Book Title: Jambudwip Pragnaptisutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
402
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
टीका- 'कहि णं भंते !' इत्यादि - का खल भदन्त ! 'जंबुद्दीवे' जम्बूद्वीपे जम्बूद्वीपा - भिधे 'दीवे' द्वीपे 'णीलवंते णाम' नीलवान नाम 'वासहरपव्वए' वर्षधरपर्वतः 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः इति प्रश्नस्य भगवानुत्तरमाह - 'गोयमा !' गौतम ! 'सहा विदेहस्स' महाविदेहस्य 'वासस्स' वर्षस्य 'उत्तरेणं' उत्तरेण- उत्तर दिशि 'ररमगवासस्त' रम्यकवर्षस्य महाविदेदेभ्यः परतः स्थितस्य युगलिकमनुष्याश्रितस्य 'दक्खिणेणं' दक्षिणेन- दक्षिणदिशि 'पुरत्थिमिल्ललवणसमुदस्स' पौरस्त्यलचणसमुद्रस्य - पूर्वदिग्भवलवण समुद्रस्य 'पुरस्थिमेणं' पौरस्त्येन - पूर्वदिशि 'एत्थ' अत्र - अत्रान्तरे 'णं' खल 'जंबुद्दी वे दीवे' जम्बूद्वीपे द्वीपे 'गोलवंते णामं' नीलवान् नाम 'वासहरपच्चए' वर्षधरपर्वतः 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः, स च कीदृश: ? इति जिज्ञासायामाह - 'पाईणपडीणायए' प्राचीनप्रतीचीना यतः पूर्वपश्चिम दिशोदीर्घ', तथा 'उदीणदाक्षिण चित्थिण्णे'
महाविदेह क्षेत्र से आगे के नीलवान् वर्षधर पर्वत की वक्तव्यता'कहिणं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे नीलवंत णामं वासहरपव्वर पण्णत्ते' इत्यादि । टीकार्थ - इस सूत्र द्वारा गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है - 'कहिणं भंते! जंधुवे दीवेणीलवंते णामं वासहरपच्चए पण्णत्ते' हे भदन्त ! इस जंबूद्वीप नाम के द्वीप में नीलवान् नामका वर्षधर पर्वत कहां पर कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते है 'गोमा ! महाविदेहस्स वासस्स उत्तरेणं रम्मवासस्स दक्खि
णं पुरथिमिल्ललवणसमुहस्स पच्चत्थिमेणं पञ्चत्थिमलवण समुदस्स पुरस्थिमेणं एत्थर्ण जंबुद्दीवे दोवे णीलवंते णामं वासहरपव्चए पण्णत्ते' हे गौतम! महा विदेह क्षेत्र की उत्तर दिशा में तथा रम्यक क्षेत्र की दक्षिणदिशा में एवं पूर्वदिग्वर्ती लवणसमुद्र की पश्चिम दिशा में और पश्चिम दिग्वर्ती लवणसमुद्र की पूर्वदिशा में जंबूद्वीप नाम के द्वीप में नीलवान् नामको वर्पधर पर्वत कहा गया है 'पाईणपडीणायए उदीर्णदाहिणविच्छिणे' यह वर्षधर पर्वत पूर्व से મહાવિદેહ ક્ષેત્રની આગળના નીલવાન્ ધરપતની વક્તવ્યતા 'कहि णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे णीलवंते णामं वासहरपव्वर पण्णत्ते' इत्यादि
टीडार्थ- - मा सूत्र वडे गौतभस्वाभीये अनुने या नतना प्रश्न ४ छे - 'कहिणं मंते ! जंबुद्दीवे दीवेणीलवंते णामं वासहरराव्त्रए पण्णत्ते' हे लत! माभूद्दीय नाभष्ठ द्वीपभां નીલવાન્ નામે વધર પર્યંત કયા સ્થળે આવેલા છે? એના જવાઝમાં પ્રભુ કહે છે કે 'गोयमा | महाविदेहस्स वासस्स उत्तरेणं रम्मगवासस्स दक्खिणेणं पुरत्थिमिल्ललवणसमुइस्स पच्चत्थिमेणं पच्चत्थिमलवणसमुहस्स पुरत्थिमेणं एत्थ णं जंबुद्दीवे २ णीलवे णामं वासहरपव्व पण्णत्ते' हे गौतम! भहाविद्वे क्षेत्रनी उत्तर दिशामां तेभन २४२४ क्षेत्रंमी દક્ષિણ દિશામાં અને પૂર્વ દિગ્વતી' લવણુ સમુદ્રની પશ્ચિમ દિશામાં અને પશ્ચિમદિગ્દતી લવણુ સમુદ્રની પૂર્વી દિશામાં જમૂદ્રીપ નામક દ્વીપમાં નીલવાન નામે વધર પર્વત मावेस छे. 'पाणपाडीणायए उदीणदाहिणविच्छिण्णे' या वर्षधर पर्वत पूर्वथा पश्चिम