Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
થાય છે. પ્ર ઉપસર્ગપૂર્વક નિં ૭૭૨૭), નિલ (વછરૂ) અને નિદ્ (399) ધાતુને સનમ્ (સન) પ્રત્યય. આ સૂત્રથી નિસ, નિસ્ અને નિદ્ ધાતુના તાદૃશ ને જુ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રસન પ્રશિક્ષણનું અને પ્રશન્ટનનું આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી લૂ ને [ આદેશ ન થાય ત્યારે નિસન, નિલાનું અને પ્રનિનમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ—ચુમ્બવું. ચુમ્બવું. નિંદા કરવી. છાતીતિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ભિન્ન ઉપસર્ગ તથા સન્ત’ શબ્દ સમ્બન્ધી હું પૂ અથવા વર્ણથી પરમાં રહેલા નિ નિલ્સ અને નિર્ ધાતુના ને તેની પરમ કૃત્ પ્રત્યય જ હોય તો વિકલ્પથી | આદેશ થાય છે. તેથી અનિંન્તે આ અવસ્થામાં વૃત્ પ્રત્યય પરમાં ન હોવાથી (ત્યાતિ પ્રત્યય પરમાં હોવાથી) આ સૂત્રથી નિ ધાતુના તાદૃશ ને વિકલ્પ નુ આદેશ નથી થતો. પરન્તુ ગરપ૦ ૨-૩-૭૭ થી ગોપવેશ નિંર્ ધાતુના નું ને નિત્ય | આદેશ થાય છે. જેથી સ્તેિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ચુખે છે..૮૪
ત્તિ રારૂાટવો.
દુ ઉપસર્ગને છોડીને અન્ય ઉપસર્ગ સમ્બન્ધી તેમજ ક્ષાત્ શબ્દ સમ્બન્ધી અને 2 વર્ણથી પરમાં રહેલા સ્વરથી અવ્યવહિત પરમાં રહેલા વૃત્ પ્રત્યયસમ્બન્ધી ને આદેશ થાય છે. અહીં યાદ રાખવું કે, ૬ અને 7 વર્ણથી પરમાં રહેલા નુ ની વચ્ચે પૂર્વે જણાવ્યા મુજબ હું વરતવર્ગીય વજન અને શું સુ થી ભિન્ન વર્ણનું વ્યવધાન ચાલે છે. પરંતુ સ્વર અને તેની પરમાં રહેલા ની વચ્ચે કોઈનું પણ વ્યવધાન ન જોઈએ. +ઠ્ઠા(૧૨૩૬) ધાતુને તેમજ પ્ર+(9૧૩૩) ધાતુને # પ્રત્યય. “સૂયયારિત: ૪-૨-૭૦” થી જી ને 7 આદેશ. આ સૂત્રથી ઉપસર્ગક હુ ભિન) સમ્બન્ધીસ્ થી પરમાં
१९३
