Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Previous | Next

Page 275
________________ सहितोरु (सहितौ ऊरू यस्याः ) संहितोरु ( संहितौ ऊरू यस्याः) सहोरु (સહી ૧ યસ્યાઃ) સોહ (સૌ ૧ ચર્ચા:); વામોર વામૌ ૧ યસ્યાઃ) અને રુક્ષ્મળોહ (ક્ષ્મળૌ ક વસ્યાઃ) નામને આ સૂત્રથી ક્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી ક્રમશઃ મો; સહિતી; સંહિતોવ; સહો; સોઃ; વામોસ્કઃ અને રુક્ષ્યોન: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- કરભ (હાથીના બચ્ચા) જેવી જંઘાવાલી. સહિત (હિતક૨) જંઘાવાલી. સંહિત (હિતકર) જંઘાવાલી. વિધમાન જંઘાવાલી, સંક્લિષ્ટ જંઘાવાલી. પ્રતિકૂલ જંઘાવાલી. શોભા યુક્ત જંઘાવાલી.૭પમાનાવૈરિતિ વિમ્? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ૩૫મા વાચક નામ સહિત સંહિત સહ સ‚ વામ અને રુક્ષ્મળ નામ જ જેનું પૂર્વપદ છે અને હ્ર શબ્દ જેનું ઉત્તરપદ છે - એવા નામને સ્ત્રીલિંગમાં ક્ પ્રત્યય થાય છે. તેથી પીનો (પીનૌ ને વસ્યા:) નામને આ સૂત્રથી ક્ પ્રત્યય થતો નથી. જેથી માત્ર સિપ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી ીનો આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - પુષ્ટ જંઘાવાલી.।।૯।। . નારી-સહી-પક-જૂ૨૨૪૧૭૬ી ઊ પ્રત્યયાન્ત નારી અને સહી નામનું તેમજ ऊङ् પ્રત્યયાન્ત પ અને શ્વબ્રૂ નામનું સ્ત્રીલિંગમાં નિપાતન કરાય છે. 7 અથવા નર નામને આ સૂત્રથી ી પ્રત્યય તેમજ TM અથવા નર નામને नार् આદેશાદિ કાર્ય થવાથી ની આવો પ્રયોગ થાય છે. વિ અથવા સર્વે નામને આ સૂત્રથી ી પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી સહી આવો પ્રયોગ થાય છે. સહ ઘેન વત્તુત આ વિગ્રહમાં નિષ્પન્ન સર્વ નામને તેમજ સહ્યુ: સ્ત્રી આ અર્થમાં પણ આ સૂત્રથી પ્રત્યયાદિ નિપાતનના કારણે થાય છે. પશુ નામને આ જાતિ રૂપ અર્થમાં આ સૂત્રથી ક્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પશૂઃ આવો પ્રયોગ થાય .२७२

Loading...

Page Navigation
1 ... 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314