धं जोयणं बाहल्लेणं मगरमुहविउडसंठाणसंठिया, सन्दरयणामई अच्छा) यह जिहिका आयामकी अपेक्षा दो योजन की है और विष्कम्भ की अपेक्षा २५ योजन की है इसका बाहल्य २ कोशका है। खुले हुए मगर मुखका पंचुत्तरे जोयणसए पंचय एगूणवीसइभाए जोयणस्स उत्तराभिमुही पव्वएणं गंता महया घट मुहपवत्तिएणं मुत्तावलिहारसंठिएणं साइरेग दु जोअणसइएण पवाएणं पवडई ते महा પદ્મદ્રહ ઉત્તરદિગ્વતી તારણ ક રથી હરિકાન્ત નામક મહાનદી નીકળે છે. આ નદી ૧૯૦૫
આ જમ પર્વત ઉપરથી ઉત્તરની તરફ જઈને ખૂબ જ વેગ સાથે પિતાના ઘટમુખથી વિનિર્ગત જલ પ્રવાહ તુલ્ય જ પ્રવાહથી-કે જેને આકાર મુક્તાવલિના હાર જેવો હોય છે અને જે કંઈક અધિક બસે જન પ્રમાણ પરિમિત છે.-હરિકાન્ત પ્રપાત કુંડમાં પડે છે. 'हरिकता महाणई जओ पवडइ एत्थणं एगा महं जिभिआ पण्णत्ता' मा रिता महा નદી જ્યાંથી હરિકાન્તા પ્રપાત કુંડમાં પડે છે. ત્યાંથી એક વિશાળ જિહિક-નાલિક છે. 'दो जोयणाई आयामेणं पणधीसं जोयणाई विक्खंभेणं अद्धं जोयणं बाहल्लेणं मगरमुहवि. उटुसंठाणसंठिया, सव्वरयणामई अच्छा' मे rlast मायामनी अपेक्षाये में योगन જેટલી છે અને વિષ્ઠભની અપેક્ષાએ ૨૫ જન જેટલી છે. એને બાહલ્ય બે ગાઉ
ज०१५