Jain Shwetambar Conference Herald 1917 Book 13

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 11

આત્મઘાત–એક મ્હેન પ્રત્યે ત્ર.
૪૫
જ્ઞાની સમભાવે, દખાયા વગર અરસપણે વર્તે છે અને નવાં કમ બાંધતા નથી, અજ્ઞાની કર્મનિમિત્તને શરણે થઇ રાગ દ્વેષને નવાં કરી કર્મનું ફૂલ ભગવા ભાગવતે નવાં ક્ર બાંધે છે અને અતંત અધ પ્રવાહમાં તા/ ભવપરપરા મેળવતા જ જાય છે,
.
વળી કેમ કાર્ય ક્રિયા સયમ જપુ તપાદિ કરવા તે અમુક ફૂલની અપેક્ષાએ કરવા તે, મરણુ વખતે કે તે પહેલાં આવતા ભવમાં અમુક કુલ મળે તે અપેક્ષાએ કરવા તેને નિયાણું બાંધવું—કરવું એ નામ જૈનશાસ્ત્રમાં આપેલ છે. કર્મયાગી—મેયેવાધિજાતે મા હેવુ વાચન એ સૂત્ર પ્રમાણે વર્તનાર મનુષ્ય નિયાણું કદી પણ બાંધતા નથી. નિયાણું બાંધનાર નવાં કર્મો બાંધે છે, કારણકે જે ફલની છા રાખે છે તે ઇચ્છા એ ‘ભાવકમ’ છે-તે ઇચ્છા એ રાગદ્વેષની વાસનાથી થાય છે.
આવતા જન્મમાં અમુક સ્થિતિમાં—અમુક ચી શક્તિવાળા થઇને લેાકકલ્યાણુ સાધવાની ઇચ્છાવાળે—‘નિયાણું' બાંધનાર પેલે વિધાર્થી શું ડહાપણવાળા હતા ?-ધર્મ શું છે તે સમજ્યેા હતા ?—આત્મા અને કનેા સંબધ અને તેને વિયે!ગ કેમ થાય છે તે શું જાણી શકયા હતા ? નહિ જ. ગાડી નીચે ફેંકાવી તે આત્મઘાત કરી તે શું પાયે! હશે? તે મૂર્ખ હતા. આશય તેનેા ઉચ્ચ હતા, છતાં તે મૂર્ખ હતા. તત્ત્વજ્ઞાનની કસોટીમાં નહિ ચડેલા તે અબુધ-મૂર્ખા અને અન્ન હતા; તેના જે વિચારા ઉચ્ચ ન હતું, આશયામાં સુંદરતા ન હત તેા તે આત્મધાતની વાત જણાવવી નકામી હતી. આ છતાં પણ હજુ અનેક તેના જેવા મૂર્ખાએ તે રસ્તે ન દોરાય એવી ખાત્રી નથી.
મારા અભ્યાસકાળમાં એક વિદ્યાર્થી હતા; તેના વર્ગમાં ચાલતી એક ટેક્ષ્ટમુકમાં એક પાઠ આવતા હતા તેમાં એવું જણાવેલું હતું કે આ દુનિયા માત્ર મિથ્યા ભ્રમ છે ખાલી એક મેળા સમાન છે—( Vanity Fair) વૅનિટિ ફેર છે. આ વારંવાર ભણુવાથી તે ગાંડા જેવા થયા અને પેાતાની ખાનગી નેટમાં—બુકમાં—ભી’તપર પણ તેજ લખતા હતા કે વૃિિનટ ğઅર. આ શબ્દો મગજમાં જડાઇ ગયા અને છેવટે ગિરનારના એક શિખર પર જઇ ત્યાંથી ભૂસ્કા મારી દેહાંત કર્યાં. આ કેવી મૂર્ખાઇ ! મૂર્ખતાને એક નમુને ! આવેાજ ખીજો દાખલા ન્યુસપેપરમાં વાંચ્યા હતા. એક જણ સુરતમાં અશ્વિનિકુમાર એ નામના તાપી નદીના કિનારે આવેલ સ્થળ પાસે સરસ્વતિચંદ્ર' રાખી ગળે ટુ ખાધેા હતા. આ પણુ અણુસમજણુની સીમા !
અનેક સતીઓપર~~અનેક સત્પુરૂષાપર અસહ્ય દુઃખ આવી પડયાં હતાં પણ તેમાંના એકકેયે દેહના બલાકારે અંત આણ્યા નથી; અને એકપણ આત્મધાત કરનારને સપુરૂષતી કક્ષાપર મૂકવામાં આવેલ નથી. વીરત્વ દર્શાવનાર અનેક અબળાએ અલબત થઇ ગયેલ છે કે જેમણે પોતાની મર્યાદાના લાપ થવા કરતાં પ્રાણના હામ વધારે સ્વીકાય ગણ્યા છે, કારણ કે તેમ કર્યોવગર પેાતાની લજ્જા રહે તેવું ન હતું. આવું તે આ બ્રિટિશ રાજ્યમાં કાને પણ નથી, એટલે એ કારણે કાઇને તેમ કરવાની જરૂર રહી નથીજ. આમાં શીલનું મહાત્મ્ય છે. શીલને માટે અને અમુક દુ:ખથી છુટા થવા માટે—એ છે.'
અમુક નિયાણું છું બાંધું કે આવતે ભવે રાજ મળે તે પછી તે માટે આત્મધાત કરૂં તા શું મને તે મળી જવાનું હતું ! હું વિદ્વાન થાઉં એવા આશય શું મતિ જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષય કે ક્ષયાપશમ વગર સધાય ખરા કે ? નહિ જ. વળી જેણે જેણે