________________
આવ્યો હતો.
આ ઉપરથી હિટિસ્ટે એવું તારવણ કાઢયું કે એ ગુંગળામણ વખતે પાણીના ભયના જે સંસ્કાર આત્મામાં જામ થઈ ગયા હતા તે અત્યારના તેના સ્ત્રી-જીવનમાં જાગૃત થઈને તેને પાણીથી ડર પેદા કરાવી રહ્યાા છે.
આ રીતે પૂર્વજન્મની સ્મૃતિઓ કરાવીને વર્તમાન જીવનની અનેક સમસ્યાઓ ઉકેલવાનું કામ આજના હિમોટિસ્ટ - વૈજ્ઞાનિકો કરી રહ્યા છે. ખેર, આ ઉપરથી પૂર્વજન્મ અને પુનર્જન્મની અકાર્ય સિદ્ધિ થઈ જાય છે, એ જ નિત્યાત્મવાદી જૈનદાર્શનિકો માટે ખૂબ જ ગૌરવભરી બીના છે. જે વાત જૈનદર્શનિકો એ ઠેર ઠેર કહી છે, એ પૂર્વજન્માદિની વાત ઉપર આજ સુધી કદી પણ જેવો ઊહાપોહ થયો નથી તેવો ઊહાપોહ હવે થઈ રહ્યો છે. દરેક બુદ્ધિમાન માનવ આ વિષયમાં માથું મારવા તત્પર બને છે. આત્મા છે કે નહિ ? આ જીવનની પછી બીજું કાંઈ છે કે નહિ ? જો તેમ ન થતું હોય તો મૃત્યુ પછી શું થાય છે? આત્માનો અહીં જ સર્વથા વિનાશ થઈ જાય છે ? વગેરે વગેરે પ્રશ્નો આજે તો ચારે બાજુ જો રશોરથી ઊઠી રહ્યા છે. અને એ તો અપૂર્વ આનંદની બીના છે કે આ પ્રશ્રોનો જે કાંઈ ઉત્તર પ્રાપ્ત થઈ રહ્યો છે તે જૈનદાર્શનિકોના વિધાનોને લગભગ સંપૂર્ણ મળતો આવે છે. એ વખતે અંતર પુકાર કરી ઊઠે છે કે કોઈ પણ જાતના પ્રયોગો વિના, નાનકડી પણ પ્રયોગશાળા વિના એ ભગવંતોએ આત્માની પૂર્વજન્મ વગેરે વાતોને શી રીતે કહી હશે ? જરૂર તે સર્વજ્ઞ જ હોવા જોઇએ. સિવાય તેઓ આ ગૂઢાતિગૂઢ રહસ્યમયી વાતોને વાર્તાની જેમ સહજભાવે કહી શકે જ નહિ.
(જાતિસ્મરણ જ્ઞાનથી આત્માની સિદ્ધિ સારી સ્મરણશકિત એ આત્માની મહામૂલી મૂડી છે. પરન્તુ જયારે આ શકિત પૂર્વભવોની પુરાણી વાતો ઉપર જામી ગયેલા વિસ્કૃતિના થરોને ઉકેલી નાખે છે ત્યારે પૂર્વભવમાં અનુભવેલી કેટલીક બાબતોનું એ આત્માને સ્મરણ થવા લાગે છે, જેને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું કહેવાય છે.
જે અનુભવે તે જ સ્મરે; જેને જે વાતનો અનુભવ જ નહિ તેને તે વાતનું સ્મરણ પણ નહિ. રમેશે ખાધેલી કેરીનું સ્મરણ અંગે અને કદાપિ ન થાય. મંગેશે જોયેલી ક્રિકેટ-મેચનું સ્મરણ રમેશને કદાપિ ન થાય.
આજ કાલ તો છાશવારે ને છાશવારે પૂર્વભવોની સ્મૃતિ થયાના કિસ્સાઓ દેશમાં અને પરદેશમાં બનતા જ રહે છે. જ છે # # # # # ૪૩ ૪
