________________
સીસાનો રસ લઈને જીવન ટુંકાવી દીધું. તેનો વંશ સીસોદીયા વંશ તરીકે ઓળખાયો.
કરોડોની સાહ્યબીમાં આળોટતાં તામલી શ્રીમંતની આંખો એક મધ્યરાત્રીએ અચાનક ખૂલી ગઈ. ઢગલાબંધ શ્રીમંતાઈ વચ્ચે પણ તેને પોતાનો પરલોક યાદ આવ્યો. મર્યા પછી શું ? તેની વિચારણાએ તેના આતમને ઢંઢોળી દીધો. પરલોકના સુખની સલામતી કરવા સવારે જ તેણે સંન્યાસનો માર્ગ સ્વીકારી લીધો !
એક કુમારિકા કન્યાને રિવાજ પ્રમાણે લગ્ન પહેલાં સાસરે જમવા જવાનો અવસર આવ્યો. ત્યાં રસોઈ માટે વપરાશમાં લેવાતાં છાણા તેણે જોયા. કુતૂહલથી એક છાણું હાથમાં લઈને તોડયું. તો તેમાંથી કીડો નીકળ્યો !
તેનાથી મનોમન જ બોલાઇ ગયું “હાય ! અહીં સંસારમાં રોજ રસોઈ કરવા જતાં આગમાં કેટલા બધા જીવો ભડથું થઈ જવાના. બીચારા જીવતાં જ શેકાઈ જવાના! ના... ના... મારાથી આ પાપો ન જ થઈ શકે. ના, મારે મારા પરલોકને બગાડવો નથી....... ને તેણે તરત જ લગ્ન ન કરવાનો નિર્ણય જાહેર કરી દીધો. ટૂંક સમયમાં જ તે જૈનશાસનની જીવપાલક સાધ્વી બની ગઈ.
આ સંસારમાં ડગલે ને પગલે પાપ કર્યા વિના જીવન જીવવું જ મુશ્કેલ છે. તેથી જેને પાપનો ભય વાસ્તવિક લાગી ગયો છે, તે આત્મા તો સંસારનો ત્યાગ કરીને સાધુ બન્યા વિના રહી જ ન શકે.
આ સંસારમાં સવારથી માંડીને રાત્રી સુધી સતત પાપો જ કરવાના. કાચાપાણીના એક ટીપાંમાં અસંખ્યાતા જીવો છે, એ જાણ્યા પછી પણ પાણીનો ઉપયોગ કર્યા વિના સંસારમાં ન ચાલે. અગ્નિ અને વાયુના જીવોનો પણ લાઈટ-પંખા વગેરે દ્વારા ચિક્કાર નાશ કરવો પડે. જે આત્મા અત્યંત ક્રૂર અને નિષ્ઠુર બને તે જ આ સંસારમાં રહી શકે. બાકી જેનું હૃદય સહેજ પણ કોમળ હોય તે જીવ એક ક્ષણ પણ હવે આ સંસારમાં ન જ રહી શકે. કોઈપણ ગીતાર્થ – સંવિગ્ન ગુરુદેવને શોધીને તેમના ચરણોમાં પોતાના જીવનને સમર્પિત કરે ત્યારે જ તેને શાંતિ વળે.
પરન્તુ કેટલીક વાર એવું બને છે કે સાધુ બનવાની પૂરેપૂરી ભાવના હોવા છતાં, પાપો ન જ કરવા હોવા છતાં, પૂર્વના કોઈ નિકાચિત કર્મના ઉદયે તે આત્માને સંસારમાં રહેવું જ પડે, આવી પડેલી જવાબદારી નિભાવવી જ પડે, અને તેથી તેને જે પાપો કરવા પડે તેમાં તેનું મન તો રડતું જ હોય. કોઈ કર્મના ઉદયે તેનાથી પાપ થઈ જાય તો તે પોતાનાથી થઈ ગયેલાં તે