Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આ સૂત્રથી ફી પ્રત્યય. ફી ના યોગમાં અન્ય સ્વર ૩ ફુ અને સ ને જે આદેશ. ઉદ્દેતો. 9-ર-૨રૂર થી સાધુ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પૂર્તતાયી વૃષપાયી નાથી સિતાથી અને સીવાથી
સવાથી બ્રહવૃત્તિમાં) આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ યજ્ઞને પવિત્ર કર્યો છે જેણે તેની સ્ત્રી, વૃષ નામના દૈત્યને કમ્પાવ્યો છે જેણે તેની સ્ત્રી, અગ્નિ દેવની સ્ત્રી, કુસિત ઋષિની સ્ત્રી, કુસીદ ઋષિની સ્ત્રી. દ્દવા
મનોરી ૨ વા રાજા
પતિના સમ્બન્ધના કારણે સ્ત્રીવાચક બનેલા પતિવાચક મન નામને ફી પ્રત્યય વિકલ્પથી થાય છે. અને ફી ના યોગમાં અન્ય ૩ ને છે અને ગૌ આદેશ થાય છે. મનો મર્યા આ અર્થમાં મનું નામને આ સૂત્રથી પ્રત્યય. ડી ના યોગમાં મન ના ૩ ને ? આદેશ. “સ્વૈતો. 9-ર-રરૂ' થી છે ને સાત્ આદેશ ઈત્યાદિ કાર્ય થવાથી મનાથી આવો પ્રયોગ થાય છે. ડી ના યોગમાં મન ના ૩ ને ગૌ આદેશ થાય ત્યારે સૌ ને ગોરીતો 9-૨-૨૪ થી ૬ આદેશાદિ કાયી થવાથી મનાવી આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ડી પ્રત્યય ન થાય ત્યારે માત્ર સ્વાદિ કાર્ય થવાથી મનુ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - મનુની સ્ત્રી. llll
वरुणेन्द्र-रुद्र - भव-शर्व-मृडादान् चान्तः २।४।६२॥
પતિના સમ્બન્ધના કારણે સ્ત્રીવાચક બનેલા ઘવ વાચક વરુણ દ્ર ન્દ્ર મવ શર્વ અને મૃડ નામને સ્ત્રીલિંગમાં હું પ્રત્યય થાય છે. જે ના યોગમાં નામના અન્તમાં સાનુ નો આગમ થાય છે. વાસ્ય ડ્રી रुद्रस्य भवस्य शर्वस्य मृडस्य च भार्या भा. अर्थमi. मनु. वरुण
२६२
