________________
તો ક્યા ભવમાં તેને ખતમ કરી શકશે
માટે ડાહ્યા બનીને, મળેલા માનવભવમાં, આ ક્રોધાદિ કુસંસ્કારોને ખતમ કરવાનો સંકલ્પ કરીએ. જેટલો ભય લાગે આપણને સાપનો, તેથીય વિશેષ ભય પેદા કરીએ ક્રોધનો, અને તે રીતે ક્રોધને સદંતર દેશવટો આપીને તેનાથી બંધાતાં પાપોથી અટકવાનો પ્રયત્ન કરીએ, તેમાં આપણું કલ્યાણ છે.
(૭) માન જયાં અંહકાર આવે ત્યાં ક્યા દોષો ન આવે ? તે પ્રશ્ન છે. અહંકાર સર્વ દોષોનો બેતાજ બાદશાહ છે. પોતાની પ્રજાને લઈને તે આવે છે. અહંકાર જેને આવ્યો, તેનું પતન સામાન્યતઃ દૂર ન હોઈ શકે. અહંકાર જયાં હોય ત્યાં પરમાત્મા રહી શકતા નથી. માટે તો તેને ખતમ કરવા નમસ્કારભાવની સાધના કરવાની છે.
વિષયો પ્રત્યે વૈરાગ્યભાવ જાગવો સહેલો છે, પણ પ્રાપ્ત થયેલી શક્તિ કે ગુણો પ્રત્યે વૈરાગ્ય પેદા થવો મુશ્કેલ છે. તેવા સમયે આ અહંકાર નામનો દોષ તે આત્માનું પતન કરાવવા અચાનક દર્શન દઈ દે છે.
કામના ઘરમાં જઈને કામનું ખૂન કરનાર સ્થૂલભદ્રજી ઉપર પણ આ અહંકારદોષે કેવું આક્રમણ કરી દીધું હતું કે જેના કારણે સમગ્ર સંઘે હજારો વર્ષો સુધી ચાર પૂર્વાને (અર્થથી) ગુમાવવા પડ્યા.
તેથી અહંકાર રૂપ પાપસ્થાનકને બરાબર ઓળખી લઈને, તેનો પડછાયો પણ ન પડે તેની જાગૃતિ રાખવાનું શરૂ કરીએ.
(૮) માયા જેને ઓળખવામાં ખૂબ જ મુશ્કેલી પડે, તેનું નામ માયા ! તે જલ્દી પકડાય જ નહિ. આ માયા દોષના કારણે આત્મા માત્રા બીજાની સાથે જ છેતરપિંડી કરે છે, એ મ નહિ. પોતાની જાત સાથે પણ તે છેતરપિંડી કરી દે છે.
માયા એટલે કપટ. માયા એટલે છેતરપિંડી. માયા એટલે બહાર જુદુને અંદર જુદું.
આ માયા નામનો દોષ ખૂબ જ કાતિલ છે. ભયંકર છે. જીવો ઉપર તે વારંવાર હુમલો કરે છે. આત્માનું અધ:પતન કરે છે.
આપણે તટસ્થતાથી આપણી જાતનું જ નિરીક્ષણ કરીએ કે આપણને ખરેખર સારા બનવાની ઈચ્છા છે કે આપણે સારા છીએ તેવું દુનિયાને દેખાડવાની ઈચ્છા છે ?
જે હકીકતમાં સારો બને છે, તે વ્યક્તિ સહજ રીતે દુનિયામાં સારા તરીકેની પ્રસિદ્ધિ પામે જ છે. છતાંય મોટા ભાગના માનવોની સારા બનવા કરતાં ય પોતે સારો છે તેવું દુનિયાને દેખાડવાની ઈચ્છા હોય છે.
જે જ જ એ જ છે ૧૫૮ ક ક જ છે જે છે કે જે
