Book Title: Jambudwip Pragnaptisutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३३६
जम्बूद्वीपवतिसूत्रे
मुचितेति तन्निर्गतायाः सिन्धोः अपि प्ररूपणात्र प्रथमतः कृता ततो गङ्गाया इति, परन्तु गङ्गाप्रपात कुण्ड निर्गता गङ्गामहानदी खण्ड प्रपातगुहाया अधो चैताढ्य गिरिं दारयित्वा दक्षिणभागे सीतानदी मुपैतीति विशेषः ।
अथ प्रश्नोत्तराभ्यां कच्छविजयेति नामार्थमाह-'से केणट्टे णं भने !" इत्यादि-अथ केनान केन कारणेन भदन्त ! 'एवं बुच्चइ' एवमुच्यते 'कच्छे विजए कच्छे विजए ?' कच्छो नाम विजयः कच्छो विजयः इति, गौतमस्वामिनः प्रश्नोत्तरं भगवानाह - 'गोयमा !" गौतम ! 'कच्छे विजए' कच्छो विजयः 'वेबद्धस्स' वैताढचनामकस्य 'पव्ययस्स' पर्वतस्य ' दाहिणेणं' दक्षिणेन दक्षिणदिशि 'सीयाए' सीतायाः 'महाणईए' महानद्याः 'उत्तरेणं' उत्तरेण उत्तरदिशि 'गंगा' गङ्गाया: 'महाणईए' महानद्याः 'पचस्थिमेणं' पश्चिमेन पश्चिमदिशि 'सिंधु' सिन्ध्याः 'महाणईए' महानद्या: 'पुरत्थिमेणं' पौरस्त्येन पूर्वदिशि दाहिकच्छविजय रस' पर्वत से विजय की प्ररूपणा का प्रकारान्तर से उसका समीपवर्तिपना होने से सिंधुकुंड की प्ररूपणा प्रथम करना उचित होने से वहां से निर्गत सिंधु की प्ररूपणा प्रथम की है, तत्पश्चात् गंगाकुंड की । परंतु गंगाप्रपातकुंड से निकली हुई गंगामहा नदी खंडप्रपातगुहा के नीचे वैताढ्य गिरिको दवाकर दक्षिणभाग में सीतानदी को प्राप्त होता है यह विशेष है ।
अब प्रश्नोत्तर द्वारा कच्छविजय नामका अर्थ कहते हैं- 'से केणट्टेणं भंते ।' हे भगवन् किस कारण से 'एवं बुच्चई' ऐसा कहा जाता है कि 'कच्छेविजए कच्छे बिजए' इस का नाम कच्छविजय इस प्रकार कहा है ? गौतमस्वामी के इस प्रश्न के उत्तर में श्रीभगवान कहते हैं - 'गोयमा !' हे गौतम 'कच्छे चिजए' कच्छविजय 'वेयद्वस्त' वैताढ्य 'पञ्चयस्स' पर्वत की 'दाहिणेणं' दक्षिणदिशा में 'मीयाए' सीता 'महाणईए' महानदी कि 'उत्तरे णं' उत्तरदिशा में 'गंगाए' गंगा
ન્તરથી તેનું નજીક પણું હાવાથી ત્યાંથી નીકળેલ સિંધુની પ્રરૂપણા પહેવાં કરેલ છે. તે પછી ગંગાકુંડની પરંતુ ગંગાપ્રપાત કુંડથી નીકળેલ ગગા મહાનદી ખંડ પ્રપાત શુહાની નીચે વૈતાઢય પવ તને દખાવીને દક્ષિણ ભાગમાં સીતા નદીને મળે છે એ વિશેષતા છે. हुवे प्रश्नोत्तर द्वारा ४२ विश्य नामनो अर्थ गतावे छे- 'से केद्वेण भंते ! ' लगवन् शा अराशुथी 'एवं बुच्चइ' मेम म्हेत्रमां आवे छे. 'कच्छे विजए, कच्छे विनए' આનું નામ કચ્છ વિજય એ પ્રમાણે કહેલ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે— 'गोयमा !' हे गीतभ ! 'कच्छे विजए' ४२७ विन्न्य 'वेयद्धस्स' वैताढ्य 'पव्त्रयस्स' पर्वतनी 'दाहिणे ' दृक्षिशु द्विशाभां 'सीयाए' सीता 'महाणईए' महानहीनी 'उत्तरेण' उत्तर दिशामां 'गंगाए गंगा 'महाणदीए' भड्डा नहीनी 'पच्चत्थिमेनं' पश्चिम दिशामा 'सिंधु' सिधु 'महाणईए' भडानहीनी 'पुत्थिमेणं' पूर्व दिशामा 'दाहिणकच्छ विजयस्स' दक्षिणार्ध ६२० विनयनी 'चहुमज्झदे पभाए' बहु मध्य देशलाभां 'पत्थणं' सहींयां 'खेमा नाम '