Book Title: Achalgaccha ka Itihas
Author(s): Shivprasad
Publisher: Parshwanath Vidyapith
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003612/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa lekhaka DaoN0 zivaprasAda vArANI pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI prAkRta bhAratI akAdamI, jayapura Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka-paricaya zvetAmbara mUrtipUjaka samudAya meM aMcalagaccha ( vartamAna meM acalagaccha) kA atyanta mahattvapUrNa sthAna hai| vi.saM. 1169 meM AcArya AryarakSitasUri dvArA vidhimArga kI prarUpaNA aura usakA pAlana karane ke kAraNa yaha gaccha astitva meM aayaa| isa gaccha meM AcArya jayasiMhasUri, dharmaghoSasUri, mahendrasiMha sUri, dharmaprabhasUri, mahendraprabhasUri, jayazekharasUri, merutuMgasUri, jayakezarIsUri Adi vibhinna prabhAvaka evaM vidvAn AcArya ho cuke haiN| vartamAna yuga meM AcArya gautamasAgarasUri ne isa gaccha meM saMvignamArga kI punaH pratiSThA kii| unake paTTadhara AcArya guNasAgarasUri ne ukta kArya ko aura Age bddh'aayaa| vartamAna gacchAdhipati guNodayasAgara sUrIzvara jI va AcArya kalAprabhasAgara jI ke 'kuzala mArgadarzana meM yaha gaccha uttarottara vikAsa ke patha para agrasara hai| isa gaccha se bhI samaya-samaya para vibhinna zAkhAe~ astitva meM AyIM aura samaya ke sAtha-sAtha nAmazeSa bhI ho gyiiN| ina sabhI kA zodhapUrNa vivaraNa prastuta grantha meM saMgrahIta hai| anta meM isa gaccha ke pramukha racanAkAroM ke sAhityAvadAna kI sUcI bhI dI gayI hai| For Privat jainaniprary org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAtha vidyApITha granthamAlA : 135 prAkRta bhAratI puSpa : 141 pradhAna sampAdaka pro. sAgaramala jaina mahopAdhyAya vinayasAgara pro. bhAgacandra jaina bhAskara kaaler kRti lekhaka DaoN. zivaprasAda pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI prAkRta bhAratI akAdamI, jayapura 2001 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAtha vidyApITha granthamAlA saM0 prAkRta bhAratI puSpa 141 lekhaka pustaka prakAzaka prathama saMskaraNa mUlya akSara-sajjA mudraka ISBN C Author Title Publisher First Edition Price Type Setting Printed at : DaoN0 zivaprasAda : acalagaccha kA itihAsa pArzvanAtha vidyApITha, AI.TI.AI. roDa, karauMdI, vArANasI- 221005 dUrabhASa saMkhyA : 316521, 318046 phaiksa : 0542-318046 : prAkRta bhAratI akAdamI, 13 - e, mena mAlavIya nagara, jayapura - 302017 dUrabhASa saMkhyA : 524827, 524828 2001 I0 : 250.00 rupaye mAtra :: : 45 :: Parswanatha Vidyapitha Series No. 135 Prakrit Bharati Puspa-141 : : : : 135 :: : :: : saritA kampyUTarsa, auraMgAbAda, vArANasI - 10 (phona naM. 359521) varddhamAna mudraNAlaya, bhelUpura, vArANasI 81-86715-61-4 pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI Dr. Shiva Prasad Acala Gaccha Ka Itihas Parswanatha Vidyapitha, I.T.I., Road, Karaundi, Varanasi-221005 Telephone No. : 316521, 318046 Fax: 0542-318046 Prakrit Bharti Academy, 13-A, Main Malviya Nagar, Jaipur - 302017. Telephone No. : 524827, 524828 2001 Rs.250.00 only : Sarita Computers, Aurangabad, Varanasi. (Phone No. 359521 ) Vardhaman Mudranalaya, Bhelupur, Varanasi. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana meM aneka jhaMjhAvatoM ko jhelane vAle, saMgharSazIla vyaktitva ke dhanI pUjya pitA sva0 zrI trilokInAtha jI evaM mAtA zrImatI sAvitrIdevI jinake asIma pyAra, AtmIya sahayoga aura kaThora anuzAsana ne mujhe yahA~ taka pahu~cAyA, unhIM mAtA-pitA kI puNyasmRti sAdara samarpita zivaprasAda Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya adyAvadhi vidyamAna gacchoM meM acalagaccha (aMcalagaccha) kA mahattvapUrNa sthAna hai| candrakula se niSpatra pravartamAna gacchoM meM prAcInatA kI dRSTi se kharataragaccha ke pazcAt aMcalagaccha kA hI sthAna hai| vi0saM0 1169 meM AcArya AryarakSitasUri dvArA vidhimArga kI prarUpaNA aura usakA pAlana karane ke kAraNa yaha gaccha astitva meM aayaa| isa gaccha meM AcArya jayasiMhasUri, dharmaghoSasUri, mahendrasiMhasUri, dharmaprabhasUri, mahendraprabhasUri, jayazekharasUri, merutuMgasUri, jayakezarIsUri, dharmamUrtisUri, dAdA kalyANasAgarasUri Adi vibhinna prabhAvaka evaM vidvAn AcArya ho cuke haiN| dhIre-dhIre isa gaccha meM bhI zithilAcAra praviSTa huA aura kramaza: bar3hatA gyaa| vikrama saMvat kI 20vIM zatI meM hue muni gautamasAgara jI ne gaccha meM vyApta zithilAcAra kA prabala virodha karate hue suvihita mArga ko punaH pratiSThApita kiyaa| vi0saM0 2004 meM isa gaccha ke antima zrIpUjya AcArya jinendrasAgarasUri ke nidhana ke pazcAt yati-gorajI kI paramparA yahA~ se samApta ho gayI aura saMvegI muni gautamasAgara jI ke netRtva meM gaccha meM puna: navIna sphUrti aayii| vi0saM0 2008 meM gautamasAgara jI ma. sA. AcArya aura gacchanAyaka ke pada para pratiSThita hue| unake nidhana ke pazcAt AcArya guNasAgarasUri jI ke netRtva meM isa gaccha kA cAturdika vikAsa prArambha huA jo vartamAna gacchAdhipati AcArya guNodayasAgarasUri jI va AcArya kalAprabhasAgarasUri jI ma.sA. ke samaya bhI nirbAdha rUpa se jArI hai| aMcalagaccha se bhI samaya-samaya para vibhinna zAkhAyeM astitva meM AyIM, parantu ve sabhI samaya ke sAtha-sAtha samApta ho gyiiN| vartamAna meM isa gaccha kI koI zAkhA vidyamAna nahIM hai| varSoM pUrva suprasiddha vidvAn bhAI zrIpArzva dvArA likhita aMcalagacchIya digdarzana nAmaka eka bar3A aura prAmANika grantha gujarAtI bhASA aura usI lipi meM prakAzita huA thA, jo lambe samaya se anupalabdha rhaa| hindI bhASA meM to isa viSaya para koI pustaka hI nahIM thii| saMsthAna ke pravaktA DaoN0 zivaprasAda ne isa kamI ko pUrNa karate hue isa gaccha kA prArambha se lekara vartamAna samaya taka kA saMkSipta itihAsa prastuta kiyA hai| prAmANikatA kI puSTi hetu lekhaka ke anurodha para jaina itihAsa va purAtattva ke adhikArika vidvAn sAhitya vAcaspati ma0 vinayasAgara dvArA isakA AdyopAnta avalokana bhI karavA diyA gayA hai| isake prakAzana ke liye AcArya kalAprabhasAgara jI ma.sA0 kI preraNA se Arya jayakalyANa kendra TrasTa, mumbaI kI ora se 5 hajAra rupaye kI rAzi prApta huI hai, ata: hama AcAryazrI evaM ukta TrasTa ke TrasTIjanoM ke AbhArI haiN| isake prakAzana sambandhI jimmedArI saMsthAna ke hI pravaktA DaoN0 vijayakumAra ne vahana kI hai, ata: hama unake bhI AbhArI haiN| anta meM sundara akSara-sajjA ke liye saritA kampyUTarsa aura mudraNa ke lie vardhamAna mudraNAlaya, bhelUpura, vArANasI ke prati apanA AbhAra prakaTa karate haiN| saMjaya kumAra kAnoDiyA adhyakSa prAkRta bhAratI akAdamI jayapura pro0 sAgaramala jaina maMtrI pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do zabda zvetAmbara mUrtipUjaka gacchoM meM acalagaccha (pUrva pracalita nAma vidhipakSa aura aMcalagaccha) kA mahattvapUrNa sthAna hai| bRhadgacchIya AcArya jayacandrasUri ke ziSya vijayacandragaNi aparanAma AryarakSitasUri dvArA vi0saM0 1169/I0sa0 1113 meM vidhimArga kI prarUpaNA aura usake pAlana karane se yaha gaccha astittva meM aayaa| acalagaccha nAma par3ane ke sambandha meM pracalita kathA ke anusAra gUjarezvara jayasiMha siddharAja ne eka bAra putrakAmeSTi yajJa prArambha kiyA thaa| vahAM sarpadaMza ke kAraNa yajJamaNDapa meM hI gAya kI mRtyu ho gyii| yajJa kI saphalatA ke liye gAya kA yajJasthala se jIvita hI bAhara AnA anivArya thaa| isa samasyA ke samAdhAna ke liye rAjA ne AryarakSitasUri se nivedana kiyA aura AcArya dvArA parakAyapravezinIvidyA ke prayoga se gAya ke sajIvana ho kara yajJasthala se bAhara Ane para yajJa saphala ho gyaa| isa prakAra AcArya AryarakSitasUri ke svavacana para acala rahane ke kAraNa siddharAja ne unheM 'acala' viruda pradAna kiyaa| yaha dantakathAtmaka ghaTanA vi0saM0 1185-95 ke madhya ghaTita huI batalAyI jAtI hai| isa prakAra vidhipakSa kA eka nAma acalagaccha pracalita ho gyaa| aMcalagaccha nAma par3ane ke sambandha meM jo kathA milatI hai usake anusAra caulukyanareza kumArapAla ne AryarakSitasUri kA yaza sunakara unheM apanI sabhA meM Amantrita kiyaa| vahAM upasthita kuDI vyavahArI nAmaka zrAvaka ne apane uttarIya ke eka chora se bhUmi kA pramArjana kara AryarakSitasUri ko vandana kiyA aura kumArapAla kI jijJAsA para hemacandrAcArya ne vandana kI ukta vidhi ko zAstrokta batalAyA jisase kumArapAla ne vidhipakSa ko aMcalagaccha nAma pradAna kiyaa| yaha ghaTanA vi0saM0 1213/I0sa0 1157 meM huI, aisA ullekha milatA hai| donoM ghaTanAoM meM dvitIya ghaTanA, jo kumArapAla se sambandhita hai, vaha satya ke nikaTa pratIta hotI hai, kyoMki prAcIna prazastiyoM, zilAlekhoM-pratimAlekhoM Adi se bhI aMcalagaccha nAma kI hI puSTi hotI hai, acalagaccha kI nhiiN| isa prakAra acalagaccha nAma bAda meM par3A pratIta hotA hai| vartamAna meM isa gaccha anuyAyI zramaNa aura zrAvaka alabattA acalagaccha zabda kA prayoga karane lage haiM, aMcalagaccha zabda kA nhiiN| isa gaccha meM jayasiMhasUri, dharmaghoSasUri, mahendrasiMhasUri, dharmaprabhasUri, mahendraprabhasUri, jayazekharasUri, merutuMgasUri, jayakezarIsUri, dharmamUrtisUri, kalyANasAgarasUri Adi prabhAvaka aura vidvAn jainAcArya aura munijana ho cuke haiN| jaina-paramparA meM samaya-samaya Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para astittva meM Aye aneka gaccha jahAM vilupta ho gaye, vahIM aMcalagaccha Aja bhI na kevala vidyamAna hai, balki uttarottara usake prabhAva meM vRddhi hI hotI jA rahI hai, jisakA zreya isa gaccha ke kriyAsampanna munijanoM ko hai| isI gauravazAlI acalagaccha kA samyak, prAmANika aura suvyavasthita vivaraNa prastuta pustaka meM sanihita hai| isa avasara para saMkSepa meM isa grantha ke prArUpa aura isameM vivecita sAmagrI para prakAza DAlanA upayukta hogaa| kisI bhI gaccha ke itihAsa ke adhyayana ke mUla srota ke rUpa meM usase sambaddha racanAkAroM ke kRtiyoM meM dI gayI prazastiyA~, unakI preraNA se yA svayaM unake dvArA pratilipi kiye gaye granthoM kI prazastiyA~, vivecya gaccha ke munijanoM dvArA pratiSThApita kI gayI jinapratimAoM para utkIrNa lekhoM aura sambaddha gaccha kI paTTAvaliyoM kA upayoga aparihArya hai| acalagaccha ke itihAsa ke sambandha meM bhI ThIka yahI bAta kahI jA sakatI hai| cUMki yaha jIvanta gacchoM meM eka hai ata: svAbhAvika rUpa se hameM isa gaccha ke ukta tInoM prakAra ke sAkSya atyadhika saMkhyA meM upalabdha haiN| prastuta grantha meM una sabhI kA samyak upayoga kiyA gayA hai| anyAnya gacchoM kI bhA~ti aMcalagaccha (acalagaccha) se bhI samaya-samaya para vibhinna kAraNoM se vibhinna zAkhAyeM astittva meM aayiiN| inameM kIrtizAkhA, gorakSazAkhA, candrazAkhA, pAlitAnAzAkhA, lAbhazAkhA aura sAgarazAkhA pramukha haiN| sambhavataH ye sabhI zAkhAyeM mUla paramparA kI anugAmI thiiN| aMcalagacchIya munijanoM meM zanaiH zanaiH zithilAcAra bar3hatA gayA aura 19vIM zatAbdI meM mUlaparamparA ke gacchanAyaka zrIpUjya kahe jAne lage aura munijana yatiyoM ke rUpa meM vicaraNa karane lge| sAdhvAcAra kA drutagati se hrAsa hone lgaa| phira bhI kriyAzIla munijanoM kI paramparA pUrNatayA samApta na ho skii| sAgarazAkhA ke yati devasAgara ke praziSya aura svarUpasAgara ke ziSya gautamasAgara jI ne vi0saM0 1946 meM saMvegI dIkSA lekara sAdhvAcAra ko punarjIvita kiyaa| gautamasAgara jI ke kaThora prayAsoM se isa gaccha meM saMvignapakSIya manijanoM kI saMkhyA bar3hane lagI aura yati paramparA kA prabhAva kama hone lgaa| vi0saM0 2004 meM jaba antima zrIpUjya jinendrasAgara jI kA nidhana huA to unhIM ke sAtha-sAtha isa gaccha ke yati-gorajI kI paramparA bhI samApta ho gyii| vi0 saM0 2008 meM saMgha ne gautamasAgara jI ko AcArya gacchanAyaka (gacchAdhipati) ke rUpa meM pratiSThApita kiyaa| unake nidhana ke pazcAt AcArya guNasAgarajI ke kuzala nAyakatva meM isa gaccha kA druta gati se vikAsa prArambha huA aura bar3I saMkhyA meM bAlaka-puruSa, bAlikAyeM evaM mahilAoM ne sAdhu-sAdhvI kI dIkSA grahaNa kii| gacchAdhipati AcArya gaNasAgara jI ne sAdhu-sAdhviyoM ke cAturdika vikAsa ke liye unakI zikSA kI bhI vizeSa vyavasthA kI, pariNAmasvarUpa Aja isa gaccha ke prAya: sabhI sAdha-sAdhvI ucca zikSita haiM aura unameM se kucha to antarrASTrIya khyAtiprApta vidvAn haiN| aise munijanoM meM AcArya kalAprabhasAgara jI kA nAma agragaNya hai| AcArya Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasAgarasUrIzvara jI ke nidhana ke pazcAt unake ziSya AcArya guNodayasAgara jI ke netRtva meM yaha gaccha uttarottara vikAsa ke patha para agrasara hai| pro0 ema0e0 DhAMkI, zodha nidezaka, amerikana insTITyUTa oNpha iNDiyana sTaDIja, vArANasI (vartamAna meM gur3agA~va-hariyANA) kI preraNA evaM sahayoga tathA pro0sAgaramala jaina ke nirdezana meM pArzvanAtha vidyApITha meM rahate hue maiMne zvetAmbara gacchoM ke itihAsa lekhana kA kArya prArambha kiyA aura pichale 17 varSoM meM isa kArya ko eka sImA taka pUrNa karane kA prayAsa kiyA, jisakA eka bar3A bhAga deza kI pratiSThita zodha-patrikAoM meM prakAzita hai| acalagaccha ke itihAsa ke lekhana meM mujhe pro0ema0e0 r3hAMkI, pro0sAgaramala jaina, sAhitya mahArathI zrI bhaMvaralAla jI nAhaTA, mahopAdhyAya vinayasAgara jI Adi se jo sahayoga milA use zabdoM meM vyakta kara pAnA mere liye kaThina hai| AcArya kalAprabhasAgara jI se mujhe na kevala samaya-samaya para mArgadarzana milA balki unhoMne isa gaccha se sambaddha aneka durlabha granthoM ko mujhe upalabdha karAyA jisase lekhana kArya meM atyadhika sahAyatA milii| prastuta pustaka ke prakAzana kA pUrNa zreya pUjya AcAryazrI kalAprabhasAgarasUrIzvara jI ma0sA0, mumbaI vizvavidyAlaya ke gujarAtI bhASA vibhAga ke pUrva adhyakSa evaM suprasiddha vidvAn pro0 ramaNalAla cI0 zAha; pArzvanAtha vidyApITha ke mAnad nidezaka pro0 sAgaramala jaina; vartamAna nidezaka pro0 bhAgacandra jaina tathA prAkRta bhAratI akAdamI, jayapura ke nidezaka mahopAdhyAya vinayasAgara jI ko hai, ata: maiM ina sabhI kA hRdaya se AbhArI huuN| zivaprasAda Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA bhagavAn mahAvIra kA zAsana Aja DhAI hajAra varSa se bhAratavarSa meM apane mUla AcAra aura siddhAntoM para avicchinna rUpa se vidyamAna hai| isI bIca aneka udaya aura astakAla Aye aura zvetAmbara evaM digambara AcAracaryA meM kaI vibhinnatAe~ AyIM; kintu mUla siddhAnta ke zAzvata tattvoM meM koI bhI vibheda na aayaa| zvetAmbara samAja meM aneka gaccha evaM zAkhA-prazAkhAoM kA janma huA aura itihAsa meM aneka paramparAe~ nAma zeSa raha gaIM aura unakI zrutajJAna kI sevAe~--asaMkhya racanAe~ nirmita huIM, viccheda huIM, lupta huIM, nAmazeSa bhI na rahIM; kintu unameM se Aja bhI vipula parimANa meM upalabdha haiN| unakA lekhA-jokhA evaM paramparA va racanAoM ko jo upalabdha haiM, unheM zodha-khojapUrvaka prakAza meM lAne kA bhagIratha prayatna karane ke lie jaina vidyA ke mUrdhanya vidvAn DaoN0 sAgaramalajI jaina ne DaoN0 zivaprasAda jI ko sauMpA jise ve pUrI lagana se sampanna kara rahe haiN| isI mahattvapUrNa nirmANa meM bahuta kucha kArya sampanna huA hai| prastuta acalagaccha kA itihAsa isI prayatna ke phalasvarUpa pArzvanAtha vidyApITha se prakAzita ho rahA hai| gaccha aura paramparAe~ pracura parimANa meM vibhinna prakAra se zAsana sevA kara gaIM; kintu vartamAna meM kharataragaccha, tapAgaccha, acalagaccha aura pAyacandagaccha Adi hI vidyamAna rahI haiN| prastuta acalagaccha vartamAna meM gujarAta-kaccha aura rAjasthAna ke kucha nagaroM meM apanI unnatizIla avasthA meM hai| ita:pUrva hameM kaI sthAnoM meM A~caliyoM kA phalasA, jaisalamera meM caraNa pAdukAe~, pratimAe~ tathA dezanoka (bIkAnera) meM A~caliyoM kA vAsa Adi vidyamAna haiN| ahamadAbAda aura AgarA Adi sthAnoM ke itihAsa meM bhI isa gaccha kA pramukha sthAna rahA dRSTigocara hotA hai| samaya ne karavaTa badalI hai aura zithilAcAra samApta ho rahA hai| harSa kA viSaya hai ki sAdhuoM kI saMkhyA meM abhivRddhi huI hai aura zAsana sevA, sAhitya sevA meM bhI samAja aura saMgha sakriya huA hai| sammetazikhara jI kA tvarita nirmANa Adi isake jvalanta udAharaNa haiN| gaccha paramparAoM meM zAkhA bheda hote haiM para isa sandarbha meM nAmAnta pada meM zAkhA bheda ke bIja tapAgaccha aura aMcalagaccha (acalagaccha) meM pAye jAte haiM jabaki kharataragaccha meM nAmAnta nandI kI paddhati bhinna hai aura zAkhA bheda bhinna hai| acalagaccha kI paramparA meM prastuta grantha meM kIrti zAkhA, sAgara zAkhA, gorakSa zAkhA, candra zAkhA aura pAlItAnA zAkhA aura lAbha zAkhA kA vivaraNa/vivecana hai; kintu inake atirikta aura bhI kucha avaziSTa hogii| jaisalamera meM zrI samayasundarajI ke upAzraya meM lAkara rakhI huI kaI caraNa pAdukAe~ haiM jinameM aMcalagacchIya mahAn AcArya zrIdharmamUrtisUri jI kI caraNa pAdukAe~ bhI haiM, jina Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa para isa prakAra lekha hai - "saMvat 1674 varSe ASAr3ha sudi 9 gurau zrI acala gacche pU0 bhaTTAraka zrI dharmamUrti sUri pAdukA kAritaM zrI sNghen| zrI jesalameru mahAdurge rAvalajI kalyANa'' guNagrAhaka mahopAdhyAya samayasundarajI ne apane samaya ke tIna mahAn AcAryoM ko apane gaNanAyaka ke samAna prabhAvaka aura jina zAsana kA sitArA mAna kara stuti kI hai bhaTTAraka tIna bhaye bar3a bhaagii| jiNa dIpAyo zrI jina zAsana sabala paDUra sobhaagii| bh01| kharatara zrI jinacandra sUrIsara, tapA hIra vijaya vairaagii| vidhi pakSa dharamamUrti sUrIsara, moTo guNa mahA tyaagii| bh02| mata kou garva karo gaccha nAyaka, puNya dazA hama jaagii| samayasundara kahai tattva vicArau, bharama jAya jiNa bhaagii| bh03| yaha eka saMyoga hI samajhiye ki zrI dharmamUrtisUrijI kI caraNapAdukA bhI samayasundarajI ke upAzraya meM saMgha dvArA rakhI gayI hai| acalagaccha ke AcArya jinAlaya nirmANa Adi kA upadeza dekara dharma pracAra karate aura pratibhAdi pratiSThA kI preraNA dete kintu svayaM pratiSThApaka bana kara apanA nAma nahIM dete the| aMcalagaccha kI kaI dhAtu pratimAoM ke pRSTha bhAga meM khar3I huI puruSAkRti dRSTigocara hotI hai jo indrAdi kI ho sakatI hai| AgarA ke AMgANI lor3hA kuMarapAla sonapAla ne jaba sammetazikhara jI kA saM0 1671 meM saMgha nikAlA taba talahaTI meM adhiSThAtA zrI bhomiyAjI kI mUrti sthApita kI thI, jisakI pratiSThA saMgha meM padhAre hue kharataragacchIya muni vinayasAgara se karAI gayI thii| lekha jo prApta huA vaha zrI bhomiyAjI ke mandira meM eka stambha para lagAyA gayA hai - ___ saM0 1671 varSe vaizAkha kRSNaikAdazyAM AgarA nivAsI saMghapati AMgANI lor3hA zrI kuMarapAla sonapAlena patisAha jahAMgIra pharamANena saMgha saha yAtrA kRtvA sikhara giri talahaTTikAyAM vaTa vRkSa tane adhiSThAyaka kSetrapAla zrI bhomiyAjI va kulikA sthApitA pAlagaMjarAja zrI pRthvI saMgha rAjye pratiSThitA kharataragacche muni vinysaagren| vidhi pakSa acala gcche|| ___ lekhana ne acalagaccha aura usakI vibhinna zAkhAoM kA zodhapUrNa itihAsa tathA isa gaccha ke anuyAyiyoM ke sAhityAvadAna kA vivaraNa prastuta kara prasaMzanIya kArya sampanna kiyA hai| (bhaMvaralAla nAhaTA) 4, jagamohana mallika lena kalakattA 700007 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA jainasaMgha ke itihAsa ko samyak rUpa se samajhane ke lie bhAratIya saMskRti ke atIta kI gaharAI meM DubakI lagAnA Avazyaka hai| jahA~ eka ora paramparAgata vidvAn jainadharma ko anAdi mAnate haiM aura vartamAna avasarpiNI kAlacakra meM isake prathama pravartaka ke rUpa meM RSabhadeva (AdinAtha) ko svIkAra karate haiM vahIM dUsarI ora jainetara vidvAn sAmAnyatayA jainadharma ke pravartaka ke rUpa meM mahAvIrasvAmI (vardhamAna) ko svIkAra karate haiN| sAmAnya vyakti kI dRSTi ye donoM mAnyatAe~ paraspara virodhI haiN| jabaki satya yaha hai ki donoM hI mAnyatAeM sApekSika rUpa meM satya haiN| vastutaH vizva meM jaba se mAnava samAja kA astitva hai viveka, tapa-tyAga, dhyAna-yoga aura ahiMsA ke jIvana mUlya pratiSThita haiM aura jIvana meM tapa, tyAga, viveka aura vairAgya hI jainadharma hai| manuSya jisa dina manuSya banA, usI dina ye mUlya jIvana meM pratiSThita hue hoMge, kyoMki inake abhAva meM 'mAnava' astitva kI kalpanA hI nirarthaka hai| ata: mAnavIya mUlyoM kI jIvana meM pratiSThA aura jainadharma sahagAmI haiN| yadi tapatyAga aura saMyama kI mAnava jIvana meM pratiSThA karane vAle kisI prathama puruSa kI khoja karanA ho to nizcita rUpa se yaha mAnanA hogA ki bhAratIya saMskRti ke itihAsa kI dRSTi se ye prathama puruSa RSabhadeva yA AdinAtha hI haiN| bharata kSetra ke vartamAna kAlacakra meM RSabha ne hI mAnavIya samAja aura sabhyatA kA bIjavapana kiyA thA, yaha tathya jaina evaM jainetara sAkSyoM se siddha hai| Rgveda jo bhAratIya sAhitya kA prAcInatama grantha hai usameM na kevala RSabha kA ullekha hai, apitu usameM zramaNa dhArA se sambandhita arhat (arhanta), vrAtya, zramaNa, vAtarasanA muni Adi ke bhI ullekha haiN| puna: Rgveda Arhat (zramaNa paramparA) aura vArhat (vaidika/brAhmaNa paramparA) --- donoM paramparAoM kA ullekha karatA hai| ata: ina donoM paramparAoM kA saha-astitva Rgveda ke kAla jitanA prAcIna to hai hii| puna: yaha bhI satya hai vaidika paramparA aura zramaNa paramparA donoM meM hI RSabha ko isa Arhat paramparA arthAt tapa-tyAga evaM dhyAna-yoga kI nivRttimArgI paramparA kA Adi puruSa bhI mAnA gayA hai| ata: ve zramaNa dhArA ke prathama pravartaka haiM, isameM saMzaya karane kI AvazyakatA nahIM hai| phira bhI Aja kA jainadharma ThIka vaisA hI hai, jisa rUpa meM RSabha ne usakA pravartana kiyA thA, yaha kahanA kaThina hai| svayaM jaina paramparA bhI isa tathya ko svIkAra karatI hai ki tIrthaGkara apane dezakAla ke anurUpa dharma ke bAhyasvarUpa meM parivartana karate haiM, phira bhI zramaNa saMskRti kI mUlAtmA arthAt tapa-tyAga aura nivRttiparaka jIvana mUlya to ina parivartanoM ke bIca bhI yathAvata bane Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viii acalagaccha kA itihAsa rahate haiN| zramaNa paramparA ke bAhya svarUpa arthAt sAdhanA ke vidhi-vidhAnoM kA dezakAla meM parivartana hotA rahA hai aura usake pariNAma yaha zramaNadhArA bhI vibhinna vargoM meM vibhAjita hotI rahI hai| inameM se kucha to jaise AjIvaka Adi kAlakavalita ho gaIM, to kucha jaise- sAMkhya-yoga Adi Aja bRhad hindUdharma meM, jo vaidika evaM zramaNa dhArA kA samanvita rUpa hai, vilIna ho giiN| aupaniSadika cintana jo mUlata: zramaNadhArA kA aMga thA, Aja vaidika paramparA meM AtmasAt hokara usakA hI aMga bana gayA hai| vartamAna meM nivRttimArgI zramaNa dhArA kI jaina aura bauddha- ye do zAkhAe~ svatantra rUpa se astitva meM haiN| inameM bauddha dhArA- hInayAna, mahAyAna aura vajrayAna ke rUpa meM mukhyata: tIna bhAgoM meM vibhAjita huI, punaH inameM bhI kAlakrama meM aneka nikAya astitva meM aaye| vastuta: jaba bhI kisI dharma yA sAdhanA paddhati kA vikAsa hotA hai, to vaha deza-kAlagata paristhitiyoM ke kAraNa athavA mAnyatA bheda ke kAraNa vibhinna bhAgoM meM vibhAjita ho hI jAtI hai| jainadharma bhI usase aprabhAvita nahIM rhaa| ___ Aja hama jise jainadharma ke nAma se jAnate haiM, vaha nAma to use IsvI san kI chaThI zatAbdI meM prApta huaa| apabhraMza jaiNa se jaina zabda banA hai| jina ke upAsaka jaiNa kahalAye aura yahI unakA dharma Age calakara jainadharma ke nAma se pracalita huaa| chaThI-sAtavIM zatI ke pUrva isake do nAma prApta hote hai- (1) Arhat, (2) nirgrnth| Arhat aura nimrantha meM bhI Arhat nAma apekSAkRta prAcIna hai aura nimrantha nAma usase paravartI hai phira bhI yaha nAma azoka ke abhilekhoM meM jainoM ke lie vyavahRta huA hai| vastuta: pArzvanAtha aura mahAvIra donoM ke hI anuyAyI nirgrantha kahe jAte the- ata: una donoM ko alaga karane ke lie pApityIya zramaNa aura jJAtRputrIya zramaNa- ye nAma pracalita the| jJAtavya hai ki isa samaya bauddha zramaNa zAkyaputrIya zramaNa aura gozAlaka kI paramparA ke zramaNa AjIvaka kahalAte the| jaina paramparA meM pA~ca prakAra ke zramaNoM kA ullekha milatA hai- 1. zAkyaputrIya zramaNa (bauddha), 2. nirgrantha (jaina), 3. AjIvaka (maMkhalI gozAlaka ke anuyAyI), 4. tApasa (sAMkhya aura yoga paramparA ke anuyAyI) aura 5. gairuka (geruvA vastra dhAraNa karane vAle hindU sNnyaasii)| vastuta: arhat, jina, baddha aura tIrthaGkara aise nAma the, jinheM zramaNa paramparA kI pratyeka zAkhA apane ArAdhya yA upAsya ke rUpa meM svIkAra karatI thI, ata: apanI svatantra pahacAna ke lie ye alaga-alaga nAma diye gaye the| sampUrNa zramaNa paramparA ke lie prAcInatama nAma Arhat hI thaa| ArhatoM meM se vibhinna zramaNa paramparAe~ vikasita huIM unameM AjIvaka, bauddha aura nirgrantha adhika prasiddha huiiN| inameM bhI AjIvaka paramparA cirajIvI nahIM raha sakI aura IsA kI prathama zatAbdI ke pUrva hI vaha nAmazeSa ho gii| AjIvakoM ke nAmazeSa ho jAne aura tApasa, gairuka Adi ke bRhattara hindU samAja kA aMga bana jAne para zramaNoM kI nirgrantha aura bauddha ye do dhArAeM hI cirajIvI bniiN| inameM bhI bauddhadhArA videzoM meM to pallavita Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA evaM vikasita huI, kintu dasavIM zatI taka bhArata meM nAmazeSa ho gaI aura bhArata meM mAtra jaina/nirgrantha dhArA hI bacI rhii| nirgranthoM meM hameM sarvaprathama pApitya aura jJAtRputrIya ye do varga milate haiM, kintu jJAtRputrIya zramaNoM bar3hate hue prabhAva se mahAvIra ke kucha kAla bAda pArthApatya zramaNa jJAtRputrIya zramaNoM meM arthAt mahAvIra ke saMgha meM sammilita ho gye| mahAvIra ke saMgha ne pArzvanAtha ko mahAvIra ke pUrvavartI tIrthaGkara ke rUpa meM aura unake sAhitya ko pUrva sAhitya ke rUpa meM mAnyatA dekara apane meM AtmasAt kara liyaa| isa prakAra nirgranthoM kI do pratispardhI paramparAeM milakara eka ho giiN| yaha to spaSTa hai ki gozAlaka jo kucha samaya taka apane ko mahAvIra kA ziSya mAnatA thA, vaicArika matabhedoM ke kAraNa unase alaga hokara AjIvaka paramparA meM tIrthaGkara ke samarUpa pratiSThita ho gyaa| yahA~ yaha jJAtavya hai ki gozAlaka aura mahAvIra ke bIca hue matabheda ko jaina paramparA meM vizeSa mahattva nahIM diyA gayA; kyoMki yaha ghaTanA mahAvIra ke kaivalya prApti aura saMgha-sthApanA ke pUrva hI ho cukA thaa| ata: jaina paramparA meM saMgha bheda ke rUpa meM ise mAnyatA nahIM milii| jainadharma zramaNa saMskRti kA pratinidhi hai aura zramaNa saMskRti ne bhArata ko saMghIya sAdhanA kI eka aisI viziSTa paddhati pradAna kI hai jisameM saMgha sarvopari thaa| vaha tIrthaGkara yA anuzAstA ke lie bhI vandanIya hai| tIrthaGkara bhI 'namo titthassa' kahakara sarvaprathama saMgha kI vandanA karatA hai| jainadharma meM bhagavAn mahAvIra ke nirgrantha saMgha meM jo vibhinna gaNa, zAkhAeM, kula, anvaya aura gaccha astitva meM Aye, usake mukhyata: do kAraNa rahe haiM--- 1. saMghIya vyavasthA evaM anuzAsana aura 2. vicAra aura AcAra sambandhI mtbhed| yadyapi vaiyaktika ahaM, padalipsA aura pArasparika vaimanasya bhI inake mUla meM rahe hoMge; kintu inake nimitta se jo bhI saMghabheda hue haiM ve bhI spaSTata: isa tathya ko svIkAra nahIM karate haiN| sabhI apane saMghabheda kA kAraNa AcAra-vicAra sambandhI matabheda yA saMghIya anuzAsana meM sudRr3hatA hI batAte haiN| yaha eka aitihAsika satya hai ki vyavasthA evaM adhyayana kI dRSTi se mahAvIra ne svayaM apane ziSyoM ko 9 gaNoM meM vibhAjita kara unheM 11 gaNadharoM ke adhIna kara diyA thaa| jJAtavya hai ki jahA~ prathama sAta gaNadharoM ko svatantra rUpa se apane-apane gaNoM kA dAyitva sauMpA gayA thA vahIM antima gaNadharoM meM do-do gaNadharoM ko saMyukta rUpa se gaNa ke saMcAlana kA bhAra diyA gayA thaa| vastuta: bhagavAn mahAvIra prayogadharmI the, unhoMne apane saMgha meM ekala anuzAsana aura saMyukta anuzAsana- donoM hI vyavasthAoM ko sthAna diyA thaa| bhagavAn mahAvIra dvArA dI gaI yaha vyavasthA vastuta: saMghIya anuzAsana aura saMghIya vyavasthA kI dRSTi se eka vibhAjana to thA; kintu yaha saMghabheda nahIM thaa| bhagavAn mahAvIra ke jIvana-kAla meM hI saMgha bheda ke prayatna prArambha ho gaye the| saMgha bheda, gaNa bheda yA gaccha bheda ko nikRSTatama kArya mAnA gayA thA aura aise vyakti ke lie pArAMcika prAyazcitta arthAt saMgha se niSkAsana jaise Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - acalagaccha kA itihAsa kaThoratama daNDa kI vyavasthA thii| vastuta: jo daNDa eka muni kI hatyA karane vAle kA thA utanA hI daNDa eka saMgha bheda karane vAle ko thaa| phira bhI saMgha sthApanA ke bAda prathama saMgha bheda jAmAli dvArA 'kriyamAna kRta yA akRta' ke dArzanika vivAda ke AdhAra para huaa| jahA~ mahAvIra ke saMgha sthApanA ke pUrva hI gozAlaka ne ekAkI rUpa se alaga hokara bhI eka bRhad saMgha kI sthApanA kara lI thI aura aisA bhI kahA jAtA hai ki mahAvIra ke saMgha kI apekSA gozAlaka kA saMgha bRhadkAya thaa| vahIM jAmAli pAMca sau ziSyoM ke sAtha alaga hokara bhI anta meM ekAkI hI raha gyaa| usake prAya: sabhI zramaNa aura zramaNiyA~ puna: mahAvIra ke saMgha meM lauTa gye| yaha bhI sambhava hai ki jAmAli ke matabheda ke pIche mUlata: usakI padalipsA bhI rahI ho, kyoMki mahAvIra kA jAmAtA hone ke kAraNa usakI yaha apekSA rahI ho ki mahAvIra apane saMgha meM use vizeSa sthAna deM yA saMghIya vyavasthA meM use apanA uttarAdhikArI ghoSita kareM, kintu nispRha vItarAga mahAvIra ke lie yaha sambhava nahIM thaa| jAmAli kI apekSA gozAlaka kA AjIvaka saMgha adhika dIrghajIvI rahA aura mahAvIra ke pazcAt bhI lagabhaga cAra zatAbdiyoM kA vaha calatA rhaa| jahA~ taka bhagavAn mahAvIra ke nirvANa ke pazcAt nirgrantha saMgha kI sthiti kA prazna hai, aisA lagatA hai ki AcArya bhadrabAhu 'prathama' (I0pU0 tRtIya zatI) taka yaha saMgha avibhAjya rUpa se calatA rhaa| yadyapi Arya jambU ke pazcAt aura bhadrabAhu ke pUrva ke madhyavartI AcAryoM ke nAmoM ko lekara zvetAmbara-digambara paTTAvaliyoM meM bhinnatA parilakSita hotI hai| jahA~ zvetAmbara paTTAvaliyoM meM sudharmA aura jambU ke bAda prabhava, svayaMbhava, yazobhadra aura sambhUti- ye cAra nAma Ate haiM, vahA~ digambara paTTAvaliyoM meM viSNu, nandimitra, aparAjita aura govardhana ye cAra nAma milate haiN| isa matabheda kA spaSTata: kAraNa kyA thA, Aja yaha batA pAnA kaThina hai| bhadrabAhu ke kathAnaka bhI donoM paramparAoM meM bhinna-bhinna haiN| mujhe aisA lagatA hai ki digambara paramparA meM jisa bhadrabAhu kA ullekha hai ve kahIM varAhamihira ke bhAI bhadrabAhu (dvitIya) to nahIM haiM, yaha bhI sambhava hai ki unake sAtha ullekhita candragupta koI guptavaMzIya rAjA ho| phira bhI isa sambandha meM abhI khoja karane kI AvazyakatA hai| yadyapi zvetAmbara paramparA meM mAnya kalpasUtra kI paTTAvalI se hameM itanA avazya jJAta hotA hai ki bhadrabAhu ke ziSya godAsa se godAsagaNa nikalA aura usI se pauNDavardhanikA, tAmraliptikA, koTivarSIyA aura dAsIkharpaTikA nAmaka cAra zAkhAe~ nikliiN| kintu Age godAsagaNa aura usakI ina cAra zAkhAoM kA kyA huA, isakI koI bhI jAnakArI na to zvetAmbara srotoM se upalabdha hotI hai aura na uttara bhArata meM isakA koI abhilekhIya sAkSya hI prApta hotA hai| dakSiNa bhArata meM Andhrapradeza meM vaDhDhamANu se godAsagaNa kA eka abhilekha prApta huA hai, isase yaha anumAna lagatA hai ki bhadrabAhu kI ziSya paramparA dakSiNa bhArata meM calI gaI aura vahIM nirgrantha saMgha ke nAma se phuulii-phlii| dakSiNa bhArata meM nirgrantha sambandhI abhilekha pA~cavIM zatI taka milate Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA haiN| uttara bhArata meM bhadrabAhu ke ziSya godAsa se godAsagaNa kI ye cAroM zAkhAe~ kAlakrama se nAmazeSa ho gaI gyiiN| baMgAla meM baTagohalI se prApta kAzI kI paMcastUpAnvaya kA eka abhilekha prApta hotA hai; kintu godAsagaNa kI cAroM zAkhAoM kA koI bhI abhilekha upalabdha nahIM hotA hai| isase aisA lagatA hai ki uttara bhArata meM bhadrabAhu kI paramparA kAlAntara meM vilupta ho gii| zvetAmbara paramparA dvArA mAnya kalpasUtra kI 'sthavirAvalI' meM godAsagaNa aura usakI zAkhAoM ko chor3akara jina gaNoM, zAkhAoM aura kuloM ke ullekha haiM, ve sabhI sthUlibhadra kI paramparA se haiN| kalpasUtra kI isa 'sthavirAvalI' se yaha bhI jJAta hotA hai ki prAcIna kAla meM nirgrantha saMgha meM gaNa, zAkhA aura kula ke rUpa meM hI vibhAjana thaa| gaNa zAkhAoM meM aura zAkhAe~ kuloM meM vibhAjita hotI thiiN| kalpasUtra kI 'sthavirAvalI' meM ina sabhI gaNoM, zAkhAoM aura kuloM kA vistRta ullekha milatA hai jinakI puSTi mathurA ke abhilekhoM se ho jAtI hai|at: ina gaNoM, zAkhAoM aura kuloM ke astitva meM aba sandeha kI koI sambhAvanA bhI nahIM hai| Arya suhasti ke ziSyoM meM Arya susthita aura supratibuddha AcArya hue| paTTAvaliyoM ke anusAra inhoMne eka karor3a sUrimantra kA japa kiyA ata: inase koTika gaNa utpanna huaa| kintu mujhe aisA lagatA hai ki vastuta: koTikagaNa kA nAmakaraNa baMgAla meM sthita koTivarSanagara ke AdhAra para honA caahie| sambhAvanA hai ki Arya bhadrabAhu ke ziSya godAsa se jo godAsagaNa nikalA thA, usI eka zAkhA koTivarSIya thii| yahI koTivarSIya zAkhA bAda meM koTikagaNa ke rUpa meM parivartita ho gayI hogii| koTikagaNa kA ullekha mathurA ke abhilekhoM evaM kalpasUtra meM 'sthavirAvalI' meM hai| isI koTikagaNa meM Arya vajra hue| vajra se koTikagaNa kI vajjI (vajrI) zAkhA niklii| inake ziSya Arya vajrasena hue| Arya vajrasena ke cAra pramukha ziSya hue- nAgendra, candra, nivRtti aura vidyaadhr| inase nAgendra, candra, nivRtti aura vidyAdhara- ye cAra kula nikle| yadyapi isa mAnyatA kA ullekha paravartI paTTAvaliyoM meM prApta hotA hai, parantu kalpasUtra kI 'sthavirAvalI' meM Aryavraja ke tIna ziSyoM- Arya vajrasena, Aryapadma aura Aryaratha kA ullekha hai| puna: Arya vajrasena se AryanAgila, Aryapadma se AryapadmA aura Aryaratha se AryajayantI zAkhA nikalane kA ullekha hai| isI sthavirAvalI meM hI anyatra vidyAdhara gopAla se vidyAdharI aura Arya vajrasena se nAilI zAkhA nikalane kI carcA hai| yahI vidyAdharazAkhA aura nAilI zAkhA Age calakara vidyAdhara kula aura nAgendra kula ke rUpa meM parivartita ho gyii| hama dekhate haiM ki bhagavAn mahAvIra ke nirvANa ke lagabhaga 1400 varSoM bAda taka uttara bhArata ke nirgrantha saMgha meM gaNa, zAkhA aura kula kA hI vyavahAra hotA rhaa| hameM IsA kI navI-dasavIM zatI taka ke kisI bhI abhilekha athavA kisI bhI grantha prazasti meM gaccha zabda kA prayoga nahIM milatA hai| lagabhaga IsA kI dasavIM zatI se hameM gaccha zabda kA prayoga milane lagatA hai| vastuta: gaccha zabda gamana artha Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xii acalagaccha kA itihAsa kA bodhaka hai, jo sAdhu sAtha-sAtha vihAra yA vicaraNa karate the, unakA samUha gaccha kahalAtA thaa| isake viparIta eka AcArya kI ziSya paramparA kula ke nAma se abhihita hotI hai| cUMki eka hI AcArya ke ziSya prAyaH sAtha-sAtha vihAra karate haiM ataH ve kula hI Age calakara 11vIM - 12vIM zatAbdI se gaccha nAma se abhihita hone lage / candrakula se candra gaccha, nAgendra kula se nAgendra gaccha aura vidyAdhara kula se vidyAdhara gaccha aura nivRtti kula se nivRtti gaccha astitva meM aaye| bRhadgacchIya AcArya jayasiMhasUri ke ziSya vijayacandragaNi aparanAma AryarakSitasUri dvArA vi0 saM0 1169 / I0 sa0 1113 meM vidhimArga kI prarUpaNA aura usakA pAlana karane ke kAraNa unakA samudAya vidhipakSa khlaayaa| isake aMcala gaccha nAmakaraNa kA mUla kAraNa yaha rahA ki isa paramparA ne zrAvakoM ke lie dhArmika kriyA-kalApoM meM mukha vastrikA evaM rajoharaNa ke sthAna para uttarIya vastra ke eka chora arthAt AMcala se hI kAma calAne kA nirdeza kiyA thaa| aMcalagaccha kI utpatti ke sAtha jo kriyoddhAra kI ghaTanA varNita hai usake sambandha meM kvacit jAnakArI Avazyaka hai| vastutaH bhagavAn mahAvIra ke nirgrantha saMgha meM IsvI san kI pA~cavIM zatI ke pazcAt vanavAsa ke sthAna para caityavAsa arthAt muniyoM dvArA caityoM meM nivAsa kI prathA prArambha ho gayI thii| jisake pariNAmasvarUpa Age calakara digambara paramparA meM bhaTTAraka saMsthA aura zvetAmbara sampradAya meM yati paramparA kA vikAsa huaa| ye yati gaNa na kevala caityoM meM nivAsa karate the apitu caityoM ke nAma para sampatti kA saMgraha karane ke sAtha-sAtha apane AcAra evaM vyavahAra meM suvidhAvAdI yA zithilAcArI ho gaye the| isa zithilAcAra ke viruddha samaya-samaya para AvAjeM uThIM / digambara paramparA meM AcArya kundakunda (lagabhaga 6 - 7vIM zatI) ne aura zvetAmbara paramparA meM AcArya haribhadra (8vIM zatI) ne isakA ghora virodha kiyaa| isa sambandha meM AcArya haribhadrasUri kA sambodhaprakaraNa nAmaka grantha paThanIya hai| phira bhI jaina saMgha meM isa caityavAsa kI jar3eM itanI gaharI paiTha cukI thIM ki ina virodhoM ke bAvajUda bhI yaha paramparA vartamAna yuga taka jIvita rahI hai| phira bhI samaya-samaya para zuddhAcAra ko pAlane lie kriyoddhAra ke prayatna bhI hote rahe aura usake pariNAmasvarUpa suvihitamArga, vidhipakSa Adi kA janma huaa| caityavAsa ke virodha meM prathama prayatna ke phalasvarUpa lagabhaga gyArahavIM zatI meM kharataragaccha kA janma huA aura dUsare prayatna ke phalasvarUpa vi0 saM0 1969 meM vidhipakSa astitva meM aayaa| aise hI prayAsa ke phalasvarUpa samaya-samaya para vibhinna gaccha aura unakI zAkhAyeM astittva meM aayiiN| aMcalagaccha ke janma ke samaya yaha yati paramparA itanI prabhAvazAlI thI ki aMcalagaccha ke saMsthApaka AryarakSitasUri svayaM bhI vijayacandra muni ke rUpa meM isI yati paramparA meM dIkSita hue the| kAlAntara meM guru kI AjJA prApta hone para kriyoddhAra karake zuddha muni AcAra kA pAlana karane lge| aMcalagaccha kI yaha paramparA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA isI kAraNa vidhipakSa ke nAma se bhI jAnI jAtI hai| vidhi pakSa kA artha hai-Agama vidhi ke anusAra AcAra-pAlana kA pkssdhr| yahA~ yaha bhI jJAtavya hai ki jo gaccha yA paramparAe~ kriyoddhAra dvArA Agamika AcAra ke pAlana ke lie kaTibaddha huI thIM unameM bhI kAlAntara meM zithilAcAra kA praveza hotA rahA aura ve puna: puna: yati paramparA ke AcAra meM DhalatI rahI haiN| AryarakSitasUri ne yati paramparA ke virodha meM jisa vidhipakSa kI sthApanA kI thI vaha puna: yati paramparA se AkrAnta ho gayA aura usameM uttaramadhya yuga meM aneka zAkhA-prazAkhAe~ bana giiN| aMcalagaccha kI mukhya zAkhAe~ nimna haiM- (1) kIrtizAkhA, (2) pAlitAnA zAkhA, (3) gorakSa zAkhA, (4) lAbha zAkhA, (5) sAgara zAkhA aura (6) candra shaakhaa| inameM bhI candra zAkhA kI do AcArya paramparA dRSTigata hotI hai| inameM adhikAMza to yati paramparA kI hI poSaka thii| yahI kAraNa thA ki uttaramadhya yuga meM dharmamUrtisUri (saM0 1614) aura vartamAna yuga meM gautamasAgarasUri jI (saMvat 1946) dvArA puna: kriyoddhAra kara aMcalagaccha meM saMvegI muniyoM kI paramparA ko punarjIvita karanA pdd'aa| vartamAna meM aMcalagaccha (acalagaccha) meM jo munigaNa evaM sAdhviyA~ haiM, ve gautamasAgarasUri kI ziSya-praziSya paramparA se hI haiN| isa gaccha meM antima zrIpUjya (yati) AcArya jinendrasAgarasUri the| IsvI san 1947 meM unake svargavAsa ke pazcAt isa gaccha kI zrIpUjya paramparA samApta ho gii| yadyapi yaha zrIpUjyoM yA yatiyoM kI paramparA AcAra kI apekSA zithilAcArI thI, phira bhI isa varga ne zrAvakavarga ko jainadharma se jor3e rakhane tathA sAhitya aura cikitsA ke kSetra meM jo avadAna diyA hai, use vismRta nahIM kiyA jA sktaa| yadi hama aMcalagaccha ke sAhityika avadAna para vicAra kareM to hameM yaha svIkAra karanA hogA ki jaina vidyA ke kSetra meM isa gaccha anuyAyiyoM dvArA nirmita mandiroM evaM unameM sthApita pratimAoM sambandhI abhilekhoM aura grantha prazastiyoM kI vistRta carcA zrI pArzva evaM AcArya kalAprabhasAgara jI ne kI hai| DaoN0 zivaprasAda jI ne bhI apanI isa kRti meM ina sabhI sUcanAoM ko samAhita kiyA hai| ata: yahA~ unakI carcA karanA anAvazyaka pratIta hotA hai| jahA~ taka vartamAna zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha ke gacchoM kA prazna hai unameM kharataragaccha, tapAgaccha, aMcalagaccha (acalagaccha) aura pArzvacandragaccha hI Aja astitva meM haiM, zeSa gaccha aura unakI vividha zAkhAe~ Aja itihAsa ke pannoM meM hI saMrakSita haiN| unameM bhI pramukha to tapAgaccha hI hai, kyoMki usake sAdhu-sAdhviyoM kI saMkhyA kharataragaccha aura aMcalagaccha kI apekSA kaI gunA adhika hai, phira bhI zvetAmbara mUrtipUjaka jaina samAja meM apane prabhutva kI dRSTi se kharataragaccha aura aMcalagaccha bhI atyanta mahattvapUrNa haiN| jahA~ tapAgaccha mukhyata: gujarAta, mumbaI aura saurASTra meM adhika prabhAvazAlI hai, vahA~ kharataragaccha rAjasthAna, madhya pradeza aura uttara-pUrvI bhArata meM adhika prabhAvI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pin acalagaccha kA itihAsa hai / jahA~ taka aMcalagaccha (acalagaccha) kA prazna hai vaha uttarapazcimI rAjasthAna, uttarI gujarAta, mumbaI aura kaccha meM Aja adhika prabhAvI hai| kacchI samudAya jo Aja jaina samAja kA sampannavarga hai, aMcalagaccha (acalagaccha) kA hI anuyAyI hai| kacchI-vyApAriyoM ke sampUrNa dakSiNI-pazcimI bhArata aura videzoM meM basa jAne ke kAraNa Aja isa gaccha meM sAdhu-sAdhviyoM ke apekSAkRta alpasaMkhyA meM hone para bhI yaha adhika prabhAvI hai; kyoMki jaina samAja kA eka samRddha evaM sampanna varga unakA anuyAyI hai| aMcalagaccha (acalagaccha) ke itihAsa ke sambandha meM isa gaccha kI do paTTAvaliyA~ upalabdha haiM1. aMcalagacchanI moTI paTTAvalI evaM 2. vidhipakSagacchIya paTTAvalI - (saMskRta) / inake atirikta zrIpArzva dvArA likhita aMcalagaccha digdarzana (gujarAtI) aura aMcalagacchapratiSThAlekhasaMgraha tathA AryakalyANagautamasmRtigrantha bhI isa gaccha ke itihAsa ke sambandha meM vistRta jAnakArI pradAna karate haiM / kintu ye sabhI grantha mukhyataH gujarAtI bhASA evaM lipi meM prakAzita haiN| hindI bhASA meM abhI taka koI aisI kRti nahIM thI, jo isa gaccha kA prAmANika itihAsa prastuta karatI ho| DaoN0 zivaprasAda ne apanI zodhopAdhi (pI-ec0DI0 ) ko prApta karane ke pazcAt jainadharma ke itihAsa se sambandhita kisI vidhA para zodhakArya karane kI bhAvanA vyakta kI / etadartha pArzvanAtha vidyApITha kI ora se maiMne unheM zvetAmbara gacchoM ke itihAsa para kArya karane kA nirdeza diyA gyaa| unhoMne jaina itihAsa ke variSThatama vidvAn pro0 ema0 e0 r3hAMkI evaM mujhase mArgadarzana lete hue yaha kArya prArambha kiyA thA / prastuta kRti usI bRhadkAya yojanA kA eka aMza hai| prastuta kRti kA vaiziSTya yaha hai ki isameM paramparAgata zraddhAjanita ahobhAva se bacate hue vizuddha rUpa se abhilekhoM evaM grantha prazastiyoM ke AdhAra para ina gacchoM ke itihAsa ko saMkalita kiyA gayA hai ataH isakI aitihAsika prAmANikatA nirvivAda hai| isameM paTTAvaliyoM kA upayoga mAtra upalabdha sAkSyoM kI puSTi ke nimitta hI kiyA gayA hai| ho sakatA hai ki bhAvanApradhAna zraddhAlujanoM ko isameM AcAryoM ke sambandha meM cAhe vistRta vivaraNa upalabdha na ho, kintu jo bhI sUcanAeM isameM upalabdha haiM, ve aitihAsika dRSTi se pUrNataH prAmANika haiM / prastuta kRti ke prathama adhyAya meM lekhaka ne una aitihAsika srotoM kI carcA kI hai, jinake AdhAra para