________________
થઈને આત્માનું તેટલું નુકશાન કરી શકતા નથી કે જેટલું નુકશાન આ મિથ્યાત્વ નામનું એક જ પાપ કરે છે.
મિથ્યાત્વ એટલે સાચામાં ખોટાની બુદ્ધિ અને ખોટામાં સાચાની બુદ્ધિ. જે વસ્તુ જેવી હોય તેને તેવી માનવી તે સમક્તિ. આ સમકિતને આવતું અટકાવે તે મિથ્યાત્વ.
હકીકતમાં સંસાર બિહામણો છે. દુઃખ રૂપી ફળ આપનારો છે. અરે... દુઃખોની પરંપરાને વધારનારો છે. છતાં સંસારને સોહામણો માનવો, સુખમય માનવો, સુખી બનાવનાર માનવો તે વિપરીત બુદ્ધિ છે, તેનું નામ મિથ્યાત્વ.
જે સ્ત્રી મળ-મૂત્રની ક્યારી છે, અશુચીનો ભંડાર છે. જેના શરીરના કાનમાં મેલ, આંખમાં પીયા, નાકમાં સેડા, જીભ ઉપર છારી, દાંત ઉપર પીળાશ, મોઢામાં ગળફાં, અંદર લોહી-માંસ-હાડપીંજર, વિષ્ઠા અને મૂત્ર ભરેલા છે. તે શરીરને ઉપરની ગોરી ચામડી મારાથી સારું માનવું, સોહામણું માનવું, તે કેટલું ઉચિત છે ? આવા અપવિત્રતાથી ખરડાયેલા સ્ત્રી-પુરુષના શરીરની અસારતાને નજરમાં લાવ્યા વિના તેને સાર રૂપ માનવું તે ક્યા સજજનને શોભે ?
વસ્તુના પૂર્ણ સ્વરૂપનું દર્શન કરવું તે સમ્યકત્વ છે, જ્યારે વસ્તુનું અધૂરું દર્શન કરવું તે મિથ્યાત્વ છે. અધૂરું દર્શન કરવાથી રાગ જાગે છે, મમતા પેદા થાય છે, સંસારની વૃદ્ધિ થાય છે. જયારે પૂર્ણદર્શન કરવાથી વિરાગ જાગ્યા વિના રહેતો નથી. સમતાનું પ્રગટીકરણ થાય છે. સંસાર કપાય છે. મોક્ષ પ્રતિ પ્રયાણ થાય છે. -
સ્ત્રીની ગોરી ગોરી ચામડીનું દર્શન તે અધૂરું દર્શન છે. તેનાથી વિકારો જાગે છે. આત્માનું અધ:પતન થાય છે. પણ ગોરી ગોરી ચામડીના દર્શનની સાથે તેની પાછળ છૂપાયેલી ગંદકીનું દર્શન કરવા રૂપ પૂર્ણદર્શન કરવામાં આવે ત્યારે વિરાગ જાગ્યા વિના ન રહે. આવું પૂર્ણદર્શન કરનાર વ્યક્તિ પ્રાય: સ્ત્રીમાં આસક્ત બની શકે નહિ.
કેરીનું અધૂરું દર્શન કરીએ તો જ તેમાં રાગ થાય, તેના રસના સબડકા લેવાનું મન થાય. આદ્રા નજીકમાં આવે એટલે કેરીનો ત્યાગ કરવાનો રાસ શરૂ થાય,
પણ કેરીના રસની મીઠાશનું કે માત્ર તેના સુંદર રંગનું દર્શન કરવું તે કેરીનું પૂર્ણદર્શન થોડું છે? પૂર્ણદર્શન કર્યું ત્યારે કહેવાય કે જયારે તે કેરીના રસના આઠ-દસ કલાક પછી થનારા મળનું પણ દર્શન કરીએ.