Book Title: Jambudwip Pragnaptisutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू. २८ द्वितीय सुकच्छविजयनिरूपणम् ३५५ नवर केवलम् 'खेमपुरा रायहाणी' क्षेमपुरा राजधानी, तत्र 'सुकच्छे राया' सुकच्छो राजा सुकच्छ नामा राजा चक्रवर्ती 'समुप्पज्जई' समुत्पद्यते विजयस्वायत्तीकरणादिकं तहेव' तथैवकच्छवदेव 'सळ' सर्व वाच्यमितिशेषः । अथ प्रथमान्तरनदी वर्णयितुमुपक्रमते-'कहि णं मंते' इत्यादि-क्व खलु भदन्त ! 'जंबुद्दीवे दीवे' जम्बूद्वीपे द्वीपे 'महाविदेहे वासे' महाविदेहे वर्षे 'गाहावइकुंडे' ग्राहावतीकुण्डं ग्राहावत्याख्यान्तरनदी प्रभवस्थानं 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तम् ?, इति प्रश्ने भगवानाह-'गोयमा !' गौतम ! 'सुकच्छविजयस्स' सुकच्छविजयस्य 'पुरस्थिमेणं' पौरस्त्येन-पूर्वदिशि 'महाकच्छस्स विजयस्स' महाकच्छस्य विजयस्य 'पञ्चस्थिमेणं' पश्चिमेनपश्चिमदिशि 'णीलवंतस्प वासहरपव्ययस्स' नीलवतो वर्षधरपर्वतस्य 'दाहिणिल्ले' दाक्षिणात्ये 'णितंवे' नितम्बे मध्यभागे 'इत्थ' अत्र अत्रान्तरे मध्यभागसमीपे 'ण' खलु 'जंबूद्दीवे कच्छेविजए तहेव सुकच्छे णामं विजए पण्णत्ते' यह सुकच्छ नामका विजय उत्तर से दक्षिण दिशातक आयत लम्बा है और पूर्व से पश्चिम तक विस्तीर्ण है इत्यादि रूपसे सब कथन कच्छ विजय प्रकरण में जैसा कहा गया है वैसाही वह सब कथन इस सुकच्छ विजय प्रकरण में भी करलेना चाहिये 'णवरं खेमपुरा रायहाणी, सुकच्छे राया, सत्रुप्पज्जइ तहेव सव्यं परन्तु यहां पर क्षेमपुरा नामकी राजधानी है उसमें सुकच्छ नामका चक्रवर्ती राजा शासन करता है इत्यादि सब कथन जैसा कच्छ विजय प्रकरण में कच्छ चक्रवर्ती राजा के सम्बन्ध में किया जा चुका है वैसाही वह सब कथन यहां पर भी कहलेना चाहिये।। ___'कहि णं भंते ! जवुद्दीवे दीवे महाविदेहे वासे गाहावइकुडे पण्णत्ते' हे भदन्त ! जम्बूद्वीप नामके इस द्वीपमें वर्तमान महाविदेह क्षेत्र में ग्राहावती नामका कुड कहां पर कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा। सुकच्छ विजयस्त पुरथिमेणं महाकच्छस्स विजयस्स पच्चत्थिमेणं णीलवंतस्स बासहरपव्ययस्ल दाहिणिल्ले णितंवे एत्थ णं जवुद्दीवे दीवे महाविदेहे वासे પશ્ચિમ સુધી વિસ્તર્ણ છે. ઈત્યાદિ રૂપથી સર્વ કથન ક૭ વિજય પ્રકરણમાં જે પ્રમાણે કહેલું છે તેવું જ બધું કથન આ સુકચ્છ વિજય પ્રકરણમાં પણ સમજી લેવું જોઈએ. 'णवरं खेमपुरा रायहाणी सुकच्छे राया, समुप्पज्जइ तहेव सव्वं' ५ मही मधुश नाम: રાજધાની છે તેમાં સુકચ્છ નામક ચક્રવર્તી રાજા શાસન કરે છે, વગેરે બધું કથન જેવું કચ્છ વિજય પ્રકરણમાં કચછ ચક્રવતી રાજાના સંબંધમાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલ છે. તેવું જ બધું કથન અહીં પણ સમજી લેવું જોઈએ.
'कहिणं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे महाविदेहे वासे गाहावइकुंडे पण्णत्ते' ! - દ્વીપ નામક આ દ્વીપમાં વર્તમાન મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ગ્રાહાવતી નામક કુંડ ક્યા સ્થળે भाव छ ? सेना पक्षमा प्रभु ४९ छ-'गोयमा! सुकच्छविजयस्स पुरत्थिमेणं महा कच्छस्स विजयस्स पच्चत्थिमेणं णीलवंतस्स वासहरपव्ययस्स दाहिणिल्ले णितंवे एत्यणं जंबु