prastuta kRti taiyAra kI gaI hai| dUsare adhyAya meM aMcalagaccha kI mukhya dhArA ke AcAryoM evaM munijanoM ke sambandha meM carcA kI gaI hai| agrima adhyAyoM meM aMcalagaccha kI vibhinna zAkhAoM kI kramazaH carcA kI gaI hai| prastuta kRti kA antima adhyAya aMcalagacchIya munijanoM dvArA racita kRtiyoM kA nirdeza karatA hai| prastuta kRti meM dI gaI jAnakAriyA~ yadyapi sUtrazailI meM dI gaI haiM, phira bhI ye aMcalagaccha (acalagaccha) ke itihAsa ko prAmANika rUpa se prastuta karane meM pUrNa samartha haiN| vastutaH DaoN0 zivaprasAda ne gacchoM ke itihAsa ke mUla srotoM ke mahAsAgara meM se Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA X jo navanIta nikAla kara prastuta kiyA hai, vaha bhaviSya meM likhe jAne vAle zvetAmbara gacchoM ke itihAsa ke lie AdhArabhUta rhegaa| prastuta kRti kA vaiziSTya yaha hai ki yaha mukhyataH sUcI pradhAna hai aura sAmAnya lekhana ko apekSA sUcI banAkara sAmagrI ko saMkSepa meM prastuta karanA bhI eka kalA hai aura DaoN0 zivaprasAda isa kalA ke siddhahasta haiM / itihAsapremI isa kRti kA adhyayana karake unake zrama ko sArthaka kareMge, yahI zubha bhAvanA hai| mAgha pUrNimA vIranirvANa saMvat 2527 zAjApura ( ma0pra0) DaoN0 sAgaramala jaina mAnada nidezaka pArzvanAtha vidyApITha vaaraannsii| Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA y-vi xvi rvii pRSThasaMkhyA prakAzakIya do zabda ii-iv prastAvanA bhUmikA viii-x v viSayAnukramaNikA : saMketa-sUcI prathama adhyAya : acalagaccha ke itihAsa ke srota dvitIya adhyAya : acalagaccha kA itihAsa 6-107 tRtIya adhyAya : acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 108-156 : acalagacchIya munijanoM kA sAhityAvadAna157-192 pariziSTa 193-204 sahAyaka grantha-sUcI : 205-212 1.5 ya Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jai0 le0 saM0 prA0le0 saM0 : prAcInalekhasaMgraha, sampA0 - 1929 I0 / jai0dhA0pra0le0saM0 : jainadhAtupratimAlekhasaMgraha, bhAga 1 - 2; sampA 0. AcArya buddhisAgarasUri, zrI adhyAtma jJAna prasAraka maNDala, pAdarA 1924 I0 / a0pra0jai00 saM0 bI0 jai00 saM0 O jai0 dhA0 pra0le 0 zrI0 pra0le0 saM0 pra0le0 saM0 rA0pra0 le0 saM0 aM0le0saM0 za0gi050 za0 vai0 saMketa sUcI : jainalekhasaMgraha, bhAga 1 - 3, saMpA0 saMgrAhaka - zrI pUranacanda nAhara, kalakattA 1918, 1927, 1929 I0 / -muni vidyAvijaya jI, bhAvanagara, -- : arbudAcalapradakSiNAjainalekhasaMgraha, ( AbU - bhAga 5) saMpA0 - muni jayanta vijaya jI, yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara, vi0saM0 2005 / : bIkAnerajainalekhasaMgraha, sampA0 - agaracanda nAhaTA, bhaMvaralAla nAhaTA, kalakattA 1955 I0 / : jainadhAtupratimAlekhasaMgraha, sampA0jI, jinadattasUri jJAna bhaMDAra, sUrata 1950 I0 / : zrIpratimAlekhasaMgraha, sampA0- - daulatasiMha lor3hA 'aravinda', yatIndra sAhitya sadana, dhAmaNiyA 1955 I0 / : pratiSThAlekhasaMgraha, sampA0- mahopAdhyAya vinayasAgara, koTA 1953 I0 / : rAdhanapurapratimAlekhasaMgraha, sampA0 - * muni vizAla vijaya, yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara 1960 I0 / muni kAntisAgara : aMcalagacchIyalekhasaMgraha, sampA0 zrIpArzva, zrI akhila bhAratIya acalagaccha (vidhipakSa) zvetAmbara jaina saMgha, jhaverI menzana, pahalA mAlA, 114, kezava jI nAyaka roDa, mumbaI 1971 I0 / : zatruMjayagirirAjadarzana, sampA 0. -- - : zatruMjayavaibhava, sampA0 - 1990 I0 / muni kaMcanasAgara, zrI AgamoddhAraka granthamAlA, granthAMka 59, kapaDavaja 1982 I0 / muni kAntisAgara, jayapura, Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama adhyAya acalagaccha ke itihAsa ke srota kisI bhI dharma athavA sampradAya ke itihAsa ke adhyayana ke srota ke rUpa meM sAhityika aura purAtAtvika sAkSyoM kA adhyayana aparihArya hai| prAk madhya yuga meM nigrartha darzana ke zvetAmbara AmnAya meM samaya-samaya para udbhUta vibhinna gacchoM aura unase niHzRta (utpanna) zAkhAoM-upazAkhAoM ke itihAsa ke adhyayana ke sambandha meM bhI yahI bAta kahI jA sakatI hai| gacchoM ke itihAsa se sambaddha sAhityika sAkSyoM ko mukhya rUpa se do vargoM meM vibhAjita kiyA jA sakatA hai, prathama grantha yA pustaka prazastiyA~ aura dvitIya vibhinna gacchoM ke munijanoM dvArA racI gayI apane-apane gacchoM kI pttttaavliyaaN| prazastiyA~ pustakoM ke sAtha sambandha rakhane vAlI prazastiyA~ do prakAra kI hotI haiN| inameM se eka to ve haiM jo granthoM ke anta meM unake racayitAoM dvArA banAyI gayI hotI haiN| inameM mukhya rUpa se racanAkAra dvArA gaNa-gaccha tathA apane guru-praguru Adi kA ullekha hotA hai| kinhIM prazastiyoM meM racanAkAla aura racanAsthAna kA bhI nirdeza hotA hai| kisI-kisI prazasti meM tatkAlIna zAsaka yA kisI bar3e rAjyAdhikArI kA nAma aura anyAnya aitihAsika sUcanAyeM bhI mila jAtI haiN| kucha prazastiyA~ choTI-do-cAra paMktiyoM kI aura kucha bar3I hotI haiN| ina prazastiyoM dvArA bhinna-bhinna gaNa-gacchoM ke jainAcAryoM kI guru-paramparA, unakA samaya, unakA kArya kSetra aura unake dvArA kI gayI samAjotthAna evaM sAhitya sevA kA saMkalana kara unakI paramparAoM kA atyanta prAmANika itihAsa taiyAra kiyA jA sakatA hai| dUsare prakAra kI prazastiyA~ ve haiM jo pratilipi kiye gaye granthoM ke anta meM likhI hotI haiN| ye bhI do prakAra kI hotI haiN| prathama ve jo kinhI munijanoM yA zrAvaka dvArA svayaM ke adhyayanArtha likhI gayI pratiyoM meM hotI haiM aura dasarI ve jo zrAvakoM dvArA svayaM ke adhyayanArtha yA kinhI munijanoM ko bheMTa dene hetu dUsaroM se (lehiyA se) dravya dekara likhavAyI jAtI haiN| gacchoM ke itihAsa kI sAmagrI kI dRSTi se ye prazastiyA~ rAjAoM ke dAnapatroM aura Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ la acalagaccha kA itihAsa maMdiroM ke zilAlekhoM ke samAna hI mahattvapUrNa haiN| tathya kI dRSTi se se inameM koI antara nahIM hotA; antara kevala yahI hai ki eka pASANa yA tAmrapatra para utkIrNa hotA hai to dUsarA tAr3apatra yA kAgajoM pr| gujarAta ke pATaNa, khaMbhAta, ahamadAbAda, bar3odarA, limbaDI, rAjasthAna ke jaisalamera, bIkAnera, jodhapura, jayapura, koTA Adi tathA bhaMDArakara oriyaNTala risarca iMsTiTyUTa, puNe ke grantha bhaMDAroM meM jaina granthoM kA vizAla saMgaha vidyamAna hai| pITarsana, munipuNyavijaya jI, muni jinavijaya jI, zrI cimanalAla DAhyAbhAI dalAla, paM0 lAlacanda bhagavAnadAsa gAMdhI, pro0 hIrAlAla rasikalAla kApar3iyA, paM0 ambAlAla premacanda zAha, zrImatI vidhAtrI vorA, zrI jauharImala pArekha Adi ke sadprayatnoM se ukta grantha bhaNDAroM ke vistRta sUcIpatra prakAzita ho cuke haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai1. P. Peterson, Operation in Search of Sanskrit Mss in the Bombay Circle, Vol. I-VI, Bombay 1882-1898 A.D. 2. C.D. Dalal, A Descriptivie Catalogue of Manuscripts in the Jain Bhandaras at Pattan, Vol. I, G.O.S. No. LXXVI, Baroda, 1937. H.R.Kapadia, Descriptive Catalogue of the Government Collections of Manuscripts deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute, Vol. XVII-XIX, Poona 1935-1977 A.D.. Muni Punya Vijaya, Catalogue of Palm Leaf Mss. in the Shanti Natha Jain Bhandar, Cambay, Vol. I, II, G.O.S., No. 139, 149, Baroda 1961-1966 A.D. A.P. Shah, Catalogue of Sankrit & Prakrit Mss. Muni Shree Punya VijayaJis Collection, Vol. I, II, III,L.D. Series No. 2, 6, 15, Ahmedabad, 1962, 1965, 1968 A.D. A.P. Shah, Catalogue of Sanskirt & Prakirt Mss. Ac. Vijayadevasuris and Ac. Ksantisuris Collection, Part IV., L.D. Series, No. 20, Ahmedabad, 1968 A.D. Muni PunyaVijaya, New Catalogue of Sanskrit & Prakrit Mss : Jesalmer Collection, L.D. Series No. 36, Ahmedabad, 1972 A.D. Vidhatri Vora, Catalogue of Gujarati Mss in the Muniraj Shree PunyaVijayaJis Collection, L.D. Series No. 71, Ahmedabad, 1978 A.D. 9. amRtalAla maganalAla zAha, sampA0- zrIprazastisaMgraha, zrI jaina sAhitya pradarzana, zrIdezavirati dharmArAjaka samAja, ahamadAbAda vi0saM0 1993. 10. muni jinavijaya, sampA0- jainapustakaprazastisaMgraha, siMghI jaina granthamAlA, granthAMka 18, bhAratIya vidyAbhavana, mumbaI 1943 I0. 6. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha ke itihAsa ke srota paTTAvaliyA~ itihAsa lekhana meM anyAnya sAdhanoM kI bhAMti paTTAvaliyoM kA mahattvapUrNa sthAna hai| zvetAmbara jaina munijanoM ne inake mAdhyama se itihAsa kI mahattvapUrNa sAmagrI prastuta kI hai| zilAlekha, pratimAlekha aura prazastiyoM se kevala hama itanA hI jJAta kara pAte haiM ki kisa kAla meM kisa muni ne kyA kArya kiyaa| adhika se adhika usa samaya ke zAsaka evaM muni ke guru-paramparA kA bhI paricaya mila jAtA hai kintu paTTAvalI meM apanI paramparA se sambandhita paTTa paramparA kA pUrNa paricaya hotA hai| inameM kisI ghaTanA vizeSa ke sambandha meM athavA kisI AcArya vizeSa ke sambandha meM prAya: atizayoktipUrNa vivaraNa bhI milate haiM ata: aitihAsika mahattva kI dRSTi se inakI upayogitA para pUrNarUpeNa vizvAsa nahIM kiyA jA sktaa| cUMki inake saMkalana yA racanA meM kimbadantiyoM evaM anuzrutiyoM ke sAtha-sAtha kadAcit tatkAlIna rAsa-gIta- sajjhAya Adi kA bhI upayoga kiyA jAtA hai isIliye inake vivaraNoM para pUrNataH avizvAsa bhI nahIM kiyA jA sakatA hai aura inake upayoga meM atyadhika sAvadhAnI baratanI par3atI hai| 3 paTTAvaliyA~ mukhya rUpa se do prakAra kI hotI haiN| prathama zAstrIya paTTAvalI aura dUsarI viziSTa paTTAvalI / prathama prakAra meM sudharmA svAmI se lekara devardhigaNi kSamAzramaNa taka kA vivaraNa milatA hai| kalpasUtra aura nandIsUtra kI paTTAvaliyA~ isI koTi meM AtI haiN| gacchabheda ke bAda kI vividha paTTAvaliyA~ viziSTa paTTAvalI kI koTi meM rakhI jA sakatI haiN| inakI apanI-apanI viziSTatAyeM hotI hai| paTTAvaliyoM dvArA hI AcArya paramparA athavA gaccha kA kramabaddha pUrNa vivaraNa prApta hotA hai, jo itihAsa kI dRSTi se atyanta mahattvapUrNa hai| zvetAmbara paramparA meM vibhinna gacchoM kI jo paTTa paramparA milatI hai, usakA zreya paTTAvaliyoM ko hI hai / anyAnya gacchoM kI bhAMti acalagaccha ke itihAsa ke adhyayana hetu isa gaccha ke vibhinna munijanoM dvArA samaya-samaya para racita vibhinna paTTAvaliyA~ milatI haiN| zrI somacanda dhArasI, kaccha-aMjAra vAloM ne isa gaccha kI kucha paTTAvaliyoM ko gujarAtI bhASA meM aMcalagacchamhoTI paTTAvalI ke nAma se vi0saM0 1985 meM prakAzita kiyA hai| zrI mohanalAla dalIcanda desAI dvArA likhita jainagUrjarakavio aura muni jinavijaya dvArA sampAdita vividhagacchIyapaTTAvalIsaMgraha tathA muni kalyANavijaya dvArA sampAdita paTTAvalIparAgasaMgraha meM isa gaccha kI paTTAvaliyA~ dI gayI haiN| isI prakAra John Clate ne Indian Antiquary, Vol. XXIII, Page 169-183 para isa gaccha kI eka paTTAvalI prakAzita kI hai| prastuta pustaka meM ina sabhI kA yathAsthAna upayoga kiyA gayA hai / Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa abhilekhIyasAkSya - zvetAmbara sampradAya ke vibhinna gacchoM se sambaddha abhilekhIya sAkSya mukhya rUpa se do prakAra ke haiM - 1. pratimAlekha, 2. zilAlekha / 4 dhAtu yA pASANa kI aneka jinapratimAoM ke pRSTha bhAga yA AsAnoM para lekha utkIrNa hote haiN| isI prakAra vibhinna tIrthasthaloM para nirmita jinAlayoM se aneka zilAlekha bhI prApta hue haiN| ina lekhoM meM pratimA pratiSThApaka yA pratimA kI pratiSThA hetu preraNA dene vAle muni kA nAma hotA hai to kinhIM - kinhIM lekhoM meM unake pUrvavartI do-cAra munijanoM ke bhI nAma mila jAte haiM / kinhI - kinhI lekhoM meM tatkAlIna zAsaka kA bhI nAma mila jAtA hai| itihAsa lekhana meM ukta sAkSyoM kA bar3A mahattva hai / zilAlekhoM meM sAmAnya rUpa se jinAlayoM ke nirmANa, punanirmANa, jIrNoddhAra Adi karAne vAle zrAvaka kA nAma, usake kuTumba evaM jJAti Adi kA paricaya, preraNA dene vAle munirAja kA nAma, unake gaccha kA nAma, unakI guru- paramparA meM hue pUrvavartI do-cAra munijanoM kA nAma, zAsaka kA nAma, tithi Adi kA savistAra paricaya diyA huA hotA hai| zvetAmbara sampradAya se sambaddha abhilekhoM lekhoM ke vibhinna saMgraha prakAzita ho cuke haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai - jainalekhasaMgraha, bhAga 1 - 3; sampA01927, 1929 I0 / prAcIna jainalekhasaMgraha, bhAga 2; sampA0sabhA, bhAvanagara 1921 I0 / muni jinavijaya, jaina AtmAnanda - muni vidyAvijaya, prAcInalekhasaMgraha, saMgrA0 - AcArya vijayadharmasUri, sampA0 - yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara 1929 I0 / jainadhAtupratimAlekhasaMgraha, bhAga 1 - 2, sampA0 - AcArya buddhisAgarasUri, zrI adhyAtma jJAna prasAraka maMDala, pAdarA 1924 I0 / - arbudaprAcIna jainalekhasaMdoha, ( AbU - bhAga 2) sampA0-- muni jayantavijaya, vijayadharmasUri jJAna maMdira, ujjaina vi0saM0 1994 / arbudAcalapradakSiNAjainalekhasaMdoha (AbU - bhAga 5), sampA0jayantavijaya, yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara vi0saM0 2005 / muni pUranacanda nAhara, kalakattA 1918, jainadhAtupratimAlekha, sampA0sUrata 1950 I0 / pratiSThAlekhasaMgraha, sampA01953 I0 / - - muni kAntisAgara; zrI jinadattasUri jJAnabhaMDAra, - mahopAdhyAya vinayasAgara, sumati sadana, koTA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha ke itihAsa ke srota bIkAnerajainapratimAlekhasaMgraha, sampA0- zrI agaracanda nAhaTA evaM zrI bhaMvaralAla nAhaTA, nAhaTA bradarsa, 4 jagamohana mallika lena, kalakattA 1955 ii0| zrIpratimAlekhasaMgraha, sampA0- zrI daulata siMha loDhA 'aravinda', dhAmaNiyA, mevAr3a 1955 ii0| rAdhanapurapratimAlekhasaMgraha, sampA0- muni vizAlavijaya, yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara 1960 ii0| aMcalagacchIyalekhasaMgraha, sampA0- zrIpArzva, zrI anantanAtha jI mahArAjanuM jaina derAsara, 306, narasInAthA sTrITa, mumbaI 1964 ii0| aMcalagacchIyapratiSThAlekho, sampA0- zrIpArzva, zrI akhilabhAratIya acalagaccha (vidhi pakSa) zvetAmbara jaina saMgha, jhaverI menzana, pahalA mAlA, 114, kezava jI nAyaka roDa, mumbaI 1971 ii0| zatrujayagirirAjadarzana, sampA0- muni kaMcanasAgara, kapaDavaja 1983I0 / zatrujayavaibhava, sampA0- muni kAMtisAgara, kuzala saMsthAna, puSpa 4, jayapura 1990 ii0| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya adhyAya acalagaccha kA itihAsa zvetAmbara mUrtipUjaka gacchoM meM acalagaccha (pUrva pracalita nAma vidhipakSa aura aMcalagaccha) kA mahattvapUrNa sthAna hai| bRhadgacchIya AcArya jayacandrasUri ke ziSya vijayacandragaNi aparanAma AryarakSitasUri dvArA vi0saM0 1169/I0sa0 1113 meM vidhimArga kI prarUpaNA aura usake pAlana karane se yaha gaccha astittva meM aayaa| acalagaccha nAma par3ane ke sambandha meM pracalita kathA ke anusAra gUrjarezvara jayasiMha siddharAja ne eka bAra putrakAmeSTi yajJa prArambha kiyA thaa| vahAM sarpadaMza ke kAraNa yajJamaNDapa meM hI gAya kI mRtyu ho gyii| yajJa kI saphalatA ke liye gAya kA yajJasthala se jIvita hI bAhara AnA anivArya thaa| isa samasyA ke samAdhAna ke liye rAjA ne AryarakSitasUri se nivedana kiyA aura AcArya dvArA parakAyapravezinIvidyA ke prayoga se gAya ke sajIvana ho kara yajJasthala se bAhara Ane para yajJa saphala ho gyaa| isa prakAra AcArya AryarakSitasUri ke svavacana para acala rahane ke kAraNa siddharAja ne unheM 'acala' viruda pradAna kiyaa| yaha dantakathAtmaka ghaTanA vi0saM0 1185-95 ke madhya ghaTita huI batalAyI jAtI hai| isa prakAra vidhipakSa kA eka nAma acalagaccha pracalita ho gyaa| __ aMcalagaccha nAma par3ane ke sambandha meM jo kathA milatI hai usake anusAra caulukyanareza kumArapAla ne AryarakSitasUri kA yaza sunakara unheM apanI sabhA meM Amantrita kiyaa| vahAM upasthita kuDI vyavahArI nAmaka zrAvaka ne apane uttarIya ke eka chora se bhUmi kA pramArjana kara AryarakSitasUri ko vandana kiyA aura kumArapAla kI jijJAsA para hemacandrAcArya ne vandana kI ukta vidhi ko zAstrokta batalAyA jisase kumArapAla ne vidhipakSa ko aMcalagaccha nAma pradAna kiyaa| yaha ghaTanA vi0saM0 1213/I0sa0 1157 meM huI, aisA ullekha milatA hai| 2a donoM ghaTanAoM meM dvitIya ghaTanA, jo kumArapAla se sambandhita hai, vaha satya ke nikaTa pratIta hotI hai, kyoMki prAcIna prazastiyoM, zilAlekhoM-pratimAlekhoM Adi se bhI aMcalagaccha nAma kI hI puSTi hotI hai, acalagaccha kI nhiiN| isa prakAra acalagaccha nAma bAda meM par3A pratIta hotA hai| vartamAna meM isa gaccha anuyAyI zramaNa aura zrAvaka alabattA acalagaccha zabda kA prayoga karane lage haiM, aMcalagaccha zabda kA nhiiN| - isa gaccha meM jayasiMhasUri, dharmaghoSasUri, mahendrasiMhasUri, dharmaprabhasUri, mahendraprabhasUri, jayazekharasUri, merutuMgasUri, jayakezarIsUri, dharmamUrtisUri, kalyANasAgarasUri Adi Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa prabhAvaka aura vidvAn jainAcArya aura munijana ho cuke haiN| jaina paramparA meM samaya-samaya para astittva meM Aye aneka gaccha jahAM vilupta ho gaye, vahIM aMcalagaccha Aja bhI na kevala vidyamAna hai, balki uttarottara usake prabhAva meM vRddhi hI hotI jA rahI hai, jisakA zreya isa gaccha ke kriyAsampanna munijanoM ko hai| isI gauravazAlI acalagaccha kA samyak, prAmANika aura suvyavasthita vivaraNa prastuta pustaka meM sannihita hai / aMcalagaccha isa taraha eka jIvantagaccha hai aura isase sambaddha paryApta saMkhyA meM grantha aura pustaka prazastiyAM evaM paTTAvaliyAM-gurvAvaliyAM Adi prApta hotI haiN| ThIka isI prakAra isa gaccha ke munijanoM kI preraNA se pratiSThApita aneka pratimAoM para utkIrNa lekha prApta hote haiM jo vi0saM0 1263 se lekara prAyaH vartamAna kAla taka ke haiN| sAmprata lekha meM hama sarvaprathama paTTAvaliyoM tatpazcAt granthaprazastiyoM evaM pustakaprazastiyoM aura anta meM abhilekhIya sAkSyoM kA vivaraNa prastuta kreNge| aMcalagaccha se sambaddha bar3I saMkhyA meM paTTAvaliyAM milatI haiM jo vi0saM0 kI 15vIM zatI se lekara prAyaH vartamAna kAla taka kI haiN| inameM apane-apane samaya taka kI AcArya paramparA kA inake racanAkAroM ne ullekha kiyA hai| cUMki isa gaccha ke paTTadhara AcAryoM ke krama meM kabhI koI vivAda nahIM rahA hai ataH ina sabhI paTTAvaliyoM meM apane-apane samaya taka kA samAna vivaraNa milatA hai| aMcalagaccha se sambaddha paTTAvaliyoM meM kucha to prakAzita haiM aura kucha aprkaashit| isa gaccha ke vidvAn zrAvaka somacandra dhArasI, kaccha-aMjAra vAloM ne vi0saM0 1985 meM aMcalagacchamhoTIpaTTAvalI prakAzita kI hai jisameM kucha paTTAvaliyoM kA gujarAtI bhASAntara diyA gayA hai, jo isa prakAra haiM 1- merutuMgasUri dvArA racita paTTAvalI (saMskRta) vi0saM0 1438 2- dharmamUrtisUri dvArA racita paTTAvalI (saMskRta) vi0saM0 1617 3- amarasAgarasUri dvArA racita paTTAvalI (saMskRta) vi0saM0 1743 4- jJAnasAgara dvArA racita paTTAvalI (saMskRta) vi0saM0 1824 5- dharmasAgara dvArA racita paTTAvalI (gujarAtI) vi0saM0 1984 isI prakAra vividhagacchIyapaTTAvalIsaMgraha meM muni jinavijaya ne aMcalagacchIya AcArya bhAvasAgarasUri dvArA saMskRta bhASA meM racita paTTAvalI vIravaMzapaTTAnukramagurvAvalI prakAzita kI hai| 3 isa paTTAvalI meM racanAkAra ne sudharmAsvAmI se lekara apane guru siddhAntasAgarasUri taka kA 231 zlokoM meM vivaraNa prastuta kiyA hai, jo isa gaccha ke itihAsa ke adhyayana ke liye atyanta upayukta hai| zrI mohanalAla dalIcanda desAI ne svalikhita jainagUrjarakavio, bhAga 2, khaNDa Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 1 ke anta meM gujarAtI bhASA meM aMcalagaccha kI bhI eka paTTAvalI prakAzita kI hai| 3a isI prakAra The Indian Antiquary, Vol. xxiii meM bhI aMcalagaccha kI eka paTTAvalI prakAzita hai| 3ba aMcalagaccha kI aprakAzita paTTAvaliyoM meM merutuMgasari ke ziSya kavi kAnha (vi0saM0 14vIM zatI kA aMtima caraNa) dvArA 140 kaNDikAoM meM racita aMcalagaccha nAyakagururAsa; kavi lAkhAkRta gurupaTTAvalI (vi0 saM0 16vIM zatI ke madhya ke Asa-pAsa); aMcalagacchIya lakSmIcandra ke ziSya lAvaNyacandra dvArA racita vIravaMzAnukrama (vi0saM0 1763/I0sa0 1707) Adi ullekhanIya haiN| cUMki isa gaccha ke paTTadhara AcAryoM ke krama meM kabhI koI vivAda nahIM hai ata: ina sabhI meM apane-apane samaya taka kA samAna vivaraNa milatA hai, jo isa prakAra hai AryarakSitasUri (vi0saM0 1236 meM svargastha) jayasiMhasUri (vi0saM0 1258 meM svargastha) dharmaghoSasUri (vi0saM0 1268 meM svargastha) mahendrasiMhasUri (vi0saM0 1309 meM svargastha) siMhaprabhasUri (vi0saM0 1313 meM svargastha) ajitasiMhasUri (vi0saM0 1339 meM svargastha) devendrasiMhasUri (vi0saM0 1371 meM svargastha) dharmaprabhasUri (vi0saM0 1393 meM svargastha) siMhatilakasUri (vi0saM0 1395 meM svargastha) mahendraprabhasUri (vi0saM0 1444 meM svargastha) merutuMgasUri (vi0saM0 1471 meM svargastha) jayakIrtisUri (vi0saM0 1500 meM svargastha) jayakezarIsUri (vi0saM0 1541 meM svargastha) siddhAntasAgarasUri (vi0 saM0 1560 meM svargastha) Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa bhAvasAgarasUri (vi0saM0 1583 meM svargastha) guNanidhAnasUri (vi0 saM0 1602 meM svargastha) dharmamUrtisUri (vi0saM0 1670 meM svargastha) kalyANasAgarasUri (vi0saM0 1718 meM svargastha) amarasAgarasUri (vi0saM0 1762 meM svargastha) vidyAsAgarasUri (vi0saM0 1797 meM svargastha) udayasAgarasUri (vi0saM0 1826 meM svargastha) kIrtisAgarasUri (vi0saM0 1843 meM svargastha) puNyasAgarasUri (vi0saM0 1870 meM svargastha) rAjendrasAgarasUri (vi0saM0 1892 meM svargastha) muktisAgarasUri (vi0saM0 1914 meM svargastha) ratnasAgarasUri (vi0saM0 1928 meM svargastha) vivekasAgarasUri (vi0saM0 1948 meM svargastha) jinendrasAgarasUri (vi0saM0 2004 meM svargastha) gautamasAgarasUri (vi0saM0 2009 meM svargastha) guNasAgarasUri (vi0saM0 2044 meM svargastha) guNodayasAgarasUri (vartamAna gacchAdhipati) aMcalagaccha ke Adima AcArya AryarakSitasUri dvArA racita koI bhI kRti nahIM milatI aura na hI isa sambandha meM koI ullekha hI prApta hotA hai| yahI bAta inake ziSya evaM paTTadhara yazazcandragaNi aparanAma jayasiMhasUri ke sambandha meM bhI kahI jA sakatI hai, kintu isa gaccha ke tRtIya paTTadhara AcArya dharmaghoSasUri dvArA racita RSimaNDala Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 acalagaccha kA itihAsa evaM zatapadI5 aparanAma praznottarapaddhati nAmaka kRti kA ullekha milatA hai| zatapadI para unake vidvAn ziSya evaM prasiddha racanAkAra mahendrasiMhasUri ne zatapadIsamuddhAra nAma se saMskRta bhASA meM vRtti kI racanA kI, jisakI prazasti meM unhoMne aMcalagaccha kI utpatti tathA apane pUrvAcAryoM kA ullekha kiyA hai, jo isa prakAra hai : ___ "bRhadgaccha meM sarvadevasUri nAmaka eka AcArya hue jinakI paramparA meM Age calakara yazodevasUri hue jinake ziSya jayacandasUri ne candrAvatI nagarI meM apane nau ziSyoM - zAntisUri, devasUri, candraprabhasUri, zIlaguNasUri, padmadevasUri, bhadrezvarasUri, municandrasUri, buddhisAgarasUri aura malayacandrasUri ko eka sAtha AcArya pada pradAna kiyaa| jayacandrasUri ke eka ziSya upAdhyAya vijayacandra hue, jo pahale apane mAmA zIlaguNasUri ke sAtha pUrNimAgaccha meM sammilita hue para bAda meM unase alaga hokara vi0saM0 1169 meM inhoMne vidhipakSa kI sthApanA kii| inake ziSya yazazcandragaNi hue, jinheM vi0saM0 1202/I0sa0 1146 meM AcArya pada pradAna kiyA gayA aura ve jayasiMhasari ke nAma se vikhyAta hue| inake ziSya evaM paTTadhara dharmaghoSasUri hue jinhoMne vi0saM0 1263/I0sa0 1207 meM zatapadI aparanAma praznottarapaddhati nAmaka kRti kI racanA kii| ukta kRti para vi0saM0 1294/I0sa0 1238 meM saMskRta bhASA meM zatapadIsamuddhAra nAmaka kRti ke racanAkAra mahendrasiMhasUri inhIM dharmaghoSasUri ke ziSya the|" sarvadevasUri yazodevasUri jayacandrasUri zAntisUri devasUri candraprabhasUri zIlaguNasUri padmadevasUri bhadrezvarasUri upAdhyAya vijayacandra __ Adi 9 aparanAma ziSya AryarakSitasUri (vi.saM. 1202 meM AcAryapada prApta) yazazcandragaNi aparanAma jayasiMhasUri (vi0saM0 1263/I0 san 1217 meM zatapadI aparanAma praznottarapaddhati dharmaghoSasUri ke racanAkAra) (vi0saM0 1294/I0sa0 1238 mahendrasiMhasUri meM zatapadIsamuddhAra ke racanAkAra) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 11 jaisA ki Upara kahA jA cukA hai AryarakSitasUri aura jayasiMhasUri dvArA racita koI kRti prApta nahIM hotii| jayasiMhasUri ke ziSya dharmaghoSasUri dvArA prAkRta bhASA meM racita zatapadI (vartamAna meM anupalabdha) kA Upara ullekha kiyA jA cukA hai| RSimaNDalaprakaraNa bhI inhIM kI kRti hai, jo upalabdha hai| inake paTTadhara mahendrasiMhasUri dvArA racita zatapadIsamuddhAra ke atirikta aSTottarItIrthamAlA, vicArasaptatikA, mana:sthirIkaraNaprakaraNa, sArasaMgraha Adi kaI kRtiyAM prApta hotI haiN|8 mahendrasiMhasUri ke ziSya bhuvanatuMgasUri dvArA racita RSimaNDalastotravRtti, catuHzaraNavRtti, AturapratyAkhyAnavRtti, sItAcaritra, mallinAthacaritra, Atmabodhakulaka, RSabhadevacarita, saMstArakaprakIrNaka-avacUri Adi kaI racanAyeM milatI haiN|9 mahendrasiMhasUri ke dUsare ziSya aura bhuvanatuMgasUri ke gurubhrAtA kavidharma bhI apane samaya ke prasiddha vidvAn the| unake dvArA racita jambUsvAmIcarita (racanAkAla vi0 saM0 1366/I0sa0 1310), sthUlibhadrarAsa, subhadrAsatIcatuSpadikA Adi kaI kRtiyAM prApta hotI haiN|1deg paTTAvaliyoM ke anusAra mahendrasiMhasUri ke paTTadhara siMhaprabhasUri hue jinake dvArA racita na to koI kRti milatI hai aura na hI isa sambandha meM koI ullekha hI prApta hotA hai| siMhaprabhasUri ke paTTadhara ajitasiMhasUri aura ajitasiMhasUri ke paTTadhara devendrasUri ke bAre meM bhI yahI bAta kahI jA sakatI hai| ajitasiMhasari ke eka anya ziSya mANikyasiMhasari hae jinake dvArA vi0 saM0 1338 meM saMskRta bhASA meM 507 zlokoM meM racita zakunasAroddhAra nAmaka kRti prApta hotI haiN|11 devendrasari ke paTTadhara dharmaprabhasari hae jinake dvArA vi0saM0 1387/I0sa0 1331 meM racita kAlakAcAryakathA nAmaka kRti prApta hotI hai| 12 dharmaprabhasUri ke eka ziSya ratnaprabha hue jinhoMne vi0saM0 1392/I0sa0 1336 meM antaraMgasandhi kI apabhraMza bhASA meM racanA kii|13 vi0saM0 1393 meM dharmaprabhasUri kA nidhana haa| inake paTTadhara siMhatilakasUri hue jinake dvArA racita koI bhI kRti nahIM milatI; kintu inake paTTadhara mahendraprabhasUri dvArA racita jIrApallIpArzvanAthastotra nAmaka ekamAtra kRti Aja prApta hotI hai,14 jo liMbaDI ke jaina bhaNDAra meM saMrakSita hai| 15 isa kRti para upAdhyAya dharmanandanagaNi16 evaM maMtrI vADavakRta avacUri prApta hotI hai| 17 vi0saM0 1444/I0sa0 1388 meM pATaNa meM inakA dehAnta huaa| ____ mahendraprabhasUri ke ziSya parivAra meM aneka vidvAn munijana ho cuke haiM jinameM dharmatilaka, somatilaka, munizekhara, municandra, abhayatilaka, jayazekharasUri, merutuMgasUri, abhayadeva, ratnaraMga Adi ullekhanIya haiN| ina ziSyoM meM munizekhara, jayazekhara aura merutuMga vizeSa prasiddha haiN| Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa rAdhanapura sthita zAntinAtha jinAlaya meM rakhI sambhavanAtha kI eka pratimA para utkIrNa lekha se jJAta hotA hai ki munizekhara ke upadeza se vi0saM0 1468 meM isakI pratiSThA huI thii| zrI pArzva ne isa lekha kI vAcanA 18 dI hai, jo isa prakAra hai : 12 saM0 1468 varSe kA0 2 some zrIzrImAlajJAtIya zre0 kaDUyA bhAryA UtAyA: sutA: zrI thANArasI zrI ... .... bhyAM zrIsaMbhavanAthabiMbaM zrImunizekharasUrINAmupadezena pitruH bhAtR vIrapAla zreyorthaM kArApitaM / vajANAgrAma vAstavyaH / / isI prakAra vi0 saM0 1517 ke eka pratimAlekha meM pratimApratiSThA hetu preraka ke rUpa meM jayazekharasUri kA nAma milatA hai| AcArya buddhisAgarasUri ne sumatinAtha kI pratimA para utkIrNa ukta lekha kA mUlapATha diyA hai, jo nimnAnusAra hai : saM0 1517 varSe phA0 zrIvIravaMze zre0 cAMpA bhAryA jAsu putramAlAkena bhrA0 padmijIbhAI sahitena aMcalagacche jayazekharasUrINAmupadezena svazreyase zrIsumatinAthabiMbaM kArApitaM / / jainadhAtupratimAlekhasaMgraha, bhAga 1, lekhAMka 688. jayazekharasUri dvArA racita kRtiyoM meM jainakumArasambhava 19 aura tribhuvanadIpakaprabandha 20 vizeSa ullekhanIya haiN| jainakumArasambhava para inake ziSya dharmazekharagaNi ne vi0saM0 1483 / I0sa0 1427 meM TIkA kI racanA kI / 21 AcArya kalAprabhasAgarasUri ne jayazekharasUri dvArA racita 52 kRtiyoM kA savistAra ullekha kiyA hai / 22 jayazekharasUri dvArA racita vibhinna stutiyAM bhI milatI haiM / 23 jayazekharasUri ke eka ziSya merucandragaNi hue jinake upadeza se virATanagara ke mantrI vADava ne raghuvaMza, kumArasambhava Adi mahAkAvyoM tathA yogaprakAza, vItarAgastotra, vidagdhamukhamaNDana Adi para avacUri kI racanA kI / 24 jIrApallIpArzvanAthastotra bhI inhIM kI kRti hai / 25 isI mantrI ne vi0saM0 1509 vaizAkha sudi 13 ko eka jinabimba kI bhI pratiSThA kI / 26 mahendraprabhasUri ke ziSya evaM paTTadhara merutuMgasUri apane samaya ke mUrdhanya vidvAnoM meM se eka the| inake dvArA racita aneka mahattvapUrNa kRtiyAM prApta hotI haiM jinameM SaTdarzanasamuccaya, laghuzatapadI, jainameghadUtama, nemidUtamahAkAvya, kAtaMtravyAkaraNabAlAvabodhavRtti Adi ullekhanIya haiM / 27 inake upadeza se kaI nUtana jinAlayoM kA nirmANa huA aura bar3I saMkhyA meM jinapratimAoM kI pratiSThA huii| ye pratimAyeM vi0saM0 1445 se vi0 saM0 1470 taka kI haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai lekhAMka 40 vi.saM. 1445 kArtika vadi 11 ravivAra .. pra.le.saM. bhAga 2 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi.saM. 1446 vi.saM. 1447 vi.saM. 1447 vi.saM. 1449 vi.saM. 1449 vi.saM. 1452 vi.saM. 1453 vi.saM. 14.54 vi.saM. 14.54 vi.saM. 1454 vi.saM. 1454 acalagaccha kA itihAsa evaM aM.le.saM. jyeSTha vadi 3 somavAra phAlguna sudi 9 somavAra phAlguna sudi 9 somavAra ASADha sudi 2 guruvAra " pra.le.saM. evaM aM.le.saM. vaizAkha 6 zukravAra vaizAkha sudi 5 vaizAkha sudi 3 aM.le.saM. jyeSTha sudi 7 budhavAra aM.le.saM. mAgha vadi 9 zanivAra aM.le.saM. aura bI. jai.le.saM. aM.le.saM. evaM jai. le0 saM0, bhAga 1 lekhAMka 628 aM.le.saM. lekhAMka 512 aM.le.saM. lekhAMka 11 evaM jai. le.saM. bhAga 1, lekhAMka 93 aura jai0 dhA0 pra0le. a.le.saM. evaM zrI pra.le.saM. jai. le0saM0 bhAga 3, aM.le.saM. aM.le.saM. aura bI. jai. le.saM. rA. pra.le.saM. lekhAMka 7 lekhAMka 171 lekhAMka 8, 401, 511 lekhAMka 13 lekhAMka 52 lekhAMka 10 lekhAMka 347 lekhAMka 2418 lekhAMka 12 lekhAMka 514 lekhAMka 517 lekhAMka 516 lekhAMka 568 lekhAMka 515 lekhAMka 567 lekhAMka 86 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa lekhAMka 581 lekhAMka 15 lekhAMka 576 vi.saM. 1456 jyeSTha vadi 13 jai.dhA.pra.le.saM. zanivAra bhAga 1 aura aM.le.saM. vi.saM. 1457 vaizAkha sudi 3 bI.jai.le.saM. zanivAra aura aM.le.saM. vi.saM. 1166 vaizAkha sudi 3 aM.le.saM. somavAra aura rA.pra.le.saM. vi.saM. 1566 mAgha sudi 13 ravivAra jai.dhA.pra.le.saM. bhAga 1 evaM aM.le.saM. vi.saM. 1467 mAgha sudi 5 zukravAra aMle.saM. lekhAMka 519 lekhAMka 461, 462 lekhAMka 92 lekhAMka 823 lekhAMka 16 lekhAMka 403 evaM vi.saM. 1468 vi.saM. 1468 vi.saM. 1469 a.pra.jai.le.saM. lekhAMka 610 kArtika vadi 2 aMle.saM. lekhAMka 18 somavAra mAgha sudi 10 budhavAra bI.jai.le.saM. lekhAMka 1596 evaM aM.le.saM. lekhAMka 520 mAgha vadi 5 rA.le.saM. lekhAMka 94 evaM aM.le.saM. lekhAMka 464 mAgha sudi 6 ravivAra jai.le.saM. bhAga 1, lekhAMka 2 evaM aM.le.saM. lekhAMka 21 aura bI.jai. le.saM. lekhAMka 646 phAlguna vadi 2 jai. le. saM. bhAga 2 lekhAMka 1359 zanivAra evaM aMle.saM. lekhAMka 20 vi.saM. 1469 vi.saM. 1469 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 15 15 vi.saM. 1470 caitra sudi 8 guruvAra jai.dhA.pra.le.saM. lekhAMka 852 bhAga 1 evaM aMle.saM lekhAMka 22 merutuMgasUri ke 18 ziSyoM kA ullekha prApta hotA hai jinameM jayakIrtisUri, mANikyazekharasUri, mANikyasundarasUri, ratnazekhara, mahItilaka, guNasamudra, bhuvanatuMgasUri 'dvitIya' (aMcalagaccha kI tuMgazAkhA ke pravartaka), jayatilaka, upAdhyAya dharmazekhara, upAdhyAya dharmanandana, IzvaragaNi Adi ullekhanIya haiN| 28 / merutuMgasUri ke vi0saM0 1471 meM nidhana hone ke pazcAt unake ziSya jayakIrtisUri paTTadhara bne| inake dvArA racita uttarAdhyayanadIpikAvRtti, vairAgyagIta, kSetrasamAsaTIkA, saMgrahaNITIkA, pArzvadevastotra Adi kRtiyoM kA ullekha milatA hai jisameM se kSetrasamAsaTIkA aura saMgrahaNITIkA ko chor3akara anya sabhI kRtiyAM Aja upalabdha haiN| 29 AcArya jayakIrtisUri kI preraNA se vi0saM0 1471 se 1501 ke madhya pratiSThApita jinapratimAyeM prApta huI haiM, jinakI saMkhyA 50 se Upara hai| inakA saMkSipta vivaraNa nimnAnusAra hai - vi.saM. 1471 mAgha sudi 10 jai.dhA.pra.le.saM. lekhAMka 556 zanivAra bhAga 2 evaM aM.le.saM. lekhAMka 26 vi.saM. 1473 vaizAkha vadi 7 jai.dhA.pra.le.saM. lekhAMka 576 zanivAra bhAga 2 evaM aM.le.saM. lekhAMka 28 vi.saM. 1476 vaizAkha vadi 12 bI. jai.le.saM. lekhAMka 679 zanivAra vi.saM. 1476 mArgazIrSa sudi 10 / jai.le.saM. bhAga 3 lekhAMka 2216 ravivAra aMle.saM. lekhAMka 29 vi.saM. 1480 phAlguna sudi 10 za.gi.da. lekhAMka 335 budhavAra vi.saM. 1481 vaizAkha sudi 8 jai.le.saM. bhAga 1 lekhAMka 411 evaM zukravAra evaM aM.le.saM. lekhAMka 32 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vi.saM. 1481 vi0 saM0 1481 vi.saM. 1482 vi.saM. 1482 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi0saM0 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 mAgha sudi 5 somavAra phAlguna vadi 6 guruvAra phAlguna... ravivAra vaizAkha vadi 5 guruvAra " vaizAkha vadi 13 guruvAra "" acalagaccha kA itihAsa " "" " " tithivihIna vaizAkha vadi 13 guruvAra " jai. dhA. pra.le.saM. bhAga 1 evaM aM.le.saM. jai0dhA. pra.le.saM. bhAga 1 evaM aM.le.saM. a.pra.jai.le.saM. evaM aM.le.saM. lekhAMka 33 jai. le.saM. bhAga 2 lekhAMka 1071 evaM aM.le.saM. a.pra. jai.le.saM. evaM aM.le.saM. a.pra. jai0 le.saM. lekhAMka 35 jai0. le0 saM0 bhAga 3 lekhAMka 2296 evaM aM.le.saM. zrI. pra.le.saM. >> 73 >> "" "" zrI. pra.le.saM. lekhAMka 1509 lekhAMka 30 lekhAMka 136 >> lekhAMka 31 lekhAMka 129 lekhAMka 34 lekhAMka 300 lekhAMka 153 lekhAMka 44 lekhAMka 147 lekhAMka 148 lekhAMka 149 lekhAMka 145 lekhAMka 146 lekhAMka 150 lekhAMka 294 lekhAMka 295a Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 17 vi.saM. 1483 vi.. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 vi.saM. 1483 tithivihIna vi.saM. 1483 vaizAkha vadi 13 lekhAMka 295ba lekhAMka 296 lekhAMka 297 lekhAMka 298 lekhAMka 299 lekhAMka 301 guruvAra lekhAMka 152 lekhAMka 144 vi.saM. 1483 vi.saM. 1484 a.pra.jai.le.saM. a.pra.jai.le.saM. jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2 prA.le.saM. rA.pra.le.saM. vaizAkha sudi 2 zanivAra vaizAkha sudi 3 vaizAkha sudi 2 somavAra vi.saM. 1484 vi.saM. 1486 lekhAMka 502 lekhAMka 129 lekhAMka 116 evaM vi.saM. 1486 // vi.saM. 1487 pauSa sudi 2 ravivAra aM.le.saM. za.gi.da. zrI.pra.le.saM. lekhAMka 466 lekhAMka 423 lekhAMka 277 evaM lekhAMka 47 lekhAMka 180 vi.saM. 1487 mAgha sudi 5 guruvAra lekhAMka 49 lekhAMka 73 vi.saM. 1487 aM.le.saM. jai.dhA.pra.le.saM. bhAga 1 evaM aM.le.saM. jai.dhA.pra.le.saM. bhAga 2 evaM aM.le.saM. zrI.pra.le.saM. evaM aM.le.saM. , lekhAMka 48 lekhAMka 237 vi.saM. 1488 kArtika sudi 3 budhavAra lekhAMka 50 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 acalagaccha kA itihAsa vi.saM. 1488 tithivihIna jai.dhA.pra.le.saM. bhAga 1 bI.jai.le.saM. lekhAMka 472 lekhAMka 742 vi.saM. 1489 pauSa sudi 12 zanivAra vi.saM. 1489 mAgha sudi 5 somavAra vi0saM. 1490 vaizAkha sudi 3 somavAra rA.pra.le.saM. lekhAMka 117 evaM aM0le.saM. lekhAMka 467 jai.dhA.pra.le.saM. lekhAMka 886 bhAga 2 evaM aM.le.saM. lekhAMka 52 jai.le.saM. bhAga 2 lekhAMka 1242 vi.saM. 1490 tithivihIna evaM aMle.saM. aM.le.saM. lekhAMka 51 lekhAMka 408 vi.saM. 1491 jyeSTha vadi 5 zukravAra vi.saM. 1491 vi.saM. 1491 mAgha sudi 5 budhavAra pra.le.saM. jai.dhA.pra.le.saM. bhAga 2 evaM aMle.saM. lekhAMka 287 lekhAMka 943 za.vai. vi.saM. 1491 mAgha sudi 6 vi.saM. 1493 mAgha sudi 5 zukravAra lekhAMka 53 lekhAMka 72 lekhAMka 296 pra.le.saM. aMle.saM. aMle.saM. lekhAMka 409 lekhAMka 54 vi.saM. 1493 phAlguna vadi 11 guruvAra vi.saM. 1493 tithi naSTa vi.saM. 1494 mAgha sudi 11 za.vai. lekhAMka 75 jai.le.saM. bhAga 2 lekhAMka 2051 evaM aM.le.saM. lekhAMka 55 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi.saM. 1495 vi.saM. 1498 vi.saM. 1498 vi.saM. 1499 vi.saM. 1499 vi.saM. 1501 vi.saM. 1501 vi.saM. 1501 acalagaccha kA itihAsa jyeSTha sudi 14 pauSa sudi 12 zanivAra phAlguna sudi 7 zanivAra vaizAkha vadi 5 guruvAra kArtika sudi 12 somavAra vi0saM0 1501 phAlguna sudi 12 zukravAra... ? vaizAkha vadi 9 zanivAra phAlguna sudi 12 guruvAra phAlguna sudi 12 guruvAra bI.je.le.saM. "" - aM.le.saM. jai. dhA. pra.le.saM. bhAga 1 evaM aM.le.saM. jai. dhA. pra.le.saM. bhAga 2 evaM aM.le.saM. zrI. pra.le.saM. evaM aM.le.saM. aM.le.saM. bI. jai. le.saM. prA.le.saM. lekhAMka 1959 lekhAMka 802 lekhAMka 56 lekhAMka 69 lekhAMka 58 lekhAMka 71 lekhAMka 57 lekhAMka 16 19 lekhAMka 59 lekhAMka 60 lekhAMka 855 jaisA ki pIche hama dekha cuke haiM, paTTAvaliyoM ke anusAra vi0saM0 1500 meM AcArya jayakIrtisUri kA dehAnta huA, jabaki abhilekhIya sAkSyoM ke anusAra vi0saM0 1501 phAlguna sudi 12 ko unake upadeza se jinapratimAoM kI pratiSThA huI hai / isa AdhAra para paTTAvaliyoM ke ukta vivaraNa ko svIkAra karane meM kaThinAI utpanna hotI hai| lekhAMka 182 AcArya jayakIrtisUri ke vibhinna ziSyoM kA ullekha prApta hotA hai jinake bAre meM saMkSipta vivaraNa isa prakAra hai : 1. mahItilakasUri vi0saM0 1471 ke tIna pratimAlekhoM meM inakA nAma milatA hai / ina lekhoM kI vAcanA nimnAnusAra hai Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 acalagaccha kA itihAsa samvat 1471 varSe ASAr3ha sudi 2 zanau zrImAlI zre0 sUrA cAMpAbhyAM bhaginI kAuM bhaginIputrI vairAkayoH zreyorthaM tayoreva drvyen|| zrI aMcalagacche / / zrImahItilakasUrINAmupadezena zrIdharmanAthabiMbaM kAritaM pratiSThitaM c| dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha, munisuvrata jinAlaya, sailAnA - aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 405 / / saM0 1471 varSe mAgha sudi 10 zanau prAgvATavaMze visA 20 vya0 doNazAkhA u0 solA pu0Tha0 SImA pu0Tha0 udayasiMha pu0Tha0 laDA bhA0 hakU pu0sA0 jhAMbaTena zrIaMcalagacche zrImahItilakasUrINAmupadezena pitroH zreyase zrImunisuvratasvAmimukhyazcatuviMzatipaTTaH kArita: prtisstthitshc| munisuvrata kI dhAtu kI caubIsI pratimA para utkIrNa lekha, manamohana pArzvanAtha jinAlaya, bar3odarA -aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 25. saM0 1471 varSe mAgha sudi 10 zanau zrImAlI sA0 Asaghara (Asadhara) bhA0 tilU putreNa sA0 hAMsAkena pituH zreyase zrIaMcalagacche zrImahItilakasUrINAmupadezena zrIajitanAthabiMbaM kAritaM pratiSThitaM c|| ajitanAtha kI dhAtupratimA kA lekha, cintAmaNipArzvanAtha jinAlaya, khambhAta - aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 26. 2. merunandanasUri : inhoMne bIsaviharamAnastavana kI racanA kii|30 3. paM0 mahInandanagaNi : vi0saM0 1463/I0sa0 1407 meM inake paThanArtha kAlakAcAryakathA31 kI pratilipi kI gyii| lAvaNyakIrti : inase aMcalagaccha kI kIrtizAkhA astittva meM aayii|32 paM0 kSamAratna ratnasiMhasUri : pAyadhunI- mumbaI sthita gauDIjI jinAlaya meM rakhI zItalanAtha kI pratimA para utkIrNa vi0saM0 1496 ke lekha meM pratimApratiSThApaka ke rUpa meM inakA nAma milatA hai|33 yaha pratimA AcArya jayakIrtisUri ke upadeza se pratiSThApita kI gayI thii| zrIpArzva ne isa lekha kI vAcanA dI hai, jo isa prakAra hai : samvat 1496 varSe phAguNa sudi 2 zukre zrIzrImAla jJAtIya maM0 kaDUyA bhAryA gaurI putra zre0 parvatena bhA0 amarI yutena zrIaMcalagaccheza zrIzrI jayakIrtisUrINAmupadezena svamAtu zreyase zrI zItalanAthabiMbaM kAritaM pratiSThitaM shriirtnsiNhsuuribhiH|| Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 21 7. zIlaratna : inhoMne vi0saM0 1491/I0sa0 1435 meM aNahilapurapattana meM jainameghadUtakAvya para saMskRta bhASA meM TIkA kI racanA kii|34 inake dvArA racita kucha stotra bhI prApta hote haiN|35 stuticaurAsI bhI inhIM kI kRti mAnI jAtI hai|36 jayakezarIsUri : paTTadhara 9. mahImerugaNiH inake dvArA racita kriyAguptAaparanAma jinastuti-paMcAzikA,37 kalpasUtraavacUri, 38 meghadUtaTIkA38a Adi kRtiyA~ prApta hotI haiN| jayakIrtisUri ke samakAlIna aMcalagacchIya anya munijana AcArya kalAprabhasAgarasUri ne vibhinna sAkSyoM ke AdhAra para jayakIrtisUri ke samakAlIna jina munijanoM kA ullekha hai39 unake nAma isa prakAra haiM - 1. dharmazekharasUri, 2. mahItilakasUri, 3. mANikyazekharasUri, 4. mANikyasundarasUri, 5. mANikyakuMjarasUri, 6. mahInandanagaNi, 7. mAnatuMgasUri, 8. merunandanasUri, 9. bhuvanatuMgasUri, 10. upAdhyAya dhrmnndngnni| AcArya jayakIrtisUri ke paTTadhara jayakezarIsUri hue| aMcalagacchIya paTTAvaliyoM ke anusAra vi0saM0 1461 (1471....?) meM inakA janma huA, vi0saM0 1475 meM inhoMne dIkSA grahaNa kI aura vi0saM0 1501 meM gacchanAyaka bne| jayakezarIsUri apane samaya ke prabhAvaka jainAcAryoM meM se eka the| inake dvArA racita AdinAthastotra nAmaka kRti prApta hotI hai|40 inake upadeza se pratiSThApita jinapratimAyeM sarvAdhika saMkhyA meM prApta huI haiM jo vi0saM0 1496 se lekara vi0saM0 1539 taka kI haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai - Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayakezarIsUri ke upadeza se pratiSThApita jinapratimAoM kI tAlikA kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 1496 | phAlguna sudi 2 zukravAra | zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, jaildhA0pra0le., lekhAMka 86. para utkIrNa lekha pAyadhunI, mumbaI 1501 | jyeSTha sudi 10 ravivAra | dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa candraprabha jinAlaya, jai le.saM., lekhAMka 2317. lekha jaisalamera evaM aMle.saM., lekhAMka 62. 1502 kArtika vadi 2 zanivAra sumatinAtha kI dhAtu kI paMca- zItalanAtha jinAlaya, jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka tIrthI pratimA para utkIrNa lekha | jaisalamera 2158 evaM aMle.saM., lekhAMka 63. 1502 kArtika vadi 2 zanivAra sumatinAtha kI dhAtu kI paMca- | AdinAtha jinAlaya, | bI.jaile.saM., lekhAMka 2826. tIrthI pratimA para utkIrNa lekha | jaisalamera 1503 | jyeSTha sudi 10 guruvAra | sambhavanAtha kI pratimA para / | kuzalAjI kA mandira, jai0le.saM., bhAga 1, lekhAMka utkIrNa lekha rAmaghATa, vArANasI |416 evaM aMle.saM., lekhAMka 64. 6. / 1504 vaizAkha sudi 3 zanivAra sumatinAtha kI dhAtu kI pratimA zAntinAtha jinAlaya | aM.le.saM., lekhAMka 67 evaM para utkIrNa lekha mANeka cauka, khaMbhAta jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 990. 7. 1504 vaizAkha sudi 3 zanivAra | candraprabha kI dhAtu kI paMcatIrthI AdinAtha jinAlaya, Adi- rA.pra.le.saM., lekhAMka 142 pratimA para utkIrNa lekha nAtha khar3akI, rAdhanapura evaM aMle.saM., lekhAMka 468 acalagaccha kA itihAsa Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 8. 1504 mAgha vadi 3 phAlguna vadi 4 ravivAra 10. 11. 12. 13. 14. 