________________
દેવા તૈયાર છું.
ગુસ્સે ભરાયેલા સજજન કાન્ટના અને સીને આશ્ચર્યમાં મુકાઈ ગયા અને શાંતિથી કહેવા લાગ્યા, ‘મ કે એવું ખિલો છો? તમે કોણ છો ? પ્રશ્નના જવાબમાં તમારે તમારે જેિ ોિ વુિં છે. આમાં શું મુશ્કેલ છે ?”
કાન્ટ : “હું કોણ છું ?' એ પ્રશ્નન્ટવાબ ક વર્ષોથી શોધું છું પરન્તુ માફ કરજો , મને હજુ સુધી તેનો સંતોષકારક એવાબ મળ્યો નથી. હું તે જ સવાલ તમને પૂછું તો તમે મને શું જવાબ આપશો ?
આ સાંભળીને સજજન વિચારમાં પડી ગયા. તેમણે કહ્યું, “શું તમે કોઈ દાર્શનિક કે તત્ત્વજ્ઞાની છો?' કે જેથી સામાન્ય વાતમાંથી મોટું તત્ત્વ શોધી રહ્યા છો !
બસ ! આપણે પણ આ જ કરવાનું છે. હું કોણ છું ? એ પ્રશ્નનો જવાબ સાચો મેળવી લઈએ તો આપણે તત્ત્વજ્ઞાની બની શકીએ.
' સૌથી અજ્ઞાની કોણ ? વિશ્વના એક મહાન વૈજ્ઞાનિકને એના શિષ્યો એ પૂછયું, “Sir ! Which will be our further new research ? (સાહેબ ! આપણી નવી શોધ કઈ હશે ?)
sults : First I will think over it for three days, and then I will give you answer. (ત્રણ દિવસ વિચાર કરીને પછી હું તમને જવાબ આપીશ)
શિષ્યો : 0. K. Sir. (સારું)
ત્રણ દિવસ ખૂબ જ ચિંતન કર્યા પછી વૈજ્ઞાનિકે કહ્યું. “To know ownself will be our last new research. To know myself means WHO AM |! આપણી જાતને આપણે ઓળખવી તે છેલ્લું નવું રીસર્ચ હશે. ભૌતિક જડ વિજ્ઞાનનું બધું જ જાણવા છતાં જો હું મારી જાતને જ નથી જાણતો કે હું કોણ છું? તો કદાચ સમસ્ત વિશ્વને જાણવા છતાં હું આ વિશ્વમાં સૌથી મોટો અજ્ઞાની ઠરીશ. મારી જાત એટલે મારો આત્મા.
લાગણી કોને થાય ? હું એટલે આત્મા, જે રાગ કરે છે. પુરા - પત્ની ઉપર પ્રેમ કરે છે. કો'ક વ્યક્તિને દુશમન સમજીને તેની ઉપર જ કરે છે. હું સુખી છું કે હું
ર ર ર ર ર ૩૯
