Book Title: Jambudwip Pragnaptisutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२९८
जम्बूद्वीपप्राप्तिसत्र 'यावत्संभवं विधि प्राप्ति' रिति न्यायात् सिद्धायतनकूटातिरिक्तेपु त्रिषु कूटेषु माल्यवदादिषु कूटसदृशनामका देवा इति बोध्यम्, सिद्धायतनकूटेतु सिद्धायतनं न तु देवः, अन्यथा 'छ सयरिकूडेमु तहाचूलाचउवणतरुसु जिणभवणा। भणिया नंबुद्दीवे सदेवया सेस ठाणेम॥१॥ एतच्छाया-पट् सप्रतिकूटेषु तथा चूलाः चतुर्वनतरुषु जिनभवनानि । भणितानि जम्बूद्वीपे सदेवकानि शेपस्थानेषु ॥१॥ इति वचने न विरोधः स्यात् । तस्मात्तत्र सिद्धानामायतन मेवास्तीति निश्चितम् । अथ शेपकूटस्वरूपमाह-'कहि णं क्व खलुइत्यादि--प्रश्नसूत्रं व्यक्तम्, उत्तरसूत्रे 'गोयमा !' हे गौतम ! 'कच्छकूडस्स' कच्छकूटस्य वहां वसते हैं अर्थात् जैसा कूटका नाम है वैसाही उन उन कूटाधिष्ठित देवका नाम है। परंतु यहां पर 'यावत् संभव विधि की प्राप्ति' इस न्याय से सिद्धायतन कूट से भिन्न तीन कूटों में अर्थात् माल्यवदादि में कूट के सदृश नामवाले देव हैं ऐसा समझलेवें । परंतु सिद्धायतन कूटमें सिद्धायतन है देव नहीं है अन्यथा
'छसयरि कटेसु तहा चूला चउवण तरुसु जिणभवणा ।
भणिया जवुद्दीवे सदेवया सेसठाणेसु ॥१॥ सडसठ कूटों में तथा चूला, चार वन तरुओं में जिन भवन कहे है शेष स्थानों जंबूद्वीप में देव सहित कहे है, इस वचन में विरोध नहीं आता हैं। अतः सिद्धायनन कूट में सिद्धों का आवासही है यह निश्चित होता है
__ अव शेष कूटों के स्वरूप का निरूपण करते हैं'कहि णं भंते ! हे भगवन् कहांपर 'मालवंते सागरकूडे णाम' माल्यवन्त सागरकट नामका 'कूडे पण्णत्ते' कूट कहा है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा!' हे गौतम ! 'कच्छ कुडस्स' चोथा काछकूड के 'उत्तरपुरस्थि. નામ સરખા નામવાળા દેવ ત્યાં વસે છે. અર્થાત જેવું કૂટનું નામ છે. એવાજ નામવાળા તે તે કૂટાધિષ્ઠિત દેવ છે. પરંતુ અહીયાં ચાવત્સભવ વિધિની પ્રાપ્તિ એ ન્યાયથી જુદા ત્રણ ફૂટેમાં અર્થાત્ માલ્યવદાદિમાં કૂટના સરખા નામવાળા દેવ છે. તેમ સમજી લેવું પરંતુ સિદ્ધાયતન ફૂટમાં સિદ્ધાયતન દેવ નથી. નહીંતર–
__ 'छसयरि कूटेसु तहा चूला चउणतरुसु जिणभवणा।
भणिया जंबुद्दीवे सदेवया सेसठाणेसु ॥ १ ॥ જંબુપમાં સડસઠ ફટમાં તથા ચૂલા, ચાર વન તરૂઓમાં જનભવને કહેલા છે. બાકીના સ્થાને દેવ સહિત કહ્યા છે. આ વચનમાં વિરોધ આવતો નથી. તેથી સિદ્ધાયતન ફૂટમાં સિદ્ધોને આવાસ જ છે. એ વાત નિશ્ચિત થાય છે.
वे माना टोमा २१३५नु नि३५ ४२वाभा माये है.-'कहिणं भंते ! 'संपन् ४यां भागण 'मालवते सागरकूडे णाम' भास्यवान् सागर टूट नाभना 'कूडे पण्णत्तेट ४६ छ? 0 प्रश्नमा, उत्तरमा प्रभुश्री ९-गोयमा ! ३ गौतम ! 'कच्छकूडस्स' याया