1504 1505 1505 1505 1505 1505 mAgha sudi 10 ravivAra mAgha sudi 10 ravivAra mAgha sudi 10 ravivAra mAgha sudi 10 ravivAra mAgha sudi 10 ravivAra lekha kA svarUpa sumatinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha suvidhinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha zreyAMsanAtha kI dhAtu kI pratimA vIra jinAlaya, bar3odarA jai0dhA0pra0 le0 saM0, bhAga 2, para utkIrNa lekha lekhAMka 50 evaM aM.le.saM., lekhAMka 66. vimalanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna cintAmaNi jinAlaya, bIkAnera suvidhinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vIra jinAlaya, tharAda jaina mandira, jasakaura kI dharmazAlA, pAlItANA sandarbhagrantha bI0 jai0 le.saM., lekhAMka 884. mahAvIra jinAlaya, suMdhI- jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka TolA, lakhanaU saMbhavanAtha kI dhAtu kI pratimA gRha caityAlaya, paravaDI para utkIrNa lekha padmaprabha kI pratimA para utkIrNa choTA derAsara, mANasA lekha zrI. pra.le.saM., lekhAMka 209 evaM aM.le.saM., lekhAMka 69. 1566 evaM aM.le.saM., lekhAMka 68. za.vai., lekhAMka 106 evaM aM.le.saM., lekhAMka 71. aM.le.saM., lekhAMka 411. jai0dhA. pra.le.saM., bhAga 1, lekhAMka 414 evaM aM.le.saM., lekhAMka 70. acalagaccha kA itihAsa n RW Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagranya 1505 mAgha sudi 10 ravivAra / kunthunAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI| bAlAvasahI, zatruaya |za gi.da.,lekhAMka 333 evaM | pratimA para utkIrNa lekha za.vai0, lekhAMka 102. 1505 | phAlguna sudi 2 zanivAra | abhinandana svAmI kI dhAtu kI | zAntinAtha jinAlaya, | rA.pra.le.saM., lekhAMka 147. pratimA para utkIrNa lekha / rAdhanapura mAgha sudi 5 zukravAra | vAsupUjya kI pratimA para jaina mandira, karer3A prA.le.saM., lekhAMka 244. (utkIrNa lekha 1507 vaizAkha vadi 5 guruvAra pArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA jaina mandira, chArA grAma jaidhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 614 evaM aMle.saM. lekhAMka 76. 1507 jyeSTha vadi 5 zukravAra kunthanAtha kI dhAtu kI pratimA | vIra jinAlaya, ahamadAbAda jai0dhA0pra0le0saM0, bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 933. 1507 | jyeSTha vadi 5 zukravAra | zAntinAtha kI dhAtu kI pratimA navalakhA pArzvanAtha jinAlaya aMle.saM., lekhAMka 77 evaM para utkIrNa lekha ghoghA prA.le.saM., lekhAMka 234. 1507 mAgha sudi 13 zukravAra zAntinAtha kI dhAtu kI pratimA | yati karmacandra jI kA jai.le.saM., bhAga 1, lekhAMka para utkIrNa lekha mandira, pAlItANA 673; prA.le.saM., lekhAMka 228;za.vai.,lekhAMka 113 aMle.saM., lekhAMka 74. acalagaccha kA itihAsa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha / 1507 mAgha sudi 13 zukravAra dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa vIra jinAlaya, tharAda zrI.pra.le.saM., lekhAMka 64 lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 75. | 1508 jyeSTha sudi 7 budhavAra vAsupUjya kI pratimA para vIra jinAlaya, tharAda zrI.pra.le.saM., lekhAMka 254, utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 81. 24. / 1508 vaizAkhavadi 10 ravivAra zAntinAtha kI dhAtu kI pratimA | cintAmaNi pArzvanAtha aMle.saM., lekhAMka 78. para utkIrNa lekha jinAlaya, khaMbhAta | 1508 jyeSTha sudi 7 budhavAra dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA jaina mandira, darAparA .dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha lekhAMka 26 evaM aMle.saM., lekhAMka 80. | 1508 jyeSTha sudi 7 budhavAra suvidhinAtha kI pratimA para jaina mandira, lIMcaprA .le.saM., lekhAMka 241 utkIrNa lekha evaM aMle saM., lekhAMka 82. 27. | 1508 Azvina vadi.......somavAra | dharmanAtha kI bhaNDArastha dhAtu manamohana pArzvanAtha derAsara, jai.dhA.pra.le.saM., lekhAMka pratimA para utkIrNa lekha pATaNa 247 evaM aMle.saM., lekhAMka acalagaccha kA itihAsa 84. 1508 | jyeSTha sudi 7 budhavAra padmaprabha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha zAntinAtha derAsara, vIsanagara jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, lekhAMka 507. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 29. 1508 30. 31. 32. 33. 34. 35. 1508 1508 1509 1509 1509 1509 jyeSTha sudi 7 budhavAra jyeSTha sudi 7 budhavAra jyeSTha sudi 13 budhavAra kArtika vadi 3 zanivAra vaizAkha sudi 5 zukravAra lekha kA svarUpa kunthunAtha kI pratimA para utkIrNa lekha naminAtha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha candraprabha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha sambhavanAtha kI dhAtu kI pratimA | zAntinAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha vAsupUjya kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna sandarbhagrantha cintAmaNi jI kA mandira, bI. jai. le.saM., lekhAMka 926. bIkAnera padmaprabha jinAlaya, pannIbAI vahI, lekhAMka 1873. kA upAzraya, bIkAnera gharaderAsara, bar3odarA vaizAkha sudi 13 zukravAra dharmanAtha kI dhAtukI paMcatIrthI pratimA para utkIrNa lekha kanAsAno pAr3o, pATaNa pArzvanAtha jinAlaya, karer3A vaizAkha sudi 13 zukravAra vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA | zAntinAtha derAsara, para utkIrNa lekha ahamadAbAda jai0 dhA0pra0 le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 229. jai0dhA0pra0 le0 saM0 bhAga 1, lekhAMka 306. jai0 le0saM0, bhAga 2, lekhAMka 1911 evaM aM.le.saM., lekhAMka 88. jai0dhA. pra.le.saM., bhAga 1, lekhAMka 1254 evaM aM.le. saM., lekhAMka 90. za. gi0 da0, lekhAMka 293. 26 acalagaccha kA itihAsa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. . 9. kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 1509 / vaizAkha sudi 13 zukravAra | vAsupUjya kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira, valAda jaindhA .pra.le.saM., bhAga 1, | para utkIrNa lekha lekhAMka 767 evaM aMle saM.. lekhAMka 89. 37. | 1509 jyeSTha sudi 7 budhavAra dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA jaina derAsara, saudAgara jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha | pola, ahamadAbAda. lekhAMka 819 evaM aMle saM., lekhAMka 91. 1509 vaizAkha.. suvidhanAtha kI pratimA para cintAmaNi jI kA mandira | bI.jai.le.saM., lekhAMka 929. utkIrNa lekha bIkAnera | 1509 mArgazIrSa sudi 5 zukravAra | AdinAtha kI dhAtu kI caubIsI bAvana jinAlaya, pethApura prA.le.saM., lekhAMka 87. pratimA para utkIrNa lekha | 1509 | mAgha sudi 5 zukravAra vAsupUjya kI dhAtu kI pratimA cintAmaNi jI kA mandira, bI.jai le saM., lekhAMka 934. para utkIrNa lekha bIkAnera | 1509 | phAlguna sudi 2 somavAra | AdinAtha kI pratimA para | yati kizanacanda jI ke jai.le.saM., bhAga 1, lekhAMka utkIrNa lekha pAsa rakhI pratimA 578. / 1509 tithivihIna AdinAtha kI pratimA para pArzvacandragaccha kA upAzraya, aMle.saM., lekhAMka 412. utkIrNa lekha jayapura | 1509 tithivihIna AdinAtha kI pratimA para | pArzvacandragaccha kA upAzraya, aMle.saM., lekhAMka 92 evaM utkIrNa lekha jayapura pra.le.saM., lekhAMka 450. acalagaccha kA itihAsa 41. 0 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 44. 1509 tithivihIna 45. 46. 47. 48. 49. 50. 1510 1510 1510 1510 1510 1510 vaizAkha sudi 3 somavAra jyeSTha sudi 3 guruvAra jyeSTha sudi 3 guruvAra mAgha sudi 5 zukravAra mAgha sudi 5 zukravAra phAlguna vadi 3 zukravAra lekha kA svarUpa vimalanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vimalanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha ajitanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna neminAtha jinAlaya, hIMgamaMDI, AgarA. sahasraphaNApArzvanAtha jinAlaya, rAdhanapura cintAmaNi jI kA mandira, bIkAnera vAsupUjya kI dhAtu kI pratimA jaina derAsara, kolabar3A para utkIrNa lekha candraprabha kI pratimA para utkIrNa lekha pArzvanAtha kI dhAtu kI caubIsI anupUrti lekha, AbU pratimA para utkIrNa lekha sandarbhagrantha aM.le.saM., lekhAMka 93 evaM jai. le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1493. | rA.pra.le.saM., lekhAMka 165 evaM aM.le.saM., lekhAMka 471 bI0 je0le.saM., lekhAMka 936. kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA sImaMdhara svAmI kA mandira, aM.le.saM., lekhAMka 94. para utkIrNa lekha ahamadAbAda jai. dhA. pra. le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 660 evaM aM.le.saM. lekhAMka 96. a0 prA0 jai0 le0 saM0, lekhAMka 502 evaM aM.le.saM., lekhAMka 413. pArzvanAtha jinAlaya, ghoghA prA.le.saM., lekhAMka 261 evaM aM.le.saM., lekhAMka 95. acalagaccha kA itihAsa Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 51. 1511 52. 53. 54. 55. 56. 57. 1511 1511 1511 1512 1512 1512 vaizAkha sudi 2 budhavAra mAgha vadi 5 zukravAra mAgha vadi 5 zukravAra phAlguna sudi 12 mAgha sudi 5 somavAra lekha kA svarUpa naminAtha kI pratimA para utkIrNa lekha kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA ajitanAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha zekhano pAr3o, ahamadAbAda prAptisthAna motIzAha kI zatruJjaya tAlAvAlA pola kA derAsara, sUrata vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA neminAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha rAdhanapura phAlguna sudi 7 somavAra ajitanAtha kI dhAtu kI paMca tIrthI pratimA para utkIrNa lekha phAlguna sudi 8 zreyAMsanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha AdinAtha jinAlaya, bhaiMsaroDagar3ha sandarbhagrantha za.vai., lekhAMka 133. vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA vIrajinAlaya, jaisalamera jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka para utkIrNa lekha 2420 evaM aM.le.saM., lekhAMka 99. munisuvrata jinAlaya, mAMDavI pola, khaMbhAta aM.le.saM., lekhAMka 97. jai0dhA0pra0le0saM0, bhAga 1, lekhAMka 1010 evaM aM.le. saM., lekhAMka 98. rA.pra.le.saM., lekhAMka 175 evaM aM.le.saM., lekhAMka 472 pra.le.saM., lekhAMka 490 evaM aM.le.saM., lekhAMka 414. jai0 dhA0 pra0le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 637 evaM aM.le.saM., lekhAMka 100. acalagaccha kA itihAsa Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1512 lekha kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa cintAmaNi jI kA mandira, bI.jai le.saM., lekhAMka 957. bIkAnera 9. / 1513 vaizAkha vadi 5 zanivAra saMbhavanAtha kI pratimA para / AdinAtha jinAlaya, | jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha mANeka cauka, khaMbhAta lekhAMka 1006 evaM aMle. saM., lekhAMka 107. 60. 1513 vaizAkha vadi 5 zanivAra zItalanAtha kI pratimA para sImaMdhara svAmI kA derAsara jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha ahamadAbAda lekhAMka 1202 evaM aMle. saM0, lekhAMka 105. 1513 vaizAkha sudi 4 suvidhinAtha kI pratimA para purAnA jaina mandira, jai.dhA.pra.le., lekhAMka 144. utkIrNa lekha amarAvatI 2. | 1513 vaizAkha............? kunthunAtha kI caubIsI pratimA | sUryaprabhasvAmI kA mandira, jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka para utkIrNa lekha | motIkaTarA, AgarA 1473 evaM aMle.saM., lekhAMka 106. | 1513 / vaizAkha...........? munisuvrata kI pratimA para pArzvanAtha jinAlaya, mAMDala prA.le.saM., lekhAMka 291. utkIrNa lekha 1513 jyeSTha sudi 11 zukravAra vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA AdinAtha jinAlaya, pra.le.saM.,lekhAMka 510 evaM para utkIrNa lekha cADasU aMle.saM., lekhAMka 415. acalagaccha kA itihAsa Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina |lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 1513 | ASAr3ha sudi 10 budhavAra | kunthunAtha kI pratimA para prAcIna digambara jaina jai.dhA.pra.le., lekhAMka 147. utkIrNa lekha mandira, bAlApura 66. | 1513 | bhAdrapada vadi 12 budhavAra | neminAtha kI pratimA para cintAmaNi jI kA mandira, bI.jai.le.saM., lekhAMka 979. utkIrNa lekha | bIkAnera 67. / 1513 mAgha vadi 2 zukravAra abhinandana svAmI kI dhAtu kI | vIra jinAlaya, bhoyarAzerI, rA.pra.le.saM., lekhAMka 184 pratimA para utkIrNa lekha | rAdhanapura evaM aMle.saM.,lekhAMka 473. | 1513 mAgha vadi 2 zukravAra abhinandana svAmI kI dhAtu kI AdinAtha jinAlaya, prA.le.saM., lekhAMka 285 pratimA para utkIrNa lekha jAmanagara evaM aMle.saM.,lekhAMka 102. | 1513 | mA.............zukravAra vimalanAtha kI pratimA para jaina mandira, vaNA prA.le.saM., lekhAMka 286 utkIrNa lekha evaM aMle.saM.,lekhAMka 103. 1515 vaizAkha vadi 1 budhavAra | vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA zAmalA pArzvanAtha jinAlaya rA.pra.le.saM., lekhAMka 195 para utkIrNa lekha rAdhanapura evaM aMle.saM., lekhAMka 476 71. / 1515 | jyeSTha vadi 9 zanivAra | vimalanAtha kI dhAtu kI caubIsI zAmalA pArzvanAtha jinAlaya rA.pra.le.saM., lekhAMka 197 pratimA para utkIrNa lekha | rAdhanapura evaM aMle.saM., lekhAMka 478 | 1515 jyeSTha vadi 9 zanivAra | sumatinAtha kI dhAtu kI pratimA cintAmaNi pArzvanAtha jinA- rA.pra.le.saM., lekhAMka 196 para utkIrNa lekha laya, rAdhanapura evaM aMle.saM., lekhAMka 477 acalagaccha kA itihAsa 70. / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 73. | 1515 mAgha vadi 5 budhavAra kunthunAtha kI pratimA para AdinAtha jinAlaya, rA.pra.le.saM., lekhAMka 191 utkIrNa lekha | rAdhanapura evaM aMle.saM., lekhAMka 475 74. / 1515 mAgha vadi 5 budhavAra | vimalanAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI | sahasraphaNApArzvanAtha rA.pra.le.saM., lekhAMka 190 pratimA para utkIrNa lekha | jinAlaya, rAdhanapura | evaM aMle.saM., lekhAMka 474 | 1515 | mAgha vadi 5 budhavAra sumatinAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI| mANikasAgara jI kA pra.le.saM., lekhAMka547 evaM pratimA para utkIrNa lekha mandira, koTA aM le.saM., lekhAMka 416. / 1515 phAlguna sudi 12 budhavAra | kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA | pArzvanAtha jinAlaya, mAMDala| pra.le.saM.,lekhAMka 304 evaM para utkIrNa lekha aMle.saM., lekhAMka 109 7. | 1516 | vaizAkha sudi 3 budhavAra dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA AdinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha kherAlu lekhAMka 758 evaM aMle. saM., lekhAMka 110. 78. / 1516 kArtika vadi 2 ravivAra(?) zreyAMsanAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI zAntinAtha jinAlaya, pra.le.saM., lekhAMka 561evaM pratimA para utkIrNa lekha | semaliyA, madhya pradeza aM.le.saM., lekhAMka 417. 79. / 1516 kArtika vadi (zanivAra) | AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira, dhamatarI, jai.dhA.pra.le., lekhAMka 157. para utkIrNa lekha madhyapradeza . / 1517 vaizAkha sudi 3 saMbhavanAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI | zAntinAtha jinAlaya, prA.le.saM.,lekhAMka 311 evaM pratimA para utkIrNa lekha mAMDala aMle.saM., lekhAMka 114. acalagaccha kA itihAsa Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 1517 | vaizAkha sudi 3 budhavAra kunthunAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI| vIra jinAlaya, sAMgAnera pra.le.saM.,lekhAMka 566 evaM pratimA para utkIrNa lekha / aMle.saM., lekhAMka 418. 1517 | vaizAkha sudi 9 budhavAra AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | zreyAMsanAtha derAsara, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha ahamadAbAda | lekhAMka 1357 evaM aMle. saM0, lekhAMka 115. 1517 jyeSTha sudi 9 somavAra zreyAMsanAtha kI caubIsI pratimA candraprabha jinAlaya, pra.le.saM.,lekhAMka 567 evaM para utkIrNa lekha sAMgAnera aMle0saM0, lekhAMka 419. 1517 | mArgazIrSa sudi10 somavAra candraprabha kI pratimA para AdinAtha caitya, tharAda | zrI.pra.le.saM., lekhAMka 195 utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 111 1517 mAgha sudi 1 zukravAra saMbhavanAtha kI dhAtu kI pratimA | vimalanAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha saMghavIpAr3A, khaMbhAta lekhAMka 784 evaM aMle.saM. lekhAMka 112. 1517 mAgha sudi...........guruvAra naminAtha kI dhAtu kI pratimA | jainamandira, cAMdavar3a | jai.dhA.pra.le0, lekhAMka 162. para utkIrNa lekha 1517 mAgha sudi 10 somavAra sumatinAtha kI pratimA para cintAmaNi pArzvanAtha jinA- jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha laya, caukasIpola, khaMbhAta lekhAMka 796 evaM aMle.saM., lekhAMka 113. acalagaccha kA itihAsa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 88. | 1517 mAgha sudi 10 somavAra | vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA gRhacaitya paravaDI aMle saM0, lekhAMka 420. para utkIrNa lekha 1517 | phAlguna................ sumatinAtha kI pratimA para bAvana jinAlaya, pethApura jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha lekhAMka 688 1518 vaizAkha sudi 5 guruvAra anantanAtha kI pratimA para ajitanAtha jinAlaya, zekha vahI, bhAga1, lekhAMka 1050 utkIrNa lekha nopAr3o, ahamadAbAda 1518 mAgha sudi 5 budhavAra | zItalanAtha kI pratimA para | cintAmaNi jI kA mandira | bI jai le.saM., lekhAMka 1011 utkIrNa lekha bIkAnera 1519 | mAgha sudi 5 zukravAra candraprabha kI pratimA para | vIra jinAlaya, tharAda zrI.pra.le.saM., lekhAMka 263. utkIrNa lekha . / 1519 | mAgha sudi 6 zanivAra saMbhavanAtha kI pratimA para | vIra jinAlaya, tharAda vahI, lekhAMka 272 evaM | utkIrNa lekha aMle.saM., lekhAMka 117. 1519 mArgazIrSa sudi 5 zukravAra | candraprabha kI pratimA para | vimalanAtha caitya, modIzerI aMle.saM., lekhAMka 116. utkIrNa tharAda 1519 | mAgha vadi 9 zanivAra | vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA | zAntinAtha jinAlaya, prA.le.saM., lekhAMka 333 para utkIrNa lekha jAmanagara evaM aMle.saM., lekhAMka 119 acalagaccha kA itihAsa Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 96. / 1519 | mAgha vadi 9 zanivAra AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | vIra jinAlaya, bIkAnera bI.jai.le.saM., lekhAMka 1215 para utkIrNa lekha 97. 1519 | mAgha vadi 9 zanivAra | suvidhinAtha kI dhAtu kI pratimA golachoM mandira, saradAra- vahI, lekhAMka 2391. para utkIrNa lekha zahara, bIkAnera 98. / 1519 | mAgha sudi 5 zukravAra vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira, UMjhA jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 194 evaM aMle.saM. lekhAMka 118. 1519 mAgha sudi 5 zukravAra | sumatinAtha kI pratimA para mahAvIra derAsara, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha ahamadAbAda lekhAMka 924. 100. | 1519 phAlguna sudi 2 zukravAra | kunthunAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI zAntinAtha jinAlaya, rA.pra.le.saM., lekhAMka 220 pratimA para utkIrNa lekha | rAdhanapura evaM aMle.saM., lekhAMka 479 101. 1520 caitra sudi 8 zukravAra kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA | AdinAtha jinAlaya, aMle.saM., lekhAMka 124. | para utkIrNa lekha jAmanagara 102. 1520 vaizAkha sudi.....zukravAra | naminAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI | aspaSTa za.gi.da., lekhAMka 450. pratimA para utkIrNa lekha 103. 1520 vaizAkha sudi 3 somavAra | zItalanAtha kI pratimA para jainamandira, koNIyAka prA.le.saM., lekhAMka 349 utkIrNa lekha evaM pra.le.saM., lekhAMka 125 acalagaccha kA itihAsa 35 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 04. 1520 vaizAkha sudi 5 budhavAra | zAntinAtha kI pratimA para AdinAtha jinAlaya, prA.le.saM., lekhAMka 350 | utkIrNa lekha cittaur3a | evaM aMle.saM., lekhAMka 126 105. 1520 vaizAkha sudi 5 budhavAra vAsupUjya kI pratimA para vIra jinAlaya, tharAda zrI.pra.le.saM., lekhAMka 239 utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 127 106. 1520 kArtika vadi 2 zanivAra | AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, rA.pra.le.saM., lekhAMka 224 para utkIrNa lekha rAdhanapura evaM aMle saM., lekhAMka 480 107. 1520 mArgazIrSa sudi 9 zanivAra sumatinAtha kI pratimA para dAdA pArzvanAtha derAsara, jai.dhA.pra.le., bhAga2, lekhAMka utkIrNa lekha narasiMha jI kI pola, 137 evaM aMle.saM., lekhAMka bar3odarA 1520 mArgazIrSa sudi 9 zanivAra | zreyAMsanAtha kI pratimA para / sImaMdharasvAmI kA jinAlaya jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha khAravAr3o, khaMbhAta lekhAMka 1072. 1520 | mAgha sudi 5 AdinAtha kI dhAtu kI caubIsI zAntinAtha jinAlaya, vahI, bhAga2, lekhAMka 434 pratimA para utkIrNa lekha zekhavAr3o, kher3A 110. 1520 | mAgha sudi 13 naminAtha kI pratimA para dharmanAtha derAsara, | vahI, bhAga1,lekhAMka 1121 utkIrNa lekha ahamadAbAda | evaM aMle0saM0. lekhAMka 123 111. 1521 vaizAkha sudi 6 budhavAra sambhavanAtha kI dhAtu kI pratimA zAntinAtha jinAlaya, vahI, bhAga2, lekhAMka 681 para utkIrNa lekha khaMbhAta evaM aMle.saM., lekhAMka 128 120. acalagaccha kA itihAsa . Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 112. 1521 ASAr3ha sudi 3 guruvAra ajitanAtha kI dhAtu kI pratimA soma pArzvanAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha saMghavIpAr3A, khaMbhAta lekhAMka 775 evaM aMle.saM., lekhAMka 129. 113. 1521 ASAr3ha sudi 3 guruvAra | kunthunAtha kI paMcatIrthI pratimA | AdinAtha jinAlaya, pra.le.saM., lekhAMka617 evaM para utkIrNa lekha | nayApurA, mandasaura aMle.saM., lekhAMka 421 114. 1521 ASAr3ha sudi 10 guruvAra ajitanAtha kI pratimA para saMbhavanAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, | utkIrNa lekha | bolapIpalo, khaMbhAta lekhAMka 1140 evaM aMle. saM., lekhAMka 130. 115. 1522 kArtika vadi 5 guruvAra | candraprabha kI pratimA para utkIrNa vIrajinAlaya, mANikatallA jai.le.saM., bhAga 1, lekhAMka lekha kalakattA 123 evaM aMle.saM., lekhAMka acalagaccha kA itihAsa 131. 116. 1522 mAgha vadi 1 guruvAra | zItalanAtha kI pratimA para AdinAtha jinAlaya, maNika jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha cauka, khambhAta lekhAMka 1004 evaM aMle. saM., lekhAMka 133. phAlguna sudi 3 somavAra | kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA | zAntinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha zAntinAtha pola, lekhAMka 1290 evaM aMle. ahamadAbAda saM., lekhAMka 135. 117. 1522 37 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 lekha kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 118. 1522 | phAlguna sudi 3 somavAra | kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA | prAcIna jinAlaya, lIMbaDI prA.le.saM., lekhAMka 365 para utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 136 1523 / vaizAkha vadi 4 guruvAra vAsupUjya kI pratimA para | jaina mandira, lIMca prA.le.saM.,lekhAMka 377 evaM utkIrNa lekha | aM.le.saM., lekhAMka 138. 120.| 1523 vaizAkha vadi 4 guruvAra dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa AdinAtha jinAlaya, jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka saitIyA, vIrabhUmI, baMgAla |1016 evaM aMle.saM., lekhAMka 140. 121. | 1523 vaizAkha vadi 4 guruvAra | kunthunAtha kI pratimA para zAntinAtha jinAlaya, prA.le.saM.,lekhAMka 378 evaM utkIrNa lekha mAMDala aMle.saM., lekhAMka 141. | vaizAkha sudi 11 budhavAra vimalanAtha kI pratimA para jaina mandira, jodhapura aMle.saM., lekhAMka 137. utkIrNa lekha mArgazIrSa sudi 2 somavAra | ajitanAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI za-gi.da., lekhAMka 184. pratimA para utkIrNa lekha | mArgazIrSa sudi 2 somavAra AdinAtha kI pratimA para | bAlAvasahI, za@jaya za.vai., lekhAMka 174. utkIrNa lekha 125. | 1523 mAgha sudi 1 budhavAra AdinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le., lekhAMka 189. pAyadhunI, mumbaI acalagaccha kA itihAsa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 126. 1523 127. 128. 129. 130. 131. 1524 1524 1524 1524 1524 phAlguna sudi 5 ravivAra caitra sudi 12 vaizAkha sudi 2 somavAra vaizAkha sudi 3 somavAra jyeSTha sudi 9 somavAra lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagranya vAsupUjya kI paMcatIrthI pratimA paMcAyatI mandira, jayapura aM.le.saM., lekhAMka 422 evaM para utkIrNa lekha pra.le.saM., lekhAMka 636. pra.le.saM., lekhAMka 638 evaM aM.le.saM., lekhAMka 423. kunthunAtha kI caubIsI pratimA para utkIrNa lekha vAsupUjya kI pratimA para utkIrNa lekha zItalanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha suvidhinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha ASAr3ha sudi 10 zukravAra naminAtha kI caubIsI pratimA para utkIrNa lekha mANikasAgara jI kA mandira, koTA caumukha jI kA derAsara, ahamadAbAda AdinAtha jinAlaya, nAgaura gaur3I jI kA mandira, udayapura suvidhinAtha jinAlaya, ghoghA a.le.saM., lekhAMka 142 evaM jai. dhA. pra.le.saM., bhAga 1, lekhAMka 899. jai. le.saM., bhAga 2, lekhAMka 1273 evaM aM.le.saM., lekhAMka 143, 424 evaM pra.le.saM., lekhAMka 641 prA.le.saM., lekhAMka 385 evaM aM.le.saM., lekhAMka 144 tathA jai0 le.saM., bhAga- 2, lekhAMka 1129. jai. le.saM., bhAga 2, lekhAMka 1776; prA0le0saM0, lekhAMka 386 evaM aM.le.saM., lekhAMka acalagaccha kA itihAsa llh vo Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. 1525 1525 1525 1525 1525 1526 1526 ASAr3ha sudi 3 somavAra mAgha sudi 3 somavAra lekha kA svarUpa pauSa vadi 5 somavAra AdinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha mAgha vadi 7 budhavAra zAntinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha phAlguna sudi 7 zanivAra zreyAMsanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna mAgha sudi 13 budhavAra phAlguna sudi 7 zanivAra saMbhavanAtha kI dhAtu kI pratimA jaina mandira, UMjhA para utkIrNa lekha bar3A derAsara, kAtaragrAma sumatinAtha kI dhAtu kI pratimA ajitanAtha derAsara, para utkIrNa lekha zreyAMsanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha jai0dhA0pra0le0 saM0, bhAga 1, ajitanAtha derAsara, zekhano pADo, ahamadAbAda | lekhAMka 1008 evaM aM.le. saM., lekhAMka 146. aM.le.saM., lekhAMka 147. sandarbhagrantha 145. prA.le.saM., lekhAMka 401 evaM aM. le0 saM0, lekhAMka 149. zekhano pADo, ahamadAbAda jai0dhA0pra0le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 167 evaM aM.le0saM0, lekhAMka 148. cintAmaNi jI kA mandira, bI0 je0le0saM0, lekhAMka 1045 bIkAnera bhaNDArastha pratimA, caumukha aM.le.saM., lekhAMka 150. jI, derAsara, ahamadAbAda ajitanAtha jinAlaya, zekheno pAr3o, ahamadAbAda jai0dhA0pra0le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 997 evaM aM0 0 saM0 evaM lekhAMka 152. acalagaccha kA itihAsa Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 139. | 1526 mAgha vadi 7 somavAra zItalanAtha kI pratimA para / AdinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha baDanagara lekhAMka 543 evaM aMle.saM., lekhAMka 151. noTa : AcArya buddhisAgarasUri ne vi.saM. 1526 mAgha vadi 7 ke ukta pratimAlekhoM meM zreyAMsanAtha kI pratimA para pratiSThA divasa budhavAra aura zItalanAtha kI pratimA para pratiSThAsthAna divasa somavAra batalAyA hai| yaha nizcita rUpa se saMgrAhaka kI bhUla hai kyoMki eka hI mAha ke eka hI pakSa kI eka hI tithi do alaga-alaga divasa honA asambhava hai| aMcalagacchIya lekha saMgraha ke sampAdaka zrIpArzva ne bhI isa bhUla kA parimArjana karane kI jagaha ukta bhUla duharAI hI hai| draSTavya- aMcalagacchIya lekha saMgraha, lekhAMka 151 aura 152, ukta tithi ko vastutaH kauna sA dina thA, isakA nirNaya to pratimAlekha ke mUlapATha ko dekhane ke pazcAt hI sambhava hai| kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagranya 140. 1527 | ASADha sudi guruvAra muni suvrata kI pratimA para AdinAtha jinAlaya, | jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka utkIrNa lekha daphtariyoM kA muhallA, 1316 evaM aMle.saM., nAgaura, lekhAMka 155, 425 tathA pra.le.saM., lekhAMka 688 141. | 1527 ASAr3ha sudi 10 budhavAra zreyAMsanAtha kI pratimA para vIra jinAlaya, lakhanaU jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka utkIrNa lekha 1609 tathA aMle.saM., lekhAMka 156. acalagaccha kA itihAsa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina / | lekha kA svarUpa prAptisthAna 142. 1527 ASAr3ha sudi 10 budhavAra | zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA sumatinAtha mukhya bAvana para utkIrNa lekha jinAlaya, mAtara sandarbhagrantha jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 504 evaM aMle.saM. lekhAMka 158. jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 2011 evaM aMle.saM., lekhAMka 157. aMle.saM., lekhAMka 159. 143. 1527 ASAr3ha sudi 10 budhavAra janAlaya, candraprabha kI pratimA para utkIrNa lekha kalakattA 144. 1527 acalagaccha kA itihAsa 145. 11 ASAr3ha sudi 10 budhavAra | suvidhinAtha kI pratimA para jaina mandira, mAMDavagar3ha utkIrNa lekha | kArtika sudi 4 ravivAra candraprabha kI pratimA para zAntinAtha jinAlaya, utkIrNa lekha jaisalamera pauSa vadi 5 zukravAra dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa| zAMtinAtha jinAlaya lekha liMbaDIpAr3A, pATaNa 1527 146. 1527 jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka 2162. jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, lekhAMka 292 evaM aMle.saM., lekhAMka 154. rA.pra.le.saM., lekhAMka 252 evaM aM.le.saM., lekhAMka 482 pra.le.saM., lekhAMka 692, evaM aM.le.saM., lekhAMka 426 147. 1527 | pauSa vadi 5 zukravAra saMbhavanAtha kI pratimA para sahasraphaNApArzvanAtha utkIrNa lekha | jinAlaya, rAdhanapura | suvidhinAtha kI dhAtu kI pratimA candraprabha jinAlaya, para utkIrNa lekha rAdhanapura 148. 1527 pauSa vadi 5 zukravAra Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 149. 1527 150. 151. 152. 154. 1528 155. 1528 153. 1528 1528 1528 1528 phAlguna sudi 4 ravivAra caitra vadi 10 guruvAra caitra vadi 10 guruvAra caitra vadi 10 guruvAra caitra vadi 10 guruvAra caitra vadi 10 guruvAra caitra vadi 10 guruvAra lekha kA svarUpa candraprabha kI pratimA para utkIrNa lekha kunthunAtha kI pratimA para utkIrNa lekha kunthunAtha kI pratimA para utkIrNa lekha suvidhinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha suvidhinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha saMbhavanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha neminAtha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha sandarbhagrantha bI. jai.le.saM., lekhAMka 2822 evaM aM.le.saM., lekhAMka 153 jai0le. saM0, bhAga 3, lekhAMka 1619 evaM aM.le.saM., lekhAMka 162. laukAgacchIya jaina mandira, jai0dhA.pra.le., lekhAMka 205 bAlAvapura vIra jinAlaya, tharAda prAptisthAna zAntinAtha jinAlaya, jaisalamera vIra jinAlaya, lakhanaU ajitanAtha jinAlaya, nadiyADa zrI. pra.le.saM., lekhAMka 26, | evaM aM.le.saM., lekhAMka 165 jai0dhA0pra0le0saM0, bhAga 2, lekhAMka 399 evaM aM.le.saM., lekhAMka 163. gaur3I pArzvanAtha, derAsara, prA.le.saM., lekhAMka 419 evaM aM.le.saM., lekhAMka 166. sUrata zAntinAtha jinAlaya, khaMbhAta jai0dhA. pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 672 evaM aM.le.saM., lekhAMka 164. acalagaccha kA itihAsa Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X kramAMka pratiSThA samvat | mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 156. 1528 caitra vadi 10 guruvAra zreyAMsanAtha kI pratimA para candraprabha jinAlaya, Amera pra.le.saM.,lekhAMka 700 evaM utkIrNa lekha aMle.saM., lekhAMka 427. 157. 1528 | ASAr3ha sudi 5 ravivAra dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le., lekhAMka 208. para utkIrNa lekha pAyadhunI, mumbaI 158. | 1528 pauSa vadi 5 budhavAra naminAtha kI pratimA para sumatinAtha mukhya bAvana jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha | jinAlaya, mAtara lekhAMka 517 evaM aM.le.saM., lekhAMka 160 159. 1528 mAgha vadi 5 guruvAra dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA sImaMdhara svAmI kA jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, | para utkIrNa lekha jinAlaya, ahamadAbAda lekhAMka 1165 evaM aMle... saM., lekhAMka 161. 0. 1529 | vaizAkha vadi 11 zukravAra | vAsupUjya kI dhAtu kI pratimA | cintAmaNi pArzvanAtha | jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha jinAlaya, khaMbhAta lekhAMka 1117 evaM a.laM. saM., lekhAMka 172 161. 1529 vaizAkha vadi 6 | munisuvrata kI pratimA para | vIra jinAlaya, bIkAnera bI jai le.saM., lekhAMka 1303 utkIrNa lekha 162. | 1529 | jyeSTha vadi 7 guruvAra zAntinAtha kI pratimA para | zAmalA pArzvanAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha DabhoI lekhAMka 29 evaM aMle.saM., lekhAMka 173. acalagaccha kA itihAsa Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 163. 1529 jyeSTha vadi 7 guruvAra AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | zAntinAtha derAsa, zAnti-|jai dhA.pra.le.saM., bhAga 1, | para utkIrNa lekha nAtha pola, ahamadAbAda lekhAMka 1327 evaM aMle0 |saM., lekhAMka 174. 164. | 1529 phAlguna sudi 2 zukravAra | zItalanAtha kI paMcatIrthI pratimA seTha thIrU kA deharAsara jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka para utkIrNa lekha jaisalamera 2454 evaM aM.le.saM., lekhAMka 167. 165. | 1529 phAlguna sudi 2 zukravAra zAntinAtha kI pratimA para cintAmaNi pArzvanAtha jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha jinAlaya, khaMbhAta lekhAMka 580 evaM a.le.saM., lekhAMka 168. 166. | 1529 phAlguna sudi 2 zukravAra | zAntinAtha kI pratimA para | pArzvanAtha jinAlaya, karer3A jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka utkIrNa lekha 1913 evaM aMle.saM., lekhAMka 169. 167. 1529 | phAlguna sudi 2 zukravAra | vimalanAtha kI pratimA para vIra jinAlaya, tharAda zrI.pra.le.saM., lekhAMka 146 utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 146 168. 1529 | phAlguna sudi 2 zukravAra kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA | zAntinAtha jinAlaya, prA.le.saM., lekhAMka 421 para utkIrNa lekha | rAdhanapura evaM aMle.saM., lekhAMka 171 169. 1530 caitra vadi 6 guruvAra suvidhinAtha kI pratimA para vIra jinAlaya, jaisalemara jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka utkIrNa lekha 2424. acalagaccha kA itihAsa Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 170. 171. 1530 172. 173. 174. 1530 175. 1530 1530 1530 1531 mAgha sudi 13 ravivAra mAgha sudi 13 ravivAra phAlguna sudi 7 budhavAra phAlguna sudi 7 budhavAra phAlguna sudi 7 budhavAra vaizAkha vadi 9 lekha kA svarUpa dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha sumatinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha sumatinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha AdinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa mahAvIra jinAlaya, lekha ahamadAbAda zAntinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna pArzvanAtha jinAlaya, bhadrAvatI gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, jai0le0saM0, bhAga 1, lekhAMka pAlItANA 664, za0 kai0, lekhAMka 204 tathA aM.le.saM. lekhAMka 175 AdinAtha jinAlaya, nAgaura sandarbhagrantha jai0dhA0 pra0le., lekhAMka 212. AdinAtha jinAlaya, jAmanagara jai. le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1284, pra.le.saM., lekhAMka 731 evaM aM.le.saM., lekhAMka 176, 428 jai0dhA0pra0le0saM0, bhAga 1, lekhAMka 921 evaM aM.le.saM., | lekhAMka 177. prA. le0 saM0, lekhAMka 432 evaM aM.le.saM., lekhAMka 178 gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, za.vai., lekhAMka 207 pAlItANA 46 acalagaccha kA itihAsa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 176. | 1531 vaizAkha sudi 5 somavAra | sumatinAtha kI pratimA para candraprabha jinAlaya, jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka | utkIrNa lekha jaisalamera 2351 evaM aMle.saM., lekhAMka 184. 177. 1531 jyeSTha sudi 5 zanivAra(?)| zreyAMsanAtha kI pratimA para AdinAtha jinAlaya, bI.jai.le.saM., lekhAMka 2343 utkIrNa lekha rAjaladesara, bIkAnera 178. 1531 jyeSTha sudi 2 ravivAra(?) zAntinAtha kI dhAtu kI pratimA sumatinAtha mukhya bAvana jaidhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha jinAlaya, mAtara | lekhAMka 525 evaM aMle.saM., lekhAMka 185. 179. | 1531 mAgha vadi 8 somavAra ajitanAtha kI dhAtu kI pratimA | aspaSTa za gi.da., lekhAMka 309. para utkIrNa lekha | 1531 mAgha sudi 3 somavAra | ajitanAtha kI dhAtu kI pratimA gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, jai.le.saM., bhAga 1,lekhAMka | para utkIrNa lekha | pAlItANA 665,za vai., lekhAMka 212 evaM aMle.saM., lekhAMka 180 181.| 1531 mAgha vadi 8 somavAra saMbhavanAtha kI pratimA para zAntinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha caukasIpola, khaMbhAta lekhAMka 832 evaM aMle.saM., lekhAMka 182. 182. 1531 mAgha vadi 8 somavAra munisuvrata kI pratimA para | bar3A jaina mandira, prA.le.saM.,lekhAMka 434 evaM utkIrNa lekha kAtaragrAma aMle.saM., lekhAMka 183. acalagaccha kA itihAsa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 198. 1535 ASAr3ha sudi 9 somavAra AdinAtha kI pratimA para dharmanAtha derAsara, prA.le.saM.,lekhAMka 464 evaM utkIrNa lekha jAmanagara aMle.saM., lekhAMka 196. 199. | 1535 ASAr3ha sudi 9 somavAra padmaprabha kI pratimA para zrIdhara derAsara, jAmanagara prA.le.saM.,lekhAMka 462 evaM utkIrNa lekha aMle.saM., lekhAMka 194. 200. 1535 | kArtika vadi 2 budhavAra sumatinAtha kI pratimA para jaina mandira, vAsA a.pra.jai.le.saM., lekhAMka utkIrNa lekha 549 201. 1535 mArgazIrSa sudi 6 zukravAra zreyAMsanAtha kI paMcatIrthI pratimA zItalanAtha jinAlaya, jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka para utkIrNa lekha jaisalamera 2394, bI.jai.le.saM., lekhAMka 2744 evaM aMle. saM0, lekhAMka 192. 202. | 1535 pauSa vadi 12 ravivAra |saMbhavanAtha kI pratimA para vIra jinAlaya, tharAda | zrI.pra.le.saM., lekhAMka 62 utkIrNa lekha evaM aMle.saM.,lekhAMka 193 203. 1536 mArgazIrSa sudi 5 guruvAra | dharmanAthaka kI pratimA para | ajitanAtha jinAlaya, vI.jai.le.saM., lekhAMka 1555 utrkINa lekha kocaroM kA cauka, bIkAnera 204. 1536 pauSa vadi 5 ravivAra | abhinandana svAmI kI pratimA vIra jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha | ahamadAbAda lekhAMka 225 evaM aMle.saM., lekhAMka 199. acalagaccha kA itihAsa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + .. kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 205. 1536 mAgha vadi 7 somavAra saMbhavanAtha kI pratimA para vIra jinAlaya, tharAda zrI.pra.le.saM., lekhAMka 120 utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 198 206. 1537 | jyeSTha sudi 2 somavAra ajitanAtha kI pratimA para muni suvrata derAsara, sUrata | prA.le.saM.,lekhAMka 476 evaM utkIrNa lekha |aMle.saM., lekhAMka 202 207. 1537 vaizAkha sudi 10 somavAra anantanAtha kI pratimA para vIra jinAlaya, tharAda zrI.pra.le.saM., lekhAMka 137 utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 200 208. | 1537 | jyeSTha sudi 2 somavAra | sumatinAtha kI pratimA para vIra jinAlaya, tharAda | zrI.pra.le.saM., lekhAMka 175 utkIrNa lekha evaM aMle.saM., lekhAMka 201 209. 1537 | mAgha sudi 2 somavAra | vAsupUjya kI dhAtu kI pratimA | paMcAyatI mandira, jayapura | pra.le.saM.,lekhAMka 814 evaM | para utkIrNa lekha aMle.saM., lekhAMka 431 211. 1539 vaizAkha sudi 10 zukravAra | zAntinAtha kI pratimA para | gaur3IpArzvanAtha jinAlaya, za.vai., lekhAMka 224. utkIrNa lekha pAlItANA acalagaccha kA itihAsa Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 acalagaccha kA itihAsa vibhinna sAhityika aura abhilekhIya sAkSyoM se jayakezarIsUri ke kaI ziSyoM ke bAre meM jAnakArI prApta hotI hai, jo isa prakAra hai : 1. kIrtivallabhagaNi : inake dvArA racita uttarAdhyayanavRtti nAmaka ekamAtra kRti prApta hotI hai, jo vi0saM0 1552 meM racI gayI hai|41 2. mahIsAgara upAdhyAya : inhoMne gUrjara bhASA meM vi0saM0 1498 meM SaDAvazyakavidhi aparanAma sAdhupratikramaNa kI racanA kii|42 3. dharmazekharagaNi : vi0saM0 1509 meM likhI gayI pratikramaNasUtra kI puSpikA meM inakA nAma milatA hai jisake AdhAra para zrIpArzva ne inheM jayakezarIsUri kA ziSya batalAyA hai|43 dharmazekharagaNi ke ziSya udayasAgaragaNi ne uttarAdhyayanasUtra para vi0saM0 1546 meM 8500 zloka parimANa dIpikA kI racanA kii|44 inakI anya kRtiyAM zAMtinAthacarita,45 kalpasUtraavacUri46 Adi haiN| 4. bhAvasAgarasari : vi0saM0 1512 ke eka pratimAlekha meM pratimApratiSThapaka muni ke rUpa meM inakA ullekha milatA hai| zrI pArzva ne isa lekha kI vAcanA dI hai,47 jo isa prakAra hai : __OM saMvat 1512 varSe phAguNa sudi 7 so0 (zu0) gAMdhIgotre uusvNshe| sA0 sAriMga suta pheru bhA0 sUhavade putrI bAI sonAI puNyArthaM zrIajitanAthabiMba kArApitaM shriiaNclgcche| prtisstthitN| zrI bhaavsaagrsuuribhiH|| zrI pArzva ne inheM jayakezarIsari kA ziSya batalAyA hai|48 cUMki ukta pratimAlekha meM kahIM bhI aisI bAta nahIM kahI gayI hai, jisase ki zrIpArzva ke ukta kathana kA samarthana ho sake; ata: aisI sthiti meM ukta abhilekha ke AdhAra para unake mata ko svIkAra kara pAnA kaThina hai| aMcalagaccha ke 15veM paTTadhara ke rUpa meM bhI bhAvasAgarasari kA nAma milatA hai, jo jayakezarIsUri ke praziSya aura siddhAntasAgarasUri ke ziSya the| vi0saM0 1510 meM inakA janma huA, vi0saM0 1520 meM inhoMne munidIkSA prApta kii| vi0 saM0 1560 meM inheM AcArya aura gaccheza pada prApta huA evaM vi0saM0 1583 meM inakA dehAnta ho gyaa|49 __ bhAvasAgarasUri nAmadhArI ukta donoM munijanoM ko samaya ke antarAla Adi bAtoM ko dekhate hue alaga-alaga vyakti mAnane meM koI bAdhA nahIM dikhAI detii| vi0saM0 1519 ke eka pratimAlekha meM bhI bhAvasAgarasUri kA nAma milatA hai, Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 53 jo nizcaya hI vi0saM0 1512 ke ukta pratimAlekha meM ullikhita bhAvasAgarasUri se abhinna haiN| lekha kA mUlapATha nimnAnusAra hai : saM0 1519 vaizAkha vadi 1 gurau zrIzrIvaMze zre0 tejA bhA0 somAI pu0 jAvaDa zreyase zrIaMcalagacche zrIbhAvasAgarasUrINAmu0 zrImunisuvratasvAmibiMbaM kAritaM pratiSThitaM zrIsaMghena / / munisuvrata kI dhAtupratimA para utkIrNa lekha, vAsupUjya jinAlaya, surendranagara aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 620. kavi petho ye jayakezarIsUri ke zrAvaka ziSya the| inake dvArA gujarAtI bhASA meM racita "pArzvanAtha dasabhava vivAhalo" nAmaka kRti prApta hotI hai / 50 racanA ke anta meM prazasti ke antargata inhoMne apane guru kA sAdara smaraNa kiyA hai| munisuvrata jinAlaya khambhAta meM rakhI zreyAMsanAtha kI dhAtu- pratimA para utkIrNa lekha meM bhI petho kA aMcalagacchIya zrAvaka ke rUpa meM nAma milatA hai / 51 yaha pratimA AcArya jayakezarIsUri ke upadeza se zrIsaMgha dvArA pratiSThApita kI gayI thI / lekha kA mUlapATha isa prakAra hai saMvat 1512 phAlguna sudi 8 zanau zrImAlajJAtIya paM0 narUA bhAryA vAchI putra kUraNA maM... jaNasI pramukhasvakuTuMbasahitena paM0 pethAsuzrAvakena bhAryA bIrU saMjitena ca nijazreyase zrIaMcalagacche zrIjayakezarIsUrINAmupadezena zrIzreyAMsanAthabiMbaM kAritaM pratiSThitaM zrIsaMghena / / pArzvanAthadasabhavavivAhalo ke racanAkAra petho aura ukta pratimAlekha meM ullikhita paM0 pethA ko samasAmayikatA, nAmasAmya Adi ko dRSTigata rakhate hue eka vyakti mAnA jA sakatA hai| zrI pArzva kA bhI yahI mata hai / 52 vi0saM0 1541 meM jayakezarIsUri ke nidhana ke pazcAt siddhAntasAgarasUri aMcalagaccha ke nAyaka bane / paTTAvaliyoM ke anusAra vi0saM0 1506 meM inakA janma huA, vi0 saM0 1512 meM inhoMne dIkSA lI, vi0saM0 1541 meM ye guru ke paTTadhara bane aura vi0 saM0 1560 meM inakA nidhana ho gayA / siddhAntasAgarasUri dvArA racita caturviMzatistava nAmaka kRti prApta hotI hai / 53 vi0saM0 1542 se vi0saM0 1557 taka pratiSThApita aMcalagaccha se sambaddha pratimAlekhoM meM inakA nAma milatA hai / 54 inakA vivaraNa isa prakAra hai Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 1. 