Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Previous | Next

Page 281
________________ શૌચાલીના રાજાના ગળુ અને રૂર્ પ્રત્યયાન્ત શૈકિ વગેરે નામના અન્ય વર્ણને સ્ત્રીલિંગમાં ણ આદેશ થાય છે. ક્રોટિ વગેરે નામોમાં કેટલાંક નામો બહુસ્વરવાલા નથી. ગુરુ ઉપાજ્યવર્ણવાલા નથી. અને કેટલાંક નામો વૃદ્ધાપત્યાર્થક [ અને ફર્ પ્રત્યયાન્ત નથી. તેથી આ સૂત્રનો પ્રારંભ છે. કોડયાપત્ય સ્ત્રી અને સ્થાપત્ય સ્ત્રી આ અર્થમાં ગત ફન્ ૬-૧-રૂ9' થી શું પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન કરે અને સાડિ નામના અન્ય વર્ણને આ સૂત્રથી ણ આદેશ. શાત્ ર-૪-૧૮ થી આપૂ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી શૌર્ય અને શા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - ક્રોડનું વૃધપત્ય સ્ત્રી, લડનું વૃદ્ધાપત્ય સ્ત્રી. II૮OI નોન-સૂતો. ક્ષત્રિયા-યુરોઃ રાસાદા' ક્ષત્રિય અર્થ ગમ્યમાન હોય તો મોન નામના અત્યવર્ણને તેમજ યુવતિ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો સુત નામના અન્ય વર્ણને સ્ત્રીલિંગમાં ણ (ર) આદેશ થાય છે. પોન અને સૂત નામના અન્ય ૩ ને આ સૂત્રથી ણ આદેશ. શાત્ ૨-૪-૧૮ થી સાપુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી મોગ્ય ક્ષત્રિયા અને સૂય યુવતિઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અન્ય (ક્ષત્રિયા અને યુવતિ ભિન્ન) અર્થ ગમ્યમાન હોય તો આ સૂત્રથી મોન અને સૂત નામના અન્ય વર્ણને ણ આદેશ ન થવાથી માત્ર સાજુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી મોના અને સૂતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - ભોજ વંશની ક્ષત્રિયાણી. યૌવનવતી મનુષ્યસ્ત્રી. ભીજાનામની સ્ત્રી. સૂતાનામની સ્ત્રી. II૮૧ ૨૭૮

Loading...

Page Navigation
1 ... 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314