________________
પ્રસંગ બીજો :
શેઠ કૃષ્ણગોપાલ : બરેલીના કાયસ્થ સજજન શ્રી બદામીલાલ સકસેનાને ત્યાં સુનીલ નામનો ચાર વર્ષનો પુત્ર હતો. ચાર વર્ષે પણ જયારે એ બોલતાં ન શીખ્યો એટલે માતા-પિતા તેને બહેરો અને મૂંગો સમજવા લાગ્યાં.
એક વાર પિતાએ સુનીલને કોઈ કામ સોંપ્યું. તેણે તરત કહ્યું, “મારા નોકરને બોલાવો, હું કામ નહિ કરું!”
સુનીલને એકાએક આ રીતે બોલતો સાંભળીને સહુ આશ્ચર્ય સાથે આનંદ પામી ગયા. પણ સાથે એ વિશેષ કુતૂહલ પણ થયું કે ઘરમાં એક પણ નોકર ન હોવા છતાં સુનીલે નોકરની શી રીતે વાત કરી ?
જયારે તેને ભણવાની વાત કરી ત્યારે પણ તેણે જણાવ્યું કે, “હું મારી પોતાની જ નિશાળમાં ભણીશ.' પિતાએ ગુસ્સામાં કહ્યું, ‘તારા બાપની પણ નિશાળ ક્યાં છે ? હું તો ગરીબ છું અને સાધારણ નોકરી કરું છું.” સુનીલ તરત બોલ્યો, “તમારી નિશાળ ન હોય તો કાંઈ નહિ પણ મારી પોતાની નિશાળ બદાયુમાં છે. હું સુનીલ નથી પણ બદાયુના જાણીતા ધનવાન શેઠ શ્રી કૃષ્ણગોપાલ છું. મારી બે નિશાળો અને શ્રીકૃષ્ણ ઇન્ટર કૉલેજ છે, ત્યાં પ્રિન્સિપાલ ડૉ. પાઠક છે.”
આ બધી વાત સાંભળીને તેના પિતા ખૂબ આશ્ચર્ય પામ્યા. તેમણે સ્વજન-સંબંધીઓને બોલાવ્યા. ગામનો કેટલોક અધિકારી વર્ગ પણ બોલાવ્યો. તેમની સમક્ષ ફરી સુનીલે બધી વાત કરી.
ત્યારબાદ બે ત્રણ લબ્ધપ્રતિષ્ઠ ગૃહસ્થોની સાથે સુનીલને બદાયુ લઈ જવામાં આવ્યો. કૉલેજ પાસે આવતાં જ સુનીલ અંદર દોડી ગયો અને પ્રિન્સિપાલની ખુરશી ઉપર પાઠકને બદલે બીજા કોઈને જોતાં જ તે હેબતાઈ ગયો. તેણે કહ્યું, “આ પ્રિન્સિપાલ નથી.' સુનીલના પિતાએ તે ભાઇને પૂછયું કે, શ્રી પાઠક ક્યાં છે?'
ત્યારે તે નવા પ્રિન્સિપાલે કહ્યું કે, “હું તો બે વર્ષથી જ અહીં નિયુકત થયો છું. મારા પહેલાં પ્રિન્સિપાલ પાઠક હતા. તેમણે આ કોલેજમાં ૩૧ વર્ષ સુધી કામ કર્યું હતું. આ કૉલેજના સંસ્થાપક શેઠ શ્રીકૃષ્ણ ગોપાલ યુવાનીમાં જ હાર્ટફેઇલ થયા હતા. તેઓ સંતાનહીન હોવાથી તેમના પત્નીએ એક છોકરો દત્તક લીધો છે જે વહીવટ સંભાળે છે.' ત્યાર પછી બાળકને પહેલા પ્રિન્સિપાલના ઘેર લઈ જવામાં આવ્યો. પ્રિન્સિપાલને જોતાં જ સુનીલ તે મને વળગી પડયો. પછી કૉલેજની વ્યવસ્થા અને ફેરબદલીની બાબતમાં