1542 3. 8. 1542 1544 1545 1545 siddhAntasAgarasUri kI preraNA se pratiSThApita jinapratimAoM kI tAlikA lekha kA svarUpa prAptisthAna zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA padmaprabha jinAlaya, bharuca para utkIrNa lekha 1547 vaizAkha sudi 10 guruvAra vaizAkha sudi 13 ravivAra kunthunAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vaizAkha sudi 3 somavAra jyeSTha sudi 10 mAgha sudi 13 budhavAra vaizAkha sudi 3 somavAra abhinandanasvAmI kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha zAntinAtha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha AdinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha zAntinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha munisuvrata jinAlaya, jAmanagara bar3A derAsara, jAmanagara jaina mandira, saudAgarapola, ahamadAbAda supArzvanAtha kA paMcAyatI bar3A mandira, jayapura vIra jinAlaya, tharAda sandarbhagrantha jai0dhA0pra0le0saM0, bhAga 2, lekhAMka 365 evaM aM.le.saM., lekhAMka 207. prA.le.saM., lekhAMka 484 evaM aM.le.saM., lekhAMka 208. | prA.le.saM., lekhAMka 490 evaM aM.le0saM0, lekhAMka 209. jai0dhA.pra.le.saM., bhAga lekhAMka 780 evaM aM.le.saM., lekhAMka 211. jai0 le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1166 evaM aM.le.saM., lekhAMka 210. zrI.pra.le.saM., lekhAMka 194 evaM aM.le.saM., lekhAMka 216 54 acalagaccha kA itihAsa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 1547 mAgha sudi 13 8. 1547 mAgha sudi 13 ravivAra 1547 mAgha sudi 13 ravivAra . 1547 | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha suvidhinAtha kI dhAtu kI pratimA vIra jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha ahamadAbAda lekhAMka 962 evaM aMle.saM., lekhAMka 212. pArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira, surata jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 599 evaM aMle saM., lekhAMka 215. zAntinAtha kI pratimA para zAntinAtha jinAlaya, prA.le.saM.,lekhAMka 498 evaM utkIrNa lekha talAjA aMle.saM., lekhAMka 214. zIlatanAtha kI dhAtu kI pratimA zAntinAtha derAsara, aMle.saM., lekhAMka 213 para utkIrNa lekha | zAntinAthapola,ahamadAbAda saMbhavanAtha kI pratimA para motIzAha kI TraMka. za.vai., lekhAMka 244. utkIrNa lekha | zatrujaya candraprabha kI caubIsI pratimA | jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 717 evaM aMle.saM., lekhAMka 217. kunthunAtha kI pratimA para / vIra jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha ahamadAbAda lekhAMka 978 evaM aMle0saM0, lekhAMka 218. acalagaccha kA itihAsa | 1548 | vaizAkha sudi 10 1548 mAgha sudi 4 13. | 1548 | mAgha sudi 5 somavAra Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 16. / 154.... kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 14. 1548 mAgha sudi 4-5 somavAra AdinAtha kI caubIsI pratimA zAntinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha khaMbhAta lekhAMka 684 evaM aMle.saM., lekhAMka 219. 15. 1549 ASAr3ha sudi 1 somavAra vAsupUjya kI dhAtu kI pratimA jaina derAsara, gerItA jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 664 evaM aMle.saM., lekhAMka 220. ajitanAtha kI dhAtu kI paMca- vijayagacchIya mandira, pra.le.saM.,lekhAMka 858 evaM tIrthI pratimA para utkIrNa lekha | jayapura aMle.saM., lekhAMka 432. | 1551 vaizAkha sudi 13 guruvAra | saMbhavanAtha kI dhAtu kI pratimA zAntinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha khaMbhAta lekhAMka 678 evaM aMle.saM.. lekhAMka 223. 18. 1551 vaizAkha sudi 13 guruvAra suvidhinAtha kI dhAtu kI pratimA pArzvanAtha jinAlaya, mANeka jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha cauka, khaMbhAta lekhAMka 967 evaM aMle.saM., lekhAMka 224. 19. 1551 pauSa sudi 13 zukravAra suvidhinAtha kI pratimA para zAntinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha kanAsAno pAr3o, pATana lekhAMka 310 evaM aM.le.saM., lekhAMka 221. acalagaccha kA itihAsa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 20. 21. 22. 23. 24. 25. 1551 1552 1552 1553 1553 1553 pauSa sudi 13 zukravAra vaizAkha vadi 3 zanivAra mAgha sudi 1 budhavAra jyeSTha vadi 10 guruvAra lekha kA svarUpa zAntinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha mAgha vadi 1 budhavAra kunthunAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vaizAkha vadi 11 zukravAra suvidhinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha AdinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vAsupUjya kI pratimA para utkIrNa lekha candraprabha kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna vIra jinAlaya, mANika tallA, kalakattA vIra jinAlaya, tharAda jaina derAsara, saudAgarapola, ahamadAbAda mallinAtha jinAlaya, bhoyarApAr3o, khaMbhAta ajitanAtha jinAlaya, zekhano pAr3o, ahamadAbAda zAntinAtha jinAlaya, koThIpola, bar3odarA sandarbhagrantha jai. le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 119 evaM aM.le.saM., lekhAMka 222. zrI. pra.le.saM., lekhAMka 189 evaM aM.le.saM., lekhAMka 226 jai0dhA.pra.le.saM., bhAga 1, lekhAMka 799 evaM aM0le0saM0, lekhAMka 225. jai0dhA0 pra0le0 saM0, bhAga 2, | lekhAMka 908 evaM aM. le0saM0, lekhAMka 230. jai0dhA0pra0le0saM0, bhAga 1, lekhAMka 1077 evaM aM.le. saM., lekhAMka 229. jai0dhA0 pra0le0saM0, bhAga 2, lekhAMka 61 evaM aM.le.saM., lekhAMka 227. acalagaccha kA itihAsa Dha Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 26. 1553 mAgha sudi 5 ravivAra 27. 28. 29. 30. 31. 32. 1554 1554 1555 1555 15 (?) 1556 pauSa sudi 15 somavAra ? lekha kA svarUpa saMbhavanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vaizAkha sudi 6 somavAra sumatinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha jyeSTha sudi 3 somavAra mArgazIrSa sudi 13 zukravAra pArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha AdinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha zAntinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha zreyAMsanAtha kI pASANa kI pratimA para utkIrNa lekha candraprabha kI dhAtu kI paMcatIrthI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna jaina derAsara, kolavar3A vIra jinAlaya, lakhanaU sandarbhagrantha jai0dhA0pra0 le0 saM0, bhAga 1, | lekhAMka 658 evaM aM.le.saM., lekhAMka 228. vaNiyavAr3A kA prAcIna jinAlaya, mANDavagar3ha bar3A jaina mandira, kanAsAno pAr3o, pATaNa jaina mandira, mANDavagar3ha jai0 le0saM0, bhAga 2, lekhAMka 1573 evaM aM.le.saM., lekhAMka 1573. paMcAyatI mandira, lazkara, jai0le0saM0, bhAga 2, lekhAMka gvAliyara 1412 evaM a.le.saM., lekhAMka 231. aM.le.saM., lekhAMka 236. vahI, lekhAMka 233. vahI, lekhAMka 235. dharmanAtha jinAlaya, mer3atA pra.le.saM., lekhAMka 886 evaM siTI aM.le.saM., lekhAMka 434. ga acalagaccha kA itihAsa Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 33. 1556 | jyeSTha sudi 8 zukravAra lekha kA svarUpa sumatinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna candraprabha jinAlaya, |jaisalemara 34. | 1556 jyeSTha sudi 8 zukravAra sandarbhagrantha jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka 2360 evaM aM.le.saM., lekhAMka 237. bI.jai.le.saM., lekhAMka |1816. jai.dhA pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 638 evaM aMle.saM., lekhAMka 238. | zAntinAtha kI caubIsI pratimA / zAntinAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha nAhaToM meM, bIkAnera suvidhinAtha kI pratimA para munisuvrata jinAlaya, utkIrNa lekha | mAMDavIpola, khaMbhAta 35. 1557 | jyeSTha sudi 3 ravivAra (zrIpArzva ne ravivAra kI jagara guruvAra diyA hai jo sahI nahIM hai) acalagaccha kA itihAsa Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa siddhAntasAgarasUri ke samaya taka aMcalagaccha meM vibhinna zAkhAyeM astittva meM A cukI thiiN| jaise kamalarUpa se rUpa zAkhA, dharmalAbha se lAbha zAkhA, bhAvavardhana se vardhanazAkhA aadi| vardhana zAkhA ke pravartaka bhAvavardhana kA vi0saM0 1556 meM pratiSThApita candraprabhasvAmI kI pratimA para utkIrNa lekha meM pratimApratiSThA hetu upadezaka ke rUpa meM ullekha milatA hai _ 60 stra0 1556 varSe caitra sudi 7 soma prAgvATajJAtIya sA0 cAndA bhAryA salakhaNade pu0 lolAbAI mApAtA sA0 khImA bhAryA khetalade sakuTumbayutena Atmapu0 zrIcandraprabhasvAmibiMbaM kA0 zrIaMcalagacche zrIsiddhAntasAgarasUri vidyamAne vA0 bhAvavardhanagaNinAmupadezena pratiSThitaM zrIsaMghena munnaDAvAstavya / / aMcalagacchIyapratiSThAlekho, lekhAMka 240 isI lekhasaMgraha meM lekhAMka 434 para bhI yahI pATha diyA gayA hai, antara kevala yahI hai ki caitra ke sthAna para vaizAkha likhA huA hai| donoM pAThoM meM kauna-sA pATha sahI hai ise jJAta karane ke liye hamAre pAsa isa sambandha meM koI bhI pramANa upalabdha nahIM hai| siddhAntasAgarasUri ke gurubhrAtA dharmazekhara ke ziSya udayasAgara 55 bhI eka vidvAn muni the| inake dvArA racI gayI tIna kRtiyAM Aja milatI haiM, jo nimnAnusAra haiM : 1. uttarAdhyayanasUtradIpikA : racanA kAla vi0saM0 1546 / I0 san 1490; bhASA saMskRta - 8500 zloka parimANa zAMtinAthacarita : 2700 zloka parimANa 2. 3. kalpasUtraavacUri : 2085 zloka parimANa siddhAntasAgarasUri ke nidhana ke pazcAt vi0 saM0 1560 meM aMcalagaccha ke 15 veM paTTadhara ke rUpa meM bhAvasAgarasUri kA nAma milatA hai / inake dvArA prAkRta bhASA meM racita 231 gAthAparimANa vIravaMzAvalI nAmaka kRti prApta hotI hai| isameM racanAkAra ne prArambha se lekara apane guru siddhAntasAgarasUri taka kA prAmANika vivaraNa prastuta kiyA hai jo isa gaccha ke prArambhika itihAsa ke adhyayana ke liye atyanta upayogI hai| munijinavijaya ne ise svasampAdita vividhagacchIyapaTTAvalIsaMgraha 56 meM prakAzita kiyA hai| bhAvasAgarasUri ke upadeza se pratiSThApita 45 se adhika jinapratimAyeM prApta huI haiM jo vi0 saM0 1560 se lekara vi0 saM0 1581 taka kI haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai - Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 1. 1560 2. 3. 4. 6. 7 1560 1560 1560 1560 1560 bhAvasAgarasUri kI preraNA se pratiSThApita jinapratimAoM kI tAlikA 1561 prAptisthAna lekha kA svarUpa zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA jagavallabha pArzvanAtha derAsara, para utkIrNa lekha nIzApola, ahamadAbAda vaizAkha sudi 15 zanivAra kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA AdinAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha kherAlu vaizAkha sudi 3 budhavAra jyeSTha vadi 7 budhavAra mAgha sudi 5 zukravAra mAgha sudi 13 somavAra mAgha sudi 13 somavAra vaizAkha vadi 5 budhavAra saMbhavanAtha kI dhAtu kI pratimA cintAmaNi pArzvanAtha para utkIrNa lekha jinAlaya, khaMbhAta kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA sImaMdhara svAmI kA para utkIrNa lekha jinAlaya, ahamadAbAda saMbhavanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha saMbhavanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, pAyadhunI, mumbaI sandarbhagrantha aM.le.saM., lekhAMka 241. sumatinAtha kI dhAtu kI pratimA somapArzvanAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha saMghavIpAr3A, khaMbhAta jai0dhA0pra0le0saM0, bhAga 1, | lekhAMka 752 evaM aM.le.saM., lekhAMka 242. jai0dhA. pra. le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1113 evaM aM.le. saM., lekhAMka 243. saMbhavanAtha jinAlaya, bola- vahI, bhAga 2, lekhAMka pIpalo, khaMbhAta 1143 evaM aM.le.saM., lekhAMka 249. jai. dhA.pra.le., lekhAMka 274. jai0dhA0pra0le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 1161. jai0 dhA0 pra0le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 778 evaM aM.le.saM., acalagaccha kA itihAsa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa / prAptisthAna sandarbhagrantha lekhAMka 246. 8. | 1561 / vaizAkha sudi 3 | sumatinAtha kI dhAtu kI pratimA bRhadkharataragaccha upAzraya, jai.le.saM., bhAga 3, lekhAMka para utkIrNa lekha jaisalamera 2487 evaM aMle.saM., lekhAMka 245. 9. | 1561 pauSa sudi 5 somavAra AdinAtha kI pratimA para jaina mandira, alavara aMle.saM., lekhAMka 244. utkIrNa lekha prastarakhaNDa para utkIrNa hathuDI (hastikuNDI), nANA | jai.le.saM., bhAga 1, lekhAMka vizAla lekha |998. 1563 vaizAkha sudi 11 zukravAra | naminAtha kI dhAtu kI pratimA jaina mandira, ghATakopara, jai.dhA.pra.le.saM., lekhAMka para utkIrNa lekha mumbaI 277 evaM aMle.saM., lekhAMka 704. pauSa vadi 5 ravivAra zItalanAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI jaina mandira, hadrANA a.pra.jai.le.saM., lekhAMka pratimA para utkIrNa lekha 205. 13. | 1564 vaizAkha vadi 12 budhavAra candraprabha svAmI kI pratimA para | sImaMdhara svAmI kA mandira, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha ahamadAbAda lekhAMka 1206 aMle.saM. evaM lekhAMka 250. acalagaccha kA itihAsa Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha vaizAkha vadi 12 budhavAra | ajitanAtha kI dhAtu kI pratimA sImaMdhara svAmI kA mandira, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha ahamadAbAda lekhAMka 1184 evaM aMle.saM., lekhAMka 249. 1564 vaizAkha vadi 12 budhavAra | vimalanAtha kI dhAtu kI pratimA | vIra jinAlaya, ahamadAbAda jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 986 evaM aMle.saM., lekhAMka 248. 1564 vaizAkha vadi 12 budhavAra | zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA AdinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha jAnIzerI, bar3odarA lekhAMka 157. 1565 | vaizAkha vadi 12 budhavAra naminAtha kI dhAtu kI pratimA pArzvanAtha jinAlaya, a.pra.jai.le.saM., lekhAMka para utkIrNa lekha . rohir3A |594 evaM aMle.saM., lekhAMka 706. 18. 1565 vaizAkha vadi 13 ajitanAtha kI caubIsI pratimA | mahAvIra jinAlaya, purAnI jai.le.saM., bhAga 1, lekhAMka | para utkIrNa lekha | maMDI, jodhapura. 598 evaM aMle.saM., lekhAMka 252. 1566 vaizAkha vadi 11 zanivAra | candraprabha kI dhAtu kI pratimA zAntinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha zAMtinAthapola, ahamadAbAda lekhAMka 1270 evaM aMle. saM0, lekhAMka 254. acalagaccha kA itihAsa Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 20. / 1566 mAgha vadi 2 ravivAra dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA zAntinAtha jinAlaya, jaidhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha | zAMtinAthapola, ahamadAbAda lekhAMka 1276 evaM aMle. saM0, lekhAMka 256. 21. / 1567 vaizAkha vadi 10 guruvAra | padmaprabha kI pratimA para utkIrNa | saMbhavanAtha derAsara, kar3I jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, lekha lekhAMka 726 evaM aMle.saM.. lekhAMka 257.(noTa- yahI pratimA lekha kucha pAThAntara ke sAtha zrIpArzva ne aMle.saM. lekhAMka 710 meM bhI diyA hai|) 1567 | vaizAkha sudi 10 budhavAra saMbhavanAtha kI pratimA para zAMtinAtha jinAlaya, bI.jai le.saM., lekhAMka 1132 utkIrNa lekha bIkAnera evaM aMle.saM.,lekhAMka 708. 1567 jyeSTha vadi 13 somavAra vimalanAtha kI pratimA para zAMtinAtha jinAlaya, aM.le.saM., lekhAMka 711. utkIrNa lekha | jhiMjhUvAr3A 24. 1567 pauSa vadi 6 guruvAra pArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA candraprabha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha sultAnapurA, bar3odarA lekhAMka 191 evaM aMle.saM., lekhAMka 255. 25. 1567 mAgha sudi 5 guruvAra zItalanAtha kI pratimA para kunthunAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha khambhAta lekhAMka 667 evaM aMle.saM., acalagaccha kA itihAsa Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha lekhAMka 256. 1568 | mAgha sudi 2 supArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA | zAntinAtha jinAlaya, jaidhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha zAMtinAthapola, ahamadAbAda| lekhAMka 1350. | 1568 | mAgha sudi 5 guruvAra pArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA ajitanAtha derAsara, aMle.saM., lekhAMka 259. para utkIrNa lekha ahamadAbAda | 1568 mAgha sudi 5 guruvAra suvidhinAtha kI pratimA para jainamandira, saudAgarapola, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha ahamadAbAda lekhAMka 795 evaM aMle saM.. lekhAMka 258. | 1569 | vaizAkha sudi 13 bAlAvasahI, zatrujaya za.vai., lekhAMka 267 evaM aMle.saM., lekhAMka 716. 1569 | mArgazIrSa sudi 5 guruvAra | AdinAtha kI dhAtu kI caubIsI | bAvana jinAlaya, pethApura jaildhA.pra.le.saM., bhAga 1, pratimA para utkIrNa lekha lekhAMka 698. 1569 | mAgha sudi 13 budhavAra | AdinAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI aspaSTa za.gi.da., lekhAMka 371. pratimA para utkIrNa lekha 32. / 1570 pauSa vadi 2 guruvAra | nIlamaNipArzvanAtha kI pratimA / bhIr3abhaMjana pArzvanAtha jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, | para utkIrNa lekha jinAlaya, kher3A lekhAMka 446 evaM aMle saM0, lekhAMka 260. acalagaccha kA itihAsa aspaSTa Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 1570 pauSa vadi 5 ravivAra lekha kA svarUpa prAptisthAna | padmaprabhu kI dhAtu kI paMcatIrthI / AdinAtha jinAlaya, pratimA para utkIrNa lekha | rAdhanapura AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | AdinAtha jinAlaya, / para utkIrNa lekha mumbaI sandarbhagrantha rA.pra.le.saM., lekhAMka 327 evaM aMle.saM., lekhAMka 483 jai.dhA.pra.le.saM., lekhAMka 285 evaM aMle.saM., lekhAMka 34. / 1570 mAgha vadi 9 zanivAra 719. 1571 1571 acalagaccha kA itihAsa 1572 vaizAkha vadi 13 guruvAra zAMtinAtha kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira, moravIle.saM., lekhAMka 721. para utkIrNa lekha vaizAkha vadi 13 guruvAra zAMtinAtha kI dhAtu kI pratimA | padmaprabha jinAlaya, belAgrAma vahI, lekhAMka 722. | para utkIrNa lekha vaizAkha sudi 3 somavAra | zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA zItalanAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 724. para utkIrNa lekha bajaraMgagar3ha, gvAliyara | vaizAkha sudi 3 somavAra | zItalanAtha kI dhAtu kI pratimA ghara derAsara, khaMbhAta vahI, lekhAMka 725. para utkIrNa lekha vaizAkha sudi 8 somavAra | vAsupUjya svAmI kI dhAtu kI zAMtinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 726. pratimA kA utkIrNa lekha / vaizAkha sudi 8 somavAra sumatinAtha kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira godhAvI grAma vahI, lekhAMka 727. para utkIrNa lekha 1572 | 1572 1572 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpArzva ne aMle.saM. meM lekhAMka 724-25 meM pratiSThA kA dina vi.saM. 1572 vaizAkha sudi 3 somavAra diyA hai jabaki vi.saM. 1572 ke hI lekhAMka 726 evaM 727 meM vaizAkha sudi 8 ko bhI somavAra honA sUcita kiyA gayA hai| sahI pATha kA nirNaya to pratimAlekha ke mUlapATha ko dekhakara hI kara pAnA sambhava hai| sandarbhagrantha | aMle.saM., lekhAMka 723. kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna phAlguna sudi 2 ravivAra | kunthunAtha kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira, zatrujaya / para utkIrNa lekha 1573 vaizAkha sudi 3 zukravAra | vimalanAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI | bhIr3abhaMjana pArzvanAtha | pratimA para utkIrNa lekha | jinAlaya, kher3A | 1573 acalagaccha kA itihAsa | phAlguna sudi 2 ravivAra | candraprabha kI dhAtu kI pratimA | jainamandira, cANasmA para utkIrNa lekha jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, | lekhAMka 448 evaM aMle.saM., lekhAMka 267. jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, | lekhAMka 121 evaM aMle.saM, lekhAMka 261 aura 728 evaM 730. zagi da0, lekhAMka 319, za vai0, lekhAMka 270 evaM aMle.saM., lekhAMka 729. jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 903 evaM aMle.saM., 1573 phAlguna sudi 2 ravivAra | kunthunAtha kI paMcatIrthI pratimA | bAlAvasahI, zatrujaya para utkIrNa lekha 1573 phAlguna sudi 2 ravivAra AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | mallinAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha bhoyarA pAr3o, khaMbhAta Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 46. 47. 48. 49. 1574 1576 1576 1581 mAgha sudi 13 zanivAra caitra vadi 5 zanivAra vaizAkha sudi 3 zukravAra mAgha sudi 13 ravivAra lekha kA svarUpa dhAtu kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna AdinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha jaina mandira, celapurI, dillI suvidhinAtha kI dhAtu kI pratimA jaina mandira, UMjhA para utkIrNa lekha jaina mandira, paTanA zAMtinAtha kI dhAtu kI pratimA sumatinAtha mukhya bAvana para utkIrNa lekha jinAlaya, mAtara sandarbhagrantha lekhAMka 266. jai0 le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 500 evaM aM.le.saM., lekhAMka 262. aM.le.saM., lekhAMka 263. jai. le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 292 evaM aM.le.saM., lekhAMka 264. jai0dhA0pra0 le0saM0, bhAga 2, lekhAMka 467 evaM aM.le.saM., lekhAMka 265. 68 acalagaccha kA itihAsa Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 69 siddhAntasAgarasUri ke dUsare ziSya sumatisAgara se aMcalagaccha kI gorakSa zAkhA astitva meM aayii| isa zAkhA meM bhI kaI vidvAn muni ho cuke haiM jinake bAre meM yathAsthAna prakAza DAlA gayA hai| bhAvasAgarasUri ke paTTadhara guNanidhAnasUri hue| inake dvArA racita na to koI sAhitya prApta hotA hai aura na hI kinhIM anya sAkSyoM meM inake kisI kRti kA ullekha hI milatA hai| inake upadeza se zrAvakoM dvArA pratiSThApita jinapratimAyeM bhI aMcalagacchIya pUrvAcAryoM kI tulanA meM kama haiN| ye pratimAyeM vi0saM0 1579 se vi0saM0 1600 taka kI haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai - Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 mathurA guNanidhAnasUri ke upadeza se pratiSThApita jinapratimAoM kI tAlikA kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina / | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagranya 1. | 1579 mAgha sudi 6 zukravAra | pArzvanAtha kI pratimA para pArzvanAtha jilanAlaya, jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka utkIrNa lekha | 1439 evaM aMle.saM., lekhAMka 268. 2. 1584 caitra vadi 5 guruvAra AdinAtha kI pratimA para zAMtinAtha jinAlaya, | jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, utkIrNa lekha khaMbhAta lekhAMka 662 evaM aMle.saM., lekhAMka 269. 1587 vaizAra 7 somavAra candraprabha kI dhAtu kI pratimA / zAMtinAtha jinAlaya, aM.le.saM., lekhAMka 271. para utkIrNa lekha ahamadAbAda 1587 | vaizAkha vadi 7 somavAra | vAsupUjya kI dhAtu kI pratimA | jaina mandira, IDara jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 1, para utkIrNa lekha lekhAMka 1479 evaM aMle. saM0, lekhAMka 272. 5. | 1587 vaizAkha vadi 7 somavAra AdinAtha kI dhAtu kI pratimA | zAMtinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha | khaMbhAta lekhAMka 683 evaM aMle.saM., lekhAMka 273. 1587 mAgha sudi 5 ravivAra supArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA saMbhavanAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, para utkIrNa lekha mIyAgrAma lekhAMka 287 evaM aMle.saM., lekhAMka 270. acalagaccha kA itihAsa Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAti kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa | prAptisthAna sandarbhagrantha 1591 | vaizAkha vadi 6 zukravAra | anantanAtha kI pratimA para zAMtinAtha jinAlaya, jaidhA0pra0le0saM0, bhAga 2, utkIrNa lekha ArIpAr3o, sUrata lekhAMka 565 evaM aMle.saM., lekhAMka 276. 8. 1591 pauSa vadi 11 guruvAra kunthunAtha kI dhAtu kI paMcatIrthI jaina mandira, haripurA, aMle.saM.,lekhAMka 274 evaM pratimA para utkIrNa lekha sUrata 275 tathA jai.dhA.pra.le.saM.. bhAga 1, lekhAMka 604. 1591 pauSa vadi 11 guruvAra aspaSTa bAlAvasahI, zatrujaMya za gi.da., lekhAMka 269 | evaM za.vai., lekhAMka 284. 10. 1600 jyeSTha sudi 3 zanivAra sumatinAtha kI pratimA para | sImaMdhara svAmI kA mandira, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha khArakhAr3o, khaMbhAta lekhAMka 1070 evaM aMle. saM., lekhAMka 277. 11. 1600 | jyeSTha sudi 3 zanivAra / neminAtha kI pratimA para cintAmaNi pArzvanAtha aMle.saM., lekhAMka 738. utkIrNa lekha | jinAlaya, pAyadhunI, mumbaI . 1600 | jyeSTha sudi 3 zanivAra dharmanAtha kI dhAtu kI pratimA cintAmaNi pArzvanAtha jinA- jai.dhA.pra.le.saM., lekhAMka para utkIrNa lekha | laya, gulAlavAr3I, mumbaI |304. | 1600 pauSa vadi 5 somavAra zAMtinAtha kI dhAtu kI pratimA / jaina mandira, rAjagar3ha, aMle.saM., lekhAMka 737. para utkIrNa lekha madhya pradeza acalagaccha kA itihAsa Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 acalagaccha kA itihAsa guNanidhAna ke eka ziSya harSanidhAna hue, jinake dvArA racita ratnasaMcaya nAmaka kRti prApta hotI hai|56 vi0saM0 1600 meM guNanidhAnasUri ke nidhana ke pazcAt unake paTTadhara dharmamUrtisUri hue| amarasAgarasUrikRta paTTAvalI ke anusAra inhoMne SaDAvazyakavRtti tathA guNasthAnakramAvarohabRhavRtti kI racanA kii|57 zrAvakapratikramaNasUtra aparanAma vRddhacaityavandana aura pradyumnacarita bhI inhIM kI ti mAnI jAtI hai|58 inake upadeza se vibhinna grantha bhaNDAroM kA punaruddhAra huaa| aneka prAcIna aura mahattvapUrNa granthoM kI pratilipiyAM karAyI gyiiN| inake upadeza se pratiSThApita kucha jinapratimAyeM bhI prApta huI haiM, jinakA vivaraNa isa prakAra hai - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmamUrtisUri kI preraNA se pratiSThApita jinapratimAoM kI tAlikA kramAMka | pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna 1. 1603 | vaizAkha sudi 3 zukravAra zAMtinAtha kI dhAtu kI pratimA | AdinAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha gAgaraDU 1629 | mAgha sudi 13 budhavAra pArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA / zreyAMsanAtha derAsara, | para utkIrNa lekha phatAzAha kI pola, ahamadAbAda 1644 | phAlguna sudi 2 ravivAra sumatinAtha kI dhAtu kI pratimA sumatinAtha mukhya bAvana para utkIrNa lekha (jinAlaya, mAtara sandarbhagrantha pra.le.saM., lekhAMka 1004 evaM aMle.saM., lekhAMka 426 |aMle.saM., lekhAMka 279. 3 acalagaccha kA itihAsa 1654 mAgha vadi 9 ravivAra | suvidhinAtha kI dhAtu kI pratimA vimalanAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha savAImAdhopura | zreyAMsanAtha kI dhAtu kI pratimA | zAMtinAtha jinAlaya, para utkIrNa lekha koThIpola, bar3odarA 1654 mAgha vadi 9 ravivAra jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 503 evaM aMle0saM0, lekhAMka 280. aMle.saM.,lekhAMka 441 evaM pra.le.saM., lekhAMka 1065. jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 64 evaM aMle.saM., lekhAMka 281. jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, lekhAMka 588 evaM aMle saM0, lekhAMka 282. 6. 1654 | mAgha vadi 9 ravivAra | supArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA | cintAmaNi pArzvanAtha | para utkIrNa lekha jinAlaya, khaMbhAta hai| Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 acalagaccha kA itihAsa dharmamUrtisUri ke ziSyoM-praziSyoM meM kaI prasiddha racanAkAra ho cuke haiN| inake dvArA racita vibhinna upalabdha kRtiyoM se isa sambandha meM mahattvapUrNa jAnakArI prApta hotI hai| vi0saM0 1605 meM racI gayI vairAgyavInatI kI prazasti meM racanAkAra sahajaratna ne svayaM ko dharmamUrtisUri kA ziSya batalAyA hai| 59 isI prakAra vi0saM0 1624 meM racI gayI gajasukumArasandhi ke racanAkAra mUlAvAcaka ne svayaM ko dharmamUrtisUri kA praziSya aura vA0ratnaprabha kA ziSya kahA hai|60 __dharmamUrtisUri ke eka ziSya hemazIla hue jinake dvArA racita koI kRti to nahIM milatI; kintu unake ziSya vijayazIla ne vi0 saM0 1641 meM uttamacarita-RSirAjacaupAI kI racanA kii|61 vijayazIla ke eka ziSya dayAzIla hue jinhoMne vi0saM0 1664/ I0sa0 1608 ke AsapAsa antaraMgakuTumbagIta kI racanA kii| 62 inake dvArA racita eka anya kRti kAyAkuTumbasajjhAyastavana bhI prApta hotI hai| 63 vijayazIla ke eka anya ziSya jasakIrti hue jinhoMne aMcalagacchIya zrAvaka kuMvarapAla sonapAla dvArA vi0saM0 1670/I0sa0 1614 meM tIrthayAtrA hetu nikAle gaye saMgha kA vistRta evaM aitihAsika vivaraNa apanI mahattvapUrNa kRti sammetazikhararAsa meM prastuta kiyA hai|64 dharmamUrtisUri ke eka anya ziSya vimalamUrti ke bAre meM bhI jAnakArI prApta hotI hai| inake dvArA racita koI kRti to nahIM milatI, yahI bAta inake ziSya guNamUrti ke bAre meM bhI kahI jA sakatI hai; kintu inake praziSya jJAnamUrti ne vi0saM0 1694/ I0san 1638 meM rUpasenarAjarSicaupAI kI racanA kI jisakI prazasti se ukta bAta jJAta hotI hai|65 isI prakAra dharmamUrtisUri ke eka anya ziSya bhAnulabdhi dvArA koI kRti nahIM milatI; kintu unake ziSya megharAja dvArA racita vi0saM0 1670 meM racita sattarabhedIpUjA nAmaka kRti prApta hotI hai jisakI prazasti meM racanAkAra ne apane guru-praguru Adi kA sAdara ullekha kiyA hai|66 kalyANasAgarasUri bhI dharmamUrtisUri ke hI ziSya the jo unake nidhanoparAnta aMcalagaccha ke nAyaka bne| isa prakAra ukta sAkSyoM ke AdhAra para dharmamUrtisari ke ziSyoM-praziSyoM kI eka tAlikA nirmita kI jA sakatI hai, jo isa prakAra hai - Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemazIla vijayazIla (vi.saM. 1641 meM uttamacaritaRSirAjacaupAI ke karttA dharmamUrtisUri guNanidhAnasUri bhAnulabdhi megharAja (sattarabhedIpUjA ke kartA) dayAzIla jasakIrti vi.saM. 1670 ke pazcAt vi0 saM0 1664 ke Asa-pAsa sammetazikhararAsa ke karttA antaraMgakuTumbagIta evaM kAyAkuTumbasajjhAyastavana ke kartA harSanidhAna (ratnasaMcaya ke racanAkAra) upAdhyAyamUrti | vA0 guNamUrti paM0 jJAnamUrti (vi.saM. 1694 meM rUpasenarAjarSicaupAI ke racanAkAra vA0 ratnaprabha 1 mUlAvAcaka (vi.saM. 1624 gajasukumAlasaMdhi ke kartA) sahajaratna (vi.saM. 1605 meM vairAgyavInatI ke racanAkAra) kalyANasAgarasUri (paTTadhara) acalagaccha kA itihAsa 75 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 acalagaccha kA itihAsa AcArya dharmamUrtisUri ke nidhana ke pazcAt kalyANasAgarasUri unake paTTadhara bne| vibhinna paTTAvaliyoM meM dharmamUrtisUri kA dehAvasAna kAla vi0saM0 1670 diyA gayA hai, parantu kalyANasAgarasUri kI vidyamAnatA meM rAyamallagaNi ke ziSya muni lAkhA dvArA racita gurupaTTAvalI ke anusAra vi0saM0 1671 meM pATaNa meM AcArya dharmamUrtisUri kA dehAnta huA aura isI varSa pauSa vadi 11 ko kalyANasAgarasUri gacchAdhipati banAye gye|67 paTTAvaliyoM meM inake sambandha meM mahattvapUrNa vivaraNa prApta hote haiN| inake samaya meM jaina samAja meM pArasparika tanAva carama sImA para thA; kintu ye bhedamUlaka pravRttiyoM se sadaiva dUra rahakara svagaccha sampoSaNa meM hI anurakta rhe| gujarAta, kaccha aura rAjasthAna taka inakA vihAra kSetra rhaa| navyanagara (navAnagara) ke nivAsI rAjamAnya zreSThI rAjasI zAha (rAjasiMha zAha) kalyANasAgarasari ke parama bhakta the| inhoMne navAnagara meM eka bhavya jinAlaya banavAyA68 aura usameM vi0 saM0 1672 meM kalyANasAgarasUri kI nizrA meM bar3I saMkhyA meM jina pratimAoM kI aMjanazalAkA sampanna huii|69 inhoMne zatrujaya tathA anya tIrthasthAnoM para bhI jinAlayoM kA nirmANa kraayaa| inake dvArA kaI upAzrayoM kA bhI nirmANa huA aura saMghapati ke rUpa meM inhoMne zatrujaya tathA gaur3IpArzvanAtha tIrtha kI yAtrA kii|70 AgarA ke prasiddha zreSThI tathA samrATa jahAMgIra ke vizvAsapAtra kuMvarapAla evaM sonapAla bhI kalyANasAgarasUri ke parama bhakta the| AcArya dharmamUrtisUri kI preraNA se ukta zreSThI bandhuoM ne AgarA meM do bhavya jinAlayoM kA nirmANa kraayaa|71 AcArya kalyANasAgarasUri kI nizrA meM vi0saM0 1671 vaizAkha sudi 3 ko ina jinAlaya meM 450 jinapratimAoM kI aMjanazalAkA sampanna huii|72 inameM se aneka pratimAyeM Aja bhI milatI haiM, jo bhinna-bhinna sthAnoM para Aja bhI pUjA meM haiN|73 mUlata: kaccha nivAsI aura jAmanagara meM jAkara base hue zreSThI vardhamAna zAha aura unake bhrAtA padmasiMha zAha bhI kalyANasAgarasUri ke nikaTastha zrAvakoM meM se the|74 vi0saM0 1676 meM inhoMne zatrujaya para eka bhavya jinAlaya kA nirmANa kraayaa|75 zatrujaya sthita hAthIpola daravAje ke dAhine ora 31 paMktiyoM kA eka zilAlekha utkIrNa hai| isameM vardhamAna zAha kI vaMzAvalI tathA AcAryoM kA paTTAnukrama Adi diyA gayA hai, jo isa gaccha ke itihAsa lekhana meM atyanta mahattvapUrNa hai|76 isI prakAra inhoMne jAmanagara, bhadrAvatI (kaccha), pAvAgiri Adi sthAnoM para bhI nirmANa kArya kraayaa|77 kalyANasAgarasUri dvArA racita choTI-bar3I kula 32 kRtiyoM kA ullekha milatA hai,78 jo nimnAnusAra haiM - 1. zAMtinAthacaritra, 2. surapriyacaritra, 3. zrIjinastotra, 4. bIsaviharamAnajinastavana, 5. agaDadattarAsa, 6. pArzvanAtha sahasranAma, 7. mizraliMgakoza, Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 77 8. mizraliMgakozavivaraNa, 9. pArzvanAthaaSTottarazatanAma,10. mANikyasvAmIstavana, 11. saMbhavajinastavana 12. suvidhinAthajinastavana, 13. zAMtijinastavana, 14. antarikSapArzvanAthastavana, 15. gauDIpArzvanAthaaSTaka, 16. dAdApArzvanAthastavana, 17. kalikuNDapArzvanAthaaSTaka, 18. rAvaNapArzvanAthaaSTaka, 19.zrIgauDIpurastavana, 20. zrIpArzvajinastavana, 21. zrImahurapArzvanAthaaSTaka, 22. zrIsatyapurIyamahAvIrastavana, 23. zrIgauDIpArzvastavana, 24. zrIvIrASTaka, 25.zrIloNanapArzvastavana, 26. zrIserIsapArzvanAthaaSTaka, 27. zrIsaMbhavanAthaaSTaka, 28. zrIcintAmaNipArzvajinastotra, 29. zrIsaurIpuraneminAthastavana, 30. zrIzAMtinAthastavana, 31. zrIpArzvanAthastavana, 32. shriishaaNtijinstvn| __ AcArya kalyANasAgarasUri kI preraNA se pratiSThApita jina pratimAyeM bhI bar3I saMkhyA meM prApta huI haiM jo vi0saM0 1667 se lekara vi0saM01718 taka kI haiN| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ApaNa lekha kalyANasAgarasUri kI preraNA se pratiSThApita jinapratimAoM kI tAlikA kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina | lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 1667 zrAvaNa sudi 2 budhavAra caubIsI pratimA para utkIrNa vAsupUjya jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, | nAgaravAr3o, khaMbhAta lekhAMka 1084 evaM aMle. saM., lekhAMka 285. 1670 vaizAkha sudi 5........x | pArzvanAtha kI dhAtu kI pratimA | zAMtinAtha jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, | para utkIrNa lekha nadiyADa lekhAMka 385 evaM aMle0saM0, lekhAMka 286. 1671 vaizAkha sudi 3 zanivAra | supArzvanAtha kI pratimA para | supArzvanAtha jinAlaya, pra.le.saM., lekhAMka 1100 utkIrNa lekha | jayapura evaM aMle.saM.,lekhAMka 444. 1671 vaizAkha sudi 3 zanivAra | dhAtu kI paMcatIrthI pratimA para gaur3I pArzvanAtha jinAlaya, pra.le.saM., lekhAMka 1101 utkIrNa lekha ajamera evaM aMle.saM., lekhAMka 445 1671 | vaizAkha sudi 3 zanivAra | AdinAtha kI pASANa kI pratimA nayA mandira, jayapura aMle.saM., lekhAMka 443. para utkIrNa lekha 1671 | vaizAkha sudi 3 zanivAra | mahAvIra kI pASANa kI pratimA | anantanAtha jinAlaya, aMle.saM., lekhAMka 296. para utkIrNa lekha ayodhyA | 1671 vaizAkha sudi 3 zanivAra | vAsupUjya kI pratimA para | digambara jaina mandira, vahI, lekhAMka 298. utkIrNa lekha AgarA acalagaccha kA itihAsa Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 1671 8. 10. 11. 12. 13. 1671 1671 1671 1671 1671 14. 1671 vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra lekha kA svarUpa supArzvanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha dhAtu kI paMcatIrthI pratimA para utkIrNa lekha vimalanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vAsupUjya kI pratimA para utkIrNa lekha jaina mandira, paTanA padmaprabha kI pratimA para utkIrNa jaina mandira, paTanA lekha jinapratimA ke mastaka para utkIrNa lekha prAptisthAna digambara jaina mandira, AgarA vijayagacchIya mandira, jayapura jaina mandira, paTanA ajitanAtha kI pratimA ke mastaka para utkIrNa lekha cintAmaNi pArzvanAtha jinAlaya, lakhanaU cintAmaNi pArzvanAtha jinAlaya, lakhanaU sandarbhagrantha vahI, lekhAMka 299. pra.le.saM., lekhAMka 1102 evaM aM.le.saM., lekhAMka 446 jai.le.saM., bhAga 1, lekhAMka 311. vahI, lekhAMka 310. vahI, lekhAMka 309. jai. le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1582 evaM 1583 tathA aM.le0saM0, lekhAMka 307. jai. le.saM., bhAga 2, lekhAMka 1579 evaM aM0le.saM., lekhAMka 293. acalagaccha kA itihAsa 79 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina 15. 1671 16. 17. 18. 19. 20. 21. 1671 1671 1671 1671 1671 1671 vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra vaizAkha sudi 3 zanivAra tithivihIna lekha kA svarUpa saMbhavanAtha kI pratimA ke mastaka para utkIrNa lekha abhinandanasvAmI ke mastaka para utkIrNa lekha jinapratimA ke mastaka para utkIrNa lekha jinapratimA ke mastaka para utkIrNa lekha AdinAtha kI pratimA para utkIrNa lekha prAptisthAna cintAmaNi pArzvanAtha jinAlaya, lakhanaU dharmanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha cintamANi pArzvanAtha jinAlaya, lakhanaU mahAvIra jinAlaya, lakhanaU pArzvanAtha kI pratimA ke mastaka cintamANi pArzvanAtha para utkIrNa lekha jinAlaya, lakhanaU cintAmaNi pArzvanAtha jinAlaya, lakhanaU paMcAyatI jaina mandira, mirjApura zAMtinAtha jinAlaya, bohAranaTolA, lakhanaU sandarbhagrantha jai0 le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1580 evaM aM.le.saM., lekhAMka 292 jai0 le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1581. jai0 le0 saM0, bhAga 2, lekhAMka 1584 evaM aM.le.saM., lekhAMka 291. aM.le.saM., lekhAMka 294. jai0 le0 saM0, bhAga 1, lekhAMka 1578 evaM aM.le.saM., lekhAMka 295. jai. le.saM., bhAga 1, lekhAMka 433 evaM aM.le.saM., lekhAMka 297. aM.le.saM., lekhAMka 289. 80 acalagaccha kA itihAsa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat | mAha, tithi, dina 22. 1671 tithivihIna 23. 24. 1671 25. 26. 27. 28. 1671 29. 1671 1671 1672 1672 1675 tithivihIna tithivihIna tithivihIna tithivihIna tithivihIna lekha kA svarUpa zilAlekha pArzvanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vAsupUjya kI pratimA para utkIrNa lekha candraprabha kI pratimA para utkIrNa lekha anantanAtha kI pratimA para utkIrNa lekha neminAtha kI pratimA para utkIrNa lekha vaizAkha suda ku~e kI dIvAla para utkIrNa zilAlekha vaizAkha sudi 13 zukravAra deharI para utkIrNa lekha prAptisthAna cintamaNi pArzvanAtha jinAlaya, AgarA jaina mandira, paTanA jaina mandira, paTanA jaina mandira, paTanA zAntinAtha jinAlaya, lakhanaU digambara jaina mandira, AgarA dUdhezvara kI ToMka, ahamadAbAda AdinAtha jinAlaya, zatruMjaya sandarbhagrantha jai. le. saM0, bhAga 2, lekhAMka 1456 evaM aM.le.saM., lekhAMka 288. jai. le.saM., bhAga 1, lekhAMka 312. vahI, lekhAMka 308. vahI, bhAga 1, lekhAMka 307 vahI, bhAga 2, lekhAMka 1520. aM.le.saM., lekhAMka 300. vahI, lekhAMka 488. vahI, lekhAMka 309 evaM za.gi.da., lekhAMka 20. acalagaccha kA itihAsa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha 1676 phAlguna sudi 2 guruvAra hAthI pola daravAjA ke Upara hAthIpola daravAjA, | vahI, lekhAMka 310 evaM utkIrNa 31paMktiyoM kA zilA- zatruaya za.gi da., lekhAMka 19. lekha jisameM kalyANasAgarasUri taka kI aMcalagaccha kI gurvAvalI dI gayI hai| 31. 1676 37 paMktiyoM kA anyanta zAMtinAtha jinAlaya, | jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka mahattvapUrNa zilAlekha jAmanagara 1781 evaM aMle.saM., lekhAMka 312. . 1681 ASAr3ha sudi 7 ravivAra dhAtu kI jinapratimA para munisuvrata jinAlaya, jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha bolapIpalo, khaMbhAta lekhAMka 1108 evaM aMle.saM., lekhAMka 131. 33. | 1683 jyeSTha sudi 6 guruvAra sumatinAtha kI pratimA para | bhIr3abhaMjana pArzvanAtha jai.dhA.pra.le.saM., bhAga 2, utkIrNa lekha (zrIpArzva ne isa | jinAlaya, kher3A lekhAMka 442 evaM aMle.saM., pratimA ko candraprabha kA lekhAMka 314. batalAyA hai) 1683 tithivihIna zilAlekha vimalavasahI DhUMka, zatrujaya ale.saM., lekhAMka 315. 35. 1702 | mArgazIrSa sudi 6 zukravAra | AdinAtha kI pratimA para sumatinAtha jinAlaya, jai.le.saM., bhAga 2, lekhAMka utkIrNa lekha mAdhavalAla bAbU kI dharma- 1743, aMle.saM., lekhAMka acalagaccha kA itihAsa Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAMka pratiSThA samvat mAha, tithi, dina lekha kA svarUpa prAptisthAna sandarbhagrantha zAlA, pAlItAnA |316 evaM za.vai., lekhAMka 305. 