Jambudwip Pragnaptisutram Part 02

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 770

प्रकालिका टीका-षष्ठोवक्षस्कारः सू. २ द्वारदशकेन प्रतिपाद्यविषयनिरूपणम् ७५९ श्रीणि तीर्थानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा-मागधं वरदाम प्रभासम्, एवमेव जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे महाविदेहे वर्षे एकैकस्मिन् चक्रवर्तिविजये कति तीर्थानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! त्रीणि तीर्थानि प्रज्ञप्तानि तयथा-मागधं वरदाम प्रभासम् ? एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे एक द्वयुत्तरं तीर्थशतं भवतीत्याख्यातं ? जम्बूद्वीपे खल्ल भदन्त ! द्वीपे कियत्यो विद्याधरश्रेणयः कियत्य अभियोगि सश्रेण यः प्रज्ञता: ? गौतम ! जम्बूद्वीपे द्वीपे अष्टषष्टि विद्याधरश्रेणयोऽष्टपष्टि राभियोगिकश्रेणयः प्रज्ञप्ताः । एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे पत्रिंशत् श्रेणयो भवन्तीत्याख्यातम् । जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे कियन्तश्चक्रवर्तिविजयाः कियत्यो राजधान्यः क्रियत्यस्तमिस्रागुहाः कियत्यः खण्डप्रपातशुहाः कियन्तः कृतमालका देवाः कियन्तौ नक्तमालका देवाः कियन्तः ऋषभकूट पर्वताः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! जम्बूद्वीपे द्वीपे चतुस्त्रिंशत् चक्रवर्ति विजयाश्चनुस्त्रिंश द्वाजधान्यः चतुस्त्रिंशत्तलिस्रागुहाः चतुस्विशत्खण्डप्रपातगुहा:-चतुस्त्रिंशत्कृतमालका देवाः चतुस्त्रिंशभक्तमालका देवाः चतुस्त्रिंशत-ऋषभकूटपर्वताः प्रज्ञप्ताः। जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे कियन्तो महाहूदाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम! पोडश महाहूदाः प्रज्ञप्ताः . जम्बूद्वीपे खल भदन्त ! द्वीपे कियत्यो महानद्यो वर्पधरप्रवहाः कियत्यो महानधः कुण्डप्रवहाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! जम्बूद्वीपे द्वीपे चतुर्दश महानधो वर्षधरप्रवहाः, षट्सप्ततिमहानद्यः कुण्डप्रवहाः एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे नवतिर्महानयो भवन्तीत्याख्यातम् । जम्बूद्वीपे द्वीपे भरतैरवतयोः कति महानधः प्रज्ञप्ता: ? गौतम ! चतस्त्रो महानद्यः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-गङ्गा सिन्धुः रक्ता रक्तवती, तत्र ख्लु एकैका महानदी चतुर्दश चतुर्दश सलिला सहः समग्रा पूर्वपश्चिमेन लवणसमुद्रं समर्पयति, एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे भरतैरवतयो वर्षयोः पट्पञ्चाशत् सलिला सहस्राणि भवन्तीत्याख्यातम् । जरबूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे हैमवत हैरण्यवतयोर्वषयोः कतिमहानद्यः प्रज्ञप्ता: ? गौतम ! चतस्रो महानद्यः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-रोहिता रोहितांशा सुवर्णक्टा रूप्यकूटा च, तत्र खलु एकैका महानदी अष्टाविंशत्याऽष्टाविंशत्या सलिलासहस्रः समग्रा पूर्वपश्चिमेन लवणसमुद्रं समति एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे हेमवतहरण्यवतवर्षयो दिशोत्तरसलिलासहस्रं भवतीत्याख्यातम् इति । जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे हरिवपरम्यकवर्षयोः कति महानद्यः प्रज्ञप्ता ? गौतम ! चतस्रो महानद्यः प्रज्ञप्ता, हरि, हरिकान्ता, नरकान्ता, नारीकान्ता च, तत्र खल्लु एकैका महानदी पट्पञ्चाशता सलिलासहजैः समग्रा पूर्वपश्चिमेन लवणसमुद्रं समर्पति, एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे हरिवर्षरभ्यकवर्षयोः द्वे चतुर्विशति सलिला राहस्रे अवत इत्याख्यातम् । जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे महाविदेह वर्षे कति नहानद्यः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! द्वे महानद्यौ प्रज्ञप्ते, तद्यथा-शीता च शीतोदा च तत्र खलु एकैका महानदी पञ्चभिः पञ्चभिः सलिला सहस्रैः द्वात्रिंशता च सलिल्ला सहस्त्रैः समग्रा पूर्वपश्चिमेन लवणसमुद्रं समर्पयति एवमेव सपूर्वापरेण जम्बूद्वीपे द्वीपे महाविदेहवर्षे दशसलिलाशतसहस्राणि चत:ष्टि सलिला