Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 13

આત્મઘાત-એક પ્લેન પ્રત્યે પત્ર.
૪૭
vvvvvws
થાય છે તેને માટે પ્રભુ બેલી છે, તેને માટે કરૂણ વર્તે છે. બહેનડીનું દુઃખ ભાઈ દુર કરી ના શકે તે ભાઈ શાનો? પિતા પુત્રીનું દુઃખ દૂર કરી શકે તેમ હોય છતાં ન કરે તે પિતા સુજ્ઞ હોય તે ઘણું લાગી આવે! ભાઈની સ્થિતિ બહેન! એવી રિથતિમાં છે કે તેને મળી સમજાવી વિચારની આપલે પણ કરી શકે તેમ નથી ! ભાઈ કરે તો એટલું જ કે પત્ર લખીને અગર મનની ભાવનાથી કંઈક તપ્ત હૃદય પર થોડું પાણી રેડતાં તે પાણી બળી જાય છે અને લોહતો તપ્તજ રહે છે (અલબત મૂળ જેટલું નહિ), તે પ્રમાણે સંતપ્ત મન તપ્ત રહે છે તેથી શું ? અહા ? શું કરું ? શું કરી શકું ? ફરભાવે કે તે ફરમાન પ્રમાણે તૈયારી છે. દુનિયાદારી એવો સંબંધ નથી કે જેથી વીર પિતાને ત્યાં આમંત્રી શકે, રાખી શકે અને ભ્રાતૃભાવ બતાવી શકે, ચાહું છું
એટલું જ કહ્યાથી શું ફાયદો ? ચાહું છું. અને સહુ છું એ તમારે જપવાનું છે. તપક્રિયા એ છે, ઉપવાસ કરવા એ તપ નથી તપતા હૃદયને વધુ તપાવવા માટે તપક્રિયા હું સુચવું છું એમાં દોષ થઈ નથી જતો? એમ આ મન વિચારે છે–શંકા રાખે છે છતાં કહી દઉં કે મહાવીરે કર્મથી કર્મની નિર્જરા કરી તેમ તપથી તપતા હૃદયને શાંતિ અપાય છે એ નવીન સત્ર યથાર્થ છે એમ જણાવું છું નિશ્ચિત થઈ મન પર ન લેતાં જેમ થાય છે તેમ થવા દેવું–હોની સોતે હાઈ–થવાનું છે તે થાય છે-એમ ગણું સંસાર વ્યવહાર ચલાવવો એજ યોગ્ય છે.
મનુષ્ય શુદ્ધિ કરે છે, છતાં ઠપકે મળે છે તે ઠપકે દેનારને દેષ છે-તેનું અજ્ઞાન છે. તેઓને શું કહેવું? શુદ્ધ આશયથી કરનાર વ્યક્તિને તે માટે ઘણું લાગી આવે છે અને તેમાં હું પણ ભાગ લઉં છું. તેમને માટે મને કરૂણભાવ ઉત્પન્ન થાય છે. પ્રભુ ! તેને શાંતિ પૈર્ય અને આત્મશ્રદ્ધા બક્ષે ! રાત્રિએ ઉંધ પણ આવી વ્યક્તિને ન આવે, તો તે સંક૯પ વિકલ્પમાં પડેલ હોય છે એ નક્કી છે. એ સંકલ્પ વિકલ્પમાં આ રૌદ્ર ધ્યાન ન આવવું જોઈએ. આરૌદ્ર ધ્યાન કેટલા પ્રકારનાં છે તે જાણતા તો હશે. નહિ તે જુઓ પેગ અને જ્ઞાનાર્ણવ શાસ્ત્ર (અનર્થ દંડવતમ) પ્રભુએ ધર્મધ્યાનમાં કાલ
વ્યતીત કરવાનો કહ્યો છે. તે ધર્મધ્યાનના ચાર ભાગમાં એક વિપાકવિચય નામને ત્રીજો પ્રકાર છે તે એમ કહે છે કે કર્મના શુભ અશુભ વિપાક (ફલ) ને વિચાર કરવો અને તે પરથી તે કર્મના શુભાશુભ ફલ અરસ પણે વેદીને કર્મના બીજ ભૂત મિથ્યાત્વ અવિરતિ, કષાય, પ્રમાદ અને યોગ એ પાંચ ( આશ્રવ હેતુ) ને ત્યાં જવા ઘટે છે. યથાશક્તિ,
જેને રાત્રિએ ઉંધ નથી આવતી એવા અનેક જાતના મનુષ્યો છે. કંજૂસ, રાજા, ચેર, ભેગી વગેરેને નથી આવતી તેમ ગીને પણ નથી આવતી. જે રાત્રીમાં સર્વ ભૂતો (છો) સૂઈ જાય છે તે રાત્રીએ સંયમી જાગે છે. આ માટે ઉપરોક્ત કાવ્ય સાથે આ નીચેનું સાંભળ્યું હતું તે કહી દઉં છું.
રેન ન જાગે કોઇ, દરદ બિન રેન ન જગે કોઈ જાગનવાલા જગ રોશન, સોઈ રહા ઉંધ – પહેલે પહોરમેં સબ કોઈ જાગે, દુસરે પહેરમૅ ભેગી
તિસરે પહરમેં તસ્કર જાગે, ચોથે પહેરમેં જોગીબાકી ત્યાગ વિરાગ આવશ્યક છે. કાંતો અનિષ્ટ પ્રત્યે વિરાગ રાખ અને કાંતે તેનો ત્યાગ કરવો.