1710 mArgazIrSa sudi 11 somavAra saMbhavanAtha kI pratimA para supArzvanAtha jinAlaya, bI.jai le.saM., lekhAMka 1772 | utkIrNa lekha nAhaToM meM, bIkAnera 1718 zrAvaNa vadi 5 guruvAra caraNapAdukA para utkIrNa lekha | aMcalagaccha kA upAzraya, aMle.saM., lekhAMka 317. | haripurA 1718 mAgha sudi 6 budhavAra zilAlekha jisameM AryarakSitasUri kalyANasAgarasUri kA vahI, lekhAMka 318. se lekara kalyANasAgarasUri taka stUpa, bhuja kI gurvAvalI dI gayI hai sAtha hI vi.saM. 1721 vaizAkha vadi 5 ko kalyANasAgarasUri kI caraNapAdukA stUpa banavAne kA ullekha acalagaccha kA itihAsa Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 acalagaccha kA itihAsa kalyANasAgarasUri ke vibhinna ziSyoM-praziSyoM kA ullekha prApta hotA hai| inake praziSya evaM puNyamandira ke ziSya udayamandira hae jinake dvArA vi0saM0 1675/I0sa0 1619 meM maru-gurjara bhASA meM racita dhvajabhujaMgaAkhyAna nAmaka kRti milatI hai|79 isI prakAra inake eka anya praziSya evaM devasAgara ke ziSya uttamacandra ne vi0saM0 1695/I0sa0 1629 meM sunandArAsa kI racanA kii|8deg kalyANasAgarasUri ke tIsare praziSya evaM guNacandra ke ziSya vivekacandra ne vi0saM0 1697/I0sa0 1631 meM maru-gUrjara bhASA meM surapAlarAsa kI racanA kii|81 kalyANasAgarasUri ke ziSya matinidhAnagaNi dvArA vi0saM0 1671/I0sa0 1615 meM puNyapAlakathAnaka evam isI ke Asa-pAsa neminAthachanda kI pratilipi kI gyii| 82 vi0saM0 1666/I0sa0 1610 meM maru-gUrjara bhASA meM dayAzIla nAmaka eka aMcalagacchIya muni dvArA racita IlAcIkevalIrAsa kI prazasti se jJAta hotA hai ki racanAkAra ke guru vijayazIla AcArya kalyANasAgarasUri ke ziSya the|83 kalyANasAgarasUri ke eka anya ziSya bhImaratna hue| inake dvArA racita koI kRti nahIM miltii| yahI bAta inake ziSya udayasAgara ke bAre meM bhI kahI jA sakatI hai| udayasAgara ke ziSya muni dayAsAgara hue, jinhoMne vi0saM0 1669 meM madanarAjarSirAsa kI racanA kii|84 inake ziSya muni dhanajI dvArA racita siMhadattarAsa (racanAkAla vi0saM0 kI 17vIM zatI kA antima bhAga) nAmaka kRti prApta hotI hai|85 vi0saM0 1577 meM likhI gayI neminAthacarita (trizaSTizalAkApuruSacarita kA eka bhAga) kI dAtAprazasti se jJAta hotA hai ki ukta mahattvapUrNa grantha ko bhuja meM cAturmAsa ke avasara para puNyasiMha nAmaka eka zreSThI ne muni dayAsAgara aura muni devanidhAna ko samarpita kI thii|86 isa dAtAprazasti meM lekhanakAla vi0saM0 1577 diyA gayA hai, jo asambhava hai| vastuta: yaha vi0saM0 1677 honA cAhie, kyoMki anya sabhI sAkSyoM se ukta munijanoM kA kAla vikrama saMvat kI 17vIM zatI kA antima caraNa siddha hotA hai| kalyANasAgarasUri ke eka ziSya ratnasAgara hue, jinase aMcalagaccha kI sAgarazAkhA astittva meM aayii| __isa prakAra ukta sabhI sAkSyoM ke AdhAra para kalyANasAgarasUri ke ziSyoM-praziSyoM kI eka tAlikA nirmita kI jA sakatI hai - Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANasAgarasUri ratnasAgara devasAgara guNacandra amarasAgarasUri puNyamaMdira (paTTadhara) udayamaMdira (vi.saM. 1675 meM dhvajabhujaMgaAkhyAna ke kartA) sAgarazAkhA prArambha . uttamacandra vivekacandra (vi.saM. 1695 meM (vi.saM. 1697 meM sunandArAsa ke surapAlarAsa ke racanAkAra) kartA) matinidhAna vijayazIla bhImaratna (vi.saM. 1671meM dayAzIla / puNyapAlakathAnaka (vi.saM.1666meM udayasAgara evaM isI ke Asa IlAcIkevalIrAsa / pAsa neminAthachaMda ke kartA) ke pratilipikAra dayAsAgara devanidhAna (vi.saM. 1665 meM surapatikumAracaupAI (inake Agraha para madanarAjarSicaupAI ke kartA) kI racanA kI gayI) (vi.saM. 1669 meM madanarAjarSicaupAI) (vi.saM. 1677 meM bhuja meM cAturmAsa ke samaya puNyasiMha nAmaka zrAvaka ne inheM padmasAgaragaNi puNyasAgaragaNi dhanajI aura dayAsAgara ko neminAthacarita kI (siddhadattarAsa ke kartA) prati bheMTa kI) acalagaccha kA itihAsa Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa vi0saM0 1718 meM kalyANasAgarasUri ke nidhana ke pazcAt unake ziSya amarasAgarasUri aMcalagaccha ke 19 veM paTTadhara bne| inake upadeza se aMcalagacchIya vibhinna zrAvakoM dvArA prAcIna jinAlayoM kA jIrNoddhAra karAyA gayA aura aneka nUtana jinapratimAoM kI pratiSThA kI gayI / 88 amarasAgarasUri ke upadeza se vardhamAna zAha ke putra bhAramala ne zatruMjaya kI yAtrA kI aura vahA~ kalyANasAgarasUri kI caraNapAdukA nirmita karAyI / 89 86 amarasAgarasUri ke samaya aMcalagaccha meM vAcaka puNyasAgara nAmaka vidvAn hue jinhoMne jayainavanalikAkuvalaya tathA merutuMgasUrikRta jIrAvallApArzvanAthastotra para TIkAoM kI racanA kI / 90 puNyasAgara kI guruparamparA nimnalikhita rUpa meM prApta hotI hai dharmamUrtisUri | bhAgyamUrti | udayasAgara | vAcaka puNyasAgara | vAcaka dayAsAgara (jayainavanalikAkuvalaya aura jIrAvallApArzvanAthastotra para TIkAoM ke kartA) zrIpArzva ne eka sthAna para dayAsAgara kI guru paramparA nimnalikhita rUpa meM dI hai91 dharmamUrtisUri | kalyANasAgarasUri | bhImarala | udayasAgara | puNyasAgara | dayAsAgara Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 87 cUMki ukta kRtiyoM kI prazastiyA~ mujhe upalabdha nahIM ho sakI haiM ata: isa sambandha meM nizcayapUrvaka kucha kaha pAnA zakya nahIM hai| vi0saM0 1762 meM amarasAgarasUri ke dehAnta ke pazcAt unake ziSya vidyAsAgara ne vi0saM0 1763 meM gacchabhAra sNbhaalaa| inake upadeza se bhI aMcalagacchIya zrAvakoM ne vibhinna tIrthoM kI yAtrAyeM kI aura vahA~ prAcIna jinAlayoM kA jIrNoddhAra karAyA evaM nUtana jinAlayoM kA nirmANa karA unameM jinapratimAoM kI pratiSThA kii|92 inhoMne kaccha ke zAsaka ko prabhAvita kara vahA~ pardUSaNa ke dinoM meM 15 dinoM ke liye amAri kI ghoSaNA krvaayii|93 vAcaka nityalAbhagaNi ne svaracita vidyAsAgarasUrirAsa meM inake samaya kI pramukha ghaTanAoM kA varNana kiyA hai|94 inake upadeza se kaccha, pATaNa, sUrata Adi nagaroM meM upAzrayoM kA bhI nirmANa karAyA gyaa|95 vidyAsAgarasUri dvArA racita kRtiyA~ isa prakAra hai961. devendrasUri dvArA racita siddhapaMcAzikA para vi0saM0 1781 meM 800 zloka parimANa gujarAtI bhASA meM vivaraNa 2. saMskRtamizrita hindI bhASA meM gaur3IpArzvanAthastavana vi0saM0 1778 se 1785 taka ke kucha pratimAoM meM vidyAsAgarasUri kA nAma milatA hai| inakA vivaraNa nimnAnusAra haikramAMka vi0 saM0 mAha-tithi-vAra saMdarbha grantha 1. 1778 zrAvaNa vadi 11 guruvAra aM.le.saM., lekhAMka 795. 1781 h h h m vaizAkha sudi 7 vahI, lekhAMka 797. 1781 ASAr3ha sudi 10 zukravAra vahI, lekhAMka 799. 1781 mAgha sudi 10 zukravAra vahI, lekhAMka 796. 1785 mAgha vadi 5 zukravAra vahI, lekhAMka 801. vi0saM0 1797 kArtika sudi 5 maMgalavAra ko kaccha meM inakA dehAnta huaa| inake pazcAt AcArya udayasAgara jI aMcalagaccha ke nAyaka bne| vi0saM01802 se vi0saM0 1826 ke madhya pratiSThApita pratimA lekhoM meM pratimA pratiSThA hetu preraka ke rUpa meM inakA ullekha milatA hai| inakA vivaraNa isa prakAra hai udayasAgarasUri kI preraNA se pratiSThApita evaM adyAvadhi upalabdha salekhajinapratimAoM kI vivaraNa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa kramAMka vi0saM0 mAha-tithi-vAra 1. 1801 - saMdarbha grantha aM.le.saM., lekhAMka 803. 1812 mAgha sadi 2 zakravAra vahI, lekhAMka 811. 1814 mAgha vadi 5 somavAra vahI, lekhAMka 812. 1815 phAlguna sudi 7 somavAra vahI, lekhAMka 814. 1821 mAgha vadi 5 somavAra vahI, lekhAMka 826. 1827 mAgha vadi 2 zukravAra vahI, lekhAMka 829. inameM se adhikAMza saMbhavanAtha jinAlaya, gopIpurA-sUrata meM rakhI jinapratimAoM para utkIrNa haiN| vistAra ke liye draSTavya- aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 320-21, 803-29 / udayasAgarasUri dvArA racita kRtitoM meM vIrajinastavana, bhAvaprakAza aparanAma bhAvasajjhAya, guNavarmarAsa, kalyANasAgarasUrirAsa, snAtrapaMcAzikA Adi pramukha haiN|97 vi0saM0 1826 meM sUrata meM hI inakA nidhana huaa| yadi zrIpArzva kI vikrama samvat 1827 mAgha vadi 2 zukravAra vAle lekha kI vAcanA ko sahI mAneM to paTTAvaliyoM se prApta inake nidhana kI tithi apramANika siddha ho jAtI hai| inake paTTadhara kIrtisAgarasUri hue| vi0saM0 1831 se 1843 ke madhya pratiSThApita aMcalagaccha se sambaddha pratimAlekhoM meM pratimApratiSThA hetu preraka ke rUpa meM inakA nAma milatA haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai kIrtisAgara sUri kI preraNA se pratiSThApita jinapratimAoM kI tAlikA kramAMka vi0 saM0 mAha-tithi-vAra saMdarbha grantha 1. 1831 mAgha vadi 5 somavAra aM.le.saM., lekhAMka 833. (saMbhavanAtha jinAlaya, gopIpurA-sUrata meM isI tithi kI pratiSThApita 10 anya jinapratimAyeM bhI haiN| yadyapi inameM kIrtisAgarasUri kA nAma nahIM milatA phira bhI inake nirmANa-pratiSThApanA kI preraNA ukta AcArya se hI prApta huI hogI aisA nizcayapUrvaka kahA jA sakatA hai|98 2. 1843 vaizAkhasudi 6 somavAra aMle.saM., lekhAMka 845 3. 1843 vaizAkhasudi 6 somavAra vahI, lekhAMka 846 A Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 acalagaccha kA itihAsa 4. 1843 vaizAkhasudi 6 somavAra vahI, lekhAMka 847 5. 1843 zrAvaNa vadi 12 vahI, lekhAMka 848. inake samaya meM zekhano pADo, ahamadAbAda meM pArzvanAtha kA eka jinAlaya banavAyA gyaa|99 isa jinAlaya meM 18vIM zatAbdI meM nirmita zyAma pASANa kI eka caubIsI pratimA hai| vi0saM01842 meM mAMDala meM inake samaya meM eka upAzraya kA bhI nirmANa karAyA gyaa|100 kIrtisAgarasUri ke paTTadhara puNyasAgarasUri hue| vi0saM0 1843 meM inhoMne gacchabhAra sNbhaalaa| inake dvArA racita zaMkhezvarapArzvanAthastavana nAmaka eka kRti prApta hotI hai|101 sambhavanAtha jinAlaya, sUrata meM inake samaya ke do lekha milate haiM jo vi0saM0 1844 vaizAkha sudi 13 aura vi0saM0 1846.....vadi 4 zukravAra ke haiN|102 inake upadeza se vi0saM0 1860 meM zatrujaya ke Upara paMcapANDavamaMdira ke pIche sahasrakUTa kA nirmANa karAyA gyaa| vi0 saM0 1861 meM inhIM ke upadeza se zatrujaya para icchAkuNDa kA nirmANa huaa| yaha bAta vahA~ eka zilA para utkIrNa lekha se jJAta hotI hai| isa lekha kI racanA inake ziSya dhanasAgaragaNi ne kI thii| yaha bAta ukta lekha se spaSTa hai|103 zrIpArzva ne lekha kA mUla pATha diyA jo isa prakAra hai ||AUM|| zrI gaNezAya namaH svastizrI riddhi vRddhi viryobhyudayazrimadvima kAMti mahimaMDala nRpa vikramArka samayAt saMvat 1861 varSe zrImat zAlivAhana nRpa zata: zAke 1726 pravarttamAne dhAtAnAmni saMvatsare yAbhyAM yanAzrite zrI sUrye hemaMta trai mahAmAMgalya adamAsottama puNyapavitra zrI mArgazIrSa mAse zuklapakSeH trutiyA (tRtIyA) tithau zrI budhavAsare pUrvASADha nakSatre vRddhi nAmni yoge girakaraNevaM paMcAgnapavitra divse| zrI aMcalagacche pUjya bhaTTAraka zrI 108 zrI udayasAgarasUrIzvarajI tatpaTTe pUjya puraMdara zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI tatpaTTe pUjya bhaTTAraka zrI puNyasAgarasUrIzvarajI vijayarAjye zrI sUrati biMdira vAstavya zrImAlI jJAtIya sAhA siMdhA tat putra sAhA kapuracaMdabhAI tatputra bhAI sAhajI tatputra sAha nihAlacaMdabhAI tatputra IcchAbhAIkena nAmni kuMDa kaaraapitN|| zrI pAlitANA nagare gohila zrI unnaDajI vijaya raajye|| zrI siddhAcala upare tIrthayAtrArthe AgatAnAM lokAnAM sukhArthe jinazAsana udyotanArthe dharmArthi icchAbhIdhAnaM jalakuMDa kaaraapitN|| zeTha zrI 5 nihAlacaMdena AjJAyAM sAha bhAIcaMda tathA zAha ratnacaMde kaarykRtN| |rstu|| likhitaM muni dhanasAgara gnniinaaN|| puNyasAgarasUri ke eka ziSya motIsAgara hae jinake dvArA racita zaMkhezvarapArzvanAthajinastavana nAmaka kRti prApta hotI hai| 104 motIsAgara ne vi0saM0 1874 meM pATaNa ke phophaliyAvADo meM vikramacaupAI kI pratilipi kii|105 vi0saM0 1870 meM puNyasAgarasUri kA pATaNa meM dehAnta huA, tatpazcAt rAjendrasAgarasUri ne Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 acalagaccha kA itihAsa aMcalagaccha kA nAyakatva grahaNa kiyaa| vi0saM0 1881 meM inake upadeza se saMbhavanAtha jinAlaya, sUrata meM ajitanAtha kI dhAtapratimA kI pratiSThA kI gayI jo Aja bhI vahA~ vidyamAna hai| 106 vi0saM0 1886 meM zatrujayagiri para inake upadeza se eka jinaprAsAda kA nirmANa huaa|107 mumbaI kA prasiddha anantanAthajinAlaya vi0 saM0 1889 meM nirmita huaa| yahA~ pratiSThA ke samaya rAjendrasAgarasUri jI vidyamAna the| 108 inake samaya meM aMcalagacchIya munijanoM meM zramaNAcAra luptaprAya ho gayA thA aura yati-gorajI (gurujI) loga apane-apane sthAnoM para poSAla banavAkara sthAyI rUpa se rahane lage aura jyotiSa, vaidyaka, bhUstara, gaNita, vyAkaraNa Adi viSayoM meM nipuNa hokara samAja se sthAyI rUpa se jur3a gye|109 __rAjendrasAgarasUri ke nidhana ke pazcAt vi0 saM0 1892 meM muktisAgarasUri aMcalagaccha ke 25veM paTTadhara bne| inake upadeza se vi0saM0 1893 meM zreSThI khImacandra motIcandra ne zatrujayatIrtha para DhUMka kA nirmANa kraayaa| isa avasara para 700 jina pratimAoM kI aMjanazalAkA sampanna huii| 110 kaccha prAnta ke nalIyA nAmaka sthAna para zreSThI narasInAthA ne candraprabha jinAlaya kA nirmANa karAyA aura vi0saM0 1897 meM muktisAgarasUri kI nizrA meM usameM pratimA pratiSThApita kI gyii|111 mumbaI sthita ajitanAtha jinAlaya ke nirmANa aura vikAsa meM ukta zreSThI kA viziSTa yogadAna rhaa| paTTAvaliyoM ke anusAra 57 varSa kI Ayu meM vi0saM0 1914 meM muktisAgarasUri kA dehAnta huA tatpazcAt ratnasAgarasUri aMcalagaccha ke nAyaka bne| ratnasAgarasUri inakA janma vi0saM0 1892 meM kaccha ke bhothArA grAma meM huA thaa| inake pitA kA nAma zAha lADaNa aura mAtA kA jhUmAbAI thaa| vi0saM0 1905 meM inhoMne yati dIkSA lI aura vi0saM0 1914 meM muktisAgarasUri ke nidhanoparAnta AcArya aura gacchanAyaka bne| inakI preraNA se kacchI osavAla jAti ke zreSThI kezava jI nAyaka ne aneka dhArmika kRtyoM kA Ayojana kiyaa| vi0saM0 1914 meM ukta zreSTha ne kaccha prAnta ke koThArA nAmaka sthAna para velajI mAlU aura zivajI neNasI ke sAtha milakara eka uttuMga jinAlaya kA nirmANa kArya prArambha karAyA aura nirmANa kArya pUrNa hone para zAMtinAtha kI pratimA pratiSThApita kraayii| isa pratiSThA ke avasara para ukta tInoM zreSThiyoM ne mumbaI se zatruJjaya kA saMgha nikAlA aura vahA~ girirAja para do TraMka aura grAma meM koTa ke bAhara dharmazAlA banavAne ke liye bhUmi kraya kara vahA~ zilAnyAsa/muhurta sampanna kraayaa| isa avasara para ratnasAgarasUri ne navanirmita 7 hajAra jinabimboM kI aMjanazalAkA saM. 1931 mAgha sudi 7 guruvAra ko sampanna kii| yadyapi sAta hajAra jinapratimAoM kI aMjanazalAkA eka sAtha hone kI bAta Azcaryajanaka lagatI hai, para aisA honA asambhava Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa pratIta nahIM hotaa| zreSThI kezava jI nAyaka ne giranAra aura sammetazikhara para bhI jinAlayoM kA jIrNoddhAra kraayaa| isI samaya aMcalagaccha ke hI eka anya zreSThI bhImazI mANeka ne jaina sAhitya ke prakAzana/mudraNa meM sarAhanIya yogadAna diyaa| unake isa kArya meM kezavajI nAyaka ne bhI khUba sahAyatA dii| kezavajI kI dharmapatnI aura putra ne bhI dhArmika kAryoM meM vipuladravya vyaya kiyaa| vi0saM0 1928 meM AcArya ratnasAgara jI kA nidhana huaa|112 vi0 saM0 1915 se 1527 taka ke vibhinna abhilekhoM meM ratnasAgarasUri kA nAma milatA hai, jisakA vivaraNa nimnAnusAra haikra. vi0 saM0 mAha-tithi-vAra prAptisthala saMdarbha grantha 1. 1915 mAgha sudi 5 somavAra jIrAvalApArzvanAtha aMle.saM., lekhAMka jinAlaya, terA-kaccha 883 2. 1915 mAgha sudi 5 somavAra vahI vahI, lekhAMka 884 3. 1916 jyeSTha sudi 13 zukravAra supArzvanAtha jinAlaya vahI, lekhAMka 885 aMjAra, kaccha 4. 1918 mAgha sudi 5 somavAra / aSTApada jinAlaya, vahI, lekhAMka 886 nAliyA, kaccha 5. 1918 mAgha sudi 5 somavAra / jainamandira, vaDasara, vahI, lekhAMka 887 kaccha 6. 1918 mAgha sudi 13 budhavAra zAMtinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 888 koThAra, kaccha 13 budhavAra AdinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 889 vArApadhara, kaccha 8. 1921 mAgha sudi 7 guruvAra / narazI kezava jI vahI, lekhAka 891 TraeNka, zatruJjaya 9. 1921 mAgha sudi 7 guruvAra narazI kezava jI vahI, lekhAMka 892 TraeNka, zatruJjaya 10.1921 mAgha sudi 7 guruvAra neminAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 893 zatruJjaya Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 11.1921 mAgha sudi 7 guruvAra neminAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 894 zatruJjaya 12.1921 mAgha sudi 7 guruvAra / neminAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 895 zatruJjaya 13.1921 mAgha sudi 7 guruvAra kezava jI nAyaka vahI, lekhAMka 896 TraeNka, zatruJjaya vi0saM0 1921 ke ukta sabhI lekhoM meM pratimA pratiSThApaka ke rUpa meM ratnasAgarasUri kA nAma milatA hai jaba ki ukta tithi ke anya lekhoM meM isa gaccha kI paramparAnusAra ratnasAgarasUri kA kevala upadezaka ke rUpa meM hI nAma milatA hai draSTavyaaMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 897-932. 14.1922 mArgazIrSa sudi 13 jainamandira, koDAya, vahI, lekhAMka 933 guruvAra kaccha 15.1926 caitra sudi 15 cintAmaNi pArzvanAtha, vahI, lekhAMka 934 jinAlaya, bhuja-kaccha 16.1926 jyeSTha sudi 4 ravivAra / candraprabha jinAlaya, vahI, lekhAMka 935 udayapura, rAjasthAna 17.1927 mAgha sudi 13 zukravAra suvidhinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 936 jakhau, kaccha 18.1927 mAgha sudi 13 zukravAra suvidhinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 937 jakhau, kaccha 19.1927 mAgha sudi 13 zukravAra suvidhinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 938 jakhau, kaccha 20.1927 mAgha sudi 13 zukravAra suvidhinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 939 jakhau, kaccha 21.1927 mAgha sudi 13 zukravAra suvidhinAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 940 jakhau, kaccha vivekasAgarasUri vi0saM0 1911 meM kaccha prAnta ke choTA AsaMbiyA nAmaka sthAna para inakA janma huaa| inake pitA kA nAma zAha TokarazI aura mAtA kA nAma kuMtAbAI thaa| inakA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 93 bacapana kA nAma belajI bhAI thaa| bacapana se hI ye ratnasAgarasUri ke sAtha-sAtha rahe aura vi0 saM0 1928 meM unake nidhanoparAnta yati dIkSA lI aura mAMDavI meM AcArya evaM gacchanAyaka pada prApta kiyaa| inhoMne yati samudAya ke sAtha pAvAgar3ha tathA anya tIrthoM kI yAtrA kI tatpazcAt mumbaI Aye aura vahA~ cAturmAsa kiyaa| vi0saM0 1932 meM kezariyA jI tIrtha kI saMgha ke sAtha yAtrA kii| vivekasAgarasUri aura inake AjJAnuvartI yatijana yAtrA meM vAhana kA upayoga karane lage the| aMcalagacchIya pramukha zreSThiyoM ne inake upadeza se grantha bhaNDAroM kI sthApanA kI, jinameM aneka mahattvapUrNa granthoM kA saMgraha kiyA gyaa| isake atirikta isI samaya aneka granthoM kI pratilipiyA~ bhI karavAyI gyiiN| isa samaya ke pramukha zreSThiyoM meM vasana jI trikama jI, khetasI dhullA, khebaMzIzAha, hIrajIzAha Adi kA nAma ullekhanIya hai| inhoMne vibhinna sthAnoM para nUtana jinAlayoM kA nirmANa karAyA tathA prAcIna jinAlayoM kA jIrNoddhAra kraayaa| jaina dharma vidyA prasAraka varga dvArA isa gaccha kA sAhitya bar3e paimAne para prakAzita karAyA gyaa| vi0saM0 1948 meM inakA mumbaI meM nidhana huaa|113 vi0saM0 1928 se 1948 taka ke kucha abhilekhIya sAkSyoM meM inakA nAma milatA hai| inakA vivaraNa nimnAnusAra hai| 1. 1928 mAgha sudi 13 guruvAra kezavajI nAyaka aM.le.saM., lekhAMka TraeNka, zatruJjaya 941 2. 1928 mAgha sudi 13 guruvAra kezavajI nAyaka vahI, lekhAMka 942 TraeNka, zatruJjaya 3. 1928 mAgha sudi 13 guruvAra kezavajI nAyaka vahI, lekhAMka 943 TraeNka, zatruJjaya 4. 1928 mAgha sudi 13 guruvAra kezavajI nAyaka vahI, lekhAMka 944 TraeNka, zatruJjaya 5. 1929 vaizAkha sudi 14 zanivAra mahAjana bAr3I, vahI, lekhAMka 945 sutharI-kaccha 6. 1934 phAlguna sudi 2 guruvAra jIrAvalA pArzvanAtha vahI, lekhAMka 949 jinAlaya, terA, kaccha 7. 1934 phAlguna sudi 2 guruvAra jIrAvAlA pArzvanAtha vahI, lekhAMka 950 jinAlaya, terA, kaccha Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 acalagaccha kA itihAsa 8. 1937 mAgha sudi 5 guruvAra ajitanAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 951 mAMDavI, kaccha 9. 1939 mukhya jinAlaya, vahI, lekhAMka 952 bhadrezvara, kaccha 10.1939 mAgha sudi 10 zukravAra mukhya jinAlaya, vahI, lekhAMka 953 bhadrezvara, kaccha 11.1947 vaizAkha sudi 6 guruvAra kezavajI nAyaka vahI, lekhAMka 955 TraeNka, zatruJjaya 12.1948 mArgazIrSa sudi 11zukravAra kezavajI nAyaka vahI, lekhAMka 956 TraeNka, zatruJjaya 13.1948 mArgazIrSa sudi 11zukravAra kezavajI nAyaka vahI, lekhAMka 957 TraeNka, zatruJjaya zrIpUjya jinendrasAgarasUri zrIpUjya vivekasAgarasUri ke nidhana ke pazcAt zrIpUjya jinendrasAgarasUri aMcalagaccha ke nAyaka bne| vi0saM0 1951 meM ye kaccha padhAre aura vahA~ vibhinna sthAnoM para cAturmAsa kiyaa| vi0saM0 2004 meM saMkSipta bImArI ke kAraNa inakA dehAnta ho gayA aura inhIM ke sAtha aMcalagaccha meM zithilAcAra ke rUpa meM vyApta zrIpUjya aura gorajI kI paramparA bhI sadaiva ke liye samApta ho gyii| 114 / / vi0saM0 1949 se 1990 taka ke kucha lekhoM meM zrIpUjya jinendrasAgarasUri kA nAma milatA hai| inakA vivaraNa isa prakAra hai - 1. 1949 mAgha sudi 5 somavAra kezavajI nAyaka aM.le.saM., lekhAMka TraeNka, zatruJjaya 960. 2. 1949 mAgha sudi 10 zukravAra pArzvanAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 961 bhUlezvara, mumbaI 3. 1949 zrAvaNa sudi 7 budhavAra pArzvanAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 963 jakhau, kaccha 4. 1949 Azvina pUrNimA ghRtakallola pArzvanAtha vahI, lekhAMka 964 jinAlaya, sutharI, kaccha 5. 1950 pauSa vadi 5 bhRguvAra / pArzvanAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 966 (zukravAra) rApara,gaDhavArI-kaccha Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 95 vahA,lA 6. 1950 pauSa vadi 5 bhRguvAra pArzvanAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 967 (zukravAra) rApara,gaDhavArI-kaccha 7. 1950 phAlguna sudi 2 guruvAra ajitanAtha jinAlaya, vahI, lekhAMka 968 vAMkU, kaccha 8. 1960 zrAvaNa sudi 5 guruvAra kezavajI DhUMka, vahI, lekhAMka 999 zatruJjaya 9. 1988 vaizAkha vadi 7 guruvAra AdinAtha jinAlaya, vahI,lekhAMka 1038 vArApadhara, kaccha 10.1990 dvitIya vaizAkha vadi 5 jaina mandira, vahI,lekhAMka 1040 zanivAra sujApura, kaccha AcArya gautamasAgarasUrIzvara jI mahArAja ____ kaccha-hAlAra dezoddhAraka, mahAn kriyoddhAraka suvihita ziromaNi ke rUpa meM vikhyAt AcArya gautamasAgara jI kA janma vi0 saM0 1920 meM mAravAr3a ke pAlI nagara meM huA thaa| ye jAti se brAhmaNa the| inake pitA kA nAma dhIrajamala aura mAtA kA nAma khemalade thaa| bacapana kA inakA nAma gulAbamala thaa| vi0saM0 1925 meM mAravAr3a meM jaba akAla par3A to usa samaya aMcalagacchIya 4 yati- devasAgarajI, abhayacandajI, vIracandajI aura nAnacandajI pAlI aaye| yahA~ unheM kula 8 ziSyoM kI prApti huii| yati devasAgara jI ne dhIrajamala jI se mitratA kara lI aura unake yahA~ Ane-jAne lge| bAlaka gulAbamala ke zarIra se zubha lakSaNoM ko dekhakara yati jI ne dhIrajamala jI se unake putra kI mAMga kI jisa para unhoMne apanI patnI se vicAra-vimarza karake gulAbamala ko saharSa unheM sauMpa diyaa| isa prakAra ukta cAroM yatiyoM ke pAsa kula 9 ziSya ho gaye jinheM lekara ve kaccha lauTa gye| yati devasAgara jI ne gulAbamala aura kalyANamala ye do bAlaka apane pAsa rakhe aura unheM lekara choTA AsaMbiyA Aye jahA~ apane ziSya svarUpasAgara ko ukta donoM bAlaka sauMpakara unakA gRhastha ziSya bnaayaa| gulAbamala kA nAma jJAnacanda rakhA gayA, yahI Age calakara gautamasAgara jI ke nAma se vikhyAta hue| vi0saM0 1928 taka svarUpasAgara jI bhuja aura choTI AsaMbIyA meM rhe| vi0saM0 1928 zrAvaNa sudi 3 ko sutharI meM aMcalagacchanAyaka zrIpUjya ratnasAgara jI kA nidhana ho gayA tatpazcAt unake ziSya vivekasAgara ne gacchanAyaka kA pada sNbhaalaa| zrIpUjya vivekasAgarasUri ke pATamahotsava para svarUpasAgarajI apane ziSyoM ke sAtha mAMDavI Aye aura vahA~ se anya yatiyoM ke Agraha se zrIpUjya vivekasAgara jI ke sAtha zatruJjaya kI yAtrA para gye| vahA~ se sabhI pAvAgar3ha aura anta meM mumbaI gye| mumbaI meM vivekasAgara Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa jI kA cAturmAsa honA nizcita huA tathA anya sabhI yatijana jalayAna dvArA vi0saM0 1929 ke vaizAkha mAha meM kaccha phuNce| svarUpasAgara jI apane ziSyoM ke sAtha vi0saM0 1940 meM puna: mumbaI gaye jahA~ zrIpUjya vivekasAgarasUri ne jJAnacanda jI yati dIkSA dii| yati dIkSA lene ke pazcAt unhoMne rAtribhojana aura kandamUla kA tyAga kara diyA aura dharmapracAra meM laga gye| inake ojasvI vicAroM evaM spaSTa vaktavyoM se yatisamAja meM khalabalI maca gyii| vi0saM0 1946 meM apane janmabhUmi pAlI meM inhoMne saMvegImuni kI dIkSA lI aura muni gautamasAgara nAma prApta kiyaa| vi0saM0 1949 meM inakI bar3I dIkSA sampanna huI, taba se lekara vi0saM0 2009 meM apane mRtyuparyanta inhoMne 80 bAlikAoM evaM mahilAoM ko jaina sAdhvI tathA 14 puruSoM evaM bAlakoM ko jainamuni ke rUpa meM dIkSita kiyaa| ___ mahAn tejasvI, guNoM kI khAna, jJAna ke dhanI aura saMgaThana zakti ke praNetA ke rUpa meM dUra-dUra taka inakI khyAti phaila gyii| samaya-samaya para aMdhavizvAsI evaM vilAsI dharmapracArakoM ne Apake saMgaThana ko tor3ane kA prabala prayAsa kiyA kintu ve apane uddezyoM meM asaphala rhe| ___ aMcalagaccha meM jahA~ pahale sAdhu-sAdhviyoM kI saMkhyA nagaNya thI, vahA~ Apane aneka logoM ko dIkSita kara isa kSetra meM anukaraNIya kArya kiyA aura aMcalagaccha ko nayA jIvana pradAna kiyaa| Apake dvArA dIkSita ziSyoM ne aneka logoM ko ApakI maujUdagI meM dIkSita kiyaa| Apake cAturmAsoM kI sUcI nimnAnusAra hai- jAmanagara-17; bhuja 7; godharA 6; pAlItANA 4; nAliyA 4; mumbaI 3; moTI khAvaDI 3; mAMDala 2; devapura 1; sAyarA 1; varADIyA 1; AsaMbIyA 1; muMdarA 1- kula 62 / jaisA ki Age hama dekheMge aMcalagaccha ke 64veM paTTadhara AcArya kalyANasAgarasUri ke eka ziSya mahopAdhyAya ratnasAgara se aMcalagaccha kI sAgarazAkhA astittva meM aayii| ratnasAgara ke pazcAt kramaza: meghasAgara-vRddhisAgara-hIrasAgara-sahajasAgara-gaNi mAnasAgara-gaNi raMgasAgara-gaNi phatehasAgara-devasAgara-svarUpasAgara hue| jaisA ki Upara hama dekha cuke haiM mahAn kriyoddhAraka AcArya gautamasAgarasUri ukta svarUpasAgara ke ziSya the| gautamasAgara jI kI nizrA meM aneka dhArmika pratiSThAnoM, maMdiroM kA navanirmANa, jIrNoddhAra, pratiSThA Adi kArya sampanna hue| Apane vi0saM0 1952 meM nArAyaNapura, vi0saM0 1958 meM navAgAma, vi0 saM0 1962 meM baMDhI, 1978 meM devapura, 1984 meM paDANA, 1992 meM moDapura, 1997 meM nAlIyA, 1998 meM lAyajA, 2007 meM rAyaNa evaM 2008 meM godharA meM mandiroM kA nirmANa, pratiSThA, svarNamahotsava, jIrNoddhAra Adi sampanna kraayaa| Apake upadeza se aneka sthAnoM para nirmita derAsaroM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 97 meM dAdA kalyANasAgarasUri kI pratimAyeM pratiSThApita kI gyiiN| vi0saM0 2004 meM zrIpUjya jinendrasAgarasUri ke nidhanoparAnta yati-gorajI kI paramparA samApta ho gayI aura vi0saM0 2008 mAgha sudi 13 ko rAmANIyA meM saMgha ke atyadhika Agraha se Apane AcArya aura gacchanAyaka pada svIkAra kiyaa| ____ ApakI preraNA se bhuja, mAMDavI, jAmanagara Adi sthAnoM para bar3e jJAna bhaNDAroM kI sthApanA huI aura paMcapratikramaNasUtra, aNagArapratikramaNasUtra, upadezacintAmaNisaTIka, prabodhacintAmaNi, kalyANasAgarasUrirAsa, vardhamAnapadmasiMhazreSThicaritra, kalyANasAgarasUri pUjAdisaMgraha, bar3IpaTTAvalI bhASAMtara, zrIpAlarAsa Adi gacchopayogI grantha prakAzita hue| vi0saM0 2009 vaizAkha sudi 13 ko bhuja meM ApakA svargavAsa huA115 tatpazcAt guNasAgara jI Apake paTTadhara bne| AcArya guNasAgarasUrIzvara jI ma0 sA0 ApakA janma vi0saM0 1969 mAgha sudi 2 zukravAra ko der3hIA-kaccha prAnta meM huaa| Apake pitA kA nAma zrI lAlajI aura mAtA kA nAma dhanabAI thaa| bacapana kA inakA nAma gAMgajI bhAI thaa| mAtA kI preraNA aura pUjya santoM ke saMsarga evaM jaina granthoM ke adhyayana se inakI vairAgyabhAvanA prabala huI aura vi0 saM0 1993 caitravadi 9 ko der3hIyA meM dIkSA grahaNa kara lI aura acalagacchAdhipati gautamasAgarasUri ke ziSya nItisAgara jI mahArAja ke ziSya bana kara muni guNasAgara nAma prApta kiyaa| dIkSoparAnta inhoMne vyAkaraNa, chaMda, alaMkAra, nyAya, jyotiSa Adi zAstroM tathA jaina AgamoM kA alpa samaya meM khUba abhyAsa kara DAlA aura dAdA gurudeva ke kRpApAtra bne| inake jJAna-cAritrAdi se prabhAvita hokara dAdA gurudeva ne vi0saM0 1998 meM inheM merAu (kaccha) meM upAdhyAya pada pradAna kiyA aura vi0saM0 2003 meM apane AjJAvartI sAdhu-sAdhviyoM ko inakI nizrA meM sauMpa diyaa| saM0 2009 meM dAdAgurudeva kA nidhana ho gayA aura Apake guru nItisAgara jI vi0saM0 1999 meM hI kAladharma ko prApta ho gaye the ataH sampUrNa saMgha kI jimmedArI Apa para A gyii| vi0saM0 2011 meM Apa mumbaI padhAre jahA~ saMgha ne sUripada se Apako alaMkRta kiyaa| vi0saM0 2017 meM ApazrI ke athaka prayAsa se merAu (kaccha) meM zrI AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApITha kI sthApanA huii| vi0saM0 2024 meM ApakI preraNA se bhadrezvaratIrtha-kaccha meM akhilabhAratIya agacalagaccha caturvidha jainasaMgha kA prathama adhivezana huA jisakI Apane hI adhyakSatA kii| vi0saM0 2030 meM ApakI preraNA se kalyANa-gautama-nIti jaina tattvajJAna zrAvikA vidyApITha kI merAu (kaccha) meM sthApanA huii| ApakI nizrA meM der3hIyA se bhadrezvaratIrtha ke liye charI pAlaka saMgha nikAlA gyaa| bhadrezvara tIrtha meM hI ukta avasara para samasta upasthita saMghoM dvArA Apako gacchAdhipati Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 acalagaccha kA itihAsa pada pradAna kiyA gyaa| vi0saM0 2032-33 meM acalagacchAdhirAja zrIkalyANasAgarasUri ke caturtha janmazatAbdI ke avasara para Apane bAr3amera (rAjasthAna) meM aitihAsika cAturmAsa kiyA aura usa samaya vahA~ pArzvanAtha jinAlaya meM bhavya pratiSThA mahotsava kA Ayojana kiyA gayA jisameM bahuta bar3I saMkhyA meM Asa-pAsa ke logoM ke alAvA anya prAntoM se Aye zraddhAlujana upasthita rhe| vi0saM0 2033 meM ApakI preraNA se ApakI hI nizrA meM kaccha se zatrujaya taka kA eka hajAra yAtriyoM kA cha:rIpAlatA saMgha nikAlA gyaa| vi0saM0 2036 meM inakI preraNA se mumbaI meM akhila bhAratIya acalagaccha jaina saMgha kA dvitIya adhivezana huaa| ApakI preraNA se aneka jinAlayoM evaM upAzrayoM kA jIrNoddhAra, nirmANa, pratiSThA, aMjanazalAkAmahotsava Adi sampanna huaa| Apane svayaM apane hAthoM tathA apanI nizrA meM aneka pratiSThAyeM, aMjanazalAkAyeM sampanna kraayii| ApakI nizrA meM hI mumbaI se zikhara jI tathA zikhara jI se zatruJjaya tIrtha kA cha:rIpAlaka saMgha niklaa| zikharajI meM kacchI acalagaccha bhavana evaM bIsa jinAlaya kA nirmANa huaa| daMtANI tIrtha kA jIrNoddhAra aura pratiSThA Apane hI sampanna kraayaa|116 vi0saM0 2044 bhAdrapada vadi 3 somavAra ko madhyarAtri meM mumbaI meM navakAramantra kI ArAdhanA karate hue Apa svargavAsI hue| Apane vi0 saM0 1995 se 2044 taka lagabhaga 150 mumukSu puruSoM-bAlakoM, mahilAoM aura bAlikAoM ko sAdhu-sAdhvI ke rUpa meM dIkSita kiyaa| Apa dvArA racita bar3I saMkhyA meM vibhinna kRtiyA~ prApta hotI hai jinakI sUcI pariziSTa-1 meM dI gaI hai| AcArya guNodayasAgarasUri ApakA janma vi0saM0 1988 bhAdrapada sudi 15 ko koTaDA nAmaka sthAna para huaa| Apake pitA kA nAma gaNazI bhAI aura mAtA kA nAma sundara bAI thaa| bacapana kA inakA nAma govindabhAI thaa| vi0saM0 2014 mAgha sudi 10 ko lAlabAr3I, mumbaI meM Apane 21 varSa kI Ayu meM guNasAgarasUri se dIkSA grahaNa kI aura vi0saM0 2033 vaizAkha sudi 3 ko mumbaI ke makar3A nAmaka sthAna para AcArya pada para pratiSThita kiye gye| vi0saM0 2044 meM AcArya guNasAgarasUri ke nidhana ke uparAnta Apa saphalatApUrvaka sampUrNa saMgha kI jimmedArI vahana kara rahe haiN| Apane apane hAthoM 100 mumukSuoM ko dIkSA pradAna kii| ApakI nizrA meM kaI charI pAlita saMgha nikala cuke haiN| vibhinna sthAnoM para ApakI preraNA se prAcIna jinAlayoM kA jIrNoddhAra va nUtana jinAlayoM kA nirmANa, aMjanazalAkA pratiSThA Adi sampanna hue haiN| Apane svayaM bhI apane varadahasta se kaI sthAnoM para pratiSThA, aMjanazalAkA Adi dhArmika kRtyoM ko sampanna karAyA hai| Apake kuzala nAyakatva meM aMcalagaccha kA caturdika vikAsa ho rahA hai| Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa AcArya kalAprabhasAgara vartamAna samaya meM sampUrNa zvetAmbara zramaNa saMgha ke zIrSastha vidvAnoM evaM prabhAvaka AcAryoM meM AcArya kalAprabhasAgara jI kA nAma atyanta Adara ke sAtha liyA jAtA hai| ApakA janma vi0saM0 2009 meM navAvAsa nAmaka sthAna meM huaa| Apake pitA kA nAma zrI ratanajI TokarajI sAvalA aura Apake bacapana kA nAma kizora kumAra thaa| vi0saM0 2026 kArtika vadi 13 ko bhujapura meM AcArya guNasAgarasUri se dIkSA grahaNa kI aura kalAprabhasAgara nAma prApta kiyaa| bacapana se hI ye adhyayanazIla pravRtti ke the| dIkSA prApta karane ke pazcAt Apane vyAkaraNa, chaMda, alaMkAra, nyAya Adi ke sAtha-sAtha jaina AgamoM kA vizad adhyayana kiyaa| Apa saMskRta, prAkRta, hindI, gujarAtI, apabhraMza Adi bhASAoM meM niSNAta haiN| vi0saM0 2039 meM zrI Arya jayakalyANa kendra mumbaI dvArA prakAzita zrI Arya kalyANa gautamasmRtigrantha ApakI gambhIra vidvattA kA sahaja hI paricaya detA hai| sampUrNa mahAgrantha kA akele Apane sampAdana kiyA hai| apane dIkSA guru guNasAgarasUri kI bhA~ti Apane bhI sAhitya sarjana meM vizeSa ruci lete hae aneka nUtana granthoM kA praNayana kiyA hai| aba taka ApakI nizrA evaM mArgadarzana meM Arya jayakalyANa TrasTa dvArA 107 se adhika granthoM kA prakAzana ho cukA hai aura kaI grantha abhI yaMtrastha haiN| inameM se aneka granthoM kI racanA aura sampAdana Apane svayaM kiyA hai| aMcalagaccha se hI sambaddha anya prakAzana saMsthAoM se bhI Apa dvArA praNIta evaM sampAdita 50 se adhika grantha prakAzita ho cuke haiN| ina sabhI kI tAlikA pariziSTa-2 meM dI jA rahI hai| apane vi0saM0 2045 se vi0saM0 2054 ke madhya lagabhaga 10-11 mumukSuoM ko bhAgavatI dIkSA pradAna kI hai| vartamAna meM isa gaccha meM kula 30 muni aura 217 sAdhviyA~ haiM jo kaccha evaM mumbaI ke alAvA gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra va Andhrapradeza ke vibhinna sthAnoM para vicaraNa kara rahe haiN|117 sandarbha-sUcI 1-2. somacandra dhArasI, sampA0- aMcalagacchamhoTIpaTTAvalI, jAmanagara vi0 saM0 1985, pR0 140-144. 2a. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, mumbaI 1968I0sa0, pR0 49. 3. muni jinavijaya, sampA0- vividhagacchIyapaTTAvalIsaMgraha, siMghI jaina granthamAlA, granthAMka 53, mumbaI 1961I0sa0, pR0 105-120. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 2, mumbaI, 1931 I0sa0, pR0 765-779. 3ba. Johannes Klatt, "The Samachari-Satakam of Samaya Sundara ____and Pattavalis of the Anchala-Gachchha and other gachchhas". Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 4. 5. P. Peterson, Ed. A Fifth Report on Operation in the Search of Sanskrit Mss. in the Bombay circle, April 1892-March 1895, Bombay 1896 A.D. No. 44, pp. 65-66. 6-7. rUpendrakumAra pagAriyA, "zatapadIpraznottarapaddhati meM pratipAdita jainAcAra", jaina vidyA ke AyAma, bhAga 4, sampA0-- - pro0 sAgaramala jaina, pArzvanAtha vidyAzrama, vArANasI, 1994 I0sa0, pR0 31-42. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, mumbaI, 1968 I0sa0, pR0 119-21. vahI, pR0 112-14. vahI, pR0 116, evaM mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 1, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, sampA0 DaoN0 jayanta koThArI, mumbaI, 1986I0sa0, pR0 7. C.D. Dalal, Ed. Catalogue of Manuscripts in the Jaina Grantha Bhandars at Pattan, G.O.S. No. LXXVI, Baroda, 1937. A.D. Introduction, p. 56. -- Jinaratnakosha, p. 368-69. paM0 ambAlAla premacanda zAha, sampA0 kAlakAcAryakathAsaMgraha, zrI jaina kalA sAhitya saMzodhaka kAryAlaya sirIja naM0 3, ahamadAbAda, 1949 I0, pR0 12-13. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. acalagaccha kA itihAsa The Indian Antiquary, Vol. XXIII, July 1894 A.D., pp. 169-183. H.D. Velankar, Jinaratnakosha, Government Oriental Series, Class C, No. 4, Bhandarkar Oriental Research Institute, Poona 1944 A.D., p. 59. 18. P. Peterson, Ibid, Vol. V, p. 127. C.D. Dalal, Ibid, p. 402. --Jinaratnakosha, p. 11. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 195. muni caturavijaya jI, sampA0 lIMbaDI jaina jJAnabhaNDAranI hastalikhita prationuM sUcIpatra, zrIAgamodaya samiti granthamAlA, granthAMka 58, mumbaI 1928I0sa0, kramAMka 983, pR0 59. 16-17. munizrI kalAprabhasAgara, sampA0 - zrI AryakalyANagautamasmRtigrantha, mumbaI vi0saM0 2039, bhAga 1, vibhAga 2, pR0 79. zrIpArzva, sampA0, aMcalagacchIyalekhasaMgraha, mumbaI 1964I0 sa0, lekhAMka 463. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 101 19. 20. 26. Jinaratnakosha, p. 94. Ibid, p. 162. 21. Ibid, p. 94. 22. muni kalAprabhasAgara, sampA0- AryakalyANagautamasmRtigrantha, bhAga 1, vibhAga 2, pR0 69-75. 23. vahI, pR0 70-72. 24-25.mahopAdhyAya vinayasAgara, "virATanagara kA eka ajJAta TIkAkAra- vADava" AryakalyANagautamasmRtigrantha, bhAga 3, hindI vibhAga, pR0 75-78. evaM vahI, bhAga 1, vibhAga 2, pR0 79. AcArya kalAprabhasAgara jI, zrI acalagaccha ke AcAryoM kI jIvana jyoti aparanAma laghupaTTAvalI, bADamera, vi0saM0 2035, pR0 98. yaha lekha kahAM se prApta huA hai isa sambandha meM AcArya kalAprabhasAgara jI ne kucha nahIM batalAyA hai| 27. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 220-223. vahI, pR0 231-232. vahI, pR0 263. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 240. vahI, pR0 240 evaM ambAlAla precamanda zAha, kAlakAcAryakathAsaMgraha, pR0 66. aMcalagaccha kI anya zAkhAoM kI taraha isa zAkhA kA bhI svatantra rUpa se itihAsa likhA gayA hai jo adyAvadhi aprakAzita hai| 33. aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 546. 34. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 244. 35-36. vahI, pR0 244. 37. gacchAdhipazrIjayakIrtisUriziSyo mahImerurahaM stavaM te| kRtvA kriyAguptakavitvamitthaM tvAmeva dadhyAM hRdaye jinendr|| 53 / / 'jinastutipaMcAzikA' munizrI caturavijaya, sampA0 jainastotrasandoha, bhAga 1, prAcIna jaina sAhityoddhAra granthAvalI, puSpa 1, ahamadAbAda, 1932I0sa0, pR036-42. 28. 29. sh sh sh 2 . Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 acalagaccha kA itihAsa 38. Jinaratnakosha, p. 78. 38a. Ibid, p. 314. 39. AryakalyANagautamasmRtigrantha, bhAga 1, vibhAga 2, pR0 91. 40. vahI, bhAga 1, vibhAga 2, pR0 93 evaM AcArya kalAprabhasAgara, laghupaTTAvalI, pR0 118. Jinaratnakosha, p. 44. Ibid, p. 402. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 278. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 1, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 366. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 279. Jinaratnakosha, p. 44. Ibid, p. 380. Ibid, p. 78. aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 417. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 279. draSTavya, isI Alekha ke prArambhika pRSThoM meM dI gayI aMcalagacchIyapaTTadhara AcAryoM kI tAlikA. aMcalagacchadigdarzana, pR0 279. aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 100. 52. aMcalagacchadigdarzana, pR0 279. 53. vahI, pR0 302. draSTavya, aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 668-701. aMcalagacchadigdarzana, pR0 313. 56. draSTavya, sandarbha kramAMka 3. 56a. Jinaratnakosha, p. 328. 57-58.aMcalagacchadigdarzana, pR0 385-86. 59. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 3, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, mumbaI 1987I0sa0, pR0 166-67. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 103 60. 65. sahajaratna dvArA racita bIsaviharamAnajinastavana (racanAkAla vi0saM0 1614/I0sa0 1558) aura caudahaguNasthAnakagarbhitavIrastavaka nAmaka kRtiyAM bhI prApta hotI haiN| Vidhatri Vora, Ed. Catalogue of Gujarati Manuscripts Muniraja Shree PunyavijayaJis Collection, L.D. Series, No-71, Ahmedabad 1978 A.D. P. 239. jainagUrjarakavio, bhAga 2, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 362-63. aMcalagacchadigdarzana, pR0 363. 61. jainagUrjarakavio, bhAga 2, pR0 189-90. 62-63. vahI 64. agaracanda bha~varalAla nAhaTA, "jasakIrtikRta sammetazikharAsa kA sAra" jainasatyaprakAza, varSa 7, aMka 10-11, pRSTha 517, 548. AryakalyANagautamasmRtigrantha, bhAga 3, hindI vibhAga, pR0 57-65. jainagUrjarakavio, bhAga 3, navIna saMskaraNa, pR0 301-306. jJAnamUrti dvArA racita bAisaparISahacaupAI, saMgrahaNIbAlAvabodha, priyaMkaracaupAI Adi kRtiyAM bhI milatI haiN| aMcalagacche dina dina dIpe, zrIdharmamUrati suuriraayaa| tAsa taNe pakhe mahIyala vicareM, bhAnulabdhi uvajhAyA re| tAsasIsa megharAja payape ciranaMdo jA caMdA re| o pUjA je bhaNase bANase, tasa ghara hoi aNaMdA re| jainagUrjarakavio, bhAga 3, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, saMpA0 DaoN0 jayanta koThArI, mumbaI 1987 I0, pR0 164-65. hindIjainasAhityakAitihAsa (maru-gUrjara), bhAga 2, pR0 365-66. 67. aMcalagacchadigdarzana, pR0 391. 68-69-70. bhaMvaralAla nAhaTA, "rAjasIrAsa kA sAra", AryakalyANagautamasmRtigrantha, bhAga 3, hindI vibhAga, pR0 4-10. 71. laghupaTTAvalI, pR0 126. 72. vahI, pR0 139. 73. aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 287-308; 766-778. 66. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 acalagaccha kA itihAsa 77. 74. laghupaTTAvalI, pR0 143. 75-76.vi0saM0 1676 kA vardhamAna zAha kA lekha aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 310. laghupaTTAvalI, pR0 143 aura Age muni mahodayasAgara, kalyANasAgarasUri kA jIvanacarita, pR0 170-73. 79. saMvat sola paMcyotare re, kAratika mAsa majhAri re, suda terasa ati ujalI re, soma sutana bhalovAra re| vidhipakSa gacha guru rAjIo re, sohe nirmala nANa re, dina dina mahimA dIpato re, jima udayAcale bhAMNa re| 78. tAsa pakSa paMDitabaru re, puNyamaMdira munirAya re, vinai tehanA vInave re, udayamaMdira dharI sAya re| rAsa racyo khaMte karIre, seravATapura mAMhi re, naranArI je sAMbhale re, tasa hoI adhika uchAhi re| zItikaNTha mizra, pUrvokta, bhAga 2, pR0 48. saMvata sola paMcANuA varasi, ASAr3ha sudi harasi jI, zrI aMcalagachi virAji, zrIkalyANasAgara suuriraajijii| 80. vAcakavaMsa vibhUSaNa vAru zrI devasAgara bhavatAru jI tAsa sIsa mani bhAvi uttamacaMda guNa gAvi jii| zItikaNTha mizra, pUrvokta, bhAga 2, pR0 47. saMvata sola saMtANui posa puniya dinasAra re, caritra aha raciu manaraMge rAyadhanapura majhAri re| 81. paNDita guNacaMdra vaMdatA pAmIje uchAha re, suguru aha taNe supasAye, bhAkhyo je adhikAra re| vivekacaMdra kahe bhAve suNatA lahai lAbha apAra re| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83. acalagaccha kA itihAsa 105 105 suNI caritra dIje dAna je kIje atithisaMvibhAga re| zItikaNTha mizra, vahI, bhAga 2, pR0 487. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 408. aMcalagacchi zrIdharmamUrtisUri sUrisiromaNi dIpai, tasa pATi zrIkalyANasAgara sUri mayaNa mahAbhadra jIpai re| saMvata SaTa rasa vANa (kAya) nizAkara, kAtika vadi somavAri, pAMcami joDi karI o rUDI, zrI bhuja nagara majhAri re| vAcaka vaMza suhAkara muNivara, zrI vijayazIla muNiMda, tAsa sIsa dayAzIla payaMpai vaMdu ilA muni caMda re| ilAcI muni nA guNa gAMtA, pAtika dUri palAi, zrI ciMtAmaNi pAsa prasAdiiM Rddhi vRddhi thira thAi re| ilAcIkevalIrAsa kI prazasti, zItikaNTha mizra, vahI, bhAga 2, pR0 216-17. muni dayAzIla dvArA racI gayI zIlabattIsI (racanAkAla vi0saM0 1664/ I0sa0 1608), candrasena-pradyota nATakIyaprabandha (racanAkAla vi0saM0 1667/I0sa0 1611) Adi kRtiyAM bhI milatI haiN| solaha saya ugaNottarai pura jAlora majhAri, Asu sudi dazamaI kiyau, kathAbaMdha guruvaari| 84. zrI aMcalagaccha udadhi samAna, saMgharayaNa kerau ahitthaann| udayautAsa zrIguru kalyANasAgara sama guNanAMNa, tAsapakSi mahimAbhaMDAra, paMDita bhImaratana anngaar| tAsa vineya vinayaguNageha, udayasamudra suguru sasaneha, tAsasIsa ANaMdii ghaNaI, dayAsAgara vAcaka.... ima bhnni| madanarAjarSirAsa kI prazasti, zItikaNTha mizra, pUrvokta, bhAga 2, pR0217-19. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, dvitIya parivardhita saMskaraNa, sampA0- DaoN0 jayantakoThArI, bhAga 3, pR0 97-99. vAcaka dayAsAgaragaNi ne madanarAjarSicarita kI racanA apane gurubhAI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 acalagaccha kA itihAsa devavidhAna ke Agraha para kI thii| aMcalagacchadigdarzana, pR0 409-10 aMcalagacchadigdarzana, pR0 408, 410. zItikaNTha mizra, pUrvokta, bhAga 2, pR0 236-37. munipuNyavijaya, "eka granthanI prazasti" jainasatyaprakAza, varSa 12, aMka 2, TAiTila pR0 2. 87. draSTavya, isI nibandha ke prArambha meM dI gayI aMcalagacchIya AcAryoM kI paTTaparamparA 88-89. laghupaTTAvalI, pR0 156-57. 90. vahI, pR0 158-59. 91. draSTavya, kalyANasAgarasUri ke ziSya-praziSyoM kI tAlikA ke antargata 92-94. laghupaTTAvalI, pR0 161-62. 95-96.vahI, pR0 165-66. 97. vahI, pR0 170. 98. saMbhavanAtha jinAlaya, gopIpurA-sUrata meM isI tithi kI pratiSThApita 10 anya jinapratimAyeM bhI hai| yadyapi inameM kIrtisAgarasUri kA nAma nahIM milatA phira bhI aisA nizcayapUrvaka kahA jA sakatA ukta jina pratimAoM ke nirmANa kI preraNA bhI ukta AcArya se hI prApta huI hogii| - draSTavya aMcalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 833-848. 