________________
૨૧ |
સ્વર્ગ અને નરક હાજરાહજૂર છે !
શ્રીકૃષ્ણને પૂછયું, “આપ ભૂખ્યા હતા, ભોજનનો સમય પણ થયો હતો અને ધૃતરાષ્ટ્ર આપને ભોજન માટે આગ્રહ પણ કર્યો હતો, તેમ છતાં આપે એમની ભોજન ગ્રહણ કરવાની વિનંતીનો અસ્વીકાર કેમ કર્યો ?”
શ્રીકૃષ્ણે કહ્યું, “મહાત્મા વિદુર, જે ભોજનને અયોગ્ય માનીને આપ નગર છોડીને જંગલમાં આવ્યા, એ ભોજન મારે માટે ઉચિત કઈ રીતે ગણાય ? તમે એવું કઈ રીતે વિચાર્યું કે જેમના અન્નને તમે ઠોકર મારી, એમના અન્નને હું ગ્રહણ કરીશ.'
આ સાંભળી વિદુર ભાવવિભોર બની ગયા. એમને સમજાયું કે શ્રીકૃષ્ણની ભૂખને પદાર્થોથી નહિ, પણ ભાવનાથી તૃપ્ત કરી શકાય અને શ્રીકૃષ્ણ પ્રસન્ન ચિત્તે મહાત્મા વિદુરને ત્યાં ભોજન લીધું.
એક સમ્રાટને સ્વર્ગ જોવાની ઇચ્છા જાગી. નરક નિહાળવાની તાલાવેલી થઈ. એણે સ્વર્ગ અને નરકની વાતો તો ઘણી સાંભળી હતી, પણ વાતોથી એ સંતુષ્ટ થયો નહોતો, કારણ કે કોઈ સ્વર્ગને અમુક પ્રકારનું બતાવે તો કોઈ વળી જુદા જ પ્રકારનું કહે. એવું જ નરક ની બાબતમાં પણ બન્યું.
જે કોઈ સાધુ, સંત, મહાત્મા કે ફકીર મળે એ સહુને સમ્રાટ પૂછે છે કે મારે સ્વર્ગ અને નરક પ્રત્યક્ષ જોવાં છે. તમે તો જ્ઞાન અને ધ્યાનમાં પારંગત છો, એની મદદથી મને આ સ્વર્ગ અને નરક બતાવો, મહાત્માઓની મુશ્કેલી વધી ગઈ. એમણે સ્વર્ગ અને નરકની વાતો તો ઘણી કરી હતી, પણ કદીય ન રોનજર નિહાળ્યાં નહોતાં.
સમ્રાટને ખબર મળી કે એના નગરની બહાર એક ઝેન ફકીર આવ્યા છે. કહે છે કે એમની પાસે સાધનાથી મેળવેલી અદ્ભુત સિદ્ધિઓ છે. સમ્રાટ ઝેન ફકીરને સામે ચાલીને મળવા ગયો અને કહ્યું કે આપ મને સ્વર્ગ અને નરક બતાવો. એની વાતો સાંભળીને તો હું ધરાઈ ચૂક્યો છું, પણ હવે વાત નજરોનજરમાં રૂબરૂ કરવી છે.
ફકીરે કહ્યું : “તને જરૂર બતાવું.” અને આટલું બોલી ફકીરે સમ્રાટને કહ્યું,
ભલે તું મોટા રાજનો સમ્રાટ હોય, પણ તેં તારા અસલી
42 D શ્રદ્ધાનાં સુમન
શ્રદ્ધાનાં સુમન 43