Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Previous | Next

Page 287
________________ કાર્યથી નિષ્પન્ન અવસ્ય નામને ‘લગેયે૦ ૨-૪-૨૦’ થી જ્ઞ પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ મૈં નો લોપ. આ સૂત્રથી ર્ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી આળસ્તી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- સૂર્યની મનુષ્ય સ્ત્રી, અગસ્ત્ય સમ્બન્ધિની. સૂર્યસ્યાયનું આ અર્થમાં સૂર્ય નામને પ્રાનૂનિતા૦ ૬-૧-૧રૂ' થી અબૂ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી સૌર્ય નામ બને છે. સૌર્યસ્યાનું અને આસ્યાયનું આ વિગ્રહમાં સૌર્ય અને ગસ્ત્ય નામને ‘વોરીયઃ ૬-૨-૨૨’ થી ફ્ય પ્રત્યય. અર્ધે ૭-૪-૬૮' થી વૅ ની પૂર્વેના અન્ય અઁ નો લોપ. આ સૂત્રથી યુ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સૌરીયઃ અને આસ્તીયઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- સૂર્યસમ્બન્ધી સમ્બધી. અગસ્ત્યસમ્બન્ધી સમ્બન્ધી.।।૮।। तिष्य- पुष्ययो भऽणि २२४१९०॥ નક્ષત્રવાચક નામથી વિહિત બળ પ્રત્યય પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા તિષ્ય અને પુષ્પ નામના યુ નો લોપ થાય છે. તિષ્યેળ ચન્દ્રપુત્તેન યુદ્ઘ (રાત્રિ:) આ અર્થમાં તિ નામને અને પુષ્લેખ ચન્દ્રયુન યુત્તમઃ આ અર્થમાં પુષ્પ નામને ચંદ્રપુત્તાત્૦૬-૨-૬' થી અણ્ પ્રત્યય. “વૃદ્ધિઃ સ્વરે૦ ૭-૪-૧' થી આદ્યસ્વર રૂ અને ૩ ને વૃદ્ધિ હું અને ઝૌ આદેશ. ‘અર્જે૦ ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ. આ સૂત્રથી યુ નો લોપ. તૈત્ર નામને સ્ત્રીલિઙ્ગમાં ‘અળગેયે૦ ૨-૪-૨૦' થી ી પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી તૈ રાત્રિ અને પૌષમહઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- તિષ્યનક્ષત્રમાં રહેલ ચંદ્રમાથી યુક્ત રાત્રિ. પુષ્યનક્ષત્રમાં રહેલ ચંદ્રમાથી યુક્ત દિવસ. માળીતિ વિમ્? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ નક્ષત્રવાચક જ નામથી વિધાન કરાએલ અન્ પ્રત્યય ૫૨માં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા નિષ્ય અને પુષ્પ નામના વ્યૂ નો લોપ થાય છે. તેથી તિો રેવા યસ્ય આ २८४

Loading...

Page Navigation
1 ... 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314