99-100. laghupaTTAvalI, pR0 171. 101-102. aMcalagacchadigdarzana, pR0 516-17. 103. acalagacchIyalekhasaMgraha, lekhAMka 326. 104-105. aMcalagacchadigdarzana, pR0 515-16. 106. vahI, pR0 518-19; aMcalagacchIya lekhasaMgraha, lekhAMka 853. 107. vahI, pR0 519; aMcalagacchIya lekhasaMgraha, lekhAMka 328. 108. vahI, pR0 520. 109. vahI, pR0 521. 110. laghupaTTAvalI, pR0 173; aMcalagacchadigdarzana, pRSTha 538. 111. acalagacchadigdarzana, pR0 530 aura Age; aMcalagacchIya lekhasaMgraha, lekhAMka 870, 872. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa 107 107 112. laghupaTTAvalI, pR0 177-180. 113. vahI, pR0 181 aura Age. 114. vahI, pR0 183-184. 115-116. vistAra ke lie draSTavya- laghu paTTAvalI, pR0 184 aura Age AryakalyANagautamasmRtigrantha, bhAga 1, vibhAga 4, pRSTha 142-161. aMcalagacchadigdarzana, pR0 594-99. 117. bAbUlAla jaina 'ujjavala', samagra jaina cAturmAsa sUcI, 2000 I0; pRSTha 287-297. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya adhyAya acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa acalagaccha-kIrti zAkhA acalagaccha kI vibhinna upazAkhAoM meM kIrti zAkhA bhI eka hai| prApta vivaraNAnusAra jayakIrtisUri ke ziSya lAvaNyakIrti se yaha zAkhA astittva meM aayii|1 yaha bAta dharmamUrtisUrikRta paTTAvalI (racanAkAla vi0 saM0 1617) se jJAta hotI hai| jayakIrtisUri aMcalagaccha ke 12veM paTTadhara the aura unakA samaya vikrama saMvat kI 15vIM zatI kA uttarArdha sunizcita hai, aisI sthiti meM yaha kahA jA sakatA hai ki 15vIM zatI ke antima caraNa yA 16vIM zatI ke prathama caraNa meM aMcalagaccha kI yaha zAkhA astittva meM aayii| isa zAkhA ke itihAsa ke adhyayana ke liye isase sambaddha na to koI paTTAvalI milatI hai aura na hI koI pratimAlekhAdi hii| isI prakAra isa zAkhA se sambaddha munijanoM dvArA racita koI kRti bhI nahIM milI hai, tathApi unake dvArA pratilipi kI gayI kRtiyoM kI prazastiyAM milI haiM, jinase isa zAkhA ke kucha munijanoM ke nAma aura unake pUrvApara sambandha bhI nirdhArita ho jAte haiN| inhIM sImita sAkSyoM ke AdhAra para aMcalagaccha kI isa zAkhA ke itihAsa kI eka jhalaka prastuta hai| ___ jaisA ki Upara kahA jA cukA hai, AcArya jayakIrtisUri ke ziSya lAvaNyakIrti se yaha zAkhA astittva meM aayii| aisA pratIta hotA hai ki lAvaNyakIrti ke kIrti nAmAnta hone se unakI ziSya-santati kIrtizAkhA ke nAma se prasiddha huI hogii| lAvaNyakIrti dvArA racita na to koI kRti milatI hai aura na hI unake dvArA pratiSThApita koI jina pratimA hI prApta huI hai| isI prakAra inake paTTadhara kauna the; isa bAre meM bhI koI sUcanA prApta nahIM hotii| vi0saM0 1625 meM likhI gayI kalpasUtravRtti kI puSpikA se jJAta hotA hai ki ukta grantha paM0 kSegakIrtigaNi ko eka zrAvaka parivAra dvArA pradAna kI gyii| ukta puSpikA meM kSemakIrtigaNi ke guru paM0 bhAvakIrtigaNi aura praguru harSavardhanagaNi kA bhI nAma milatA hai Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 109 paM0 harSavardhanagaNi paM0 bhAvakIrtigaNi paM0 kSemakIrtigaNi (vi.saM. 1625 meM likhI gayI kalpa sUtravRtti kI dAtA prazasti meM ullikhita) cUMki acalagaccha kI vibhinna zAkhAoM kA nAmakaraNa zAkhA pravartaka munijanoM ke nAmAnta pada (nandi) para hI huA hai, ata: ukta prazasti meM ullikhita kSemakIrtigaNi ko acalagaccha kI kIrtizAkhA se sambaddha mAnane meM koI bAdhA dikhAI nahIM detii| isa AdhAra para ukta prazasti ko kIrtizAkhA kA prathama sAkSya mAnA jA sakatA hai| zAkhApravartaka lAvaNyakIrti aura paM0 kSemakIrti kI guru-paramparA ke bIca kisa prakAra kA sambandha thA, yaha jJAta nahIM hotA hai| jayakIrtisUri (acalagaccha ke 12veM paTTadhara) janma vi.saM. 1433; dIkSA vi.saM. 1444; AcAryapada vi0 saM0 1467; mRtyu vi0saM0 1500) lAvaNyakIrti (acalagaccha kIrtizAkhA ke AdipuruSa); vi0saM0 kI 15vIM zatI ke anta yA 16vIM zatI ke prathama caraNa ke Asa-pAsa kIrtizAkhA ke pravartaka) harSavardhanagaNi paM0 bhAvakIrti paM0 kSemakIrti (vi0saM0 1625 meM inheM kalpasUtravRtti kI prati bheMTa meM dI gayI) vi0saM0 1667 meM apane praziSya vijayakIrti ke paThanArtha kalyANamandirastava ke pratilipikAra rAjakIrtigaNi bhI kIrtizAkhA se sambaddha mAne jA sakate haiN| ukta grantha kI prazasti3 meM pratilipikAra ne apane guru, ziSya, praziSya Adi kA ullekha kiyA hai jisase jJAta hotA hai ki unake guru kA nAma kSamAkIrti, ziSya kA nAma zrutakIrti aura praziSya kA nAma vijayakIrti thaa| Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 acalagaccha kA itihAsa kSamAkIrti I rAjakIrtigaNi 1 zrutakIrti vijayakIrti vi0saM0 1625 meM likhI gayI kalpasUtravRtti kI prazasti meM ullikhita kSemakIrti, jinakA Upara ullekha A cukA hai, aura ukta kalyANamandirastava kI vi0saM0 1667 kI prazasti meM ullikhita rAjakIrtigaNi evaM unake kSamAkIrti ke bIca kisa prakAra kA sambandha thA, yaha patA nahIM cala pAtA hai| guru jayakIrtisUri | (vi0 saM0 1667 meM kalyANamandirastava ke pratilipikAra) paM0 bhAvakIrti I paM0 kSemakIrti (inake paThanArtha vi0saM0 1667 meM ukta kRti kI pratilipi kI gayI) lAvaNyakIrti (aMcalagaccha - kIrtizAkhA ke AdipuruSa) 1 harSavardhana gaNi zrutakIrti I vijayakIrti (vi.saM. 1625 meM likhita kalpasUtravRtti kI prazasti meM ullikhita) paM0 kSamAkIrti 1 rAjakIrtigaNi (vi.saM. 1667 meM kalyANamandirastava ke pratilipikAra) I Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMcalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 111 vi0saM0 1669 meM likhI gayI ratnasaMcayaprakaraNa kI pratilekhana prazasti meM pratilipikAra zrutakIrti ne apane praguru, guru aura do anya munijanoM kA nAmollekha kiyA hai, jo nimnAnusAra hai : paM0 kSamAkIrtigaNi vAcaka rAjakIrtigaNi guNavardhanagaNi zrutakIrti (vi0saM0 1669 meM pArakaranagara meM RSi dayAkIrti aura RSi harSakIrti ke sAtha ratnasaMcayaprakaraNa ke pratilipikAra) Upara hama dekha cuke hai ki vi0saM0 1667 meM likhI gayI kalyANamandirastava kI pratilekhana prazasti meM paM0 kSamAkIrtigaNi, vAcaka rAjakIrtigaNi aura zrutakIrtigaNi kA nAma A cukA hai| vi0saM0 1669 meM likhita ratnasaMcayaprakaraNa kI ukta prazasti meM zrutakIrti ko lekhana kArya meM sahAyatA karane vAle dayAkIrti aura harSakIrti ke sAtha unakA kyA sambandha thA, yaha jJAta nahIM hotaa| vi0 saM0 1676 caitra vadi 12 ko pAligrAma meM likhI gayI siMhAsanabattIsI kI eka prati milatI hai| isa grantha kI prazasti meM vAcaka rAjakIrtigaNi, unake garubhrAtA guNavardhanagaNi tathA unake ziSyoM - zrutasAgaragaNi, dayAkIrtigaNi aura vijayakIrti kA pratilipikAra ke rUpa meM nAma milatA hai : vAcaka rAjakIrtigaNi paM0 guNavardhanagaNi zrutasAgaragaNi dayAkIrtigaNi vijayakIrti (vi.saM. 1676 caitra vadi 12 ko siMhAsanabattIsI ke pratilipikAra) ukta tInoM tAlikAoM ke paraspara samAyojana se eka vistRta tAlikA saMgaThita kI jA sakatI hai, jo isa prakAra hai : Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMcalagaccha- kIrtizAkhA ke munijanoM ke guru paramparA kI tAlikA (AryarakSitasUri) (jayasiMhasUri) (dharmaghoSasUri) (mahendrasiMhasUri) 1 (siMhaprabhasUri) (ajitasiMhasUri ) (devendrasiMhasUri) (dharmaprabhasUri) (siMhatilakasUri) (mahendraprabhasUri) (merutuMgasUri) 112 acalagaccha kA itihAsa Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayakIrtisUri / lAvaNyakIrti (aMcalagaccha-kIrtizAkhA ke AdipuruSa) harSavardhanagaNi paM0 bhAvakIrti paM0 kSemakIrti (vi0saM0 1625 meM likhI gayI kalpasUtravRtti kI prazasti meM ullikhita) paM0 kSamAkIrti acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa guNardhanagaNi paM0 rAjakIrtigaNi (vi0saM0 1667 meM kalyANamandirastava ke pratilipikAra) zrutakIrtigaNi (vi0saM0 1669 meM ratlasaMcayaprakaraNa ke pratilipikAra) vijayakIrti zrutasAgaragaNi dayAkIrtigaNi vijayakIrti (vi0saM0 1676 meM siMhAsanabattIsI ke pratilipikAra) 113 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 acalagaccha kA itihAsa vi0saM0 1692 meM likhI gayI daNDakastavana ke pratilipikAra candrakIrtigaNi bhI kIrtizAkhA se hI sambaddha mAlUma hote haiN| inake guru kauna the? isa bAre meM ukta prazasti se koI jAnakArI prApta nahIM hotii| candrakIrtigaNi (vi0saM0 1692 meM daNDakastava ke pratilipikAra) vi0saM0 1729 meM likhI gayI gorAbAdalakathA aparanAma padminIcaupAI ke pratilipikAra vimalakIrti, lalitakIrti aura jayakIrti bhI isI zAkhA se sambaddha jAna par3ate haiN| ukta kRti kI prazasti se jJAta hotA hai ki pratilipikAra ke guru kA nAma paM0 matikIrti thaa| ina sabakA pUrva pradarzita tAlikA ke munijanoM se kisa prakAra kA sambandha thA, jJAta nahIM hotaa| paM0 matikIrti vimalakIrti lalitakIrti jayakIrti (vi0saM0 1729 zrAvaNa vadi 2 budhavAra ko gorAbAdalakathA ke pratilipikAra) acalagaccha kI kIrtizAkhA kA udbhava kaba, kahAM aura kisa kAraNa huaa| sAkSyoM ke abhAva meM ye sabhI prazna prAya: anuttarita hI raha jAte hai| sandarbha 1. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, mumbaI, 1968I0sa0, pR0 245. 2. vahI, pR0 371. 3. A.P. Shah, Ed. Catalogue of Sanskrit & Prakrit Mss : Muniraj Shree PunyavijayaJis Collection, L.D. Series, No.2. Ahmedabad, 1963 ____A.D.No. 168,p.98-99. 4. saMvat 1669 varSe zrIaMcalagacche paM0 zrI kSi (kSa)mAkIrtigaNi-ziSya vA0 zrIrAjakIrtigaNi-paM0 zrIguNavardhanagaNi-ziSya zrutakIrtilikhitaM zrIpArakaranagaramadhye RSidayAkIrti- RssihrsskiirtishitaiH| -- Ibid, No. 2812, Page 141. 5. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 2, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, sampA0- jayanta koThArI, pR0 41. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 401. 6. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 400. 7. vahI, pR0 467. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha-gorakSazAkhA acalagaccha kI vibhinna zAkhAoM meM gorakSazAkhA bhI eka hai| acalagaccha ke 15 veM paTTadhara AcArya bhAvasAgarasUri (vi0saM0 1567 - 1583) ke ziSya sumatisAgara isa zAkhA ke pravartaka mAne jAte haiN| isa gaccha meM hemakAnti, guNasAgara, puNyaratna, guNaratna, kSamAratna, jJAnasAgara, matisAgara, jayasAgara Adi kaI vidvAn munijana ho cuke haiN| jaisA ki isa zAkhA ke nAma se pratIta hotA hai zAkhA ke AdipuruSa sumatisAgara dvArA kisI gAya kI rakSA karane ke kAraNa unakA ziSya samudAya gorakSazAkhA ke nAma se jAnA gayA hogaa| yaha zAkhA kaba aura kahAM astittva meM AyI, isa sambandha meM koI jAnakArI nahIM miltii| isa zAkhA ke AdipuruSa sumatisAgara dvArA racita na to kRti hI milatI hai aura na hI isa sambandha meM koI ullekha hI prApta hotA hai| ThIka yahI bAta inake ziSya gajasAgara (vi0 saM0 1603 - 1659 ) ke bAre meM bhI kahI jA sakatI hai tathApi inakI paramparA meM hue vibhinna racanAkAroM ne inakA sAdara ullekha kiyA hai| gajasAgara ke ziSya guNasAgara hue jinhoMne apane guru kI smRti meM gajasAgarasUrinirvANarAsa 1 ( racanAkAla - vi0 saM0 17vIM zatI kA aMtima caraNa ) kI racanA kii| guNasAgara dvArA likhita haMsAulIrAsa kI bhI eka prati prApta huI hai / 2 gajasAra ke dUsare ziSya puNyaratna hue| inake dvArA racita sanatkumArarAsa aura sudharmAsvAmIrAsa nAmaka kRtiyAM prApta hotI haiN| sanatkumArarAsa kI prazasti meM racanAkAra ne apanI guru-paramparA, racanAkAla Adi kA spaSTa ullekha kiyA hai, jo isa prakAra hai : vidhipakSa gacchanau rAjA, zrI AryarakSata sUriMda re, guNa arANi tapaguNatilau sola kalA jasyo vada re / tasa pATiM jayasiMhasUri dharmaghoSasUri tAsa, mahiMdasIMha valI guNabharyau, jeNai jananA pahaucAr3A Asa / tiNai anukramiM avataryA zrI sumatisAgarasUri sAra re, zrIgajasAgarasUri tasa taNai, pATiM jANau udAra re / tAsa sIsa a jANajyo, puNyaratnasUri kahi rAsa re, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 acalagaccha kA itihAsa bhaNai gaNai je sa bhalaI, tehanI puhatuvaI Asa re| saMvata sola te jANajyo sADatrIsau te sAra re, vaizAkha vadi bhalA paMcamI, rAsa raccau ravivAra re| sudharmAsvAmIrAsa kI prazasti se jJAta hotA hai ki yaha kRti vi0saM0 1640/ I0san 1584 meM racI gayI thii| puNyaratna ke ziSya muni guNaratna hue| yadyapi inake dvArA racita koI kRti nahIM milatI hai tathApi muni kAntisAgara ne inake dvArA racita tIrthaGkaronA dohA nAmaka kRti kA ullekha kiyA hai| 5 guNaratna ke kisI ziSya ne guNaratnasUrisavaiyA nAmaka kRti kI racanA kI hai| isa kRti se inake bAre meM saMkSipta jAnakArI prApta ho jAtI hai| isase jJAta hotA hai ki inake pitA kA nAma zivA zAha aura mAtA kA nAma kuMvarI thaa| guNaratnasUri ke ziSya kSamAratna hue, jinhoMne vi0saM0 1721/I0san 1665 meM citrabhUtasaMbhUtacaupAI kI racanA kii| gajasAgarasUri ke ziSyoM meM hemakAnti bhI eka the| inhoMne vi0saM0 1589 athavA 1598 meM zrAvakavidhicaupAI kI racanA kii|8 gajasAgarasari ke eka ziSya lalitasAgara hae, jinake dvArA racita koI kRti nahIM milatI, ThIka yahI bAta inake gurubhrAtA aura paTTadhara mANikyasAgara ke bAre meM bhI kahI jA sakatI hai| mANikyasAgara ke ziSya jJAnasAgara hue jinake dvArA vi0saM0 1697-1727 ke madhya racI gayI 18 racanAyeM upalabdha hotI haiN| jJAnasAgara ne vi0saM0 1697/I0sa0 1641 meM IlAcIkevalIrAsa aura vi0saM0 1700/ I0sa0 1644 meM cArapratyekabuddhacaupAI kI pratilipi kii|9 jJAnasAgara dvArA racita kRtiyoM kI sUcI isa prakAra hai10 - zukarAjarAsa vi0saM0 1701/I0sa0 1645 dhammilarAsa vi0saM0 1715/I0sa0 1659 IlAcIkumAracaupAI vi0saM0 1719/I0sa0 1663 zAMtinAtharAsa vi0saM0 1720/I0sa0 1664 nalAyana vi0saM0 1720/I0sa0 1664 ke AsapAsa citrasaMbhUtacaupAI vi0saM0 1721/I0sa0 1665 dhanAaNagArasvAdhyAya mix 4. 3 7 ; Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 117 8. sthUlibhadranavarAsa 9. rAmacandralekha vi0saM0 1723/I0sa0 1667 10. paradezIrAjArAsa vi0saM0 1724/I0sa0 1668 11. ASADhabhUtirAsa vi0 saM0 1724/I0sa0 1668 12. naMdiseNarAsa vi0saM0 1725/I0sa0 1669 13. zrIpAlarAsa vi0saM0 1726/I0sa0 1670 14. AdrakakumAracaupAI vi0saM0 1727/I0sa0 1671 15. dhannAcarita vi0saM0 1727/I0sa0 1671 16. sanatcakrIrAsa vi0saM0 1730/I0sa0 1674 17. arbudastavana 18. zAmbapradyumnarAsa mANikyasAgara ke do anya ziSya matisAgara aura jayasAgara hue, jinhoMne vi0saM0 1699/I0san 1643 meM tejapAlarAsa kI pratilipi kii| 11 jJAnasAgarasUri ke paTTadhara prItisAgara hue, jinake dvArA racita koI kRti nahIM milatI, kintu inake gurubhrAtA nayasAgara ne vi0saM0 1716/I0san 1660 meM svapaThanArtha kalpasUtra kI pratilipi kii| 12 prItisAgara ke paTTadhara unake ziSya lalitasAgara 'dvitIya' hue| inake pazcAt dhanasAgara, harSasAgara, nyAyasAgara aura gulAbasAgara ne isa zAkhA kA nAyakattva grahaNa kiyaa| cUMki jJAnasAgara ke pazcAt isa zAkhA meM koI prabhAvazAlI AcArya nahIM huA ataH dhIre-dhIre isakA prabhAva kama hone lagA aura gulAbasAgara ke pazcAt nAmazeSa ho gyaa| Aja isa zAkhA kA astittva kevala itihAsa ke pRSThoM taka hI sImita hai| Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 acalagaccha-gorakSa zAkhA ke munijanoM ke guru-paramparA kI tAlikA (AryarakSitasUri) (jayasiMhasUri) (dharmaghoSasUri) (mahendrasiMhasUri) (siMhaprabhasUri) (ajitasiMhasUri) (devendrasiMhasUri) (dharmaprabhasUri) (siMhatilakasari) (mahendraprabhasUri) (merutuMgasUri) (jayakIrtisUri) (jayakezarIsUri) acalagaccha kA itihAsa Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (siddhAntasAgarasUri) bhAvasAgarasUri sumatisAgara (gorakSazAkhA ke AdipuruSa) gajasAgara guNanidhAnasUri (paTTadhara) aMcalagaccha mukhya paramparA puNyaratna lalitasAgara mANikyasAgara guNasAgara (haMsAulIrAsa ke pratilipikAraH gajasAgarasUrinirvANarAsa ke kartA) hemakAnti (vi.saM.1589 yA 1598 meM zrAvakavidhicaupAI ke kartA) acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa jayasAgara guNaratna (vi.saM.1637 meM sanatkumArarAsa evaM vi.saM.1640 meM sudharmAsvAmIrAsa ke racanAkAra) jJAnasAgara (vi.saM.1697-1727 ke madhya racita 18 racanAyeM upalabdha) matisAgara (vi.saM.1699 meM tejasArarAsa ke pratilipikAra) 119 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kSamAratna (vi.saM. 1721 meM citrasambhUtacaupAI ke kartA) | prItisAgara lalitasAgara T dhanasAgara | harSasAgara nyAyasAgara I gulAbasAgara | nayasAgara (vi.saM. 1716 meM svapaThanArtha kalpasUtra ke pratilipikAra) 120 acalagaccha kA itihAsa Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 aMcalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 121 sandarbha 1. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, bhAga 3, pR0 371. 2. vahI, bhAga 3, pR0 358. 3. vahI, bhAga 2, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 166. 4. vahI, pR0 167. muni kAntisAgara, "kaiTalAMka autihAsika padyo', jainasatyaprakAza, varSa 7, aMka 11, pR0 530; aMka 12, pR0 568. 6. vahI, pR0 568. 7. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 374. 8. vahI, pR0 324. 9-10 vahI, pR0 462-65. 11. vahI, pR0 409. 12. A.P.Shah, Ed. Catalogue of Sanskrit & Prakrit Mss., Muniraja Shree PunyavijayaJis Collection, Pan I, L.D. Series, No. 2, Ahmedabad 1963, A.D., No.627, p.51. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha- candrazAkhA aMcalagaccha kI vibhinna upazAkhAoM meM candrazAkhA bhI eka hai| pracalita mAnyatAnusAra aMcalagaccha ke 16veM paTTadhara AcArya guNanidhAnasUri ke zAsanakAla meM vi0saM0 1585 ke AsapAsa vAcaka puNyacandra ne amAvasyA kI rAtri ko pUrNimA meM badala diyA thA, isI kAraNa inakI ziSya santati candrazAkhA ke nAma se jAnI gyii| isa zAkhA ke itihAsa ke adhyayana ke liye bhI na to koI paTTAvalI milatI hai aura na hI pratimAlekhoM Adi meM isa zAkhA ke munijanoM kA nAma milatA hai| isa zAkhA se sambaddha mAtra kucha grantha prazastiyAM hI milatI haiN| isake alAvA isa zAkhA ke kucha munijanoM kI nAmAvalI zrIpArzva ne dI haiN| sAmprata Alekha meM unhIM sImita sAkSyoM ke AdhAra para isa zAkhA ke itihAsa kI eka jhalaka prastuta hai| candrazAkhA kI do paramparAyeM milatI haiN| inakA alaga-alaga vivaraNa isa prakAra hai : candrazAkhA - prathama paramparA candrazAkhA ke AdipuruSa vAcaka puNyacandra dvArA racita na to koI kRti milatI hai aura na hI isa sambandha se koI ullekha hI milatA hai| yahI bAta inake ziSya mANikyacandra, mANikyacandra ke paTTadhara vinayacandra aura vinayacandra ke paTTadhara ravicandra ke bAre meM bhI kahI jA sakatI hai| ravicandra ke ziSya evaM paTTadhara devasAgara hue, jinake dvArA racita kucha kRtiyAM prApta hotI haiN| 1- kapilakevalIrAsare racanAkAla vi0saM0 1674 2- vyutpattiratnAkara3 racanAkAla vi0saM0 1686 vyutpattiratnAkara kI prazasti meM inhoMne apanI guru-paramparA dI hai, jo isa prakAra hai : vAcaka puNyacandra mANikyacandra vinayacandra ravicandra vAcaka devasAgara (kapilakevalIrAsa evaM vyutpattiratnAkara ke racanAkAra) Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 123 vi0saM0 1675 kA eka zilAlekha zatruJjaya sthita hAthIpola para utkIrNa hai| yaha lekha 31 paMktiyoM kA hai| isake lekhaka ke rUpa meM devasAgara gaNi kA nAma milatA hai| yAvadvibhAkaranizAkarabhUdharAryaratnAkaradhruvadharAH kila jaagrtiih| zreyAMsanAthajinamaMdiramatra tAvan nNdtvnekbhvikaudhnissevymaanm|| 1 / / vAcakazrI vinayacandragaNinAM ziSyamu0 devasAgareNa vihitA prshstiH|| aMcalagacchIyapratiSThAlekho, sampA0- zrIpArzva, lekhAMka 310. zatruJjaya sthita hAthIpola aura vAghaNapola ke madhya sthita vimalavasahI DhUMka para bAyeM hAtha sthita eka mandira para vi0saM0 1683 kA eka zilAlekha utkIrNa hai| isa lekha meM bhI lekhakartA ke rUpa meM devasAgara gaNi kA ullekha milatA hai| ...... bhaTTAraka kalyANasAgarasUribhiH prtisstthitN|| vAcaka devasAgaragaNInAM kRtiriy|| .................. / aMcalagacchIyapratiSThAlekho, lekhAMka 315. vi0saM0 1700 vaizAkha sudi 2 ravivAra ko likhI gayI sarvajJazatakastavaka kI eka prati zrI hu0ma0 jJAnabhaNDAra, surata meM saMrakSita hai| isa kRti kI pratilekhana prazasti meM lipikAra paM0 kanakasAgara ne apane guru ke rUpa meM paNDita devasAgara gaNi kA ullekha kiyA hai| yadyapi isa prazasti meM lipikAra ne apane gaccha-zAkhA Adi kA ullekha nahIM kiyA hai, phira bhI samasAmayikatA aura nAmasAmya ke AdhAra para kanakasAgara ke guru paM0 devasAgara gaNi aura aMcalagacchIya- candrazAkhA ke devasAgara gaNi ko eka hI vyakti mAnane meM koI bAdhA nahIM dikhAI detii| ukta prazasti kA mUlapATha nimnAnusAra hai : saMvat 1700 varSe vaizAkha sudi 2 ravau paMDitacakracakravartI paMDita zrIdevasAgaragaNiziSya paM0 kanakasAgaralikhitaM svavAcanakRte shriiraajngre|| devasAgara gaNi ke eka anya ziSya uttamacandra hue, jinhoMne vi0saM0 1695 meM sanandArAsa kI racanA kii|5 devasAgara gaNi ke paTTadhara jayasAgara hue| jayasAgara ke paTTadhara ke rUpa meM lakSmIcandra kA nAma milatA hai| inake dvArA racita koI kRti nahIM milatI, kintu lakSmIcandra ke paTTadhara lAvaNyacandra aura kuzalacandra hue jinake dvArA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 acalagaccha kA itihAsa racita kucha kRtiyAM milatI haiM / 6 jo isa prakAra haiM : racanAkAla vi0 saM0 1734 1. sAdhuvandanA 2. sAdhuguNAbhAsa 3. vIravaMzAnukrama aparanAma aMcalagacchapaTTAvalI racanAkAla vi0saM0 1763 4. gauDIpArzvanAthacauDhAliyA racanAkAla, vi0saM0 1763. puNyacandra ke dUsare ziSya mANikyacandra aura mANikyacandra ke ziSya saubhAgyacandra hue| inake dvArA racita koI kRti nahIM milatI, kintu inake paTTadhara rayaNacandra dvArA vi0saM0 1693 meM pratilipi kI gayI RSimaNDalastotra kI prati prApta hotI hai / 7 isakI prazasti meM inhoMne apanI guru-paramparA nimnAnusAra dI hai : vAcaka puNyacandra mANikyacandra I saubhAgyacandra I rayaNacandra puNyacandra kI paramparA meM hI hue sthAnasAgara ne vi0saM0 1685 meM agaDadattarAsa' kI racanA kI / isakI prazasti meM unhoMne apanI guru-paramparA dI hai, jo isa prakAra hai : (vi0 saM0 1693 meM RSimaNDalastotra ke pratilipikAra) vAcaka puNyacandra | kanakacandra I vIracandra I sthAnasAgara (vi.saM. 1685 meM agaDadattarAsa ke kartA) sthAnasAgara ke gurubhrAtA jJAnasAgara ne vi0 saM0 1678 meM siMhAsanadvAtriMzikA kI pratilipi kI / 9 isakI prazasti meM inhoMne apanI guru- paramparA dI hai, jo prakAra hai : isa Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 aMcalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa vAcaka puNyacandra vAcaka kanakacandra vAcaka vIracandra sthAnasAgara jJAnasAgara dhanasAgara (vi.saM. 1678 Azvina sudi 9 ko siMhAsanadvAtriMzikA ke pratilipikAra) vi0 saM0 1815 vaizAkha sudi 3 ravivAra ko likhI gayI ramalazAstra kI eka prati prApta huI hai| isakI prazasti meM pratilipikAra malUkacandra ne apanI lambI guru-paramparA1deg dI hai, jo isa prakAra hai : guNanidhAnasUri vAcaka puNyacandra mANikyacandra vinayacandra ravicandra kalyANacandra vIracandra malUkacandra (vi.saM. 1815 meM apane ziSya ke paThanArtha ramalazAstra ke pratilipikartA) hemacandra (inake paThanArtha ukta grantha kI pratilipi kI gayI) ukta choTI-choTI prazastiyoM ke AdhAra para isa zAkhA ke munijanoM ke guru-ziSya paramparA kI eka tAlikA saMgaThita kI jA sakatI hai, jo isa prakAra hai : Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 acalagaccha-candrazAkhA (prathama paramparA) ke munijanoM ke guru-paramparA kI tAlikA (AryarakSitasUri) (jayasiMhasUri) (dharmaghoSasUri) (mahendrasiMhasUri) (siMhaprabhasUri) (ajitasiMhasUri) (devendrasiMhasUri) (dharmaprabhasUri) (siMhatilakasUri) (mahendraprabhasUri) (merutuMgasUri) (jayakIrtisUri) (jayakezarIsUri) acalagaccha kA itihAsa Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (siddhAntasAgarasUri) (bhAvasAgarasUri) guNanidhAnasUri dharmamUrtisUri vAcaka puNyacandra (aMcalagaccha candrazAkhA ke AdipuruSa) paramparA... mANikyacandra kanakacandra vimalacandra acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa vinayacandra saubhAgyacandra vIracandra -(Itah ravicandra ......aMcalagacchamukhya rayaNacandra (vi.saM.1693 meM RSimaNDalastotra ke pratilipikAra) dhanasAgara jJAnasAgara (vi.saM.1678 meM siMhAsanadvAtriMzikA ke pratilipikAra) sthAnasAgara (vi.saM.1685 meM agaDadattadAsa ke kartA) candrazAkhA- (dvitIya kalyANacandra devasAgara (vi.saM.1686 meM vyutpattiratnAkara ke kartAH zilAlekha vi.saM.1675, 1683. zatruJjaya) 127 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jayasAgara uttamacandra (vi.saM.1695 meM sunandArAsa ke kartA) kanakasAgara (vi.saM.1700 meM sarvajJazatakastavaka ke kartA) lakSmIcandra malUkacandra (vi.saM.1815 meM apane ziSya hemacandra ke paThanArtha ramalazAstra ke pratilipikAra) acalagaccha kA itihAsa hemacandra lAvaNyacandra (vi.saM.1734-63 ke madhya racita kaI racanAyeM upalabdha) Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa acalagaccha- candrazAkhA (dvitIya paramparA) candrazAkhA kI dvitIya paramparA vAcaka puNyacandra ke dUsare ziSya evaM paTTadhara vimalacandra se prArambha hotI hai| vimalacandra ke ziSya kuzalacandra aura kuzalacandra ke ziSya bhakticandra hue| ina sabhI dvArA racita na to koI kRti hI milatI hai aura na hI koI isa sambandha meM ullekha hI prApta hotA hai| bhakticandra ke ziSya evaM paTTadhara mAnacandra hue, jinake dvArA racita kucha kRtiyAM prApta hotI haiM,10 jo isa prakAra haiM : 1. candracintAmaNi 2. anupamamaMjarI 3. khagolagaNita 4 vidyAsAgararAsa 5. jyotiSaphala mAnacandra ke paTTadhara kalyANacandra aura kalyANacandra ke paTTadhara saubhAgyacandra hue| inakI khyAti maMtravAdI ke rUpa meM thii| vi0saM0 1848 meM inhoMne viMANa meM eka pozAla kA nirmANa kraayaa| 12 inake paTTadhara ke rUpa meM zrIpArzva ne khuzAlacandra kA ullekha kiyA hai| 13 vi0saM0 1860 meM khuzAlacandra kI mRtyu ke pazcAt unake do ziSyoM --- mUlacandra aura khImacandra se alaga-alaga ziSya paramparAyeM cliiN| khImacandra kI paramparA meM kramaza: karamacandra, jJAnacandra, bhAgyacandra, hukumacandra, lakSmIcandra, mohanalAla aura dulIcandra hue| yaha paramparA DumarAnIpozAla ke yatiyoM kI paramparA ke nAma se jAnI jAtI hai| 14 khuzAlacandra ke dUsare paTTadhara mUlacandrajI ke do ziSyoMsumaticandra aura tilakacandra- se alaga-alaga ziSya paramparAyeM cliiN| sumaticandra kI paramparA meM kramaza: tArAcandra, gulAbacandra aura guNacandra paTTadhara hue| yaha paramparA viMjAlapozAla ke nAma se jAnI jAtI hai|15 tilakacandra kI paramparA meM unake bAda kramaza: mAnacandra, javeracandra aura kezavajI hue|16 mAnacandra ke dvitIya paTTadhara ke rUpa meM vIracandra kA nAma milatA hai| inakI paramparA meM kramaza: vidyAcandra, trikamacandra, rAmacandra, pratApacandra, karamacandra aura hIrAcandra hue| yaha paramparA rAyaNapozAlazAkhA ke nAma se jAnI jAtI hai| 16 zrIpArzva ne bhujapura, nAliyA aura sutharI meM isa zAkhA ke yatiyoM ke pozala hone kI bAta kahI hai| 18 unhoMne isa zAkhA ke munijanoM ke guru-paramparA kI jo sUcI dI hai, usake AdhAra para eka tAlikA nirmita kI jA sakatI hai, jo isa prakAra hai : Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha - candrazAkhA (dvitIya paramparA) rAyaNapozAla ke yatiyoM kI paramparA vIracandra vidyAcandra trikamaMcandra 1 rAmacandra pratApacandra | karamacandra vAcaka puNyacandra vimalacandra 1 kuzalacandra bhakticandra mAnacandra khImacandra I karamacandra kalyANacandra saubhAgyacandra 1 khuzAlacandra rAmacandra mUlacandra sumaticandra 1 (candracintAmaNi, anupamamaMjarI, khagolagaNita, vidyAsAgararAsa, jyotiSaphala Adi ke kartA) (vi0 saM0 1648 meM viMgAla meM pozAla ke nirmAtA) (vi0saM0 1860 meM svargastha ) tilakacandra I 130 acalagaccha kA itihAsa Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 131 mAnacandra javeracandra kezavajI viMJAlapozAla kI paramparA jJAnacandra bhAgyacandra hukumacandra 16 lakSmIcandra mohanalAla OM dulIcandra DumarAnIpozAla ke yatiyo kI paramparA hIrAcandra Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 acalagaccha kA itihAsa sandarbha 3 zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 401. 2. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 3, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 187. mohanalAla dalIcanda desAI, jainasAhityano saMkSiptaitihAsa, kaNDikA 886. 4. zrIamRtalAla maganalAla zAha, sampA0- zrIprazastisaMgraha, bhAga 2, pR0 231, prazasti kramAMka 767. iNi pari sAdhu taNA guNa gAvi, sumati saphala kahAvi jii| sAdhu sunaMda suM suhAvi, nAmi navanidhi pAvii jii||355|| ajara amara huA aviNAsI, mugatipuri jiNi vaasiijii| guNa gAi je ulAsI, vayaNarasa prkaasiijii||356|| saMvata sola paMcAguMA varasi, ASAr3ha sudi hrsijii| zrI aMcalagachi virAji, zrI kalyA(Na) sAgarasUri rAji jii||357|| vAcakavaMsavibhUSaNa vAi, zrI devasAgara bhvtaaijii| tAsa sIsa mani bhAvi, uttamacaMda guNa gaavijii||358|| o carita je bhaNasai guNasaI, manavaMchita sukha lhisyijii| ridhi vRdhi syuM ANaMda karasyai, je guNa hIyaDi dhrsyijii||359|| mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 3, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 310-11. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 468. iti zrI RSimaMDalaprakaraNaM RSivaMdanaM saMpUrNamiti saMvat 16 AsADhAdi 93 varSe Asau vadi 5 rabau likhitaM zrI 'aMcalagacche' vA0 punyacaMdra : tatpaTTAlaMkAra vA0 mANikyacaMdragaNi; tacchiSyapaM0 zrI saubhAgyacandragaNiH tadvineyamuniraya'NacaMdragaNinA lipikRtaM(ta) midaM stotraM marusthalyAM 'rADadraha' nagare zreyo(5) stu| H.R. Kapadia, Descriptive Catalogue of the govt. Collections of Manuscripts deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute, Volume XIX, Part I, Poona 1957; p. 82. 8. desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 3, pR0 264-66 9-10.zrIpArzva, pUrvokta, pR0 400-401 11-18. vahI, pR0 498. 7. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha-pAlitAnA zAkhA aMcalagaccha se samaya-samaya para udbhUta vibhinna avAntara zAkhAoM meM pAlitAnA zAkhA bhI eka hai| isa zAkhA meM muni velarAja, lAbhazekhara, kamalazekhara, vivekazekhara, vinayazekhara, vijayazekhara, megharAja, bhAvazekhara, ratnazekhara, nayanazekhara Adi vidvAn munijana ho cuke haiN| vikrama saMvat kI 16vIM zatI ke madhya athavA uttarArdha meM aMcalagaccha meM vAcaka velarAja nAmaka eka muni hue haiN| inake dvArA racita na to koI kRti milatI hai aura na hI isa sambandha meM kinhIM sAkSyoM se koI jAnakArI hI prApta ho pAtI hai| vAsupUjya jinAlaya, bIkAnera meM saMrakSita cintAmaNi pArzvanAtha kI pratimA para vi0saM0 1601 jyeSTha vadi 8 kA eka lekha utkIrNa hai| isa lekha meM vAcaka velarAja ke praziSya aura upAdhyAya puNyalabdhi ke ziSya bhAnulabdhi dvArA svapUjanArtha ukta pratimA kI (pratiSThApanA) kA ullekha hai| zrI agaracanda bhaMvaralAla nAhaTA ne isa lekha kI vAcanA dI hai, 2 jo isa prakAra hai : saM0 1601 va0 jyeSTha sudi 8 zrI aMcalagacche vA0 velarAja ga0zi0 upA0 zrIpuNyalabdhi zi0 zrIbhAnulabdhi upAdhyAyai svapUjana zrI cintAmaNi pArzvanAtha: ___ zrIpArzva ne bhI ukta lekha kI isI prakAra vAcanA dI hai|3 vAcaka bhAnulabdhi ke upadeza se vi0saM0 1605/I0sa0 1549 meM nAgapura (nAgaura) meM kAlakAcAryakathA kI eka prati likhI gyii| vi0saM0 1619/I0sa0 1563 meM jalAluddIna akabara ke rAjyakAla meM likhI gayI jJAnapaMcamIcaupAI kI prati meM upAdhyAya bhAnulabdhi kI ziSyA sAdhvI candralakSmI aura unakI ziSyA karamAI, pratApazrI Adi kA nAmollekha prApta hotA hai| 5 vi0saM0 1630/I0sa0 1574 meM upAdhyAya bhAnulabdhi ke paThanArtha aupapAtikasUtra kI pratilipi kI gyii| isI prakAra vi0saM0 1633 bhAdrapada sudi 15 zukravAra/I0sa0 1577 ko upAdhyAya bhAnalabdhi kI ziSyA karamAI ke paThanArtha khemarAja ne RSabhadevavivAhalo kI pratilipi kii| upA0 bhAnulabdhi ke ziSya megharAja hue jinake dvArA racita sattarabhedIpUjA aura RSabhajanma nAmaka kRtiyAM milatI haiN|8 ise tAlikA ke rUpa meM nimnaprakAra se darzAyA jA sakatA hai : Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAlikA-1 134 vAcaka velarAja upA0 puNyalabdhi upA0 bhAnulabdhi (vi.saM. 1601ke lekha meM ullikhitaH vi.saM. 1601 meM inake upadeza se kAlakAcAryakathA kI aura vi.saM. 1630 meM inake paThanArtha aupapAtikasUtra kI pratilipi kI gayI) pratApazrI megharAja candralakSmI (sattarabhedIpUjA ke racanAkAra) (vi.saM. 1619 meM likhI gayI jJAnapaMcamIcaupAI kI prati meM inakA aura inake ziSyAoM ke rUpa meM karamAI evaM pratApazrI kA nAmoullekha) karamAI (vi.saM. 1633 meM inake paThanArtha RSabhadevavivAhalo kI pratilipi kiye jAne kA ullekha) acalagaccha kA itihAsa Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 135 vAcaka velarAja ke dUsare ziSya vA0 lAbhazekhara hue jinake dvArA bhI racita koI kRti nahIM milatI, kintu inake ziSya kamalazekhara ne vi0saM0 1600 / I0sa0 1544 meM laghusaMgrahaNI kI pratilipi kI, jinakI prazasti meM inhoMne svayaM ko lAbhazekhara kA ziSya aura vA0 velarAja kA praziSya batalAyA hai 9. - vAcaka : velarAja I vAcaka lAbhazekhara 1 vAcaka kamalazekhara (vi0saM0 1600 / I0sa0 1544 meM laghusaMgrahaNI ke pratilipikAra) vAcaka kamalazekhara dvArA racita navatattvacaupAI (vi0 saM0 1553); dharmamUrtisUriphAgu; pradyumnakumAracaupAI (vi0saM0 1570) Adi kRtiyAM bhI milatI haiM / 10 vAcaka kamalazekhara ke ziSya vAcaka satyazekhara hue, jinake dvArA racita koI kRti nahIM milatI; kintu inake ziSyoM - - vAcaka vinayazekhara aura vAcaka vivekazekhara ne apanI kRtiyoM kI prazastiyoM meM apane guru- praguru Adi kA sAdara ullekha kiyA hai / kamalazekhara ke dUsare ziSya rAjU RSi hue, jinhoMne vi0 saM0 1635 / I0sa0 1579 meM zizupAlarAsa kI racanA kI / 11 vAcaka satyazekhara ke ziSya vAcaka vinayazekhara ne vi0saM0 1643 / I0sa0 1587 yazobhadracaupAI tathA ratnakumArarAsa kI racanA kI / 12 zAMtimRgasundarIcaupAI bhI inhIM kI kRti mAnI jAtI hai| 13 vAcaka vinayazekhara ke ziSya ravizekhara hue / zatruJjaya se prApta vi0 saM0 1683 / I0sa0 1627 ke eka zilAlekha ke lekhaka ke rUpa meM inakA nAma milatA hai / 14 vA0 kamalazekhara vA0 satyazekhara I vA0 vinayazekhara 1609 / I0sa0 1626 / I0sa0 ravizekhara (vi0 saM0 1643 / I0 sa0 1587 meM yazobhadracaupAI tathA ratnakumArarAsa ke racanAkAra) (zatruJjaya se prApta vi0 saM0 1683 / I0 sa0 1627 ke aMcalagaccha se sambaddha eka zilAlekha ke lekhaka ) Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 acalagaccha kA itihAsa vAcaka satyazekhara ke dUsare ziSya vAcaka vivekazekhara dvArA vi0saM0 1648/ I0sa0 1592 pauSa sudi 3 budhavAra ko sAdhvI vimalA kI ziSyA kuzalalakSmI ke paThanArtha zAMtimRgasundarIcaupAI kI pratilipi kI gyii|15 vAcaka vivekazekhara ke eka ziSya vAcaka vijayazekhara hue| inake dvArA racita naladamayantIprabandha (vi0saM0 1672/I0sa0 1616) lAhadrApura? meM racita; kayavannArAsa (vi0saM0 1681/I0sa0 1625); sudarzanarAsa (vi0saM0 1681/ I0sa0 1625); candralekhAcaupAI (vi0 saM0 1689/I0 sa0 1633); traNamitrakathA (vi0saM0 1692/I0sa0 1636); caMdarAjAcaupAI (vi0saM0 1694/I0sa0 1638); RSidattArAsa (vi0saM0 1707 ?) Adi kaI kRtiyAM milatI haiN| sabhI kRtiyoM meM inhoMne apanI guru-paramparA isa prakAra dI hai : aMcalagacha giruu guNasAgara ratanakaraMDa samAnajI, bhaTTAraka zrI kalyANasAgarasUri, jNgmjugprdhaanjii| tasa pakhi dIpaka vAcaka pada ghara vivekazekhara muNiMdajI, tasa sIsa paMDita vijayazekhara kahi dharama mahima ANaMda jii|| vAcaka vivekazakhara ke dUsare ziSya vAcaka bhAvazekhara hue| inake dvArA vi0saM0 1672 se vi0saM0 1730 ke madhya vibhinna granthoM kI pratilipi kI gayI jinakA vivaraNa isa prakAra hai17 : 1. vi0saM0 1672/I0sa0 1616 meM bhuja meM cmpkmaalaaraas| 2. vi0saM0 1674/I0sa0 1618 meM bhuja meM gunnvrmcrit| 3. vi0saM0 1704/I0sa0 1648 meM apane ziSya bhuvanazekhara ke paThanArtha kaaysthitstvnavcuuri| vi0saM0 1717/I0sa0 1661 meM aMjAra meM updeshcintaamnni| 5 vi0saM0 1720/I0sa0 1664 meM bhuja meM sAdhvI hemA kI ziSyA sAdhvI padmalakSmI ke paThanArtha saadhuvndnaa| vi0saM0 1730/I0sa0 1674 meM Ilamapura meM rtnpriikssaasmuccy| inake dvArA racita ekamAtra kRti hai rUpasenaRSirAsa, jo vi0saM0 1683/ I0sa0 1627 kI racanA hai| 18 jaisA ki Upara kahA jA cukA hai vAcaka bhAvazekhara ke eka ziSya bhuvanazekhara hue jinake paThanArtha inhoMne vi0saM0 1704/I0sa0 1648 meM kAyasthitastavanaavacUri Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMcalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 137 kI pratilipi kii| vi0saM0 1730/I0sa0 1674 meM vAcaka bhAvazekhara dvArA likhI gayI ratnaparIkSAsamuccaya, jisakA Upara ullekha kiyA jA cukA hai, kI pratilekhana prazasti meM inake dUsare ziSya buddhizekhara aura praziSya vAcaka ratnazekhara kA bhI nAma milatA hai| vAcaka ratnazekhara dvArA vi0saM0 1761/I0sa0 1705 meM racita ralaparIkSA nAmaka eka kRti prApta hotI hai| 19 buddhizekhara ke dUsare ziSya rAjazekhara hue| inake dvArA racita yA pratilipi kI gayI koI kRti nahIM milatI, kintu inake paTTadhara lakSmIzekhara dvArA vi0saM0 1750 meM likhI gayI citrasaMbhraticaupAI kI prati milatI hai| 19alakSmIzekhara ke ziSya lAvaNyazekhara dvArA vi0saM0 1765/I0sa0 1709 meM likhI gayI zAMtinAthadharita kI eka prati prApta hotI hai|20 lAvaNyazekhara ke ziSya amRtazekhara hue jinake dvArA racita koI kRti nahIM milatI; kintu inake paTTadhara muni jJAnazekhara ne vi0saM0 1813/ I0sa0 1757 meM zivamahimnastotra kI pratilipi kii|21 zrIpArzva ke anusAra jJAnazekhara ke paTTadhara muni jIvA hue jinhoMne zAMtinAthacarita kI pratilipi kii| 22 unake isa kathana kA AdhAra kyA hai, yaha jJAta nahIM hotA hai| ukta sabhI prazastiyoM ke paraspara samAyojana se acalagaccha kI pAlitAnA zAkhA ke munijanoM ke guru-paramparA kI eka tAlikA saMgaThita kI jA sakatI hai, jo isa prakAra hai : draSTavya - tAlikA-2 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAlikA - 2 acalagaccha-pAlitAnAzAkhA ke munijanoM ke guru-paramparA kI tAlikA upA0 puNyalabdhi upA0 bhAnulabdhi (vi.saM. 1601 pratimAlekha: vi.saM. 1605 aura 1639 meM kramazaH likhI gayI kAlakAcAryakathA aura aupapAtikasUtra kI pratilipiyoM meM ullikhita) 1 megharAja (satarabhedIpUjA ke racanAkAra) vAcaka velarAja vAo lAbhazekhara 1 vA0 kamalazekhara (vi.sa. 1600 se 1626 ke madhya vibhinna kRtiyoM ke pratilipikAra evaM racanAkAra) rAjU RSi (vi.saM. 1635/ I.sa. 1579 meM zizupAlarAsa ke kartA) vinayazekhara (vi.saM. 1643 meM yazobhadracaupAI evaM ratnakumArarAsa ke kartA) ravizekhara (vi.saM. 1683 / I.sa. 1627 ke zatruJjaya ke zilAlekha ke lekhaka ) vA0 satyazekhara vivekazekhara (vi.saM. 1618/I.sa. 1592 meM zAMtisundarI caupAI ke pratilipikAra) bhAvazekhara (vi.saM. 1683/ I.sa. 1627 meM rUpasenaRSidAsa ke racanAkAra; vi.saM. 1672 se vi.saM. 1730 ke 1 vijayazekhara ( kayavannAcaupAI vi.saM. 1681 Adi kaI kRtiyoM ke racanAkAra) 138 acalagaccha kA itihAsa Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhya vibhinna kRtiyoM ke pratilipikAra) bhuvanazekhara (vi.saM.1704/I.sa.1648 meM | kAyasthitastavanaavacUri ke pratilipikAra) buddhizekhara (vi.saM.1730 meM likhI gayI ratnaparIkSAsamuccaya kI pratilipi meM ullikhita) rAjazekhara ratnazekhara (vi.saM.1761/I.sa.1705 meM ratnaparIkSA ke racanAkAra) lakSmIzekhara (vi.saM.1750 meM citrasaMbhUtacaupAI ke pratilipikAra) acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa lAvaNyazekhara (vi.saM.1765/I.sa. 1709 meM zAMtinAthacarita ke pratilipikAra) amRtazekhara jJAnazekhara (vi.saM.1813/I.sa. 1757 meM zivamahimnastotra ke pratilipikAra) 139 muni jIvA (zAMtinAthacarita ke pratilipikAra) Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 acalagaccha kA itihAsa acalagaccha-pAlitAnA zAkhA meM hI hue kSamAzekhara nAmaka muni aura unake satIrthya mANikyazekhara aura sakalazekhara ne vi0 saM0 1683/I0sa0 1627 meM upadezamAlAbAlAvabodha kI racanA kii| 23 isa kRti kI prazasti meM unhoMne svayaM ko sumatizekhara kA praziSya aura saubhAgyazekhara kA ziSya batalAyA hai sumatizekhara saubhAgyazekhara kSamAzekhara mANikyazekhara sakalazekhara (vi0saM0 1683/I0sa0 1627 meM upadezamAlAbAlAvabodha ke racanAkAra) vi0saM0 1719/I0sa0 1663 meM haMsarAjavatsarAjacaupAI ke pratilipikAra nayanazekhara bhI isI zAkhA ke the| 24 unake dvArA vi0saM0 1736/I0sa0 1680 meM racita yogaratnAkaracaupAI nAmaka kRti prApta hotI hai| isakI prazasti meM unhoMne apanI guru-paramparA dI hai,25 jo isa prakAra hai : vA0 puNyatilaka vA0 sumatizekhara sA0 saubhAgyazekhara vA0 jJAnazekhara vA0 nayanazekhara (vi0 saM0 1736/I0sa0 1680 meM yogaratnAkaracaupAI ke kartA) jaisA ki Upara hama dekha cuke haiM upadezamAlAbAlAvabodha (racanAkAla vi0saM0 1683/I0sa0 1627) ke racanAkAra kSamAzekhara, mANikyazekhara aura sakalazekhara svayaM ko sumatizekhara kA praziSya aura saubhAgyazekhara kA ziSya batalAte haiN| yogaratnAkaracaupAI kI prazasti meM bhI racanAkAra nayanazekhara ne sumatizekhara, saubhAgyazekhara Adi ko apanA pUrvaja batalAyA hai| ukta donoM prazastiyoM meM ullikhita guru-paramparA kI tAlikAoM ke paraspara samAyojana se eka bar3I tAlikA saMgaThita kI jA sakatI hai, jo isa prakAra hai : Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 141 vAcaka puNyatilaka vAcaka sumatizekhara vAcaka saubhAgyazekhara mANikyazekhara sakalazekhara kSamAzekhara (vi.saM. 1683/I.sa. 1627 meM upadezamAlAvAlAvabodha ke racanAkAra) vAcaka jJAnazekhara vAcaka nayanazekhara (vi0saM0 1719/I0sa0 1653 meM haMsarAjavatsarAjacaupAI ke pratilipikAra; vi0saM0 1736/I0sa0 1680 meM yogaratnAkaracaupAI ke kartA) vAcaka velarAja aura vAcaka puNyatilaka kI paramparA ke munijanoM ke bIca kisa prakAra kA sambandha thA, yaha jJAta nahIM hotaa| acalagaccha kI isa zAkhA ke pravartaka kauna the? yaha zAkhA kaba aura kisa kAraNa se astittva meM AyI, isakA nAmakaraNa kisa AdhAra para huA, sAkSyoM ke abhAva meM ye sabhI prazna Aja bhI anuttarita hI raha jAte haiN| sandarbha 1. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 367. 2. zrI agaracanda bha~varalAla nAhaTA, sampA0- bIkAnerajainalekhasaMgraha, lekhAMka 1393. 3. zrIpArzva, sampA0- aMcalagacchIyapratiSThAlekho, lekhAMka 739. 4. aMcalagacchadigdarzana, pR0 367-68. 5-7. vahI, pR0 368. 8. Vidhatri Vora, Ed. Catalogue of Gujarati Mss. Muni Shree Punya Vijaya Jis Collection. L.D. Series No. 71. Ahmedabad, 1972. p. 55. aMcalagacchadigdarzana, pR0 367-68. 9. vahI, pR0 369. 10. mohanalAladalIcanda desAI, sampA0- jainagUrjarakavio, bhAga 2, dvitIya saMzodhita saMskaraNa (sampA0- DaoN0 jayanta koThArI), pR0 43-44. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 acalagaccha kA itihAsa 11. Catalogye of Gujarati Mss, p. 655. 12. jainagUrjarakavio, bhAga 2, (dvitIya saMzodhita saMskaraNa), pR0 210. 13. aMcalagacchadigdarzana, pR0 371. 14. G. Buhler, "The Jaina Inscriptions From Satrumjaya", Epigraphia Indica, Vol. II, Reprint, New Delhi 1984, No. 28, p. 68-71. 15. aMcalagacchadigdarzana, pR0 370. 16. jainagUrjarakavio, bhAga 3 (dvitIya saMzodhita saMskaraNa), pR0 235. 17. aMcalagacchadigdarzana, pR0 399. jainagUrjarakavio, bhAga 3, (dvitIya saMzodhita-saMskaraNa) pR0 253. 