________________
કોઈ કહે, “મગની દાળ, ચોળીનું શાક તથા ખમણ ઢોકળા રાખો.” કોઈ કહે, “મગની દાળ તો જોઈએ જ. પણ ગવારનું શાક ને મગની દાળના ગરમાગરમ ભજીયા રાખો. સાથે કઢી-ભાત ને પાપડપણ ખરા હો!” ફરસાણમાં, કોઈ કહે કેળાવડા જોઈએ તો કોઈ કહે કટલેશ જોઈએ.
બધા પોતપોતાની ભાવતી ચીજનું નામ દઈ રહ્યા હતા, પણ ઘરમાં રહેલા દાદીમા કાંઈ બોલતા નહોતા. જયારે શ્રીપતભાઈએ આગ્રહ કરીને પોતાની બાને કહ્યું, બા! તું કેમ મૌન છે? તું કેમ કાંઈ બોલતી નથી?”
ત્યારે, દાદીમા બોલ્યા, “તમે બધાએ ભેગા મળીને શિખંડ બનાવવાનું નક્કી કર્યું છે, તેથી હું મૌન છું.”
પણ કેમ બા! શિખંડમાં વાંધો શું છે? આપણે ક્યાં બજારમાંથી લાવવાના છીએ? જાતે ઘરે જ બનાવવાના છીએ.”
“બજારની વસ્તુ નહિ લાવવાની તમારા બધાની ભાવના તો સારી છે. મને આનંદ થયો. પણ તમને એ વાતની ખબર છે કે શિખંડ અને મગની દાળ, વાસણમાં, હાથમાં કે મોઢામાં ભેગા થાય તો શું થાય?”
નાનકડો મેહુલ બોલી ઊઠ્યો, “હે દાદીમા ! કહોને શું થાય? અમારી સ્કૂલમાં તો એવું શીખવે છે કે હાઈડ્રોજનના બે અણુ અને ઓક્સિજનનો એક અણુ ભેગા થાય તો તરત જ રાસાયણિક પ્રક્રિયા થઈને તેમાંથી પાણી બને!પણ શીખંડને મગની દાળ ભેગા થાય તો શું બને? તે તો ખબર જ નથી!”
આખો દિવસ ટી.વી. જોયા કરો, સ્કૂલે જાઓ, ટ્યુશન જાઓ ને લેશન કર્યા કરો, તેથી ખબર ન પડે. હવે જરા રોજ પાઠશાળા પણ જતા થાઓ. તો બધી ખબર પડી જશે.
આપણા ભગવાને જ્ઞાનથી જોઈને આપણને કહ્યું છે કે એક પણ વાર ગરમ કર્યો વિનાના (કાચાં) દૂધ કે દહીં જો કઠોળ સાથે; વાસણમાં જમીન પર-હાથમાં કે મોઢામાં ભેગા થાય તો તેમાં તરત જ અસંખ્યાતા બેઈન્દ્રિય જીવો ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. કાચા ગોરસ (દૂધ-દહીં-છાશ વ.) અને કઠોળના સંયોજનને વિદળ કહેવામાં આવે છે. તેનું ભોજન કરવામાં અસંખ્યાતા બેઈન્દ્રિય જીવોની હિંસા થાય છે, તેથી વિદળ ન વપરાય.
દહીંને ગરમ કર્યા વિના જ શિખંડ બનાવાય ને? ગરમ કરીએ તો તેમાંથી શિખંડ જ બની ન શકે. આ કાચા દહીંના શિખંડની સાથે મગની દાળ, ખમણ, ગવારફળી, ચોળાફળી, મગની દાળના ભજીયા, કેળાવડાં, કટલેશ, પાપડ, ચણાના લોટવાળી કે મેથીના વઘારવાળી કઢી વગેરે કોઈપણ વસ્તુ ક્યાં ય પણ ભેગી થાય કે
