Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
રૂદ્ર દ્ધ બવ શર્વ અને પૃ નામને આ સૂત્રથી ડી પ્રત્યય. ૩ ના યોગમાં નામના અન્તમાં નો આગમ વગેરે કાર્ય થવાથી વરુણાની દ્રાળી દ્રાળી ભવાની શી અને મૃડાની આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - વરુણદેવની સ્ત્રી. ઈન્દ્રની સ્ત્રી. શંકરની સ્ત્રી. શંકરની સ્ત્રી. શંકરની સ્ત્રી. શંકરની સ્ત્રી. મુદ્રા
मातुलाऽऽचार्योपाध्यायाद् वा २।४।६३॥
પતિના સમ્બન્ધના કારણે સ્ત્રીવાચક બનેલા ધવ વાચક માતુર ભાવાર્થ અને ઉપાધ્યાય નામને રે પ્રત્યય થાય છે. ફી ના યોગમાં નામના અન્તમાં વિકલ્પથી સાન નો આગમ થાય છે. મનુસ્ય
વાસ્ય ઉપાધ્યાયસ્ય વા મા આ અર્થમાં માતુ કાર્ય અને ઉપાધ્યાય નામને આ સૂત્રથી ડીપ્રત્યય. ડીના યોગમાં નામના અન્તમાં કાનું નો આગમ... વગેરે કાર્ય થવાથી માતાની ગાવાની અને ઉપાધ્યાયની આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી જ્ઞાન નો આગમન થાય ત્યારે ‘સર્ચ ક્યાં સુ ૨-૪-૮૬ થી ડી ની પૂર્વેના નો લોપ થવાથી તુટી લાવા અને ઉપાધ્યાયી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ - મામાની સ્ત્રી. આચાર્યની સ્ત્રી. ઉપાધ્યાયની સ્ત્રી, ગદ્દરૂપ
सूर्याद् देवतायां वा २।४।६४॥
પતિના સમ્બન્ધના કારણે સેવતા સ્વરૂપ સ્ત્રીવાચક બનેલા- ઘવ વાચક સૂર્ય નામને વિકલ્પથી ડી પ્રત્યય થાય છે. કે પ્રત્યયના યોગમાં નામના અન્તમાં જ્ઞાન નો આગમ થાય છે. સૂર્યસ્થ માર્યા (વિતા) આ અર્થમાં સૂર્ય નામને આ સૂત્રથી ડી પ્રત્યય. ડી ના યોગમાં સૂર્ય નામના અન્તમાં સાન નો આગમ ઈત્યાદિ કાર્યથવાથી સૂર્યાળી આવો
२६३