18. Catalogue of Gujarati Mss. p. 644; dhanAmahAmunisaMdhi bhI inhIM kI kRti hai| vahI, pR0 719. / 19. yaha kRti zrI agaracanda bhaMvaralAla nAhaTA dvArA zrI abhaya jaina granthamAlA, granthAMka-22 ke antargata ratnaparIkSA ke pRSTha 89-155 para prakAzita hai| vistAra ke liye draSTavya- aMcalagacchadigdarzana, pRSTha 470. 19a.aMcalagacchadigdarzana, pR0 471. 20. vahI, pR0 471. 21. iti zrIgandharvarAjapuSdantaviracitaM mahimnastotraM smaaptm|| saMvat 1813 varSe Aso vadi 2 dine zrIkacchadeze grAmazrIsAbharAImadhye zrIaMcalagacche vA0 zrI 108 zrIlakSmIzekharajIgaNi- tatziSyapaM0 zrI 5 lAvaNyazekharajIgaNitatziSya munizrI 5 amRtazekharagaNi- ttshissypngkjbhrmrmunijnyaanshekhrgnnilipikRtaarthe|| A.P. Shah, Ed. Catalogue of Sanskrit and Prakrit Mss : Muni Shree PunyaVijayaJis Collection, Part II, L.D. Series, No. 5, Ahmedabad, 1965 A.D., page 266. 22. aMcalagacchadigdarzana, pR0 471. 23. vahI, pR0 402. jainagUrjarakavio, bhAga 3, (dvitIya saMzodhita saMskaraNa), pR0 354. 24. Catalogue o Gujarati Mss, p. 570. 25. te zAkhA mAMhi ati bhalI, pAlItANI zAkhA guNanilI, pAlitAcArya kahIi jeha, huA gachapati je gunngeh|| 96 / / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 143 anukrame tehane pATe jANi, zrIpuNyatilaka surIsa bakhAMNa, tehane vaMzi solame pATa, sUmatizekhara vAcaka gunn-paatt|| 97 / / sAta ziSya che vAcakapade, saubhAgyazekhara punyavaMta hRde, tAsa caraNAMbuja seve jeha, jJAnazekhara vAcaka guNa jeh|| 98 / / sattara bheda saMjamanA sAra, pAle nita je paMcAcAra, satAvIsa guNa abhIrAMma, jJAnazekhara te vAcaka gunndhaam|| 99 / / te sahIguruno lahI pazAya, hIo samarI sarasatImAya, yogaratnAkara nAMme copai, nayaNazekhara muMni iNa pari khii|| 100 / / jainagUrjarakavio, bhAga 5, (dvitIya saMzodhita saMskaraNa), pR0 19-21. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha-lAbhazAkhA acalagaccha kI upazAkhAoM meM lAbhazAkhA bhI eka hai| isa zAkhA meM cAritralAbha, gajalAbha, jayalAbha, harSalAbha, samayalAbha, vinayalAbha, merulAbha, padmalAbha, mANikyalAbha, satyalAbha, nityalAbha Adi munijana ho cuke haiN| isa zAkhA ke itihAsa ke adhyayana ke liye bhI na to isase sambaddha koI paTTAvalI milatI hai aura na hI kinhIM pratimAlekhoM Adi meM isakA ullekha milatA hai| sambaddha zAkhA ke munijanoM dvArA racita athavA pratilipi kiye gaye granthoM kI prazastiyoM se isake itihAsa kI eka jhalaka prastuta hai| ___ lAbhazAkhA se sambaddha sarvaprathama sAkSya hai muni gajalAbha dvArA vi0saM0 1597 meM racita bAravrataTIpacaupAI kI prazasti; jisase jJAta hotA hai ki yaha kRti racanAkAra ne apane ziSya varana ke liye racI thii| ____ inake dvArA racita dUsarI kRti hai jinAjJAhuNDI aparanAma aMcalagacchanI huNDI,2 jo vi0saM0 1610/I0sa0 1554 meM racI gayI hai| AcArya dharmamUrtisUri ke sAnnidhya meM 52 munijanoM aura 40 sAdhviyoM ke sAtha inhoMne kriyoddhAra kiyA aura ukta grantha kI racanA kii| isa grantha meM racanAkAra ne aMcalagaccha kI sAta zAkhAoM kA ullekha kiyA hai : jayakIrti varadhana lAbha sUMdara caMda naMda suuvlbhaa| sAta zAkhA lAbha kerI sAMbhalajo tume muniivraa|| gajalAbha ke ziSya samayalAbha ne vi0saM0 1611/I0sa0 1555 meM apane gurubhrAtA zaMkara ke paThanArtha munipaticaritra kI pratilipi kii|3 gajalAbha ke dUsare ziSya harSalAbha ne vi0saM0 1613 ke AsapAsa aMcalamatacarcA kI racanA kii| vi0saM0 1642/I0sa0 1586 meM likhI gayI zAmbapradyumnarAsa kI prazasti meM pratilipikAra jayalAbha ne svayaM ko gajalAbha kA ziSya batalAyA hai|5 jayalAbha ke ziSya mANikyalAbha hue jinhoMne zAMtinAthacarita kI pratilipi kii|6 zrIpArzva ne isakA lekhanakAla vi0saM0 1718/I0sa0 1662 batalAyA hai jo inake guru ke kAla ko dekhate hue asambhava to nahIM, parantu muzkila avazya lagatA hai| zrIpArzva ne paM0 gajalAbha ke guru kA nAma cAritralAbha batalAyA hai, parantu usake isa kathana kA kyA AdhAra hai, yaha unhoMne nahIM batalAyA hai| Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 145 ukta sAkSyoM ke AdhAra para gajalAbha ke ziSyoM kI eka tAlikA banAyI jA sakatI hai : jayalAbha (vi.saM. 1642 meM zAmba-pradyumnarAsa ke pratilipikAra) mANikyalAbha (vi.saM. 1718..? meM zAMtinAthacarita ke pratilipikAra) cAritralAbha gajalAbha RSi varana (inake paThanArtha vAravrataTIpacaupAI kI racanA kI gayI) (vi.saM.1597/I.sa. 1541 meM vAravrataTIpacaupAI evaM vi.saM. 1610/ I.sa. 1554 meM jinA huNDI ke racanAkAra) RSi zaMkara samayalAbha gaNi (vi.saM. 1611 meM munipaticaritra ke pratilipikAra) upA. harSalAbha (vi.saM. 1613 ke lAbhazAkhA meM vi0saM0 kI 18vIM zatI ke prArambhika dazaka meM merulAbha nAmaka vidvAn hue jinhoMne vi0saM0 1704 / I0sa0 1649 meM candralekhAsatIrAsa kI racanA kii| isakI prazasti' meM unhoMne apane praguru, guru, gurubandhu Adi kA ullekha kiyA hai AsapAsa aMcalamatacarcA ke racanAkAra) vidhipakSa gaccha vidyA vayarAgara, mAnaI jana mahArAo; vAdI gajaghaTa-siMha vadIto, kalyAnasUrIza kahAo / vAcaka jAsa AjJAIM virAjaIM, vinayalAbha vararAo; vadati tAsa sIsa do bAMdhava, meru padama mana bhAo / candrakalA nAmahaM aha caupara, sagavaTi kIo samudAo; paDha guNaI suI nara-pramadA lIlA tAsu lahAo / saMvata satara saya Upari sAraiM, veda saMkhyAbda vidhAo; marazira mAsa vadi aThasi mAMhi, suraguru dinaIM suhAo / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 merulAbha (vi.saM. 1704 / I.sa. 1648 meM candralekhAsatIrAsa ke racanAkAra) acalagaccha kA itihAsa kalyANasAgara sUri 1 vinayalAbha merulAbha ke eka ziSya mANikyalAbha hue jinake dvArA racita koI kRti nahIM milatI, kintu inake ziSya satyalAbha dvArA vi0saM0 1764 / I0sa0 1708 meM pratilipi kI gayI sthUlabhadraekabIsA aura vi0saM0 1791 / I0sa0 1735 meM mANDavI-kaccha meM likhI gayI candralekhAcaupAI kI prati prApta huI hai / 9 6. vidyAsAgarasUrirAsa 7. neminAthabAramAsa 11 merulAbha ke dUsare ziSya sahajasundara hue jinake dvArA bhI racita koI kRti nahIM milatI; kintu inake ziSya nityalAbha dvArA vi0saM0 1772 se vi0saM0 1798 ke madhya racI gayI kaI kRtiyAM milatI haiM, 10 jo isa prakAra haiM 1. vAsupUjyastavana vi.saM. 1776/ I.sa. 1720 2. candanabAlAsajjhAya vi.saM. 1772/ I.sa. 1716 3. caubIsI vi.saM. 1781 / I.sa. 1725 4. mahAvIrapaMcakalyANakanuMcauDhAliyA vi.saM. 1781 / I.sa. 1725 5. sadevaMtasAvaliMgArAsa vi.saM. 1782/ I.sa. 1726 vi.saM. 1798 / I.sa. 1742 vi.saM. kI 18 vIM zatI kA antima caraNa / padmalAbha ukta sAkSyoM ke AdhAra para vinayalAbha kI ziSya paramparA kI eka tAlikA saMgaThita kI jA sakatI hai, jo isa prakAra hai| --- Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa kalyANasAgarasUri vinayalAbha padmalAbha merulAbha (vi.saM.1704/I.sa. 1648 meM candralekhAsatIrAsa ke kartA) mANikyalAbha satyalAbha (vi.saM.1764 meM sthUlibhadraekabIsA evaM vi.saM.1791 meM candralekhAcaupAI ke pratilipikAra) sahajasundara nityalAbha (vi.saM.1772 se 1798 ke madhya candanabAlAsajjhAyaH vAsupUjyastavana, caubIsI, vidyAsAgarasUrirAsa Adi ke kartA) gajalAbha kI ziSyaparamparA kA vinayalAbha tathA unakI ziSya paramparA se kyA sambandha thA, sAkSyoM ke abhAva meM yaha jJAta nahIM ho paataa| acalagaccha kI lAbhazAkhA ke pravartaka kauna the? yaha zAkhA kaba aura kisa kAraNa astittva meM AyI? sAkSyoM ke abhAva meM ina sabhI praznoM kA uttara de pAnA kaThina hai aura ye sabhI prazna Aja bhI anuttarita hI raha jAte haiN| sandarbha 1-2. mohanalAla dalIcanda desAI, sampA0- jainagUrjarakavio, bhAga 1, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 361-63. 3. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 376. 4. vahI, pR0 376. evaM mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 2, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 66. 5. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 376. 6. vahI, pR0 408. 7. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 4, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 80-82. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 acalagaccha kA itihAsa 8. vahI, pR0 82. 9. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 485. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 5, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 294-298. 11. Vidhatri Vora, Ed. Catalogue of Gujarati Mss : Muni Shree Punya VijayaJis Collection, L.D. Series No. 71, Ahmedabad 1978 A.D., p.730. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha- sAgarazAkhA kA itihAsa aMcalagaccha se samaya-samaya para udbhUta vibhinna zAkhAoM meM sAgarazAkhA bhI eka hai| AcArya dharmamUrtisUri ke ziSya mahopAdhyAya ratnasAgara isa zAkhA ke AdipuruSa mAne jAte haiN| aisA pratIta hotA hai ki unake sAgarAnta nAma ke kAraNa unake AjJAnuvartI munijana evaM unakI ziSya santati sAgarazAkhA ke nAma se prasiddha huii| isa zAkhA ke vidyAvilAsI munijanoM meM meghasAgara, vinayasAgara, nayasAgara, saubhAgyasAgara, RSi kIkA, padmasAgara, RddhisAgara, sahajasAgara, mAnasAgara Adi ullekhanIya haiN| _aMcalagaccha kI isa zAkhA ke itihAsa ke adhyayana ke liye isase sambaddha munijanoM kI kRtiyoM kI prazastiyAM tathA unake dvArA pratilipi karAye gaye yA svayaM likhe gaye granthoM kI pratilipi prazastiyA~ milatI haiN| yahA~ ukta sabhI sAkSyoM ke AdhAra para isa zAkhA ke itihAsa kI rUparekhA prastuta hai : ___ sAgarazAkhA ke AdipuruSa mahopAdhyAya ratnasAgara dvArA racita na to koI kRti milatI hai aura na hI isa sambandha meM koI vivaraNa hI prApta hotA hai, kintu inakI AjJAnuvartI sAdhvI guNazrI dvArA racita guruguNacaubIsI se inake bAre meM mahattvapUrNa jAnakArI prApta hotI hai| yaha kRti vi0saM0 1721/I0 san 1665 meM racI gayI hai| isake anusAra mahopAdhyAya ratnasAgara kA janma vi0 saM0 1626 meM huA, vi0saM0 1641 meM inhoMne AcArya dharmamUrtisUri ke pAsa dIkSA grahaNa kI aura ratnasAgara ke nAma se jAne gye| vi0saM0 1644 meM inhoMne kalyANasAgarasUri ke pAsa bar3I dIkSA grahaNa kI aura unake ziSya ke rUpa meM mAnya hue| vi0saM0 1648 meM inhoMne mahopAdhyAya tathA munimaNDalanAyaka ke pada ko suzobhita kiyaa| vi0saM0 1655/I0san 1599 meM inake upadeza se bharuca aura khambhAta meM zrAvakoM ne jinabimboM kI pratiSThA kii| pAlanapura ke navAba kI patnI kA 6 mAha purAnA jvara inhoMne dUra kara sarvatra khyAti arjita kii| vi0 saM0 1720/I0san 1664 meM kapaDavaja meM inakA nidhana huaa|2 vi0saM0 1719/I0 san 1663 meM muni saubhAgyasAgara dvArA racita vardhamAnapadmasiMhazreSThicarita se jJAta hotA hai ki vardhamAna padmasiMha zAha dvArA bhadrAvatI se zajaya kI yAtrA hetu nikAle gaye saMgha meM gacchanAyaka kalyANasAgarasUri ke sAtha mahopAdhyAya ratnasAgara bhI the|3 ___ ratnasAgara ke AjJAnuvartI aura gurubhrAtA vinayasAgara dvArA racita kaI kRtiyAM milatI haiM : Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 acalagaccha kA itihAsa 1. anekArthanAmamAlA 4 vi0saM0 1702 / I0 sa0 1646 2. snAtrapaMcAzikA 5 vi0saM0 1704 / I0sa0 1648 3. vRddhacintAmaNi aparanAma vidvadvintAmaNi 6 (yaha kRti sArasvatavyAkaraNa ke AdhAra para racI gayI hai) bhojavyAkaraNa 19 vinayasAgara ke adhyayanArtha AcArya kalyANasAgarasUri ne mizraliMgakoza' kI racanA kI thI / 4. mahopAdhyAya vinayasAgara ke eka ziSya RSi kIkA ne vi0 saM0 1695 / I0 san 1649 meM dhavalakkanagarI meM bhartRharikRta zatakatraya kI pratilipi kI / 9 vi0saM0 1697 / I0 san. 1651 meM likhI gayI neminAthayAdavarAsa kI pratilipi meM bhI pratilipikAra ke rUpa meM RSi kIkA kA nAma milatA hai / 10 mahopAdhyAya vinayasAgara ke dUsare ziSya saubhAgyasAgara the, jinhoMne jAmanagara ke zreSThI vardhamAnazAha dvArA nirmita zAntinAtha jinAlaya kI vi0saM0 1697 / I0 san 1641 kI zilAprazasti 11 tathA vi0saM0 1719 / I0 san 1663 meM vardhamAnapadmasiMha zreSThIcarita 12 jisakA Upara ullekha A cukA hai, kI racanA kI / vi0saM0 1662 meM likhI gayI siddhAntacaupAI kI prazasti se jJAta hotA hai ki isake pratilipikAra mahopAdhyAya saMyamasAgara bhIkIkA ratnasAgara ke ziSya the / 13 vi0saM0 1676/I0san 1620 meM inake eka ziSya nayasAgara ne caityavandana kI racanA kI / 14 mahopAdhyAya ratnasAgara ke eka ziSya padmasAgara hue jinhoMne vi0 saM0 1704/ I0 san 1648 meM nAracandrajyotiSa kI pratilipi kI / 15 padmasAgara ke ziSya dhIrasAgara hue, jinake dvArA racita na to koI kRti milatI hai aura na hI pratilipi kI gayI koI racanA; kintu inake ziSya RddhisAgara ne vi0saM0 1739 / I0 san 1683 meM stambhanapura (thAmaNA) meM paribhASAnovRtti kI pratilipi kI / 16 zreSThI vardhamAna zAha dvArA jAmanagara meM nirmita jinAlaya, jisakA Upara ullekha A cukA hai, kI vi0 saM0 1697 / I0 san 1641 kI zilAprazasti meM manamohanasAgara IT bhI nAma milatA hai / 17 saubhAgyasAgara aura manamohanasAgara ke bIca kisa prakAra kA sambandha thA? kyA ve paraspara gurubhrAtA the athavA guru-ziSya; pramANoM ke abhAva meM yaha nizcita kara pAnA kaThina hai| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 151 1 ratnasAgara ke eka ziSya meghasAgara hue, jinake dvArA racita koI kRti nahIM milatI, yahI bAta inake ziSya RddhisAgara, kanakasAgara aura manarUpasAgara ke bAre meM bhI kahI jA sakatI hai / 18 RSisAgara ke ziSya hIrasAgara, padmasAgara 'dvitIya' aura amIsAgara | 19 hIrasAgara apane guru ke paTTadhara bne| 12deg ye mantravAdI ke rUpa meM prasiddha hue / ' vi0saM0 1782/I0san 1726 meM inakA nidhana huA / 22 hIrasAgara ke ziSya sahajasAgara hue jinhoMne vi0 saM0 1781 / I0 san 1725 meM zItalanAthastavana 23 aura vi0 saM0 1804 / I0 san 1748 meM hIrasAgaranIjIvanI kI racanA kI / 24 sahajasAgara ke ziSya mAnasAgara hue, jinake dvArA vi0 saM0 1846 / I0 san 1790 meM racita rahasyazAstra nAmaka kRti prApta hotI hai / 25 mAnasAgara ke pazcAt kramazaH raMgasAgara, phatehasAgara, devasAgara aura svarUpasAgara ne isa zAkhA kA nAyakatva smbhaalaa| 26 svarUpasAgara jI ke pAsa vi0 saM0 1940 / I0 san 1884 meM gulAbamala aparanAma jJAnacandra ne yati dIkSA grahaNa kI aura gautamasAgara nAma prApta kiyA / 27 vi0saM0 1946 / I0 san 1890 meM inhoMne saMvegI dIkSA grahaNa kI 28 aura aMcalagaccha meM vyApta zithilAcAra ko dUra kara use punaH zAstrokta mArga para claayaa| prasiddha vidvAn zrIpArzva ne vibhinna sAhityika sAkSyoM ke AdhAra para mahopAdhyAya ratnasAgara ke kucha anya ziSyoM kA bhI nAmollekha kiyA hai, 29 jo isa prakAra hai : 1. udayasAgara 3. saubhAgyasAgara 5. devasAgara 7. 2. 4. 6. sahajasAgara 9. samayasAgara 10. candrasAgara ukta sAkSyoM ke AdhAra para mahopAdhyAya ratnasAgara kI ziSya-praziSya paramparA kI eka tAlikA saMkalita hotI hai, jo isa prakAra hai : labdhisAgara vibudhasAgara sUrasAgara kamalasAgara 8. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMcalagaccha- sAgarazAkhA ke munijanoM kA vaMzavRkSa | (AryarakSitasUri) aMcalagaccha ke pravartaka (jayasiMhasUri) (dharmaghoSasUri) (mahendrasiMhasUri) (siMhaprabhasUri) (ajitasiMhasUri) (devendrasiMhasUri) (dharmaprabhasUri) (siMhatilakasUri) (mahendraprabhasUri) (merutuMgasUri) (jayakIrtisUri) (jayakezarIsUri) acalagaccha kA itihAsa Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahoyAdhyAya ratnasAgara (vi.saM. 1626 meM janma evaM vi.saM. 1720 meM svargastha ) padmasAgara nayasAgara manamohanasAgara (vi.saM. 1704 meM (vi.saM. 1676 meM (vi.saM. 1697 meM likhI gayI zilAprazasti meM ullikhita) nAracandrajyotiSa caityavandana ke pratilipikAra) ke racanAkAra) dhIrasAgara (siddhAntasAgarasUri ) (bhAvasAgarasUri) saMyamasAgara (vi.saM. 1662 meM siddhAntacaupAI ke pratilipikAra) (guNanidhAnasUri) dharmamUrtisUri aMcalagaccha ke 17veM paTTadhara) (aMcalagaccha-sAgarazAkhA ke AdipuruSa) meghasAgara udayasAgara Adi 10 anya ziSya RddhisAgara vinayasAgara (prasiddha racanAkAra: vibhinna racanAyeM upalabdha) saubhAgyasAgara (vi.saM. 1697 meM zAMtinAthajinAlaya jAmanagara kI zilAprazasti evaM vi.saM. 1719 meM vardhamAnapadmasiMha zreSThIcarita ke racanAkAra) kalyANasAgarasUri RSi kIkA (vi.saM. 1695 meM zatakatraya evaM vi.saM. 1697 meM neminAthayAdavarAsa ke pratilipikAra) ..... acalagaccha mukhya paramparA..... acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 153 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 padmasAgara 'dvitIya amIsAgara RddhisAgara (vi.saM.1739 meM paribhASAnovRtti ke pratilipikAra) hIrasAgara (maMtravAdI ke rUpa meM vikhyAtaH vi.saM.1782 meM svargastha) sahajasAgara (vi.saM.1781 meM zItalanAthastavana ke kartA) mAnasAgara (vi.saM.1846 meM rahasyazAstra ke racanAkAra) acalagaccha kA itihAsa raMgasAgara phatehasAgara devasAgara svarUpasAgara gautamasAgara (vi.saM.1946/I.sa. 1890 meM saMvegIdIkSA prApta) Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kI vibhinna upazAkhAyeM aura unakA itihAsa 155 jaisA ki Upara hama dekha cuke haiM ratnasAgara ke sabhI ziSyoM meM se meghasAgara kI hI ziSya-paramparA lambe samaya taka clii| isa paramparA ke antima yati gautamasAgara jI saMvegI dIkSA grahaNa kara aMcalagaccha ko eka nayA jIvana pradAna kiyA / 20 vIM zatAbdI meM isa gaccha meM jitane bhI vidvAn munijana hue haiM aura isa gaccha kA jo bhI prabhAva Aja hai, usakA zreya nizcitarUpeNa AcArya gautamasAgara jI aura unakI suyogya ziSya - paramparA ko hai / sandarbha : 1. somacandra dhArasI, sampA0 aMcalagacchamhoTIpaTTAvalI (gujarAtI bhASAntara), bhAvanagara vi0 saM0 1985, pR0 390-91. zrIpArzva, aMcalagacchadigdarzana, pR0 361. sataraso vIsa sAle gurujI | kapaDavaMjanI mAMhe / / ho0 / / posa dasama divase subhadhyAne / pAye saraga uchAMheM / / ho0 // aMcalagacchamhoTIpaTTAvalI, pR0 391. 3. aMcalagacchadigdarzana, pR0 362. 4-5. mohanalAla dalIcandra desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 4, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 66. 6. H.D. Velankar, Ed. Jinaratnakosha, Poona 1944 A.D., p. 434. zrIpArzva, pUrvokta, pR0 405. Jinaratnakosha, p. 299. 7. 8. Ibid, p. 310. yahAM zrI velaNakara ne vinayasAgara ke sthAna para vinItasAgara likhA hai, jo bhrAmaka hai| A. P. Shah, Ed. Catalogue of Samskrit & Prakrit Mss. Muniraj Shree PunyavijayaJis Collection, Part II, L.D. Series No. 5, Ahmedabad 1965 A.D., No. 5137, p. 659. 10. mohanalAla dalIcanda desAI, jainagUrjarakavio, bhAga 1, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, pR0 361. aMcalagaccha digdarzana, pR0 402. 11. saM0 1697 mArgazIrSa zukla 3 guruvAsare upAdhyAya zrIvinayasAgaragaNeH ziSya saubhAgyasAgaraiH ralekhIyaM prazastiH / / zrIpArzva, sampA0 aMcalagacchIyapratiSThAlekho, lekhAMka 312. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 12. aMcalagacchadigdarzana, pR0 362. 13. vahI, pR0 378. 14. jainagUrjarakavio, bhAga 3, pR0 167. 15. aMcalagacchadigdarzana, pR0 408. acalagaccha kA itihAsa 16. A. P. Shah, Catalogue of Sanskrit & Prakrit... No. 5827. 17. aMcalagacchIya pratiSThAlekho, lekhAMka 312. 18-19. somacandra dhArasI, sampA0- aMcalagacchIyamhoTIpaTTAvalI, pR0 395. 20-22 . vahI, pR0 396-398. 23. aMcalagacchadigdarzana, pR0 427. 24. somacandra dhArasI, pUrvokta, pR0 398. 25. aMcalagacchadigdarzana, pR0 519. 26-27. somacandra dhArasI, pUrvokta, pR0 398-404. 28. vahI, pR0 410 aura Age. 29. aMcalagacchadigdarzana, pR0 362,398. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha adhyAya acalagacchIya munijanoM kA sAhityAvadAna sAhitya nirmANa meM acalagaccha ke vibhinna vidyAnurAgI AcAryoM aura munijanoM kA ullekhanIya yogadAna hai| isa gaccha ke tRtIya paTTadhara dharmaghoSasUri se sAhityanirmANa kI jo paramparA calI usakI akhaNDa dhArA Aja bhI nirantara pravAhita ho rahI hai| phalasvarUpa hajAroM kI saMkhyA meM ullekhanIya choTI-bar3I racanAyeM prAkRta, saMskRta, apabhraMza, maru-gurjara Adi vibhinna bhASAoM meM vibhinna viSayoM para prApta hotI haiN| anya gacchoM kI bhA~ti aMcalagaccha ke sAdhu-sAdhvI bhI gA~va-gA~va meM vihAra karate the ata: unake dvArA racita sAhitya kA bikharAva itanA adhika ho gayA ki una sabakA patA lagA pAnA asambhava hai| asurakSA, ajJAnatA aura upekSA ke kAraNa bhI bahuta sArA sAhitya naSTa ho gayA phira bhI jo kucha bacA hai, use saMrakSita karane meM vibhinna saMsthAoM aura vyaktiyoM kA prayatna sarAhanIya hai| anyAnya gacchoM kI bhA~ti aJcalagaccha ke itihAsa ke adhyayana ke krama meM isa gaccha ke manijanoM dvArA racita kRtiyoM kA vivaraNa ekatra karanA prArambha kiyA aura dekhA ki aisI sAmagrI vipula parimANa meM hai| ata: racanAkAroM ko varNakramAnusAra rakhate hue unakI kRtiyoM kA yathAjJAta saMkSipta vivaraNa dene kA nizcaya kiyA jisakA pariNAma prastuta sUcI hai| ise saMkalita karane meM jainagUrjarakaviyo, jaina sAhityano saMkSiptaitihAsa, jinaratnakoza, pUnA, jaisalamera, pATaNa, ahamadAbAda, khambhAta Adi sthAnoM para saMrakSita jaina grantha bhaNDAroM ke sUcIpatra, suprasiddha vidvAn bhAI zrIpArzva dvArA praNIta aMcalagacchadigdarzana, hindI jaina sAhitya kA itihAsa-maru-gUrjara (bhAga 1-3) Adi se sahAyatA prApta huI hai aura ina sabhI kA yathAsthAna ullekha hai| Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ racanAkAra kA nAma amaracandra amRtasAgara guru-paramparA amarasAgara guNasAgara rayaNacandra municandra amaracandra amarasAgarasUri (racanAkAra) nemasAgara zIlasAgara amRtasAgara (racanAkAra) kRtiyoM kA nAma vidyAvilAsarAsa yA carita 1. mRgasundarIkathArAsa 2. ajitazAMtistavana (vi.saM. 1730 meM racanAkAra dvArA likhI gayI prati upalabdha ) 3- rAtribhojana parihArarAsa aparanAma jayasenakumArarAsa sandarbhagrantha vi.saM. 1745 | jai. gU.ka., bhAga 5, pR. 49-50. jai. sA. saM. i., kaNDikA 976, 979. racanAkAla vi.saM. 1728 kai.gu.mai., pR. 603. jai. gU.ka., bhAga 4, pR. 435. vi.saM. 1730 se pUrva jai0sA0saM030, kaNDikA 976. kai0 gu00, pR0 131. vi.saM. 1730 aM0di0, pR0 466. 158 acalagaccha kA itihAsa Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamacandra puNyacandra sunandarAsa | vi.saM.1695 jai.gU.ka., bhAga 3, pR. 310-11. devasAgara uttamacandra (racanAkAra) devasAgara udayacandra mANikakumAracaupAI 1714 phAlguna aM.di., pR. 471. jai.gU.ka., bhAga | sudi..zanivAra 4, pR0 265. vijayacandra udayacandra (racanAkAra) puNyamandira udayamandira (racanAkAra) acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna udayamandira udayasAgara 'prathama' siddhAntasAgara dharmazekhara dhvajabhujaMgaAkhyAna | vi.saM. 1675 jai0gU0ka0, bhAga 3, pR0 188. 1- zAMtinAthacarita jai.sA.bR.i., bhAga 6, pR. 110. 2- uttarAdhyayanadIpikA vi.saM. 1546 jai.sA.saM.i., kaNDikA 756. 3. kalpasUtraavacUri pITarsana, bhAga2, kramAMka 287 (pratilekhana kI tithi vi0saM0 1633) udayasAgara (racanAkAra) 159 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayasAgara 'dvitIya' m 1- kalyANasAgarasUrirAsa 2- snAtrapaMcAzikA vi.saM. 1802/ jai.sA.saM.i., kaNDikA 993, vi.saM. 1804 / 998. RSivardhanasUri | 1512 jayakIrtisUri RSivardhanasUri (racanAkAra) kaiogu0mai0, pR0 609. aMdi0, pR0 245. 1- naladamayantIrAsa 2- atizayapaMcAzikA aparanAma jinAtizayapaMcAzikA 3- samasyAmahimnastotra jai.saM.sA.saM.i., bhAga2, pR.458. kai0gu0mai0, pR0 725. kapUravijaya amarasAgara nemirAjImatIbAramAsa acalagaccha kA itihAsa ratnazekhara kapUravijaya (racanAkAra) kamalameru kalAvatIcaupAI vi.saM. 1594 | hi.jai.sA.i. maru-gurjara, bhAga, pR. 341. | vi.saM. 1609 / jai.gU.ka., bhAga 2, pR. 43-44. | vi.saM. 1626 kamalazekhara velarAja 1. navatattvacaupAI puNyalabdhi lAbhazekhara 2- pradyumnakumAracaupAI kamalazekhara(racanAkAra)| 3. dharmamUrtisUriphAgu Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ji0ra0ko0, pR0 310. jai0gU0ka0,bhAga 3, pR0 268. kai0gu0mai0, pR0 148. kalyANasAgarasUri / dharmamUrtisUri (aMcalagaccha ke 18veM paTTadharaH vi0saM0 kalyANasAgarasUri (racanAkAra) 1670-1718) kalyANasAgarasUri- kalyANasAgarasUri ziSya kalyANasAgarasUriziSya (racanAkAra) (nAma ajJAta) 1- mizraliMgakoza 2- pArzvanAthasahasranAma 3- gauDIpArzvanAthastotra 4- vIzI 1- guru stuti 2. gurupradakSiNAstuti jai0gU0ka0, bhAga 5, pR0 337. kai0gu0mai0, pR0 317. kIrtivallabhagaNi uttarAdhyayanadIpikAvRtti siddhAntasAgarasUri kIrtivillabhagaNi (racanAkAra) | vi.saM. 1552| ji0ra0ko0, pR0 44. pITarsana, bhAga 4, kramAMka, 1187, pR0 76. vi.saM. 1721/ aMdi0, pR0 324. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna kSamAratna (aMcalagaccha- gorakSazAkhA) gajasAgarasUri citrasambhUtacaupAI puNyaratna guNaratna kSamAratna (racanAkAra) 161 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAzekhara (acalagacchapAlitAnA zAkhA) gajalAbha guNaratna (acalagaccha gorakSa zAkhA) guNasAgara (acalagaccha - gorakSazAkhA) candralAbha jayakIrtisUri (aMcalagaccha ke 12veM paTTadhara vAcaka sumatizekhara | vAcakasaubhAgyazekhara mANikyazekhara sakalazekhara kSamAzekhara (pratilipikAra) ajJAta gajasAgara 1 puNyaratna 1 guNaratna ( racanAkAra) gajasAgara guNasAgara (racanAkAra) merutuMgasUri jayakIrtisUri (racanAkAra) upadezamAlAbAlAlabodha ke vi.saM. 1683 meM pratilipikAra 1. vAravratarAsa 2- jinAzAhuMDI guNAkarasUrikavitta gajasAgarasUrinirvANarAsa catuHparvIrAsa 1- vairAgyagIta 2- pArzvadevastavana jai0gU0ka0, bhAga 3, pR0 354 . aM0di0, pR0 402. vi.saM. 1597 jai.gU.ka., bhAga 1, pR. 361-63. vi.saM. 1610 aM0di0, pR0 374. jai0sa0pra0, varSa 7, pR0 530. jai0 gu0ka0, bhAga 3, pR0 371. vi.saM. 1572 jai0gU0ka0, bhAga 1, pR0 269. vi.saM. 1512 jai.sA.saM.i., kaNDikA 750. se pUrva vi.saM. 1470 / jai.saM.sA.i., bhAga 2, pR0 378. ke AsapAsa 162 acalagaccha kA itihAsa Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kai0gu0mai0, pR0 348. jayakezarIsUri jayakIrtisUri 3- uttarAdhyayanadIpikAvRtti 4- kSetrasamAsaTIkA 5- saMgrahaNITIkA 1- caturviMzatijinastotra 2. AdinAthastotra 3- sAdhAraNajinastotra 1- sthUlibhadravAsaThIo A0ka0gau0smR0graM0, pR0 93. jayakezarIsUri (racanAkAra) | mANikyasundarasUri jayavallabhamuni jai.sA.saM.i., kaNDikA 9, pR. 488. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna jayazekharasUri jayavallabhamuni (racanAkAra) | 2-dhanAaNagAranorAsa mahendraprabhasUri (aMcalagaccha ke| jayazekharasUri kI racanAyeM - 10veM paTTadhara) 1. upadezacintAmaNi jayazekharasUri (racanAkAra) | 2. tribhuvanadIpakaprabandha aparanAma paramahaMsaprabandha 3. prabodhacintAmaNi 4. dhammilakumAracaritra 5. jainakumArasambhava 6. neminAthaphAgakAvya 7. vinatIsaMgraha |jai.sA.bR.i., bhAga 6, pR.9 157 vi.saM. 1436 | jai.sA.saM.i., kaNDikA 650-1. pITarsana, bhAga 5, kra. 701. vi.saM. 1462 163 163 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhvI mokSaguNAzrI- mahAkavi m jayazekharasUri, bhAga-2, pR. 224-26. 1. neminAthavinatI 2. zrI thAMbhaNAvinatI 3. zrIAdinAthavinatI 4. zrIpArzvanAthavinatI 5. zrIjIrAvallIyapArzvanAtha vinatI 6. zrIudAvasahImaMDanapArzvanAtha vinatI 7. zrItAraNagirirAjamaMDana zrI ajitanAthavinatI 8. zrIjIrAvalApArzvanAthavinatI| 9. zrIceruADamaMDana zrIpArzva nAthavinatI 10. zrInavapallavapArzvanAthavinatI 11. zrIstambhatIrthavinatI 12. zrIzAMtinAthavinatI 13. zrIvIsaviharamAnavinatI 14. zrIAdinAthavinatI 15. zrIpaMcatIrthaMkarastuti | 16. zrImallinAthavinatI acalagaccha kA itihAsa Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. zrImunisuvratasvAmivinatI 18. zrIvardhamAnavinatI 19. zrIzaMkhezvarapArzvanAthavinatI 20. zrIAdinAthavinatI 21. vAyaDazrImunisuvratavinatI 22. zrIpaMcAsarApArzvanAthavinatI 23. zrIzAMtinAthavinatI 24. zrIRSabhadevavinatI 25. zrIzAntinAthadevastuti 26. zrImathurAnagarazrIpArzvanAtha vinatI 27. zrIzAMtinAthavinatI 28. zrIariTuneminAthavinatI 29. zrIAdinAthavinatI 30. zrIAdinAthavinatI 31. zrIsaMbhavanAthavinatI 32. zrIjIrAulAvinatI 33. zrIneminAthavinatI 34. zrIAdinAthavinatI | 35. zrIcuvIsajiNavaracaupai acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 165 - Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 36. zrIneminAthakIDAcaupar3a 37. zrIRSabhadevacaupai 38. troTakabaMdhenazrInemistuti 39. zrIjIrAvalAvinatI 40. zrIza-jayamaMDanaAdinAtha vinatI 41. zrIAdidevavinatI 42. zrIpArzvanAthavinatI 43. zrIza@jayamaMDanaAdideva vinatI 44. zrIsahilAmaMDana AdinAtha vinatI 45. zrIneminAthadhaula anya racanAyeM 1. dvAtriMzikAyeM 1. tIrthAdhirAjazrIza@jaya tIrthastuti 2. zrIgiranAratIrthastuti garbhitAdvAtriMzikA 3. zrImahAvIrajinastuti garbhitAdvAtriMzikA acalagaccha kA itihAsa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnamUrti upA0 jJAnasAgara 'prathama' dharmamUrtisUri 1 vimalamUrti guNamUrti jJAnamUrti upA0 gajasAgara 1 lalitasAgara | mANikyasAgara jJAnasAgara (racanAkAra) (racanAkAra) 2. samyakatvakaumudI 3. Atmabodhakulaka 4. jambUsvAmicaritra racanAkAla 1- zAsvatajinabhavanacaitya paripATI 2- rUpasenarAjarSirAsa 3. priyaMkaracaupAI 4- bAisaparISahacaupAI 5- saMgrahaNIbAlAvabodha 1- zukarAjaAkhyAna 2- dhammilarAsa 3- ilAkumAra rAsa 4- dhaNaaNagArasvAdhyAya 5- rAmalekha 6- paradesIrAjArAsa vi.saM. 1436 vi.saM. 1694 jai. gU.ka., bhAga3, pR.301-306. vi.saM. 1694 kai0 gu00, pR0 182, 623. vi.saM. 1725 vi.saM. 172 ke AsapAsa vi.saM. 1701 jai0gU0ka0, bhAga 4, pR0 37, bhAga 5, pR0 329. vi.saM. 1715 aM0di0, pR0 462-65. vi.saM. 1719 kai0 gu0mai0, pR0 491, 597. 601, 626, 830. vi.saM. 1721 vi.saM. 1723 vi.saM. 1724 acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 167 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAgara 'dvitIya' kalyANasAgarasUri 7- citrasambhUtacaupAI 8 ASAr3habhUticaupAI 9- naMdiseNamunirAsa 10- zrIpAlarAsa 11- AdrakumAracaupAI 12- zAMtinAthacaupAI 13. sanatcakrIrAsa 14- zAmbapradyumnarAsa 15 - caturviMzatijinastavana 16. sthUlibhadranavaraso 17- arbudacaityaparipATI 18- mahAvIrastavana 19- pArzvanAthastavana 20- sthUlabhadrasajjhAya 21- rAjImatIgIta 22- vairAgyagIta 1. samakitanI sajjhAya 3 bhAvaprakAzasajjhAya 4- guNavarmarAsa vi.saM. 1721 vi.saM. 1724 vi.saM. 1725 vi.saM. 1726 vi.saM. 1727 vi.saM. 1730 vi.saM. 1786 kai0 gu0 mai0, pR0 380. vi.saM. 1787 hi0jai0 sA0I0, maru-gurjara, vi.saM. 1797 bhAga-3, pRSTha 199-200. 168 acalagaccha kA itihAsa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayAzIla dayAsAgara aparanAma dAmodara vidyAsAgara jJAnasAgara dharmamUrtisUri kalyANasAgarasUra vijayazIla dayAzIla dharmamUrtisUri (racanAkAra) (racanAkAra) 4- kalyANasAgarasUrirAsa vi.saM. 1802 5- snAtrapaMcAzikA vi.saM. 1804 6. sthUlibhadrasajjhAya 7- caubIsaatizayano chaMda 8- zIyalasajjhAya 9- SaDAvazyakasajjhAya 10- laghukSetrasamAsabAlAvabodha 1- aMtaraMgakuTumbagIta vi.saM. 1664 2- kAyAkuTumbasajjhAyastavana 17vIM zatI 3- zIlabattIsI vi.saM. 1664 vi.saM. 1666 | 4- IlAcIkevIrAsa 5. candrasena- candrapradyota nATakIyAprabandha 1. surapatikumAracaupAI jai. gU.ka., bhAga 3, pR0 84-86 aM0di0, pR0 369, 410. vi.saM. 1667 vi.saM. 1665 jai. gU.ka., bhAga 3, pR. 97-100. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 169 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANasAgarasUri vi.saM. 1669/ kai.gu.mai., pR.536,567.852. 0 2- madanazataka (jAlaura meM racita) bhImaratna udayasamudra dayAsAgara (racanAkAra) devasAgaragaNi vAcaka puNyacandra mANikyacandra vinayacandra ravicandra devasAgaragaNi 1- abhidhAnacintAmaNi para |vi.saM. 1686 | aMdi0, pR0 341, 411. vyutpattiratnAkara nAmaka TIkA ji0ra0ko0, pR0 13. 2- kapilakevalIrAsa vi.saM. 1674 | jai0gU0ka0, bhAga 3, pR0 187. kai0gu0ma0, pR0 630. (racanAkAra) | 3- zaQjaya kI zilAprazasti | vi.saM. 1675] | evaM 1683 siddhadattarAsa jai0gU0ka0, bhAga 3, pR0 343. aM0di0, pR0 408. acalagaccha kA itihAsa dhanajI kalyANasAgarasUri bhImaratna udayasamudra dayAsAgara Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (racanAkAra) dhanajI kalyANasAgarasUri dhanarAja vi.saM. 1692 ji0ra0ko0, pR0 304. mahAdevasAraNI para mahAdevI- TIkA bhojadeva aparanAma bhuvanarAjagaNi nyUkai0saM0prA0mai0- je0ka0, kramAMka 1833, pR0 328. dhanarAja (racanAkAra) dharmakavi mahendrasUri (racanAkAra) 1- jambUsvAmicarita vi.saM. 1266 jai0gU0ka0, bhAga 1, pR0 7... 2- sthUlibhadrarAsa A0ka0gau0 smR0gra0, pR0 59. 3- subhadrAsatIcatuSpadikA zatapadI aparanAma praznottarapaddhati vi.saM. 1263 | jai0sA0saM0i0, kaNDikA 495. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna dharmaghoSasUri (racanAkAra) jayasiMhasUri dharmaghoSasUri zAlibhadra dharmaghoSa dharmaghoSa avimuktacarita vi.saM. 1428 | jai.sA.bR.i., bhAga 6, pR0 197. (racanAkAra) dharmanandanagaNi chandastattva jai.sA.bR.i., bhAga 5, pR0 150. 171 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmamUrtisUriziSya nayanazekhara nayasAgara nityalAbha dharmamUrtisUri puNyatilaka sumatizekhara saubhAgyazekhara jJAnazekhara nayanazekhara kalyANasAgara ratnasAgara nayasAgara sahajasundaragaNi nityalAbha (racanAkAra) (racanAkAra) vidhirAsa yogaratnAkaracaupAI 1- adhyAtmagIta 2- caityavandana 3- caubIsI 1- jinastavanacaubIsI 2- neminAthabAramAsa 3- vAsupUjyastava vi.saM. 1606 hi. jai. sA. i., bhAga-2, pR. 246. vi.saM. 1736 aM0di0, pR0 469. kai000, pR0 570. 18vIM zatI kai.gu.mai., pR. 749. vi.saM. 1710- hi. jai. sA. i., bhAga 2, pR0 260 1718 ke madhya vi.saM. 1769 | jai0gU0ka0, bhAga 5, pR0 294. vi.saM. 18vIM kai0 gu0mai0, pR0 211, 730. zatI vi.saM. 1776 172 acalagaccha kA itihAsa Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padyatilaka padmasAgara puNyaratna udayasAgara sumatisAgara gajasAgara puNyaratna (racanAkAra) 4- candanabAlAsajjhAya 5- sadevaMtasAvaliMgArAsa 6. mahAvIra paMcakalyANaka stavana 7- caubIsI 8- vidyAsAgarasUrirAsa bArabhAvanADhAla jIvAbhigamasUtraTIkA 1. neminAthayAdavarAsa 2- nemirAjularAsa 3- neminAthavivAhalo 4- sanatkumArarAsa 5- sudharmAsvAmIrAsa vi.saM. 1782 vi.saM. 1782 vi.saM. 1798 vi.saM. 17vIM aM0di0, pR0 377. zatI kai000, pR0 597. vi.saM. 1700 jai0 sA0saM0i0, kaNDikA 890. vi.saM. 1596 aM0di0, pR0 373-74. se pUrva vi.saM. 17vIM kai0 gu0 mai0, pR0 737. zatI vi.saM. 1600 se pUrva vi.saM. 1637 vi.saM. 1640 acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 173 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ petho (zrAvaka kavi) jIrAvalApArzvanAthavivAhalo |vi.saM. 16vIM | kai0gu0mai0, pRSTha 694. 174 zatI bhaktilAbha zIloparigIta - vi.saM. 16vIM | vahI, pRSTha 354. zatI prathama caraNa ke Asa-pAsa bhAvazekharagaNi velarAja 1- rUpasenarAjarSirAsa 2. dhanAmahAmunisandhi lAbhazekhara vi.saM. 1683 | jai.gU.ka., bhAga 3, pR. 253-55. vi.saM. 1709 ke pUrva acalagaccha kA itihAsa kamalazekhara satyazekhara vivekazekhara bhAvazekharagaNi vijayazekhara (racanAkAra) siddhAntasAgarasUri bhAvasAgarasUri 1.anantakAyasvAdhyAya | vi.saM. 1575/ kai0gu0ma0, pRSTha 388. se pUrva bhAvasAgarasUri (racanAkAra) 2- mAyAsajjhAya 3- zAsvatajinacaityavandana Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvasAgarasUriziSya (nAma ajJAta) bhuvanatuMgasUri vAcaka bhojasAgara maticandra bhAvasAgarasUri jayasiMhasUri dharmaghoSasUri mahendrasiMhasUra bhuvanatuMgasUri bhAvasAgara vinItasAgara bhojasAgara guNacandragaNi maticandra (racanAkAra) (racanAkAra) (racanAkAra) 1 - caityaparipATI 2- navatattvarAsa 3- icchApariNAmacaupAI 1 - catuHzaraNaavacUri 2- AturapratyAkhyAnaavacUri 3. RSimaNDalavRtti 4- mallinAthacarita 5- sItAcaritra 6- AtmasaMbodhakulaka 7- AdinAthacarita 8- saMstArakaprakIrNaka siddhacakrastavana navatattvabAlAvabodha vi.saM. 1562 jai. gU.ka.,bhAga 1, pR.271, 497. vi.saM. 1575 vi.saM. 1590 ji0ra0ko0, pR0 302, 442; jai0 sA0saM0i0, kaNDikA 569. kai0 mai0jai0 gra0pA0, pR0 136. vi.saM. 1380 pITarsana, bhAga 3, e, pR0 293. aM0ri0, pR0 112 - 14. se pUrva vi.saM. 19vIM kai0gu0mai0, pR0 233. zatI jai0sA0saM0i0, kaNDikA 970. kai0 gu00, pR0 31. aMcalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 175 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prathama' somaratna kSetrasamAsarAsa vi.saM. 1594 | jai0gU0kao, bhAga 1, pR0 337 kai0gu0mai0, pR0 645. guNameru matisAgara lalitasAgara (racanAkAra) matisAgara "dvitIya (17vIM zatI antima caraNa) matisAgara (racanAkAra) 1. Adijinastavana kai0gu0mai0, pR0 234. 2- ajitajinastavana 3- zAMtijinastavana 4- idalapuramaMDanapArzvanAtha stavana 5- cintAmaNipArzvanAthastavana 6- zaMkhezvarapArzvanAthastavana 7- mahAvIrastavana SaDAvazyakavivaraNasaMkSepArtha | vi.saM. 16vIM | jai0gU0kao, bhAga 1, pR0 366. zatI vahI, bhAga 4, pR0 314. jainameghadUtaTIkA vi.saM. 1546 | jai.saM.sA.i., bhAga 2, pR0 250. acalagaccha kA itihAsa mahimAsAgara upA0 | jayakezarasUri mahImerugaNi mahimAsAgara upA0 (racanAkAra) jayakIrtisUri mahImerugaNi (racanAkAra) dharmaghoSasUri mahendrasUri 1- zatapadIsamuddhAra | vi.saM. 1294 | ji0ra0ko0, pR0 25. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANikyazekharasUri mahendrasUri (racanAkAra) merutuMgasUri mANikyazekharasUri ( racanAkAra) 2 - tIrthamAlAstotrapratibhAstuti vi. saM. 1294 jai. sA. saM. i., kaNDi. 495,569. 3- jIrAvalApArzvanAthastotra 4- AturapratyAkhyAna avacUri 5. aSTottarItIrthamAlA 6. vicArasaptatikA 7- manaHsthirIkaraNaprakaraNa 8- manaHsthirIkaraNaprakaraNa vivaraNa 1. kalpaniryuktiavacUri vi.saM. 15vIM jai0 sA0saM030, kaNDikA 682 zatI antima caraNa 2- AvazyakaniryuktidIpikA 1472 3- dazavaikAlikasUtradIpikA 4- uttarAdhyayanadIpikA 5. piNDaniryuktidIpikA 6- AcArAMga sUtradIpikA 7- navatattvavistRta vivaraNa 8- bhaktAmarastotraTIkA acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 177 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANikyasAgara gajarAjasUri ilAcIkumAracatuSpadI vi.saM. 18vIM | kai0gu0mai0, pR0 570. zatI 178 lalitasAgara mANikyasAgara (racanAkAra) mANikyasiMhasUri ajitasiMhasUri mANikyasiMhasUri (racanAkAra) mANikyasundarasUri | merutuMgasUri mANikyasundarasUri zakunasAroddhAra vi.saM. 1338 ji0ra0ko0, pR0 568. kai.mai.jai.gra.pA., bhUmikA, pR.56. 1. zrIdharacaritramahAkAvya vi.saM. 1463 kai0gu0ma0, pR0 722. 2. guNavarmakathA aparanAma vi.saM. 1484| jai.sA.bR.i., bhAga 6, pR0 363. sattarabhedIpUjA 3. zrIdharacaritramahAkAvya- vi.saM. 1488 svopajJadurgapadavyAkhyA 4. catuHpUrvIcampU 5- zukarAjakathA 6. mahAnalamalayasundarIkathA 7- candradhavalabhUpa-dharmadattakathA 8- pRthvIcandracaritra vi.saM. 1478 9. nemIzvaracaritaphAgabaMdha 10- siMhasenakathA acalagaccha kA itihAsa Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasAgara munizIla sahajasAgara mAnasAgara vidyAzIla 1. vivekameru munizIla (racanAkAra) (racanAkAra) 11- ajAputrakathAnakacaritra 12- siMhAvaloka ajitajina stotra 13- vicArasArastavana 14- pArzvajinastava inake atirikta inhoMne dharmazekharasUrikRta jainakumArasambhavamahAkAvyaTIkA aura zIlaratnasUrikRta jainameghadUtamahAkAvyaTIkA kA saMzodhana bhI kiyaa| rahasyazAstra jinapAlajinarakSitarAsa vi.saM. 1846 aM0di0, pR0 516. vi.saM. 1658 jai0 gu0ka0, bhAga 2, pR0 305. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 179 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlAvAcaka dharmamUrtisUri 1. gajasukumAlasandhi 2. caityavandana ratnaprabha | vi.saM. 1624 | jai.gU.ka., bhAga 2, pR. 137-38. vi.saM. 1670 | kai0gu0mai0, pR0 239. ke pUrva (racanAkAra) megharAja sattarabhedIpUjA aM0di0, pR0 367-68. kaiogu0mai0, pR0 55. mUlAvAcaka velarAja puNyalabdhi bhAnulabdhi megharAja vA0 nAthagaNi (racanAkAra) acalagaccha kA itihAsa merucandragaNi draupadIrAsa vi.saM. 1700 ke0gu0mai0. pR0 673. dharmacandra muni merucandragaNi (racanAkAra) mahendraprabhasUri (acalagaccha ke 10veM paTTadhara) merutuMgasUri 1- kAmadevacaritra 2. nAbhAkanRpakathA | vi.saM. 1664 | ji0ra0ko0, pR0 84. jai0sA0bR030, bhAga 6, pR0 197, 312. jaisA0saM030. kaNDikA 651, 681, 682, 715. 3. meghadUtasaTIka Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4- kAtaMtravyAkaraNavRtti 5- SaDdarzananirNaya 6- saptatibhASyaTIkA 7- upadezamAlATIkA 8- zatakabhASya 9. bhAvakarmaprakriyA 10- suzrAddhakathA 11- namutthuNaMTIkA 12. sthavirAvalI aparanAma vicAra zreNI 13- saMbhavanAmacaritra 14- dhAtupArAyaNa 15- AkhyAtavRttiTippanaka 16- bAlAvabodhavyAkaraNa apa nAma merutuMgavyAkaraNa 17- rasAdhyAyaTIkA 18- laghuzatapadI 19- zatapadIsAroddhAra 20 - jesAjIprabandha 21- sUrimantrakalpa vi.saM. 1644 vi.saM. 1644 vi.saM. 1649 acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 181 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 22. sUrimantrasAroddhAra 23- jIrApallIpArzvanAthastavana 24. stambhanakapArzvanAthaprabandha | 25. nAbhivaMzakAvya 26. catuSkavRtti 27- RSimaNDalastava 28. paTTAvalI 29- lakSaNazAstra 30- rAjImatInemisambandha 31- vArivicAra 32- padmAvatIkalpa 33- agavidyAuddhAra 34- kalpasUtravRtti acalagaccha kA itihAsa merulAbha vinayalAbha jai0gU0ka0, bhAga 4, pR0 80. merulAbha padmalAbha (racanAkAra) (racanAkAra) ratnaprabha dharmaprabha antaraMgasandhi vi.saM. 1392/ hijai0sA0i0 muru-gurjara, bhAga 1, pR0 133. ratnaprabha (racanAkAra) Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjURSi rAjendra ( vimala) soma lalitasAgara lAbhamaNDana lAlarala dharmamUrtisUri vAcaka velarAja kamalazekhara rAjURSi dayAsAgara I pratAparatna vimalasoma rAjendra (vimala) soma (racanAkAra) gajasAgara lalitasAgara bhAvasAgarasUri lAbhamaNDana ( racanAkAra) bhuvanaratna T lAlaratna ( racanAkAra) (racanAkAra) (racanAkAra) zizupAlarAsa zatruMjayastava nemirAjarSicaupAI dhanasArapaMcazAlirAsa ratnarAsakumAra caupAI vi.saM. 1635 | kai0 gu0 mai0, pR0 655. vi.saM. 1961 | kai0 gu00, pR0 260. vi.saM. 1699 aM0di0, pR0 408. kai000, pR0 272. vi.saM. 1583 | jai0gU0ka0, bhAga 1, pR0 279. vi.saM. 1773 jai0gU0ka0 bhAga 5, pR0 290. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 183 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAvaNyacandra puNyacandra 184 1- sAdhuvandanA | vi.saM. 1734 aM0di0, pR0 468. 2- sAdhuguNAbhAsa 3- aMcalagacchapaTTAvalI 4- gauDIpArzvanAthacauDhAliyA | vi.saM. 1763 - lakSmIcandra lAvaNyacandra (racanAkAra) jayazekharasUri vAcanAcArya merucanda vADava (zrAvaka) vADava (zrAvaka) 1- kalyANamandirastotra avacUri vi.saM. 15vIM | AryakalyANagautamasmRti grantha, 2. kirAtArjunIyakAvya avacUri zatI kA | bhAga 3, hindI vibhAga, pRSTha 753. kumArasambhava avacUri uttarArdha 78. 4.jacainavanalinatRtIyasmaraNa avacUri 5. prabhujIrakAstotra avacUri 6. bhaktAmarastotra avacUri 7. mAghakAvya avacUri 8. meghadUtakAvya avacUri 9. yogazAstra avacUri 10.raghuvaMzakAvya avacUri 11.vAgbhaTTAlaMkAra avacUri acalagaccha kA itihAsa Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. vAmeyapArzvastotra avacUri 13. vidagdhamukhamaMDana avacUri 14. vItarAgastotra avacUri 15. vRttaratnAkara avacUri 16. sakalasukhastotra avacUri 17. tripurAstotra avacUri (ukta kRtiyoM meM se vRttaratnAkara ko chor3akara zeSa sabhI kRtiyA~ anupalabdha hai| vRttaratnAkara bhI apUrNa rUpa meM hI prApta huI hai|) zatrujayagiripara zilAprazasti | vi.saM. 1683 | aM0le0saM0, lekhAMka 315... ke lekhaka | aM0di0, pR0 402. uttamacaritaRSirAjacarita- vi.saM. 1641/ jai0gU0ka0, bhAga 2, pR0 189. caupAI acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna vijayamUrti hemamUrti (racanAkAra) vijayamUrti guNanidhAna vijayazIla dharmamUrti hemazIla vijayazIla (racanAkAra) 185 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyazekhara 1- kayavanArAsa vi.saM. 1681 je.gU.ka., bhAga 3, pR. 235-41. vijayazekhara (aMcalagaccha-pAlitAnAzAkhA vinayazekhara vivekazekhara bhAvazekhara vijayazekhara (racanAkAra) 2- sudarzanarAsa 3. candralekhAcaupAI 4. paNamitrakathAcaupAI 5. candarAjAcaupAI 6. RSidattAnorAsa 7- jJAtAdharmakathAsUtrabAlAva bodha 8. gautamasvAmilaghurAsa 9. naladamayantIrAsa 10- AraNikaRSirAsa vi.saM. 1681 aMdi0, pR0 400 vi.saM. 1689 kai0gu0ma0, pR0 655. vi.saM. 1692 vi.saM. 1694 vi.saM. 1707 acalagaccha kA itihAsa vi.saM. 1692 ke pUrva vi.saM. 1612 kaiogu0mai0, pR0 665. ke pUrva vijayazekhara satyazekhara surasundarIcaupAI vinayazekhara Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (racanAkAra) vivekazekhara vijayazekhara rAjamUrti vijayasAgara vijayasAgara pArzvanAthachanda aM0di0, pR0 377. (racanAkAra) aMdi0. pR0 488. vidyAsAgarasUri (vi.saM 1793 meM svargastha) | vinayarAjagaNi 1- gauDIpArzvastavana 2- siddhapaMcAzikAvAlAvavedha ratnasaMcaya aMdi0, pR0 405. jai0gU0ka0, bhAga 1, pR0 101. vi.saM. 1742 jai0pa0i0, bhAga 2, pR0 556. aMdi0, pR0 469. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna vinayazIla (aMcalagaccha-pAli. arbudAcalacaityaparipATI aparanAma arbudakalpa tAnAzAkhA) vAcaka vidyAsAgara vidyAzIla vivekameru munizIla guNazIla vinayazIla velarAja (racanAkAra) vinayazekhara | 1- dharmamUrtisUrigIta vi.saM. 1644 | jai0gU0ka0, bhAga 2, pR0 210. / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinayasAgara vinayahaMsa vivekacandra zAMtisAgara lAbhazekhara kamalazekhara satyazekhara 1. vinayazekhara kalyANasAgarasUri (vi.saM. 1670- 1718) vinayasAgara (racanAkAra) (racanAkAra) mahimAratna vinayahaMsa (racanAkAra) kalyANasAgarasUri T guNacandra vivekacandra amarasAgara matisAgara zAMtisAgara (racanAkAra) (racanAkAra) 2- yazobhadracaupAI 3- ratnakumArarAsa 4- zAMtimRgasundarIcaupAI snAtrapaMcAzikA 1 - uttarAdhyayana sUtravRtti 2- dazavaikAlikasUtravRtti surapAlarAsa 1- zAMtijinastavana 2- pArzvastavana 3- sImaMdhara jinastavana vi.saM. 1643 | kai0 gu0 mai0, pR0 759. vi.saM. 1643 vi.saM. 1644 vi.saM. 1704 jai0gU0ka0, bhAga 4, pR0 66. vi.saM. 1572 ji0ra0ko0, pR0 44. jai0 sA0saM0i0, kaNDikA 758. vi.saM. 1797 jai0gU0ka0, bhAga 3, pR0 320. vi.saM. 1761 kai0gu0mai0, pR0 294, 715. vi.saM. 1761 vi.saM. 1761 188 acalagaccha kA itihAsa Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIlaratna saMyamamUrti 'prathama' saMyamamUrti 'dvitIya' sahajaratna sahajagaNi upAdhyAya jayakIrti T zIlaratna kamalamUrti (meru) saMyamamUrti vinayamUrti I saMyamamUrti dharmamUrtisUri sahajarala kalyANasAgarasUri ratnasAgara (TIkAkAra) (racanAkAra) ( racanAkAra) (racanAkAra) 4. caturviMzatijinastavana 5- vIsaviharamAnajinastavana 6- amarasAgaragurubhAsa jainameghadUtaTIkA kalAvatIcaupAI caturviMzatijinastava 1- vairAgyavInatI 2- vIsaviharamAnastavana 3. caudahaguNasthAnakagarbhitavIrastava zItalanAthastavana vi.saM. 1761 vi.saM. 1491 jai.saM.sA. i., bhAga 2, pR0 250. vi.saM. 1594 | jai0gU0ka0, bhAga 1, pR0 336. kai0 gu0ma0 pR0 205 vi.saM. 1605 jai. gU.ka., bhAga 2, pR0 22-23. vi.saM. 1614 vi.saM. 1781 aM0di0, pR0 497. acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna 189 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 meghasAgara vRddhisAgara hIrasAgara sahajasAgara (racanAkAra) subhAgyarAja 1- SaTpaMcAzikA 2- jambUcarita vi.saM. 1724] aM0di0, pR0 405. vi.saM. 1724 bhuvanarAjagaNi dhanarAja harSarAja saubhAgyarAja udayarAjagaNi harSaratna sumatiratna acalagaccha kA itihAsa (racanAkAra) sumatiharSa (racanAkAra) 1- jAtakarmapaddhati vi.saM. 1673 jai0sA0saM030, kaNDikA 883. 2. bRhadparvamAlA aMdi0, pR0 404-405. 3- tAjikasAraTIkA vi.saM. 1677 4- gaNakakumArakaumudI nAmaka | vi.saM. 1678 TIkA 5- horAmakarandaTIkA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaka saubhAgyasAgara (aMcalagaccha-sAgarazAkhA) guNanidhAnasUri 1- khaMdhakakumArasajjhAya | vi.saM. 16vIM | kai0gu0mai0, pR0 529, 695, |zatI |795. sevaka (racanAkAra) 2. RSabhadevavivAhalo |vi.saM. 1590 3. RSabhadevadhavala | vi.saM. 1590 4- neminAthacandrAulA vinayasAgara 1- jAmanagara sthita zAMtinAtha-| vi.saM. 1697 | aM0di0, pR0 407. jinAlaya kI zilAprazasti saubhAgyasAgara (racanAkAra) | 2- vardhamAnapadmasiMhazreSThIrAsa puNyacandra | vi.saM. 1685/ jai.gU.ka., bhAga 3, pR. 214-15, 264 kanakacandra vIracandra sthAnasAgara (racanAkAra) guNanidhAna ratnasamuccaya aparanAma vi.saM. 1783 ji0ra0ko0, pR0 328. harSanidhAna (racanAkAra) ratnasaMcaya se pUrva jaigU0kao, bhAga 5, pRSTha 320. agaDadattarAsa sthAnasAgara (aMcalagaccha-candrazAkhA) acalagacchIya muniyoM kA sAhityAvadAna harSanidhAna 191 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSalAbha hemakAnti (aMcalagaMccha-gorakSazAkhA) hemasAgara gajalAbha harSalAbha sumatisAgara hemakAnti kalyANasAgarasUri hemasAgara (racanAkAra) ( racanAkAra) ( racanAkAra) aMcalamatacarcA zrAvakavidhicaupAI zrAvakavidhicaupAI 1- madanayuddha 2- chandamAlikA vi.saM. 1613 | jai0gU0ka0, bhAga 2, pR0 66. vi.saM. 1589 | jai.gU.ka., bhAga1, pR. 308-309. vi.saM. 1589 aM0di0, pR0 324. vi.saM. 1706 aM0di0, pR0 403-404. vi.saM. 1706 kai0 gu0mai0, pR0 582. 192 acalagaccha kA itihAsa Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *om >> 3 pariziSTa-1 yugaprabhAvaka, gacchadivAkara, Azukavi, acalagacchAdhipati AcAryabhagavaMta zrIguNasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAhaba dvArA racita aura sampAdita choTI-bar3I kRtiyoM kI vistRta sUcI saMkalana : AcArya zrIkalAprabhasAgara sUri saMskRta kRtiyA~ zrIpAlacaritram (gadya) stuti caturviMzatikA (padya) parvastutiyA~ (padya) zrI ArakSitasUricaritram (gadya) zrI kalyANasAgarasUricaritram (gadya) zrI gautamasAgarasUricaritram (gadya) 7. zrI mahAvIrASTakam zrI AryarakSitasUri (aSTakam) zrI gautamasAgarasUri (aSTakam) zrI aMtarikSapArzvanAthastuti (aSTakam) zrI saubhAgyapaMcamIkathA (gadya) zrI kArtikapUrNimAkathA (gadya) 13. zrI maunaekAdazIkathA (gadya) zrI pauSadazamIkathA (gadya) 15. zrI merutrayodazIkathA (gadya) zrI holikAkathA (gadya) 17. zrI caitrIpaurNamAsIkathA (gadya) zrI akSayatRtIyAkathA (gadya) zrI rohiNItapakathA (gadya) 20. zrI paryuSaNasatpaSTiAhnikA vyAkhyAna (gadya) 21. zrI dIpAlikAvyAkhyAn (gadya) 2 M Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. acalagaccha kA itihAsa zrI cAturmAsikavyAkhyA (gadya) zrI gautamasvAmI aSTaka (padya) zrI laghutriSaSThizalAkApuruSacaritam (gadya) zrI samarAdityakevalicaritram (gadya) zrI cakrezvarIdevI aSTakam (padya) zrI mahAkAlIdevI aSTakam (padya) zrI mAMgalikastuti aSTakam (padya) (jo AmaMtraNa patrikA ke prArambha meM prakAzita kiye jAte haiM) zrI aMtarikSa pArzvanAtha aSTakam gujarAtI kRtiyA~ zrI saubhAgyapaMcamIkathA; anuvAda (gujarAtI) zrI kArtika pUrNimAkathA (gujarAtI) zrI maunaekAdazIkathA (gujarAtI) zrI pauSadazamIkathA (gujarAtI) zrI meruterasakathA (gujarAtI) zrI caitrIpUnamakathA (gujarAtI) zrI holIkathA (gujarAtI) zrI akSayatRtIyAkathA (gujarAtI) zrI rohiNItapakathA (gujarAtI) zrI paryuSaNaparvASTAhnikAkathA (gujarAtI) zrI dIpAvalIvyAkhyAnakathA (gujarAtI) zrI caumAsIvyAkhyAnakathA (gujarAtI) (ina 11 se 22 evaM 26 se 37 kRtiyoM kA dvAdazaparvakathA gadya aura bhASAntara aisA saMyukta nAma bhI hai) vartamAnajinastavana caubIsI varNa- deha-mAna- Ayu- mAtA-pitA- paMca kalyANaka Adi 58 prasaMgoM ke sAtha varNana yukta stavana caubIsI caityavaMdana caubIsI jina AratIcaubIsI zrI bArasAsUtra (kalpasUtra) sAra (gujarAtI) 255 padya Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 194. 6. pariziSTa zrI kalpasUtra gujarAtI bhASAntara zrI paMcapratikramaNasUtra ke artha - bhAvArtha zrI pArzvanAtha bhagavAn kA vistRta caritra (dasa bhava) zrAvaka kartavyapada (yannata jiNANaM) (3 padya) kA anuvAda zrAvakanI karaNI (13 padya) vairAgyazataka-gurjarapadyAnuvAda (105 padya ) kulakacatuSTaya-padyAnuvAda indriyaparAjayazataka-padyAnuvAda (100 padya) (50 se 54) acalagaccha dhArmika pAThyakrama bAlavarga tathA varga 1 se 5 zrI navapadakI pUjA zrI navvANuMprakArI pUjA zrI pArzva paMcakalyANaka pUjA zrI navvANuM abhiSeNa pUjA zrI bAravratakI pUjA zrI paMcajJAna paiMtAlIsa Agama pUjA zrI aSTakarma nivAraNa 64 prakArI pUjA zrI basasthAnaka pUjA zrI mahAvIra paMcakalyANaka pUjA zrI vAstuka pUjA zrI paMcatIrthI paMca kalyANaka pUjA zrI AdinAtha paMca kalyANaka pUjA zrI vedanIya karma pUjA zrI aMtarAyakarma pUjA zrI aSTApadatIrtha pUjA zrI sammetazikharatIrtha pUjA zrI nandIzvaradvIpa pUjA zrI AryarakSitasUri pUjA gaNadhara gautamasvAmI kI pUjA zrI aSTaprakArI pUjA kA dohA zrI jina navAMga pUjA kA dohA zrI mahendrasiMhakRta aSTotarItIrthamAlA ( gUrjara - padyAnuvAda) 195 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. acalagaccha kA itihAsa zrI jIvavicAra ( gUrjara - padya) navatattva ( gUrjara - padya) daMDaka ( gUrjara - padya) laghu saMgrahaNI ( gUrjara - padya) zrAvaka kI karaNI kA ekaDhAliyAM aSTapravacanamAtA nava DhAliyAM solaha bhAvanA ke solaha DhAliye samakita sar3asaThI kA coDhAliyA bRhad puNyaprakAza yAne bRhadrAdhanA paMcaDhAliyA laghu ArAdhanA yAne laghu puNyaprakAza DhAliyA yA vIrajina stavana caugati jIva kSamApanA DhAliyA zrI AryarakSitasUriikkIsA jinadarzana pUjA upayogI vividha laghu kRtiyA~ jisameM pradakSiNA kA dohA, sAthIyA kA dohA, cAmara kA dohA, dhUpa kA dohA, alaMkAra caDhAne kA tathA jina abhiSeka kA dohA - stutiyA~ Adi. AratI- maMgala divo arhaM kI dhuna maitrI Adi cAra bhAvanAgarbhita "he paramAtm" yaha prArthanA "samaro mahAmaMtra navakAra" navakAragIta parva kI stutiyA~ ( gUrjara padya meM) jinezvara vaMdanAvalI padya gaNadhara gautamasvAmIrAsa padya jIvana kA amRta (vividha tattvajJAna Adi ke lekha) zrIpAlacaritra aura navapadaguNagarbhita navapada kA stavana siddhagiri ke nau do zrI mahAvIradeva kA stavana pAraNe kA stavana Adi....... navvANuyAtrA vidhi antargata taleTI, zAMtinAtha prabhu, rAyaNapagalA, puMDarIkagaNadhara, gheTIpAga kA stavanAdi / 100. paMcatIrtha jina kA caityavaMdana 101. parvatithiyoM kA caityavaMdana 102. zrI siddhAcala zatruMjaya mahAtIrtha kI ArAdhanA kA dUhA- caityavaMdana - stavana- na-stuti Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 197 103. zrI sammetazikharajI mahAtIrtha kI viziSTa ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana stuti 104. zrI giranAra mahAtIrtha kI ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 105. zrI aSTApada mahAtIrtha kI ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 106. zrI AbU mahAtIrtha kI ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 107. zrI bhadrezvara mahAtIrtha kI ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 108. zrI navapada tapa kI ArAdhanA kA cauDhAliyA mahAtIrtha kI ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 109. zrI jJAnapaMcamI tapa kI ArAdhanA kA cauDhAliyA mahAtIrtha kI ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana stuti 110. zrI vardhamAna tapa kI ArAdhanA kA cauDhAliyA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 111. zrI bIsasthAnakatapa kI ArAdhanA kA cauDhAliyA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 112. zrI jJAnapaMcamI tapa kI ArAdhanA kA cauDhAliyA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 113. zrI akSayanidhi tapa kI ArAdhanA kA cauDhAliyA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 114. zrI mauna ekAdazI tapa kI ArAdhanA kA cauDhAliyA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 115. zrI rohiNI tapa kI ArAdhanA kA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 116. zrI sImaMdharasvAmI jina kI ArAdhanA kA dohA-stavana-stuti 117. gaNadhara pada ArAdhanA dohA-caityavaMdana-stavana-stuti 118. sAmAnya jina ArAdhanA stavanAdi 119. kalyANasAgarasUri jIvanacaritra (gujarAtI) 120. zrI paryuSaNa parva kI ArAdhanA caityavaMdana, stavana, stutiyA~ Adi 121. zrI mahAvIrasvAmI kA 27 bhava kA cauDhAliyA 122. zrI pArzvanAtha dasa bhava kA cauDhAliyA 123. zrI AdinAtha, zAMtinAtha, neminAtha, pArzvanAtha, mahAvIrasvAmI, zrIpAlamayaNA aura mahAsatI caMdanabAlAkI gUrjara bhASA meM sarala saMkSipta kathAe~ 124. lagabhaga 150 jaina dhArmika sarala praznottara dhArmika pAThyakrama 125. zrI caumAsI devavaMdana meM 31 dohA, 31 stutiyA~ (gujarAtI meM) 126. zrI kalyANasAgarasUri pUjA, jIvanacaritra Adi (saMpAdita) 127. zrI aNagAra pratikramaNa sUtra 128. zrI gautamasAgarasUri stavana (gujarAtI meM) 129. zrI jayasiMhasUri stavana Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 130. zrI navapadAditaponidhi (saMpAdita) 131. zrI AtmopayogI padya guNaratnAkara (saMpAdita) zrI kacchI vIsA osavAla derAvAsI jaina mahAjana (mumbaI) kI ora se prakAzita aura zAsanasamrATa pU. acalagacchAdhipati tarapha se prerita - sampAdita sAhitya kI sUcI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. acalagaccha kA itihAsa 10. paMca pratikramaNasUtra mUla do pratikramaNasUtra mUla devadarzana - guruvaMdana kA sUtra ( bhAvArtha ) paMcapratikramaNasUtra artha sahita acalagacchavividha pUjAsaMgraha navapadAdi taponidhi zrI kalyANasAgarasUri jIvanasaurabha zrI kalyANasAgarasUri pUjA saMdoha zrI parameSThI guNa saritA zrI padya guNa saurabha Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 199 & pariziSTa-2 sAhitya divAkara pU0 A0 zrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma.sA evaM anya sAdhu-sAdhviyoM ke mArgadarzana se zrI Arya-jaya-kalyANa kendra ___TrasTa dvArA prakAzita granthoM kI sUcI bhagavAn zrImahAvIradevajIvanasaurabha (gujarAtI)- le0A0 kalAprabhasAgarasUri bhagavAn zrImahAvIradevasmRtigrantha (2500 nirvANa varSa) parabhava- bhAtu (vividha vairAgyAdi vAcana) le0 saM0 muni zrI kalAprabhasAgara jI ma0sA0 bIsasthAnakAdi tapavidhi puMja (tapavidhi) (sampAdana) zrI zukrarAjacaritra-saMskRta (prata) mANikyasuMdarasUrikRta candradhavalabhUpa dharmadattacaritra-saMskRta (prata) mANikyasuMdarasUrikRta vIratA kA saralamArga (14 niyama) pAkeTa buka hRdayavINAnA tAre tAre (prAcIna stavanAvalI) malayAsuMdarIcaritraM-saMskRta (prata) mANikyasuMdarasUrikRta guruguNa gIta guMjana (prAcIna-navIna gahuMlI) divya jIvana jIvavAnI cAvIo (101 niyama) pAkeTa buka 12. ___ caturvizaMti jinastotrANi --- sAnuvAda (jina bhakti) jayakezarIsUrikRta 13. tapathI nAze vikAra (pAkeTa buka) / AryarakSita jaina paMcAGga (saM0 2034) kAmadevacaritra-mUla evaM anuvAda (saMskRta-gujarAtI prata) merutuMgasUrikRta 16. jaina zAsanamAM acalagacchano divya prakAza (paTTAvalI) 17. kAmadevacaritra - gujarAtI anuvAda (prata) merutugaMsUrikRta acalagacchanI asmitA (AryarakSitasUri jIvana paricaya) acalagacchanAM jyotirdhara (jayasiMhasUri jIvana paricaya) acalagacchanAM dIpaka (mahendraprabhasUri jIvana paricaya) 21. acalagacchanAM mantra prabhAvaka (merutugaMsUri jIvana paricaya) 22. acalagacchanAM kriyoddhAraka (dharmamUrtisUri jIvana paricaya) 23. acalagacchanI pratibhA (kalyANasAgarasUri jIvana paricaya) ar 14. 15. 18. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 acalagaccha kA itihAsa 25. 37. 24. acalagacchanAM samuddhAraka (gautamasAgarasUri jIvana paricaya) jIvana- amRta (tattvajJAnanAM lekho) (guNasAgarasUri likhita) liMganirNaya (mUla-vyAkaraNanAM aMga viSayaka) (kalyANasAgarasUri kRta) 27. liMganirNaya saMskRta zabdakoza : pariziSTAdi saha (vyAkaraNano aMga) (kalyANasAgarasUri kRta) SaDdarzananirNaya sAnuvAda (merutuMgasUri kRta) 29. samaromahAmantranavakAra (navakAramaMtra pada para vividha cintanoM kA saMkalana) 30. bhojavyAkaraNam - anuvAda vivaraNa sahita upAdhyAya vinayasAgarajI kRta 31. vidvaciMtAmaNi - padyabaddha (upAdhyAya vinayasAgarajI kRta) saMskRta 32. anekArtha nAmamAlA (hindI padya) (upAdhyAya vinayasAgarajI kRta) 33. saubhAgya jJAnapaMcamIkathA-mUla saMskRta (A0 guNasAgarasUri kRta) 34. kArtikIpUrNimAkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 35. maunaekAdazIkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 36. pauSadazamIkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta meruterasakathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 38. holikAkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 39. caitrIpUnamakathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 40. akSayatRtIyAkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta rohiNIkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 42. paryuSaNaaSTAhnikAkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 43. dIpAvalIkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 44. cAturmAsikavyAkhyAkathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 45. dvAdazaparvakathA-mUla (guNasAgarasUri kRta) saMskRta 46. khilA phUla phaila gaI saurabha (AryarakSitasUri paricaya) hindI meM 47. bArasAsUtra sacitra-mUla prAkRta (muluMDa saMgha ke sahakAra se prakAzita) 48. mAre jAvU pele pAra, le0- A0kalAprabhasAgarasUri (zrAvakoM ke kartavya) 49. paryuSaNa svAdhyAya, le0- A0guNasAgarasUri (paryuSaNa cintana) phaTAkaDA phoDI bharonAM pApajholI. 51. reDI vana TU thrI. jaina kathA saMdoha --- bhAga 1, le0 A0 kalAprabhasAgarasUri 53. ahaM na kariyo koya. 41. 52. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55. sI 56. 62. pariziSTa 201 54. oMThe guMje gIta - haiye prabhunI prIta zrI jayazekharasUri, bhAga 1 (pI-eca0DI0 mahAnibandha) le0- sA0zrI mokSaguNAzrI jI zrI jayazekharasUri bhAga 2 (pI-ec DI0 mahAnibandha) 57. cAlo jinAlayanI varSagAMTha ujavIo. 58. acalagacchanI pratibhA (saMkSipta paTTAvalI) 59. puruSArthanI preraNamUrti (A0 kalAprabhasAgarasUri jIvana paricaya) 60. jambusvAmIcaritra-pratAkAra (jayazekharasUri kRta-padya) 61. jambUsvAmIcaritra-pratAkAra (bhASAMtara) tribhuvanadIpakaprabandha-eka adhyayana, (jayazekharasUri kRta) saM0-sA0 mokSaguNAzrI jI hindI sAhitya 63. bhakti naiyA : devadarzana - guruvaMdana va sAmAyika kI vidhi. 64. prArthanA : navasmaraNa-bhaktAmara va camatkArika sarasvatIstotra. 65. bolo subaha zAma (dvitIya AvRti) laghupuNya prakAza stavana - dAdA gurudeva ikkIsA, gautamasvAmI rAsa aadi| tapasuM ber3o pAra : siddhAcalajI, sammetazikharajI tIrtha va jJAnapaMcamI bIsasthAnaka tathA vardhamAna tapa kI ArAdhanA vidhi| 67. reDI vana TU thrI (dvitIya AvRti) bAlayogya khela ke sAtha mAtra 1 dina pAlane ke sarala niym| vaMdana se karma khaNDana : devadarzana va guruvaMdana vidhi| par3ho Age bar3ho - zrAvaka kI ArAdhanA ke dasa adhikAra dainika-rAtrika-vArSika Adi kartavya tathA jIvavicAra navatattva praznottarI. yAdoM ke sAtha-sAtha : acalagacchAdhipati Azukavi AcArya zrI guNasAgarasUrIzvarajI __mahArAja viracita prathama caubIsI sahita 77 bhAvavAhI stavanoM kA sNgrh| tvamevazaraNaM mama:, puSpa naM0 1-2-3-4 kA ajor3a sNgrh| 72. tvameva zaraNaM mamaH, prathama puSpa : sUramya 450 stutiyoM kA sNgrh| tvameva zaraNaM mamaH, dvitIya puSpa : cittAkarSaka 70 caityavaMdanoM kA sNgrh| 74. tvameva zaraNaM mamaH, tRtIya puSpa : zubhabhAvAhI 200 stavanoM kA sNgrh| 75. tvameva zaraNaM mamaH, caturtha puSpa : sumadhura 132 stutiyugaloM kA sNgrh| 76. pratikramaNaM pApanAzanaM : paMcapratikramaNa mUla-sUtra saMkSipta-bhAvArtha va vidhiyaaN| Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 77. 78. 79. 80. acalagaccha kA itihAsa zArTakaTa sAdhanA : ghaMTe ghaMTe ke cauvihAra kI noMdha pothI 63 se 77 taka sampAdana : muni zrIkamalaprabhasAgara mumbaIthI sammetazikharajI cha: rI mahAsaMgheno smRtigraMtha (sacitra) saM0 - A0 kalAprabhasAgarasUri / svastika guNakalAdarzana (sacitra) kSamAyAtrA (paryuSaNa lekhamAlA) 81-91.bAraha parva kathAnI 11 pustakeM, anuvAda : A0 guNasAgarasUri. bAraha parva kathA-- gujarAtI bhASAntara, bhAga - 1 (saMyukta pustaka) cembUra cAturmAsa smaraNikA (2046). sAgara dIThu sAkaMra mIThaM ( guNasAgarasUrijIvana kathAgata). ye karajo vAsa. jIvatattva pravezikA. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. tuM prabhu mAro, huM prabhu tAro, bhAga 1. 100. tuM prabhu mAro, huM prabhu tAro, bhAga 2. 101. paryuSaNASTAhnikA vyAkhyA (gujarAtI meM ) ( parva kathA bhAga - 2), le0 A0 guNasAgarasUrijI mana tuM nama. tuM more mana meM tuM mere dila meM. 102. bArasAsUtra gUrjarapadya DhAliyA, racayitA : A0 guNasAgarasUri. 103. zrI merutuMgavyAkaraNa bAlAvabodha, saM0 - A0 kalAprabhasAgarasUri. 104. zrI dvAdazaparvakathA, bhAga 1, hindI anuvAda, rAjamalajI siMghI. 105. sUriguNasiMdhunA, guNabiMdu, saM0-A0 kalAprabhasAgarasUri. 106. saMyamaguNa guMjana, saM0 puNyaparAga. 107. bhakti karatAM chUTe mAru prANa. 3. 4. sAhitya divAkara pU0 A0 zrI kalAprabhasAgarasUri jI kI evaM anya munijanoM kI preraNA se anya saMsthAoM dvArA prakAzita sAhitya kI sUcI 1. jIvana unnati yAne tIrthayAtrA, le0 - A0 kalAprabhasAgarasUri samyakatva sahita pA~ca aNuvrata (hindI) le0sacitra acalagaccha snAtra pUjA (kSamAlAbha kRta) prathama jJAnasatra (ghATakopara) vizeSAMka. 2. O A0 kalAprabhasAgarasUri Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ; irror pariziSTa 203 pU0 A0 guNasAgarasUri jIvana paricaya, le0 A0 kalAprabhasAgarasUri dvitIya (acalagaccha) adhivezana smArikA. pU0A0 guNasAgarasUri sUripadarajata smArikA grantha, sacitra. zrI AryakalyANa gautama smRti grantha, sacitra, saM0-A0 kalAprabhasAgarasUri. zrI acalagacchanA itihAsanI jhalaka, sacitra, le0, saM0-A0 kalAprabhasAgarasUri. vardhamAna tapa smArikA. 11. acalagaccha paTTAvalI (hindI) le0,A0 kalAprabhasAgarasUri jI. mahArASTra vihAra vizeSAMka (2036) 13. zramaNa saMskRti vizeSAMka. 14. kalyANasAgarasUri caturtha janma zatAbdI vizeSAMka. zrI kalyANasAgarasUri jIvana saurabha. zrI kalyANasAgarasUri pUjA saMgraha. zrI guNasAgarasUri janma amRta tathA dIkSA suvarNa vizeSAMka. zrI AryarakSitasUri navama janma zatAbdI vizeSAMka. zrI gautamasAgarasUri kriyoddhAra zatAbdI vizeSAMka. zrI guNasAgarasUri smRti vizeSAMka (guNabhAratI) zrI guNamalake sAgara chalake (pU0 guNasAgarasUri smRti grantha, saM0-A0 kalAprabhasAgarasUri, sacitra. 22. guru darzana sukha saMpadA (sacitra elabama). tIrtha guNa guMjana (zikharajI tIrtha saMgha) (ArAdhanA saMgraha) 24. dakSiNa bhArata acalagaccha sammelana vizeSAMka. 25. ahiMsA sammelana smArikA (saM0 2047 haidarAbAda) zatrujaya tIrtha guNadarzana. 27. zatrujaya tIrtha 99 yAtrA stavana. 28. kSatriyakuMDa tIrtha vizeSAMka (vItarAga saMdeza), saM0-A0 kalAprabhasAgarasUri. 29. kSatriyakuMDa nirNaya sammelana vizeSAMka (guNabhAratI) saM0-A0 kalAprabhasAgarasUri. 30. zrI zaMkhezvarathI cha:rI saMgha tathA 72 jinAlaya tIrtha vizeSAMka (guNabhAratI). 31. 72 jinAlaya tIrtha pratiSThA vizeSAkaM (guNabhAratI) 32. ambaranAtha se zaMkhezvaraM charI saMgha stavana kI pustikA. 33. zaMkhezvara se 72 jinAlaya saMgha stavana kI pustikA. 34. acalagaccha pAThyakrama bAla varga (DoMbIvalI) 23. 26. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. acalagaccha kA itihAsa acalagaccha pAThyakrama ( ghoraNa 1-2-3-4-5 ) (DoMbIvalI) acalagaccha paMcapratikramaNa (DoMbIvalI) kacchano vikAsa, ahiMsA sarvadharmonI mAtA, vyavahAramAM ahiMsA, ahiMsA trikoNa, ahiMsA - jIvadayA - zAkAhAra, ahiMsA ane khAdI, mAnavatAnuM kANuM kalaMka (garbhapAta virodha), Arya saMskRtinuM vijJAna, sAcI kelavaNI sAcI samRddhi, Arya saMskRtinuM vaijJAnika trikoNa ( ukta 10 laghu pustikAyeM zrI veNIzaMkara mu0 vAsu dvArA likhita haiM) acalagaccha paMcapratikramaNa - aMgrejI anuvAda. zAMtiguNa saurabha (gujarAtI) (haidarAbAda vi0saM0 2056) zAMtiguNa saritA (hindI). bIsasthAnakAdi tapavidhi. ajAputra kathAnaka caritram (saMskRta) mANikyasundarasUrikRta. A0 kalAprabhasAgarasUri saMyama rajata varSa sacitra grantha ( ziSyoM dvArA sampAdita) bhaNAvo zrI gurupUjA, nahIM mile jagamAM dUjA, (ziSyoM dvArA sampAdita ). zrI zatruMjaya tIrtha 11 yAtrA, acalagaccha mahAsaMgha smRti grantha (presa meM ). manaH sthirIkaraNa prakaraNam svopajJavRtti sahitaM (presa meM ). bRhatzatapadI saTIka (presa meM ). guNabhAratI mAsikanI 1 se 19 varSa taka kI phAIla (saM0 2037 saM0 2056) kalpasUtra - hindI anuvAda (presa meM ), le0 - A0 guNasAgarasUri. paryuSaNaSTAhnikA-- hindI anuvAda (presa meM) le0 A0 guNasAgarasUri. tIrthayAtrA kA rahasya, (hindI) indaura saMgha acalagaccha prAkRta paTTAvalI, (bhAvasAgarasUri ) (presa meM ). (ka0 vI0 o0 kalpasUtra vivaraNa- gujarAtI meM (guNasAgarasUri kRta) (muluMDa saMgha ) acalagaccha vividha pUjA saMgraha ( guNasAgarasUrikRta) derAvasi mahAjana) saM0 2046, sampAdana- A0 kalAprabhasAgarasUri. zAMtinAtha jinezvara tIrthadhAma (haidarAbAda) smArikA vi0saM0 2056. paMcapratikramaNa sUtra artha sahita (paMcama AvRtti) (saM0 2052) - (ka0 vI0o0 derAvAsi mahAjana) -- Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka grantha-sUcI aMcalagaccha digdarzana, lekhaka-zrIpArzva; prakAzaka-zrI muluMDa aMcalagaccha, jaina samAja, muluMDa, mumbaI 1968 I0. aMcalagacchamhoTI paTTAvalI (gujarAtI bhASAMtara); prakA0-somacaMda dhArasI kaccha-aMjAravAle, jAmanagara, vi0saM0 1985. 3. acalagaccha ke AcAryoM kI jIvana jyoti (laghupaTTAvalI) hindI-lekhaka-muni kalAprabha sAgara jI; prakA0-zrI AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApITha dvArA saMcAlita dAdA zrI kalyANasAgarasUri grantha prakAzana kendra, mumbaI, vi0saM0 2038. acalagacchanI pratibhA (acalagaccha kI laghu paTTAvalI)- gujarAtI, lekhaka-saMpAdaka-muni kalAprabhasAgara jI; prakAzaka-zrI Arya jaya kalyANa kendra TrasTa (mumbaI) c/o zrI kalyANa-gautaka-nIti jaina tattvajJAna zrAvikA vidyApITha, derAsara lena, ghATakopara (pUrva) mumbaI vi0saM0 2039. acalagacchIya pratiSThAlekho, sampAdaka aura saMzodhaka-zrIpArzva, prakAzaka-zrI akhila bhArata acalagaccha (vidhi pakSa) zvetAmbara jaina saMgha, mumbaI vi0saM0 2027/I0saM0 1971. acalagacchIyavividhapUjAsaMgraha, racayitA-AcArya guNasAgarasUri; prakAzaka-zrI kacchI vIsA osavAla derAvAsI jaina mahAjana, narasInAthA sTrITa, mumbaI vi0saM0 2046. AryakalyANagautamasmRtigrantha, sampA0-muni kalAprabhasAgara jI; prakAzaka-zrI AryarakSita jaina tattvajJAna vidyApITha dvArA saMcAlita dAdAzrI kalyANasAgarasUri grantha prakAzana kendra, mumbaI vi0saM0 2039. arbudaprAcInajainalekhasaMdoha, sampA0-muni jayantavijaya, prakA0-zrIdIpacaMda bAMThiyA, maMtrI, zrI vijayadharmasUri granthamAlA, ujjaina vi0saM0 1994. arbudAcalapradakSiNAjainalekhasaMdoha, sampA0-muni jayantavijaya, prakA0-yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara vi0saM0 2005. 10. ApaNAkavio, lekhaka-kezavarAma kAzIrAma zAstrI, prakA0-gujarAta vidyA sabhA, ahamadAbAda 1978 I0. 11. ArAsaNAtIrtha aparanAma kumbhAriyAjItIrtha, lekhaka-munizrI vizAlavijayajI, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acalagaccha kA itihAsa prakA0 - yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara 1961 I0. 12. uttara bhArata meM jainadharma (I0pU0 800 se 526 I0 taka), aMgrejI meM lekhakacimanalAla jayasiMha zAha, hindI anuvAdaka, kastUramala bAMThiyA, prakA0- -sevA mandira, rAvaTI, jodhapura 1990 I0. 206 13. aitihAsikarAsasaMgraha, bhAga 1 - 4, sampA0-1 granthamAlA, bhAvanagara vi0saM0 1972-78. 0 - vijayadharmasUri, prakA0 - yazovijayajaina 14. aitihAsika lekhasaMgraha, lekhaka - paM0 lAlacanda bhagavAnadAsa gAMdhI, prakA0 - sayAjIrAva sAhityamAlA, bar3odarA 1962 I0. 15. gujarAtanA sArasvato, lekhaka- paM0 kezavarAma kAzIrAma zAstrI, gujarAta sAhitya sabhA, ahamadAbAda 1977 I0. 16. gujarAtano rAjakIya ane sAMskRtika itihAsa, bhAga 4, 5, 6 sampA0rasikalAla choTAlAla parIkha evaM hariprasAda ga0 zAstrI, prakA0-2 - seTha bhogIlAla jayasiMhabhAI adhyayana saMzodhana vidyA bhavana, ahamadAbAda 1976- 1979I0. 17. gujarAtIsAhityakoza, bhAga-1, sampAdaka - jayaMta koThArI tathA jayaMta gADIta, prakA0- gujarAtI sAhitya pariSad, ahamadAbAda 1989 I0. prakA0 18. guNasaurabha, racayitA - AcArya guNasAgarasUri; prakAzaka - zrI kacchIvIsA osavAla derAvAsI jaina mahAjana, narasInAthA sTrITa, mumbaI vi0 saM0 2040 / I0sa01982. 19. jinadattasUrijJAna bhaMDAra jaisalamera ke hastalikhita granthoM kA sUcIpatra, dvitIya khaNDa, saMkalanakartA - zrI jauharImala pArekha evaM anya, prakA0- sevA mandira, rAvaTI, jodhapura 1988 I0. 20. jinazAsananAM zramaNIratno, sampA0- nandalAla devaluka, prakA0- arihanta prakAzana, bhAvanagara 1994 I0. 21. jainaaitihAsikagUrjarakAvyasaMcaya, sampA0- muni jinavijaya, prakA0- pravartaka zrI kAMtivijaya jaina aitihAsika granthamAlA, bhAvanagara 1926 I0. 22. jainagurjarakavio, bhAga 1 - 9, lekhaka - zrI mohanalAla dalIcanda desAI, sampA0 DaoN0 jayanta koThArI, dvitIya saMzodhita saMskaraNa, prakA0 - mahAvIra jaina vidyAlaya, mumbaI 1986-97 I0. 23. jainatIrthasarvasaMgraha, bhAga 1, khaMDa 1 - 2, bhAga 2, lekhaka - paM0 ambAlAla premacanda zAha, prakA0- AnandajI kalyANajI kI per3hI, ahamadAbAda 1953 I0. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka grantha-sUcI 207 24. jainadhAtupratimAlekha, sampA0 muni kAMtisAgara, prakA0- zrI jinadattasUri jJAna bhaMDAra, sUrata 1950 I0. - 25. jainadhAtupratimAlekhasaMgraha, bhAga 1 - 2, sampA0adhyAtma jJAna prasAraka maMDala, pAdarA 1924 I0. buddhisAgarasUri, prakA0-: 0 - zrI 26. jainaparamparAno itihAsa, bhAga 1-4, lekhaka - tripuTI mahArAja, prakA0- -zrI cAritra smAraka granthamAlA, ahamadAbAda, bhAvanagara 1952-83 I0. 27. jainapustakaprazastisaMgraha, sampA0-muni jinavijaya, siMghI jaina granthamAlA, bhAratIya vidyA bhavana, mumbaI 1943 I0. 28. jainapratibhAdarzana, saMpA0- nandalAla devaluka, prakA0 - zrI arihanta prakAzana, bhAvanagara 2000 I0. 29. jainalekhasaMgraha, bhAga 1- 3, saMgrAhaka- saMpA0 zrI pUranacanda nAhara, 1918 - 1929 I0. 30. jainasaMskRtasAhityano itihAsa, bhAga 1 - 3, lekhaka - hIrAlAla rasikalAla kApar3iyA, prakA0 - zrI muktikamala jaina mohanamAlA, bar3odarA 1970 I0. 31. jainasAhitya kA bRhad itihAsa, bhAga 3, lekhaka - mohanalAla mehatA, prakA0 - pArzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAna, vArANasI 1967 I0. kalakattA 32. jainasAhitya kA bRhad itihAsa, bhAga 4, lekhaka - mohanalAla mehatA evaM hIrAlAla rasikalAla kApar3iyA, prakA0- - pArzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAna, vArANasI 1968 I0. 33. jainasAhitya kA bRhad itihAsa, bhAga 5, lekhaka - paM0 ambAlAla premacanda zAha, prakA0- pArzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAna, vArANasI 1969 I0. 34. jainasAhitya kA bRhad itihAsa, bhAga 6, lekhaka - gulAba candra caudharI, prakA0pArzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAna, vArANasI 1973 I0. 35. jainAhityano saMkSipta itihAsa, lekhaka - mohanalAla dalIcanda desAI, prakA0zvetAmbara jaina kAnphrensa, mumbaI 1933 I0. 36. jainastotrasandoha, bhAga 1, saMpA0- muni amaravijaya ke ziSya muni caturavijaya, prakA0 - zrI sArAbhAI maNilAla navAba, prAcIna (jaina) sAhityoddhAra granthamAlA, ahamadAbAda 1932 I0. 37. jJAnAMjali (muni puNyavijayajI abhivAdana grantha), sampA0- bhogIlAla sAMDesarA tathA anya, prakA0- zrI sAgara gaccha jaina upAzraya, bar3odarA, 1962 I0. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 acalagaccha kA itihAsa 38. traNa prAcInagujarAtI kRtio, saMpAdikA - zArloTe krAujhe (ku0 subhadrA devI), prakA0- gujarAta vidyA sabhA, ahamadAbAda 1951 I0. 39. paTTAvalIparAgasaMgraha, sampA0-- muni kalyANavijaya gaNi, prakA0 - zrIkalyANavijaya zAstra saMgraha samiti, jAlora 1966 I0. 40. paTTAvalIsamuccaya, prathama bhAga, sampA0- muni darzanavijaya, prakA0 - zrI cAritra smAraka granthamAlA, vIramagAma 1933 I0. 41. paTTAvalIsamuccaya, dvitIya bhAga, sampA0- muni jJAnavijaya ( tripuTI), prakA0zrI cAritra smAraka granthamAlA, ahamadAbAda 1950 I0. 42. pratiSThAlekhasaMgraha, sampA0 - vinayasAgara, prakA043. prAcIna jainalekhasaMgraha, bhAga 2, sampA0AtmAnanda sabhA, bhAvanagara 1921 I0. 44. prAcInatIrthamAlAsaMgraha, saMzodhaka- vijayadharmasUri, prakA0- - yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara vi0saM0 1978. 45. prAcIna lekhasaMgraha, sampA00 muni vidyAvijaya, prakA0 - yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara 1929 I0. 0 sumati sadana, koTA 1953I0. muni jinavijaya, prakA0 - zrI jaina 46. prAcInastavanaratnasaMgraha, bhAga 1 - 2, saMzodhaka- paMnyAsa mukti vimalagaNi, prakA0-zreSThivarya jamanAbhAI bhagubhAI, ahamadAbAda 1917-24 I0. 47. bIkAnerajainalekhasaMgraha, saMgrA0 - sampA0-agaracanda bha~varalAla nAhaTA, prakA0nAhaTA bradarsa, kalakattA 1955 I0. 48. mahAmAtya vastupAla kA sAhityamaMDala aura saMskRta sAhitya meM usakI dena, lekhaka- bhogIlAla ja0 sAMDesarA, prakA0 jaina saMskRti saMzodhana maMDala, vArANasI 1959 I0. 49. mahAvIrajainavidyAlaya suvarNamahotsava aMka, bhAga 1- 2, sampA0- AdinAtha neminAtha upAdhye tathA anya, prakA0 - mahAvIra jaina vidyAlaya, mumbaI 1968 I0. 50. mAlavAMcala ke jaina lekha, saMgrA0 zrI nandalAla lor3hA, prakA0- kAverI zodha saMsthAna, ujjaina 1995 I0. 51. mantrAdhirAjacintAmaNi, aneka jainAcAryaviracita jainastotrasandoha, bhAga 2, prakA0 - zrI sArAbhAI maNilAla navAba, ahamadAbAda 1936 I0. 52. mahAkavi jayazekharasUri, bhAga 1 - 2; lekhikA - sAdhvI mokSaguNAzrI; prakA0Arya jaya kalyANa kendra, derAsara lena, ghATakopara (pUrva), mumbaI 1991 I0. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka grantha-sUcI 209 53. merutuMgabAlAvabodhavyAkaraNa, sampA0- AcArya kalAprabhasAgarasUri, saMzodhaka pro0 nArAyaNa ma0 kaMsArA, prakAzaka- Arya jaya kalyANa kendra, derAsara lena, ghATakopara (pUrva), mumbaI 1998 I0. 54. yatIndrasUriabhinandanagrantha, sampA0-paM0 lAlacanda bhagavAnadAsa gAMdhI tathA anya, prakA0- zrI saudharmabRhattapAgacchIya saMgha, phAlanA 1958 I0. 55. rAdhanapurapratimAlekhasaMgraha, sampA0- muni vizAlavijaya, prakA0- yazovijaya jaina granthamAlA, bhAvanagara 1960 I0. 56. lIMbaDIjainajJAnabhaNDAranI hastalikhitaprationuM sUcIpatra, sampA0-pravartaka kAMtivijaya ke ziSya caturavijaya, prakA0-Agamodaya samiti, mumbaI 1928I0. 57. vijayavallabhasUrismArakagrantha, sampA0- bhogIlAla sAMDesarA tathA anya, prakA0- mahAvIra jaina vidyAlaya, mumbaI 1956 I0. 58. vijJaptilekhasaMgraha, sampA0- muni jinavijaya, siMghI jaina granthamAlA, bhAratIya vidyA bhavana, mumbaI 1960 I0. 59. vividhagacchIyapaTTAvalIsaMgraha, sampA0-muni jinavijaya, siMghI jaina granthamAlA, bhAratIya vidyA bhavana, mumbaI 1961 I0. 60. zrIpratimAlekhasaMgraha, sampA0- daulatasiMha lor3hA, prakA0- yatIndra sAhitya sadana, dhAmaNiyA 1955 I0. 61. zrIprazastisaMgraha, sampA0- amRtalAla maganalAla zAha, prakA0- zrI dezavirati dharmArAjaka samAja, ahamadAbAda vi0saM0 1993. 62. zrIsvarNagirijAlora, lekhaka- zrI bhaMvaralAla nAhaTA, prakA0- prAkRta bhAratI saMsthAna, jayapura evaM bI0je0 phAuNDezana, kalakattA 1995 I0. 63. zatruJjayagirirAjadarzana, muni kaJcanasAgara, prakA0- zrI AgamoddhAraka granthamAlA, kapaDavaja 1982 I0. 64. zatruJjayavaibhava, sampA0-muni kAntisAgara, prakA0- kuzala saMsthAna, jayapura 1990 I0. 65. zAsanaprabhAvakazramaNabhagavaMto, bhAga 1-2, sampAdaka- zrI nandalAla devaluka, prakA0- zrI arihanta prakAzana, bhAvanagara 1992 I0. 66. samagrajainacAturmAsasUcI, varSa 1997-2000, sampA0- zrI bAbUlAla jaina 'ujjavala', mumbaI 1997-2000. 67. hindIjainasAhitya kA bRhaditihAsa, lekhaka-zitikaMTha mizra, bhAga 1-4, prakA0-pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI 1987-98 I0. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 acalagaccha kA itihAsa 68. 69. 70. 71. 72. Aspects of Early Jainism, by Jai Prakash Singh, Banaras Hindu University, Varanasi 1972 A.D. Aspects of Jainology, Vol. II, Pt. BecharDas Dosi Commemoration Volume, Editors, Prof. M.A. Dhaky & S.M. Jain, P.V. Research Institute, Varanasi 1989 A.D. Aspects of Jainology, Vol. III, Pt. Dalsukha Bhai Malvania Felicitation Volume, Editors : Prof. M.A. Dhaky & S.M. Jain, P.V. Research Institute, Varanasi 1991 A.D. Aspects of Jainology, Vol. V., Shri Svetambar Sthanakavasi Jaina Heraka Jayanti Seminar Volume, Editors, Prof. S.M. Jain and Dr. Ashok Kumar Singh, Varanasi 1994 A.D. Aspects of Jainology, Vol. 7, Bhupendra Natha Jain, Felicitation Volume, Ed. Prof.S.M. Jain & Others, Parshwanatha Vidyapitha, Varanasi 1998 A.D. A Descripts Catalogue of Manuscripts in the Jaina Bhandaras at Pattan, Vol. 1, Ed. C.D. Dalal, G.O.S. No. LXXVI, Baroda 1937 A.D. Ancient Jain Hymns, Ed. Charlote Krause, Scindia Oriental Series, No. 2. Ujjain 1952 A.D. Catalogue of Gujarati Mss:Muni Shree Punya VijayJi's Collection, Ed. Vidhatri Vora, L.D. Series No. 71, Ahmedabad 1978 A.D. Catalogue of Palm-Leaf Mss in the Shanti Natha Jaina Bhandar Cambay, Part I, II, Ed. Muni Shree Punya Vijaya, G.O.S. No. 139, 149, Baroda 1962-66 A.D. Catalogue of Sanskrit & Prakrit Mss: Muni Shree Punya VijayaJi's Collection, part I-III; Acarya Vijayadeva Suri and Acarya Khanti Surie's Collection, Part IV, Ed.- A.P. Shah, Ahmedabad 1963-68 A.D. 73. 74. 75. 77. 78. Descriptive Catalogue of Government Collections of Manuscripts deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute, Vol. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka grantha-sUcI 211 XVII-XIX, Ed. H.R. Kapadia, Poona 1935-1977 A.D. 79. Detailed (First) report of Operations in search of Sanskrit Mss in Bombay Circle, April 1882 to March 1883, Ed. P. Peterson, Bombay, 1883. 80. Second report of Operations in search of Sanskrit Mss in Bombay Circle, April 1883 to March 1884, Ed. P. Peterson, Bombay, 1884. 81. Third report of Operations in search of Sanskrit Mss in Bombay Circle, April 1884 to March 1886, Ed. P. Peterson, Bombay, 1886. 82. Fourth report of Operations in search of Sanskrit Mss in Bombay Circle, April 1886 to March 1892, Ed. P. Peterson, Bombay, 1894. 83. Fifth report of Operations in search of Sanskrit Mss in Bombay Circle, April 1892 to March 1895, Ed. P. Peterson, Bombay, 1896. 84. Sixth report of Operations in search of Sanskrit Mss in Bombay Circle, April 1895 to March 1898, Ed. P. Peterson, Bombay, 1899. 85. History of Jaina Monachism, By S.B.Deo, Published by Decan College Postgraduate and Research Institute, Poona 1956 A.D. 86. Political History of Northern Indian from Jaina Sources (C. 650 A.D. to 1300 A.D.) by G.C. Chaudhari, Sohan Lal Jaina Dharma Prasarak Samiti, Amritsar, 1963 A.D. 87. New Catalogue of Prakrit & Sanskrit, Mss : Jesalmer Collection, Ed. Muni Punya Vijaya, L.D. Series No. 36, Ahmedabad, 1972 A.D. 88. The Jain Inscriptions of Ahmedabad, Ed., Praveenchandra, C. Parikh and Bharti Shelat, Publisher-B.J. Institute of Learning and Research, Ahmedabad, 1997 A.D. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 patra-patrikAyeM 1. jainasatyaprakAza, ahamadAbAda. 2. jaina sAhityasaMzodhaka, pUnA. 3. nirgrantha, ahamadAbAda. zramaNa, vArANasI. saMskRtisandhAna, vArANasI. 4. sambodhi ahamadAbAda. sAmIpya, ahamadAbAda. bar3odarA. svAdhyAya, 5. 6. 7. 8. acalagaccha kA itihAsa Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhaka-paricaya pada DaoN. zivaprasAda janma : 6 mArca 1957 janmasthAnaH vArANasI zikSA ema.e. (prAcIna bhAratIya itihAsa saMskRti evaM purAtattva), pI-ec.DI. kAzI hindU vizvavidyAlaya. : pUrva risarca esosieTa, prAcIna bhAratIya itihAsa saMskRti evaM purAtattva vibhAga, kAzI hindU vizvavidyAlaya. pravaktA, pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI. sampAdaka : zramaNa lekhana: jaina tIrthoM kA aitihAsika adhyayana (zodhaprabandha), prakAzita... acalagaccha kA itihAsa, prakAzita. prakAzita zodha-nibandha : 60 pro.sAgaramala jaina,pro. ema.e. r3hAMkI, sAhitya mahArathI zrI bhaMvaralAlajI nAhaTA, mahopAdhyAya vinayasAgara Adi ke sAnidhya meM vibhinna zvetAmbara gacchoM ke itihAsa kA lekhana kArya. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Our Important Publications 1. Studies in Jaina Philosophy Dr. Nathamal Tatia 100.00 2. Jaina Temples of Western India Dr. Harihar Singh 200.00 3. Jaina Epistemology Dr. I.C. Shastri 150.00 4. Concept of Pancasila in Indian Thought Dr. Kamla Jain 50.00 5. Concept of Matter in Jaina Philosophy Dr.J.C. Sikdar 150.00 6. Jaina Theory of Reality Dr.J.C. Sikdar 150.00 7. Jaina Perspective in Philosophy & Religion Dr. Ramji Singh 100.00 8. Aspects of Jainology (Complete Set : Vols. 1 to 7) 2200.00 9. An Introduction to Jaina Sadhana Prof. Sagarmal Jain 40.00 10. Pearls of Jiana Wisdom Dulichand Jain 120.00 11. Scientific Contents in Prakrit Canons Dr. N.L. Jain 300.00 12. The Heritage of the Last Arhat : Mahavira Dr. C. Krause 20.00 13. The Path of Arhat T.U. Mehta 100.00 14. Multi-Dimensional Application of Anekantavada Ed. Prof. S.M. Jain & Dr. S.P. Pandey 500.00 15. The World of Non-living Dr. N.L. Jain 400.00 16. aSTakaprakaraNa anu.-DaoN.azoka kumAra siMha 200.00 17. jaina sAhitya kA bRhada itihAsa (sampUrNa seTa sAta khaNDa) 630.00 18. hindI jaina sAhitya kA itihAsa (sampUrNa seTa cAra khaNDa) 760.00 -19. jaina pratimA vijJAna DaoN. mArutinandana tivArI 150.00 20. mahAvIra aura unake dazadharma pro. bhAgacandra jaina 80.00 21. vajjAlagaM (hindI anuvAda sahita) paM. vizvanAtha pAThaka 80.00 22. prAkRta hindI koza sampA .-DaoN. ke.Ara. candra 400.00 23. jaina dharma aura tAntrika sAdhanA pro. sAgaramala jaina 350.00 24. gAthA saptazatI (hindI anuvAda sahita) paM. vizvanAtha pAThaka 60.00 25. sAgara jaina-vidyA bhAratI (tIna khaNDa) pro. sAgaramala jaina 300.00 26. guNasthAna siddhAnta : eka vizleSaNa pro. sAgaramala jaina 60.00 27. bhAratIya jIvana mUlya pro. surendra varmA 75.00 28. nalavilAsanATakam sampA.- DaoN. surezacandra pANDe 60.00 29. anekAntavAda aura pAzcAtya vyAvahArikatAvAda DaoN. rAjendra kumAra siMha 150.00 30. dazAzrutaskandhaniyukti : eka adhyayana DaoN. azoka kumAra siMha 125.00 paJcAzaka-prakaraNam (hindI anuvAda sahita) anu.- DaoN. dInAnAtha zarmA 250.00 32. siddhasena divAkara : vyaktitva evaM kRtitva DaoN. zrIprakAza pANDeya 100.00 jainadharma kI pramukha sAdhviyA~ evaM mahilAe~ hIrAbAI boradiyA 50.00 34. madhyakAlIna rAjasthAna meM jaina dharma DaoN. (zrImatI) rAjeza jaina 160.00 35. bhArata kI jaina guphAe~ DaoN. harihara siMha 150.00 36. mahAvIra kI nirvANabhUmi pAvA : eka vimarza bhagavatIprasAda khetAna 65.00 37. mUlAcAra kA samIkSAtmaka adhyayana DaoN. phUlacanda jaina 80.00 38. jaina tIrthoM kA aitihAsika adhyayana DaoN. zivaprasAda 100.00 39. bauddha pramANa-mImAMsA kI jaina dRSTi se samIkSA DaoN.dharmacandra jaina 200.00 40. acalagaccha kA itihAsa DaoN. zivaprasAda 300.00 Jain Parswanatha Vidyapiphate Personalisecon221005 IMD amelibrary.org